Ο Λέων κι ο Άσαντ

στο Βατούμ

Βάνα Δουληγέρη
 Ο Λέων και ο Άσαντ

866 μ.Χ.
Ένας Βυζαντινός κι ένας Άραβας συναντιούνται κάθε μέρα στο Βατούμ
Μετακίνησε το τοπόσημο και τοποθέτησέ το στο Βατούμ
Ο Λέων κι ο Άσαντ δεν έχουν μιλήσει ποτέ ως τώρα, αν και έχουν την
ίδια αγαπημένη συνήθεια. Ξυπνάνε πολύ πρωί, για να δουν τα εμπορικά
πλοία να επανδρώνονται και να φορτώνουν, έτοιμα να ανοιχτούν σε
άγνωστα πελάγη. Φαντάζονται ταξίδια μακρινά, που δοκιμάζουν την
αντοχή του ανθρώπου, τη γνώση, τη φιλομάθεια, την εφευρετικότητα και
το θάρρος. Ονειρεύονται να ταξιδέψουν και εκείνοι μια μέρα με μια
ολκάδα ή ένα λατίνι ή ένα χελάνδιο ή ένα shalandī και να ανακαλύψουν
τον κόσμο.
Η γνωριμία τους ξεκίνησε απλά

Πώς σε λένε;
-Λέων!
Εσένα;

‫أسر‬
(=Άσαντ) Παράξενο όνομα.
Τι σημαίνει;

Λιοντάρι!
Εκπληκτική
σύμπτωση!!
Και το δικό μου
το ίδιο!
 Λίγη ώρα μετά…

◎ Οι δύο φίλοι αρχίζουν να συνομιλούν και να ανταλλάσσουν

πληροφορίες για τον πολιτισμό τους, τις καθημερινές συνήθειες, τη
διατροφή, το ντύσιμο, το σχολείο, την αισθητική, την αρχιτεκτονική,
την επιστήμη, την τέχνη, (λογοτεχνία, μικροτεχνία, ζωγραφική
κ.λπ,) τη γλώσσα, το σύστημα γραφής και αρίθμησης, τα κοινωνικά
και πολιτικά προβλήματα του κράτους τους, τις πόλεις- τόπους που
θα ήθελαν να επισκεφτούν και τους βρίσκει το βράδυ να
εκμυστηρεύονται τα μύχια όνειρά τους.
 Η εργασία σας

Μπορείτε να επιλέξετε

◎ Εργαστείτε σε ομάδες των 2 ή των 4

◎ Επιλέξτε το ρόλο του Άσαντ ή του Λέοντα
◎ Διαλέξτε 2 τομείς συζήτησης π.χ. μικροτεχνία και Ιατρική
◎ Ερευνήστε και καταγράψτε τα πορίσματά σας σε αντιστοιχία:
Λέων -Βυζαντινός Πολιτισμός Άσαντ Αραβικός πολιτισμός
 Η μορφή της εργασίας

Για το Γυμνάσιο
Μπορείτε να επιλέξετε
◎ την παρουσίαση στην ολομέλεια με power point ή prezi
◎ τη συγγραφή του διαλόγου σε κείμενο, εμπλουτισμένο με πηγές, τη
δραματοποίηση κι παρουσίασή του στην ολομέλεια.
Για το Λύκειο
Να συντάξετε ένα άρθρο 500-600 λέξεων, που θα δημοσιευτεί σε
ένθετο αφιέρωμα (στους δύο πολιτισμούς) εφημερίδας ευρείας
κυκλοφορίας
 Τι να προσέξετε:
◎ Αναφέρετε τις πηγές σας, ηλεκτρονικές ή έντυπες με λεπτομέρειες.
◎ Για όσους επιλέξουν την παρουσίαση: Να είστε αφαιρετικοί και ο λόγος να
είναι αντικειμενικός και η γλώσσα επίσημη.
◎ Για όσους επιλέξουν τη συγγραφή διαλογικού κειμένου: Αν και το
ζητούμενο είναι να ερευνήσετε και να γνωρίσετε πολύπλευρα τους δύο
νέους ως φορείς πολιτισμού, φροντίστε να ζωντανέψετε τους χαρακτήρες.
Επιτρέψτε στον Άσαντ και το Λέοντα να συνομιλήσουν με χιούμορ, να
διαφωνήσουν, να μείνουν για λίγο σιωπηλοί, ακόμη και να αντιδράσουν με
πάθος μέσα σε ένα κλίμα ευγένειας και αλληλοσεβασμού. Εμπλουτίστε τη
σκηνή με περιγραφή των ηρώων σας. Το ύφος, χειρονομίες, εκφράσεις
προσώπου, η συναισθηματική φόρτιση (ενθουσιασμός, περηφάνια, φόβος,
έκπληξη κ.λπ) Προφορικότητα Γλώσσας.
◎ Να είστε όλοι έτοιμοι να δεχτείτε περαιτέρω ερωτήσεις για όσα καταθέτετε
ως ιστορικά στοιχεία.
◎ Πρέπει να γνωρίζετε περισσότερα από όσα παρουσιάσετε.
◎ Προσπαθήστε να αποφύγετε τους αναχρονισμούς.
 Ξεκινήστε την έρευνά σας από

