3.

7 ΔΥΝΑΜΗ & ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ

 Στόχοι μαθήματος

Πώς σχεδιάζω δυνάμεις (επανάληψη);

Τι λέει ο 3ος νόμος του Νεύτωνα;

Τι εφαρμογές έχει ο 3ος νόμος στην καθημερινή ζωή;

Όλα τα διανυσματικά μεγέθη μπορούν να αναπαρασταθούν από
ένα βέλος.

Το βέλος αποτελείται από 3 τμήματα:

α) την αρχική τελεία που βρίσκεται στο σώμα στο οποίο εφαρμόζεται
το μέγεθος π.χ. η δύναμη
β) τη γραμμή του βέλους που δείχνει τη διεύθυνση της δύναμης
γ) το τέλος (τη μύτη) του βέλους που δείχνει τη φορά της δύναμης

δ) το μήκος του βέλους είναι ανάλογο του μέτρου του.

 Πώς σχεδιάζω μια δύναμη;
Για να σχεδιάσω μια δύναμη πρέπει κατ’αρχήν να ξεκαθαρίσω σε
ποιό σώμα ασκείται η δύναμη.
 Πώς σχεδιάζω μια δύναμη;
Για να σχεδιάσω μια δύναμη πρέπει κατ’αρχήν να ξεκαθαρίσω σε
ποιό σώμα ασκείται η δύναμη.
Όχι από ποιό σώμα αλλά σε ποιό σώμα ασκείται.
Σε αυτό το σώμα τοποθετώ την τελεία

F
 Πώς σχεδιάζω μια δύναμη;
Για να σχεδιάσω μια δύναμη πρέπει κατ’αρχήν να ξεκαθαρίσω σε
ποιό σώμα ασκείται η δύναμη.
Όχι από ποιό σώμα αλλά σε ποιό σώμα ασκείται.
Σε αυτό το σώμα τοποθετώ την τελεία

F΄ F

Καθώς ο άνθρωπος ασκεί δύναμη (δράση) στο κιβώτιο,

ταυτόχρονα το κιβώτιο ασκεί δύναμη (αντίδραση) στον άνθρωπο.
 Πώς σχεδιάζω μια δύναμη;
Για να σχεδιάσω μια δύναμη πρέπει κατ’αρχήν να ξεκαθαρίσω σε
ποιό σώμα ασκείται η δύναμη.
Όχι από ποιό σώμα αλλά σε ποιό σώμα ασκείται.
Σε αυτό το σώμα τοποθετώ την τελεία

F΄ F

Καθώς ο άνθρωπος ασκεί δύναμη (δράση) στο κιβώτιο,

ταυτόχρονα το κιβώτιο ασκεί δύναμη (αντίδραση) στον άνθρωπο.

Οι δύο δυνάμεις είναι ίσες, έχουν αντίθετη φορά και ασκούνται σε

διαφορετικά σώματα.
3ος Νόμος του Νεύτωνα (Νόμος δράσης – αντίδρασης)

Όταν ένα σώμα ασκεί δύναμη σε ένα άλλο σώμα (δράση), τότε και το
δεύτερο σώμα ασκεί δύναμη ίσου μέτρου και αντίθετης κατεύθυνσης
στο πρώτο (αντίδραση).
3ος Νόμος του Νεύτωνα (Νόμος δράσης – αντίδρασης)

Όταν ένα σώμα ασκεί δύναμη σε ένα άλλο σώμα (δράση), τότε και το
δεύτερο σώμα ασκεί δύναμη ίσου μέτρου και αντίθετης κατεύθυνσης
στο πρώτο (αντίδραση).

Για να προσδιορίσουμε την αντίδραση F΄ μιας δύναμης F κάνουμε τα

εξής:
α) Προσδιορίζουμε από ποιό σώμα ασκείται η δύναμη F. Σε αυτό το
σώμα θα ασκείται η αντίδραση F΄ (άρα σε αυτό θα μπεί η τελεία της
αντίδρασης F΄).
β) Επεκτείνουμε το βέλος της αντίδρασης F΄ σε ίδιο μήκος και σε
αντίθετη φορά με τη δύναμη F.
 Δεν έχει σημασία ποια από τις δυο δυνάμεις αποκαλούμε
δράση και ποια αντίδραση, αρκεί να θυμόμαστε πάντα ότι
συνυπάρχουν. Αυτό που είναι σημαντικό να θυμάστε είναι ότι οι
δυο δυνάμεις δράση-αντίδραση ασκούνται πάντοτε σε δύο
διαφορετικά σώματα.

 Άρα δεν έχει νόημα να μιλάμε για συνισταμένη δράσης και

αντίδρασης εφόσον δεν ασκούνται στο ίδιο σώμα και δεν
μπορούμε να τις προσθέσουμε διανυσματικά.
Παρατήρηση: Σε μεγαλύτερη τάξη θα μάθουμε ότι αν τα 2 σώματα τα θεωρήσουμε
σύστημα σωμάτων τότε η συνισταμένη δράσης και αντίδρασης είναι μηδενική
FT

B
α) Προσδιορίζουμε από ποιό σώμα ασκείται η δύναμη F. Σε αυτό το
σώμα θα ασκείται η αντίδραση F΄ (άρα σε αυτό θα μπεί η τελεία της
αντίδρασης F΄).
β) Επεκτείνουμε το βέλος της αντίδρασης F΄ σε ίδιο μήκος και σε
αντίθετη φορά με τη δύναμη F.

