URBAN FARMING

Profesorica:
van.prof.dr. Maja popovac Roso

Studenti:
Jasmina Ćatić, Aida Gabela, Armin Letica
 Šta je Urban farming ?
• Praksa formiranja zelenih prostora u
naseljenim područjima

• Javila se prvo u Mezopotamiji i Egiptu, a

kasnije u antičkoj Grčkoj i starom Rimu.

• Značaj zelenih područja u naseljenim

prostorima i njihovo korištenje konstantno se
mijenjalo sa razvojem same civilizacije.

• Prirodne i uređene zelene površine su bile

vezane za elite i bogate slojeve društva.
Viseći vrtovi Babilona
Vrtovi u staroj Grčkoj
• Nagli razvoj urbanog zelenila kako ga danas
poznajemo događa se tek pojavom
industrijske revolucije i razvojem
urbanizacije.

• Zelene površine u gradovima više nisu

vezane samo za elitne slojeve društva, sada
stoje na raspolaganju daleko većem broju
korisnika tj. novoj gradskoj klasi.

• Počinje se mijenjati uloga zelenih površina,

do izražaja dolazi njihova funkcionalnost.

• Potpuno se odbacuju stroge forme i pravilna

geometrija u prostoru, nema jednoličnosti,
simetrije i neprirodnih oblika.
• Uređenje javnih zelenih površina postaje
važan faktor prepoznatljive slike grada, te ima
važnu ulogu u urbanom planiranju.

• Javlja se tendencija stvaranja zelenih jezgri

gradova.

• Engleska -prva u Europi 1845. godine donijela

je Zakon o podizanju javnog urbanog zelenila.

• Tako da je danas jedan od glavnih ciljeva

oblikovanja parkova razbijanje monotonije
savremene arhitekture u velikim gradskim
naseljima.

• Jedani od najpoznatijih savremenih javnih

parkova su Hyde Park u Londonu i Central
Park u New Yorku.
Central park i Hayd park
 Opšti značaj urbanog zelenila
• Urbano zelenilo jača identitet grada, može
poboljšati njegovu privlačnost za život, rad,
ulaganja i turizam, zato ti prostori mogu
pridonositi pozitivnom kvalitetu života.

• Utiče na djelovanje negativnih posljedica

ljudskih aktivnosti, npr. apsorpcijom
onečišćenja, održavaju određeni stepen
vlažnosti u atmosferi, utiču na promjene u
temperaturi, spriječavaju eroziju tla,
doprinose održavanju zdravog urbanog
okoliša pružajući čist zrak.

• Utiče na izgled urbanih sredina, obezbjeđuju

ekološki diverzitet i formira osnovne
funkcionalne elemente koji čine gradove i
urbane regione ljepšim mjestima za život.
Vrijednosti urbanog zelenila
Vrijednosti urbanog zelenila mogu se
svrstati u nekoliko kategorija:

1.Sociološke vrijednosti
2.Zdravstvene vrijednosti
3.Ekološke vrijednosti
4.Biološke vrijednosti
5.Estetske vrijednosti
6.Ekonomske vrijednosti
 Urban farming Mostar
Potencijalne površine koje su pogodne za
Urban farming na području grada Mostara su:

1. Slobodne javne gradske površine

2. Površine ispred ustanova kao što su
vrtići za djecu, domovi za penzionere
Javne gradske površine
Potencijalne slobodne javne gradske
površine:

1. Područje Sjevernog logora

2. Parking pored studentskog hotela
3. Parking pored Higijenskog zavoda
4. Parking preko puta zgrade suda
Prostor Sjevernog logora
• Na slobodnim zelenim površinama kao npr.
Sjeverni logor livada će se očistiti ,uzorati i
pripremiti zemljište za sadnju.
• Cijelo područje podijeliti na manje parcele
koje će se davati zaintresovanim
građanima ,koji će biti dužni da održavaju
datu parcelu tokom godine.
• Grad bi snosio sadni materijal i troškove
zalijevanja s tim da svaki građanin mora
nakon berbe plodova donirati jedan dio u
dobrotvorne organizacije.
• Uloga zajedničkoga vrta ima čitav niz
prednosti, npr. kroz kontakt s prirodom,
druženje, terapeutsku dimenziju, pa i
demonstraciju socijalne osjetljivosti jer
uzgojeni plodovi uvelike mogu pomoći
kućnim proračunima kao i humanitarnim
organizacijama.
Slobodne betonske površine
• Na slobodnim betonskim površinama
kao što su napušteni parkinzi, i
ostalim slobodnim površinama
instalirali bi se kontejneri koji bi se
nalazili na pokretnim paletama,čime je
osigurana laka pokretljivost i
mobilnost samih kontejnera,uz sami
kontejner bi dolazio i dodatni box za
ostavljanje potrebnog alata kao i
spremnik za vodu koji bi se punio iz
prirodnih padavina.
Površine ispred javnih ustanova
• Vrlo značajne lokacije za urban farminga
predstavljaju dječiji vrtići i domovi
penzionera.
• U oba slučaja koristi urban farminga su
zaista velike a ogledaju se kroz socijalne
vrijednosti na osnovu kojih se ostvaruju
odnosi između korisnika i prostora.
• Korisnici pronalaze zadovoljstvo u
korištenju tih prostora koje se ocjenjuje
kvalitetom iskustva, dok je njihovo
stvarno korištenje multi –funkcionalno.
• Urbano zelenilo okuplja zajednice, pruža
mjesta za susrete i poticanje društvenih
veze.
• Oblikuju kulturni identitet područja, dio su
njegovog jedinstvenog karaktera i pružaju
osjećaj pripadnosti lokalnoj zajednici.
• Kad zelene površine postanu dio
zajednice korisnici imaju emotivnu
privrženost prema njim i tada je većina
socioloških funkcija ispunjeno.
• Urbano zelenilo nudi značajne koristi za
zdravlje putem odmora i rekreacije.
• Pruža okruženje koje može potaknuti
fizičku aktivnost u svim dobnim grupama
i sredinama.
• Pristup visoko kvalitetnim javnim
zelenim prostorima može se pozitivno
odraziti na javno zdravstvo te tako
smanjiti zdravstveni troškovi i povećati
kvalitet života u urbanim područjima.
• Koncept ukupne ekonomske vrijednosti
okoliša ima svoje temelje u socijalnoj
ekonomiji.
• Svi korisnici vrtića odnosno domova za
penzionere bi bili dužni da daju svoj
doprinos tokom godine u uređenju
,održavanju ,sadnji ,zalijevanju i berbi
plodova, i na taj način svi korisnici bi
konzumirali organske proizvode što bi
imalo značajan uticaj na zdravlje korisnika
a pored toga značajno bi uticalo na
ekonomsku stabilnost ovih ustanova.

• Sadnja bi se vršila u namjenski za tu

priliku izrađenim kontejnerima koji bi imali
dodatne prostorije kao što su: wc, ostava,
cisterne za voduposebnu kantinu za
objedovanje ,dodatnu prostoriju za mali
bazen u kojem bi se uzgajale ribe itd.
Površine ispred javnih ustanova
Potencijalne ustanove za razvoj urban
farminga:

1. Vrtić Zemzem – Sjeverni logor

2. Centar za djecu Egipatsko selo- Bišće
Polje
3. Centar za stara lica - Tekija
4. Dom penzionera Miran san - u blizini
gradskog bazena
Vrtić Zemzem - Sjeverni logor
Centar za djecu Egipatsko selo
Dom penzionera Miran san – u blizini gradskog
bazena
Centar za stara lica - Tekija
HVALA NA PAŽNJI !