◎ 866 μ.Χ. : το έτος, εντάξτε το στην ιστορική περίοδο, τη Δυναστεία κ.λπ

◎ Βατούμ: η πόλη. Με ποια αρχαία πόλη ταυτίζεται; Ποια η ιστορική της
διαδρομή και ποια η γεωγραφική της σημασία;
 Ο διάλογος μπορεί να θεμελιωθεί σε ερωτήσεις- εξομολογήσεις
όπως:

◎ πώς ντύνομαι;
◎ η εκκλησία μου, ο χώρος λατρείας
◎ ένας επιστήμονας που θαυμάζω
◎ ένας καλλιτέχνης που θαυμάζω
◎ ένας ηγέτης που θαυμάζω
◎ το αγαπημένο μου φαγητό
◎ το αγαπημένο μου παιχνίδι
◎ τι μου αρέσει ν΄ ακούω και να αφηγούμαι;
◎ πώς ταξιδεύω;
◎ οι ανακαλύψεις μου
◎ μια πόλη που αγαπώ πολύ
◎ το όνειρό μου για το κράτος μου
◎ το μεγαλύτερο κοινωνικό πρόβλημα του κράτους μου
◎ αν μπορούσα θα άλλαζα …
◎ τι προσέφεραν οι δικοί μου (ο λαός μου) στον κόσμο;
Δείτε ένα παράδειγμα αντιπαραβολής στοιχείων πολιτισμού
 Μια ιστορία που διαβάζω στην αγαπημένη μου…
◎ Αναστενάζουν τα βουνά, πάσχουν δι'
εμέν οι κάμποι,/ θρηνούσιν τα
παράπλαγα, βροντούν οι λιβαδίες,/
και δένδρα τα επαρέδραμα και οι
ραχωτές κλεισούρες/
έχουν τους πόνους μου ακομή και αντίς
μου αναστενάζουν./ Λέγουν: "εδιέβην
απ' εδώ στρατιώτης πονεμένος,/
άγουρος ποθοφλόγιστος δια πόθον
ωραιωμένης·/
τα δάκρυα του είχεν ποταμούς, βροντάς
τους στεναγμούς του,/
καπνόν επάνω εις τα βουνά τον
πονοανασασμόν του·/
τον ήλιον είχεν μάρτυραν και εις τόπους
μετ' εκείνον/
τα σύννεφα εσκεπάζετον, συνέπασχεν
μετ' αυτόν.
◎ ΛΕΪΛΑ ΚΑΙ ΜΕΖΝΟΥΝ
◎ Εσύ είσαι ο λόγος που αργοπεθαίνω,/
μα όσο ζω,/ τόσο περισσότερο σε θέλω,
τόσο σε συγχωρώ./ Εσύ είσαι ο ήλιος κι
εγώ είμαι τ’ άστρο της νύχτας:/
ανάτειλες και χάθηκε το λιγοστό μου
φως./ Φθονούν οι φλόγες των κεριών/
το φέγγος της ματιάς σου./ Ανθίζουν τα
τριαντάφυλλα μονάχα στ’όνομά σου./
Να ζω μακριά σου, αδύνατο!/ Και μέχρι
να πεθάνω,/ τον έρωτα, την πίστη μου
τραγούδι μου θα κάνω./ Βασανισμένος,
στόχος στα χτυπήματά σου μένω / και
σαν πεθάνω, το αίμα μου θα ’ναι για σε
χυμένο.
◎ Λίβιστρος και Ροδάμνη, χειρόγραφο S,
β. καταλόγι, J. Lambert (έκδ.), Le roman
de Libistros et Rodamne, Άμστερνταμ
1935, σ. 283.
ΛΕΪΛΑ ΚΑΙ ΜΕΖΝΟΥΝ ΛΙΒΙΣΤΡΟΣ ΚΑΙ ΡΟΔΑΜΝΗ
Ο Ναός μου
 Ένας φιλόσοφος που θαυμάζω ……
◎ Αλ- Φαράμπι Ο Λέων ο Φιλόσοφος, βέβαια…
 Ένας φιλόσοφος που μελετώ

