ქართლისა, ამან მწიგნობრობაი ქართული’’-ლეონტი მროველი ივანე ჯავახიშვილის აზრით, ქართული ანბანი ძვ.წ VII საუკუნეში შეიქმნა და საფუძვლად უდევს ფინიკიური დამწერლობა მათი თვალსაზრისით, ანბანის შექმნა ქრისტიანობის სახელმწიფო რელიგიად გამოცხადებას უკავშირდება და საფუძვლად უდევს ბერძნული ანბანი.
თამაზ გამყრელიძე
კორნელი კეკელიძე აკაკი შანიძე
ქართული დამწერლობის ჩვენამდე მოღწეული უძველესი ნიმუში არის იერუსალიმის მახლობლად, იორდანეს უდაბნოში, ტაძრის იატაკზე აღმოჩენილი მაზიკური წარწერა, რომელიც დათარიღებულია 429-444 წლებით. ამავე საუკუნისაა (493-494წწ) აგრეთვე ბოლნისის სიონის წარწერა. ეს უძველესი ნიმუშები ეპიგრაფიული ძეგლებია, ანუწარწერებია და არა ხელნაწერები. იორდანეს უდაბნოში ტაძრის იატაკის მოზაიკური წარწერა
428-444წ ბოლნისის სიონის წარწერა ქათული ანბანის უძველესი სახეობაა მრგლოვანი- ასომთავრული IX საუკუნიდან გამოიყენებოდა ნუსხური დამწელობა მხედრული დამწერლობა
დამანა მელიქიშვილი: გრამატიკის, როგორც ენათმეცნიერების ერთ-ერთი დარგის, შესწავლის საგანი არნოლდ ჩიქობავას „მეთოდოლოგიური იმანენტიზმის" შუქზე (ისტორია და დღევანდელობა: 1928-2018)