Professional Documents
Culture Documents
Retorika Sesyon1
Retorika Sesyon1
Panlipunang Artistikong
RETORIKA Mapanlikha
Konsern
Makatwirang
Pilosofikal
• Ang nagsasalita ay isang artistikong
mapanlikha. Gumagamit ng simbolo
upang bigyang buhay ang ideya.
Gumagamit ng simbolo upang bigyang
buhay ang ideya. Gumagamit ng
imahinasyon upang akitin ang mga
tagapakinig.
• Nagiging pilosopikal ngunit resonable o
makatwiran ang isang gumagamit ng
retorika upang ipakita na ang mga
argumento ay kailangang may padron ng
sensibilidad upang maunawaan ng iba.
• Dahil sa siya ay isang mamamayan,
kailangan niyang maging konsern sa
lipunan na tutulong sa gawaing
pagbabago hindi lamang para sa isang
tao kundi sa mas marami pang tao.
• Dahil sa maraming tinutumbok ang
retorika, ito ay makapangyarihan. Ang
"acid test" sa pagitan ng mga
siyentipikong nakikita at nasasabi ay
nagpapakita ng katotohanan.
FANKSYON O GAMPANIN NG
RETORIKA
• Nagpapaluwag ng daan para sa
komunikasyon.
May mga bagay na hindi natin masabi nang
diretsahan kaya gumagamit tayo ng retorika.
• Nagdidistrak
Dahil sa pakikinig natin sa iba, nakaklilimot
tayo sa ating gawain at kinukuha nito ang ating
atensyon. Pinag-iisip tayo sa paksa.
Pinagkokonsentreyt tayo sa bagay na
binabanggit. Pinahihina ang ating latitud sa
pagpili. Kinokontrol nito ang depinisyon na
ibinibigay natin para sa isang aktibiti; halimbawa.:
"Ang inyong abuloy sa simbahan ay di kawalan
sa inyong materyal na yaman kundi ito'y
kontribusyon ninyo sa langit"
• Nagpapalaki/ nagpapalawak
Para itong intelektwal algebra.
Humihingi ng pahintulot na ikunsidera
ang bagong solusyon sa problema.
Iniexpand nito ang pananaw ng
tagapakinig-pinararami
• Nagbibigay ngalan ito
Ang mga tao,hayop,bisikleta, bato
ay dumating o ipinanganak nang walang
"label". Dahil sa retorika binigyan sila ng
mga katawagan.
Halimbawa: Mrs. Masungit , Mr. Terror,
brownie, Mr. Suwabe etc.
• Nagbibigay Kapangyarihan
Dahil sa retorika, maraming mga tahimik at
konserbatibong tao ang naging prominente dahil
sa kagalingan sa pagsasalita.
- Ang kapangyarihang sosyal ay ibinigay sa
kanila ng lakas ng retorika.
- Ang mga matatalinong ideya, malalim na
paniniwala at ideolohiya ay pinagmumulan din
ng kapangyarihan at kalakasan. Kabilang na rito
ang mga paniniwala, konsepto at teorya ng mga
sinaunang pilosopo at paham.
Bigyang halimbawa natin si Gng.Corazon
Aquino na isang simpleng maybahay lamang ni
Sen. Ninoy Aquino ay naging isang pangulo
matapos ipaglaban ang kanyang asawa.
Gayundin si Pangulong Gloria Macapagal-
Arroyo na isang ekonomista at Sen. Loren
Legarda-Leviste na isang journalist at news
reporter.
•Nagpapahaba ng Oras
•Pinahahaba nito ang oras upang ang panahon
ay kumilos sa paghilom ng mga sugat ng
lipunan.
Ito ang winika ni Martin Luther King nang sinabi
niyang, Mayroon akong panaginip…na minsan
isang araw,dito sa Alabama, ang mga maiitim at
mapuputing batang paslit ay maghahawak-
kamay bilang magkakapatid. Mayroon akong
pangarap ngayon.
Ang Tatsulok ng Retorika
Ang anumang argumento o usapin na
ginagamit sa pasulat o pasalitang diskors ay
hindi nagmumula sa kawalan.
• Ito ay nililikha ng manunulat o ispiker para
sa kanyang awdyens – isang kaugnayan na
maaaring ilarawan sa diwa na isang tatsulok
na may mga puntong “ mensahe”,
“manunulat / ispiker” at “awdyens”.
• Sa pagsusulat/ pagsasalita ng isang
epektibong argumento, kinakailangang
isaalang-alang ng manunulat o ispiker ang
tatlong elemento ng tatsulok ng retorika.