Άσαντ: Ο Αριστοτέλης Λέων : Ο Αριστοτέλης

Δες εδώ Δες εδώ
 Η αρχιτεκτονική – Μέρη που πηγαίνω συχνά

◎ Βασιλική Κιστέρνα ◎ Κόρδοβα


Το αγαπημένο
μου φαγητό:
Όρνις μονθυλευτή,
αλλά πιο πολύ προτιμώ το
ψητό κατσικάκι
παραγεμισμένο με σκόρδο,
κρεμμύδι και πράσο, κατά το
σερβίρισμα το περιχύνουμε
με γάρο.
Μέχρι κι ο Λιουτπράνδος
της Κρεμόνας παραδέχτηκε
ότι του άρεσε.
Αν δεν έφερνα
το αλάτι, δεν θα
τρωγόταν το
κατσικάκι …
Το Maqloobah , που
σημαίνει «το
αναποδογυρισμένο
φαγητό».
Είναι κοτόπουλο με ρύζι,
μελιτζάνα ή μπρόκολο,
που μαγειρεύονται μαζί και
μετά αναποδογυρίζουμε
την κατσαρόλα
Βυζαντινό Μικρογραφία Και την
αγοραστική αξία,
Χειρόγραφο
Λέων! Αραβικό
Η διακόσμηση
χειρόγραφο του
ανεβάζει την
10ου αιώνα:
ποιότητα:
Εγώ το έφερα
στην Ευρώπη,
Λέων… Ναι, αλλά εγώ σε
κερδίζω, Άσαντ…

Ένας Χριστιανός και ένας μουσουλμάνος της Ανδαλουσίας εξασκούνται στο σκάκι
Τι είναι, άραγε, το Ζατρίκιον;
Ενδεικτικές Ηλεκτρονικές Πηγές 1

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ
ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
ιhttp://www.fhw.gr/search/index.php?lang=gr&search=1&query=%CB%DD%F9%ED+%EF+%F6%E9
%EB%FC%F3%EF%F6%EF%F2
Διεθνής Επιτροπή Βυζαντινών Σπουδών: http://www.aiebnet.gr/
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Τομέας Βυζαντινών
Ερευνών: http://www.eie.gr/nhrf/institutes/ibr/programmes/bzhistdb-gr.html
Ελληνική Επιτροπή Βυζαντινών Σπουδών: http://www.byzantinestudies.gr/
Κέντρον Βυζαντινών Ερευνών του ΑΠΘ: http://www.kbe.auth.gr/index.html
Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης: https://www.patriarchate.org/home
Πατριαρχικόν Ίδρυμα Πατερικών Μελετών: http://www.pipm.gr/
Associazione Italiana di Studi Bizantini (AISB): http://www.studibizantini.it/
Belgisch Genootschap voor Byzantijnse Studies (BGBS): http://www.byzantium.be/
Byzantijnse Studies Nederland: http://gallery.byzantijnsestudiesnederland.nl/#!home
Centre d'Histoire et Civilisation de Byzance (Collège de France - CNRS): http://byzance.dr10.cnrs.fr/
Institut für Byzantinistik und Neogräzistik: http://www.byzneo.univie.ac.at/institut/
Nordic Byzantine Network: http://www.nordbyz.net/
Society for the Promotion of Byzantine Studies: http://www.byzantium.ac.uk/home.html
Ενδεικτικές Ηλεκτρονικές Πηγές 2

ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΠΥΛΕΣ
Αγία Σοφία, Virtual tour: http://www.360tr.com/34_istanbul/ayasofya/english/
Άγιο Όρος: http://www.macedonian-heritage.gr/Athos/General/Introduction.html
Βυζαντινά Μνημεία Αττικής: http://www.eie.gr/byzantineattica/
Βυζαντινή Ζωγραφική: http://www.xanthi.ilsp.gr/istos/
Γραφή και μικρογραφία στα χειρόγραφα του Ελληνικού Ινστιτούτου της Βενετίας: http://194.177.217.107/scripts_and_miniatures/
Ελληνική Ιστορία, Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού: http://www.e-history.gr/
Ελληνική Μουσική Πύλη του Κέντρου Μουσικής Πληροφόρησης του
ΙΕΜΑ: http://www.musicportal.gr/byzantine_music_history/?lang=el
Εξερευνώντας τον κόσμο του Βυζαντίου: http://exploringbyzantium.gr/EKBMM/Page?name=index&lang=gr
Η καστροπολιτεία του Μυστρά: http://www.culture.gr/culture/mystras-edu/
Ιστορικός Άτλας της Μεσογείου(Χάρτες): http://explorethemed.com/DefaultEl.asp
Μεταβυζαντινή Αγιογραφία: http://home.yebo.co.za/~xenitis/
Μυριόβιβλος, Βυζαντινή Μουσική: http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/papadopoulos_music.html
AnastasianWall: http://www.shca.ed.ac.uk/projects/longwalls/AnastasianWall.htm
archaeolink.com, Βυζαντινός Πολιτισμός: http://www.archaeolink.com/byzantine_civilization.htm
Byzance Architecture, Antoin Helbert: http://www.antoine-helbert.com/fr/portfolio/annexe-work/byzance-architecture.html
Explore Byzantium: http://byzantium.seashell.net.nz/index.php

