ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΧΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ (ΕΑΠ)

ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Ακαδ. Έτος 2017-2018
ΜΠΣ: Σύγχρονες τάσεις στην Ανάλυση και τη
Διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας (ΑΔΕ)

ΕΝOΤΗΤΑ ΑΔΕ51: Γενικές αρχές της σύγχρονης

γλωσσολογίας για εκπαιδευτικούς
3η ΟΣΣ
Διδάσκουσα –Σύμβουλος τμήματος ΗΛΕ-1
Μελισσαροπούλου Δήμητρα

1
 Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών

Πρόγραμμα Σπουδών:
Σύγχρονες τάσεις στην Ανάλυση και τη
Διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας
(ΑΔΕ)
Θεματική Ενότητα: ΑΔΕ 60
Περιγραφική προσέγγιση της γραμματικής της νέας
ελληνικής για εκπαιδευτικούς
2
Επιτροπή ακαδημαϊκής εποπτείας
• Γιώργος Ι. Ξυδόπουλος,
Αναπλ. καθηγητής Γλωσσολογίας Πανεπιστημίου
Πατρών
• Αργύρης Αρχάκης,
Καθηγητής Γλωσσολογίας Πανεπιστημίου Πατρών
• Θοδωρής Μαρκόπουλος,
Επικ. καθηγητής Γλωσσολογίας Πανεπιστημίου
Πατρών
• Δημήτρης Παπαζαχαρίου, 3
Συντονίστρια Θεματικής Ενότητας ΑΔΕ60
ΣΕΠ ΑΔΕ 60– ΗΛΕ1

Δήμητρα Μελισσαροπούλου
Αναπλ. καθηγήτρια Γλωσσολογίας
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

4
 Ατζέντα θεμάτων για την 3η ΟΣΣ:
Ανασκόπηση των θεμάτων και των δραστηριοτήτων των
πρoηγούμενων εβδομάδων
Ανατροφοδότηση για γραπτή εργασία
 Ανατροφοδότηση για γενική επίδοση
Διδακτέα-εξεταστέα ύλη
Ενημέρωση και ενθάρρυνση των φοιτητών για τις εξετάσεις
Οδηγίες για καλύτερη προετοιμασία στις εξετάσεις
 Τελική εξέταση
Εντυπώσεις – προβλήματα φοιτητών
 Άλλα θέματα – Απορίες 5
Περιεχόμενο ΑΔΕ 60

6
ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

7
 Χρονοδιάγραμμα μελέτης της Θ.Ε.

2η ΟΣΣ, ΑΔΕ60, ΗΛΕ 1, 5/5/2018 8

Χρονοδιάγραμμα μελέτης της Θ.Ε.

Ανακοίνω
ση
θέματος
εργασίας

9
 Ανασκόπηση θεμάτων προηγούμενων
εβδομάδων
9η εβδομάδα: Η ονοματική φράση και τα προσδιοριστικά της: Σχολικές
γραμματικές

• Εξοικείωση με το πώς οι παραδοσιακές και πιο σύγχρονες σχολικές γραμματικές

περιγράφουν τις βασικές ιδιότητες του ονοματικού συστήματος, και των
προσδιοριστικών του, εστιάζοντας στις κατηγορίες του άρθρου, του γένους και
της πτώσης
• Γνωριμία με την ονοματική φράση και τα προσδιοριστικά της μέσα από τις
σχολικές γραμματικές
• Σύγκριση του τρόπου που παρουσιάζεται και το πλαίσιο που εντάσσεται το
άρθρο της Νέας Ελληνικής
• Συνειδητοποίηση του πως το όνομα και τα προσδιοριστικά του άλλοτε
μελετώνται στο πλαίσιο της σύνταξης και άλλοτε στο πλαίσιο της μορφολογίας
• Γνωριμία με την ονοματική φράση και τα χαρακτηριστικά της στην αγγλική
10
 Ανασκόπηση θεμάτων προηγούμενων
εβδομάδων
10η εβδομάδα: Η ονοματική φράση και τα προσδιοριστικά της: Γλωσσολογικές
μελέτες I
• Γνωριμία με την ονοματική φράση και τα προσδιοριστικά της μέσα από γλωσσολογικές
μελέτες
• Ενημέρωση για τις συγχρονικές και διαχρονικές τάσεις στο γένος της ελληνικής
• Ερμηνεία των διαγραφόμενων τάσεων απόδοσης και λειτουργίας του γένους σε
διαχρονικό και συγχρονικό επίπεδο
• Ερμηνεία φαινομένων ποικιλότητας ως προς το γένος
• Γνωριμία με τις καθολικές τάσεις ως προς τη γένεση και την απώλεια του γένους
• Σύγκριση της σχολικής προσέγγισης των ιδιοτήτων του ονοματικού συστήματος και των
προσδιοριστικών του με την περιγραφή των γλωσσολογικών μελετών, εστιάζοντας στις
κατηγορίες του άρθρου, του γένους και της πτώσης
• Διερεύνηση αντιστοιχιών σε μια γλώσσα μεταξύ των διαφόρων ονοματικών κλίσεων και
του γένους
• Εφαρμογή στη γλωσσική διδασκαλία 11
Δραστηριότητες

