BALANGIGA MASSACRE PREPARED BY: GLORIA F. GIGANTE Teacher III Floridablanca Elementary School Ano ang BALANGIGA MASSACRE ?
Nang pasukuin ng mga Amerikano si Hen. Emilio
Aguinaldo noong Marso 1901, inakala ng marami na tapos na ang Digmaang Pilipino- Amerikano. Ngunit sa Samar, ginalit ng mga aksyon ng mga sundalong Amerikano ang ilang residente. Ang utak sa pag-atake ay ang hepe ng pulisya ay si Valeriano Abanador. Si Valeriano Abanador kasama ng mga sundalong Amerikano na kanyang papatayin. Gabi ng Setyembre 27, 1901, nagkaroon ng prusisyon ng sinasabing patay na mga bata dahil sa epidemya ng kolera kasama ang maraming mga kababaihan. Ipinasok sa simbahan ang prusisyon. Iyon pala, ang mga babae ay mga lalaki na nagpanggap lamang at may tagong baril at pati na rin sa mga kabaong. Kinabukasan, Setyembre 28, 1901 sa pagtunog ng kampana ng simbahan sa ganap na 6:20 ng umaga, nilusob nila ang 74 na mga sundalong Amerikano, 46 sa kanila ang namatay. Ang tagumpay nila sa mga mananakop ay nagpakita ng kagitingan at lubos nilang pagmamahal sa kalayaan at bayan. Inilarawan na ito ang pinakamalalang pagkatalo ng sundalong Amerikano. Sa paningin ng mga Amerikano, ang naganap ay isang masaker dahil maraming sundalo ang namatay. Bilang ganti, iniutos ni Heneral Jacob Smith ang pagmasaker sa mga taga-Samar. Pati mga batang lalaking may gulang 10 pataas ay kanilang pinatay. Ang bayan ay nagmistulang “humahagulgol na kagubatan”, dahil sa napakaraming namatay na Pilipino. Sa loob ng anim na buwan, umabot mahigit 15,000 mamamayan ng Samar ang walang awang pinatay. Ito’y lumikha ng matinding iskandalo sa Amerika. Bumagsak din sa kamay ng mga Amerikano ang Leyte, Samar at Negros. Dahil sa kanilang kalupitan, sina Brig. Gen. Jacob H. Smith at Major Littleton W. T. Waller ay nilitis sa hukumang militar at itiniwalag.