http://www.ime.gr/projects/cooperations/byzantine_literature/gr/400/400.html

Δημώδης Γραμματεία Από τον Διγενή Ακρίτη έως την πτώση της Κρήτης
http://georgakas.lit.auth.gr/dimodis/
Ενδεικτικές Ηλεκτρονικές Πηγές 3

ΨΗΦΙΑΚΟ ΥΛΙΚΟ
Εγχειρίδιον Βυζαντινής Ιστορίας by Paulos Karolides: http://www.gutenberg.org/files/41684/41684-h/41684-h.htm
Λεβάντια: http://www.levantia.com.au/
Μανουήλ Πανσέληνος: http://wwk.kathimerini.gr/kath/7days/2000/04/30042000.pdf
Μυριόβιβλος: http://www.myriobiblos.gr/byzhistory.html
Παιδικά βιβλία για το Βυζάντιο:
http://www.slideboom.com/presentations/738322/%CE%A0%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%AC-
%CE%B2%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF-
%CE%92%CF%85%CE%B6%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BF
Ψηφιακά βιβλία: http://www.digitalbookindex.org/subject_search/search010areabyzana/1
Ψηφιοποιημένο Αρχείο του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας: http://eib.xanthi.ilsp.gr/gr/default.asp
British Library, Digitised Manuscripts: http://www.bl.uk/manuscripts/Default.aspx
Dumbarton Oaks, Research Library and Collection: http://museum.doaks.org/IT_1202?sid=20997&x=491784
Gallica est la bibliothèque numérique de la Bibliothèque nationale de France: http://gallica.bnf.fr/
Greek Manuscripts at Oxford: http://bodley30.bodley.ox.ac.uk:8180/luna/servlet/ODLodl%7E8%7E8
Historia bizantina, Ioannes Scylitza: http://www.wdl.org/en/item/10625/
Krumbacher:http://www.archive.org/stream/byzantinischezei01mnuoft#page/2/mode/2up
Suda On Line: http://www.stoa.org/sol/
The Metropolitan Museum of Art, Byzantine Art: http://www.metmuseum.org/toah/hi/te_index.asp?i=13
The Temple Gallery: http://www.templegallery.com/adwords10.htm
World Digital Library: http://www.wdl.org/en/search/?q=byzantine

ΨΗΦΙΑΚΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ
24γράμματα, Βυζαντινή Ιστορία: http://www.24grammata.com/?cat=195
Βυζαντινά Σύμμεικτα: http://byzsym.org/index.php/bz
Παρεκβολαί: http://ejournals.lib.auth.gr/parekbolai
Περιοδικό Αρχαιολογία: http://www.archaiologia.gr
Ενδεικτικές Έντυπες Πηγές 4

Στη βιβλιοθήκη μπορεί να βρείτε:

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΚΑΙ ΑΡΑΒΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΜΕΣΟΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟ
ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, Πολιτεία , 2016

Βυζαντινών Βίος και Πολιτισμός» Φαίδων Κουκουλές, Τόμοι Α- Ε, Collection de l'Institut Francais D'
Athenes, Εκδόσεις Παπαζήση (ανατύπωση), 1948

Οι Άραβες στην ιστορία , Μπέρναρντ Λιούις: Γκοβόστης, 1990

Βυζάντιο β' τόμος Περίοδος 610-1025 μ.Χ. Μαυροειδή-Παπαδάκη Σοφία , Πατάκης, 2003
Ο Δημόσιος και Ιδιωτικός Βίος των Βυζαντινών, TALBOT-RICE TAMARA, Παπαδήμας

Βυζαντινή τέχνη - Οδηγός για παιδιά , Ντεκάστρο Μαρία, Κέδρος, 1990

«Διακοπές στον Καύκασο» , Μαρία Ιορδανίδου (1965)

ΧΡΗΣΙΜΑ (; )
ΕΙΚΟΝΙΔΙΑ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΑΣ
Credits

Βάνα Δουληγέρη 2018

Μωβ Κιμωλία