• Ang pag-iiba ng isang punto ay
nangangahulugan din ng pag-iiba ng
naiwan. Kung nais mong palitan ang
iyong awdyens mula sa galit na galit na
demonstrador patungo sa isang
kaibigang nakikinig ay marapat na
ibahin din ang mensahe nito upang
bumagay.
Ang tatsulok ng Retorika ay
nakapokus sa mensahe, manunulat
/ispiker at awdyens ay maiuugnay din sa
tatlong uri ng panghihikayat na kinikilala
ng mga retorisyan: logos,ethos at
pathos.
Mensahe ( logos: Papaano ko gagawing konsistent at lohikal ang
argumento sa loob nito? Papaano ko masusumpungan ang
pinakamagandang kadahilanan at suporta rito na may pina-epektibong
ebidensya?)
RETORIKA
AWDYENS
KUMBENSYONG RETORIKAL
PAKSA
MENSAHE
LARANGAN NG
PANGHIHIMOK
KALAGAYAN
MIDYUM
ISPIKER
KULTURAL NA
HANGGANAN
ELEMENTO NG ISANG SITWASYONG
RETORIKAL
Ispiker
Bukod sa pagtalakay sa isang partikular na paksa sa
isang partikular na kalagayan, nakalikha ba ng
pahayag na sosyal (social statement) ang ispiker?
May kaalaman ba ang awdyens sa ispiker?
Ang ispiker ba ay “santo” o “biktima” ng mga
isteryotipong awdyens?
Ang ispiker ba ay may kalayaan sa pagtukoy ng
kanyang motibo sa pagsasalita?
May partikular bang ideolohiya o doktrina ang ispiker
na nagpapalawak at naglilimita ng kanyang
tinatalakay?
May taglay bang unikong assets o liabilities ang
ispiker sa pagtalakay niya sa paksa?
May patunay ba ang ispiker sa pagkukunsidera sa
faktor na ito sa pagsasagawa niya ng mga
katanungang ito?
ELEMENTO NG ISANG SITWASYONG
RETORIKAL
Awdyens
Anuman ang kalalabasan ng interaksyon,
nakapagpakita ba ng pahayag na sosyal ang mga
nakikinig?
Hanggang saan ang kayang baguhin ng awdyens
“Retorikal na awdyens” na siyang hinihingi ng ispiker?
Nagawa ba ng ispiker na magkaroon ng ugnayan sa
kanyang mga awdyens?
Anu-anong personal at pilosopikal na komitment ang
nagawa ng awdyens na nakaaapekto sa kanilang
pagtugon sa ispiker?
Anu-anong impormasyon o gawi ng awdyens na
nakaaapekto sa tagumpay ng ispiker?
Anu-anong karanasan ng awdyens ang nakaaapekto sa
kanilang pagtanggap at pagkikinig sa ispiker?
May patunay ba ang ispiker sa pagkukunsidera sa
faktor na ito sa pagsasagawa niya ng mga katanungang
ito?
ELEMENTO NG ISANG SITWASYONG
RETORIKAL
Paksa
Katanggap-tanggap ba ang paksa sa lipunan? May
kahalagahang sosyal ba ito?
Ang paksa ba ay mainit o payapa? Ang opinyon ba
ng publiko ay higit na tinanggap sa ganitong
kalagayan?
Gaano kakompleks ang paksa? Makatwiran bang
talakayin ito sa awdyens sa ganitong kalagayan?
May pagbabago ba sa pagtalakay ng ispiker ng
ganito ring paksa?
May espesyal bang katangian ang paksa na
makapagbibigay ng bentahe o panganib sa
pagtalakay?
May patunay ba ang ispiker sa pagkukunsidera sa
faktor na ito sa pagsasagawa niya ng mga
katanungang ito?
ELEMENTO NG ISANG SITWASYONG
RETORIKAL
Larangan ng Panghihimok
– Sa pagtalakay sa kabuuan, ang kalagayan ng
pagsasalita (speech setting) ba ay nakikinita bilang
“counterstatement” ng iba pang set ng mensahe?
– Napalawak o nalimitahan ba ng ispiker ang
posibilidad ng kasalukuyang panghihimok?
– Anu-anong pahayag na nalikha ng mga tao nuon ang
pumipigil sa ispiker na talakayin ang paksa sa
ngayon?
– May patunay ba ang ispiker sa pagkukunsidera sa
faktor na ito sa pagsasagawa niya ng mga
katanungang ito?