FT

B’
α) Προσδιορίζουμε από ποιό σώμα ασκείται η δύναμη F. Σε αυτό το
σώμα θα ασκείται η αντίδραση F΄ (άρα σε αυτό θα μπεί η τελεία της
αντίδρασης F΄).
β) Επεκτείνουμε το βέλος της αντίδρασης F΄ σε ίδιο μήκος και σε
αντίθετη φορά με τη δύναμη F.

FT

B’
α) Προσδιορίζουμε από ποιό σώμα ασκείται η δύναμη F. Σε αυτό το
σώμα θα ασκείται η αντίδραση F΄ (άρα σε αυτό θα μπεί η τελεία της
αντίδρασης F΄).
β) Επεκτείνουμε το βέλος της αντίδρασης F΄ σε ίδιο μήκος και σε
αντίθετη φορά με τη δύναμη F.

FT

B’
α) Προσδιορίζουμε από ποιό σώμα ασκείται η δύναμη F. Σε αυτό το
σώμα θα ασκείται η αντίδραση F΄ (άρα σε αυτό θα μπεί η τελεία της
αντίδρασης F΄).
β) Επεκτείνουμε το βέλος της αντίδρασης F΄ σε ίδιο μήκος και σε
αντίθετη φορά με τη δύναμη F.

FT

B
F’T

B’
Παραδείγματα
Παραδείγματα

FΣ

B
Παραδείγματα

FΣ

B’
Παραδείγματα

FΣ

F’Σ
B

B’
Παραδείγματα
Παραδείγματα

FΔ

w
Παραδείγματα

FΔ

w΄
Παραδείγματα

FΔ

w
FΔ΄
w΄
Παραδείγματα

FΔ
F΄
F

w
FΔ΄
w΄
Παραδείγματα
Παραδείγματα

Fελ.

B
Παραδείγματα

Fελ.

B’
Παραδείγματα

Fελ.

F΄ελ.
B

B’
Παραδείγματα

Υπάρχει τριβή σε αυτή την περίπτωση

v
Παραδείγματα

Υπάρχει τριβή σε αυτή την περίπτωση

v
FΔ

Τ
w
Παραδείγματα

Υπάρχει τριβή σε αυτή την περίπτωση

v
FΔ

Τ
w

w΄
Παραδείγματα

Υπάρχει τριβή σε αυτή την περίπτωση

v
FΔ

Τ
w
FΔ΄
w΄
Παραδείγματα

Υπάρχει τριβή σε αυτή την περίπτωση

v
FΔ
F΄
F

Τ
w
FΔ΄
w΄
Παραδείγματα

Υπάρχει τριβή σε αυτή την περίπτωση

v
FΔ
F΄
F

Τ Τ΄
w
FΔ΄
w΄
Παραδείγματα
Παραδείγματα
Fελ.

B
Παραδείγματα
Fελ.

B’
Παραδείγματα
Fελ.

B
F΄ελ.

B’
Παραδείγματα
Παραδείγματα

T FΔ

w
Παραδείγματα

T FΔ

w
w΄
Παραδείγματα

T FΔ

w
w΄ F΄Δ
Παραδείγματα

T FΔ

T
w
w΄ F΄Δ
Ερωτήσεις Επανάληψης:
Α) Β)
Ερωτήσεις Επανάληψης:
Α) F Β)
Δ

FΣ

Fτοιχ.

FA
B
B
Ερωτήσεις Επανάληψης:
Α) F Β)
Δ

F΄Α

FΣ

Fτοιχ.

FA
B΄ B
B

F΄Δ
Ερωτήσεις Επανάληψης:
Α) F Β)
Δ

F΄Α

FΣ

F΄τοιχ. Fτοιχ.

F΄Σ
FA
B΄ B
B
Β΄

F΄Δ
 Ανακεφαλαίωση

 3ος νόμος του Νεύτωνα:

Όταν ένα σώμα ασκεί δύναμη σ' ένα άλλο σώμα (δράση), τότε και το
δεύτερο σώμα ασκεί δύναμη ίσου μέτρου και αντίθετης κατεύθυνσης
στο πρώτο (αντίδραση).
Ή διαφορετικά,
Σε κάθε δράση αντιστοιχεί πάντα μια αντίθετη αντίδραση.

 Δεν έχει σημασία ποια από τις δυο δυνάμεις αποκαλούμε δράση
και ποια αντίδραση, αρκεί να θυμόμαστε πάντα ότι συνυπάρχουν.
Αυτό που είναι σημαντικό να θυμάστε είναι ότι οι δυο δυνάμεις
δράση-αντίδραση ασκούνται πάντοτε σε δύο διαφορετικά σώματα.

 Δενέχει νόημα να μιλάμε για συνισταμένη δράσης και αντίδρασης

εφόσον δεν ασκούνται στο ίδιο σώμα και δεν μπορούμε να τις
προσθέσουμε διανυσματικά.
Ερωτήσεις Επανάληψης: Εφαρμογές 17,18 - Ασκήσεις 14, 15, 16