12
Δραστηριότητες

13
Δραστηριότητες

14
Δραστηριότητες

15
Δραστηριότητες

16
Δραστηριότητες

17
18
Δραστηριότητες

19
Ανασκόπηση θεμάτων προηγούμενων εβδομάδων
11η εβδομάδα: Η ονοματική φράση και τα προσδιοριστικά της: Γλωσσολογικές
μελέτες II

• Γνωριμία με τη σύγχρονη γλωσσολογική περιγραφή των ιδιοτήτων του ονοματικού

συστήματος και των προσδιοριστικών του, εστιάζοντας στις κατηγορίες του άρθρου, του
γένους και της πτώσης
• Γνωριμία με τις συντακτικές κατηγορίες (πόσες και ποιες είναι)
• Ενημέρωση σχετικά με τις λεξικές και γραμματικές κατηγορίες
• Εξοικείωση με τη διάκριση των λέξεων της Νέας Ελληνικής σε λεξικές και λειτουργικές
• Κατηγοριοποίηση των γραμματικών πληροφοριών των λέξεων
• Αναγνώριση των συντακτικών κατηγοριών που ευθύνονται για την κωδικοποίηση
γραμματικών πληροφοριών
• Έστιαση στα βασικά χαρακτηριστικά του άρθρου
• Αναγνώριση και ερμηνεία περιπτώσεων απουσίας του άρθρου
20
Δραστηριότητες

21
Δραστηριότητες

22
Δραστηριότητες

23
Δραστηριότητες

24
Δραστηριότητες

25
Επιδόσεις τμήματος

26
 Ανασκόπηση θεμάτων προηγούμενων
εβδομάδων
12η εβδομάδα: Είδη προτάσεων και η σειρά των όρων:
Σχολικές γραμματικές
• Ανάκληση πληροφοριών σχετικά με το προτασιακό
σύστημα της Νέας Ελληνικής
• Γνωριμία του τρόπου με τον οποίο οι παραδοσιακές και
πιο σύγχρονες σχολικές γραμματικές περιγράφουν τα
είδη των προτάσεων και τη σειρά των προτασιακών όρων
• Σύγκριση του τρόπου που παρουσιάζονται τα είδη των
προτάσεων και η σειρά των προτασιακών όρων στις
σχολικές γραμματικές του δημοτικού και γυμνασίου

27
 Ανασκόπηση θεμάτων προηγούμενων εβδομάδων
13η εβδομάδα: Είδη προτάσεων και η σειρά των όρων: Γλωσσολογικές
μελέτες
• Περιγραφή των ειδών των προτάσεων και της σειράς των προτασιακών όρων
από τις σύγχρονες γλωσσολογικές μελέτες
• Αντίληψη του τρόπου με τον οποίο λειτουργούν άλλα προτασιακά συστήματα
(π.χ. Τουρκική)
• Σύγκριση του προτασιακού συστήματος ελληνικής και τουρκικής
• Εντοπισμός των στοιχείων που επιδρούν θετικά στην κατάκτηση της σειράς των
όρων της ελληνικής από τουρκόφωνους μαθητές της Θράκης
• Σχηματισμός προτάσεων με διαφορετική σειρά των όρων και σημασία
• Επιχειρηματολογία σχετικά με τη βασική σειρά των όρων στη Νέα Ελληνική
• Ερμηνεία περιπτώσεων προτασιακής αντιγραμματικότητας

28
Δραστηριότητες

29
 Ανασκόπηση θεμάτων προηγούμενων εβδομάδων
14η εβδομάδα : Κύριες και δευτερεύουσες προτάσεις: Σχολικές γραμματικές

• Περιγραφή της διάκρισης μεταξύ κύριας και δευτερεύουσας πρότασης από

παραδοσιακές καυ σύγχρονες γραμματικές
• Εντοπισμός ομοιοτήτων και διαφορών στον τρόπο προσέγγισης και την ορολογία
των προτασιακών όρων στις παλαιότερες και σύγχρονες σχολικές γραμματικές
• Γνωριμία με τους παράγοντες που επιδρούν στην επιλογή προτασιακού
συμπληρώματος
• Συνειδητοποίηση των καινοτόμων στοιχείων παρουσίασης των προτάσεων στη
σύγχρονη σχολική γραμματική του Δημοτικού
• Διδασκαλία των κύριων και εξαρτημένων/δευτερευουσών προτάσεων της Νέας
Ελληνικής

30
Δραστηριότητες

31
 Ανασκόπηση θεμάτων προηγούμενων
εβδομάδων
15η εβδομάδα: Κύριες και δευτερεύουσες προτάσεις:
Γλωσσολογικές μελέτες
• Μύηση στη σύγχρονη γλωσσολογική περιγραφή της διάκρισης
μεταξύ κύριας και δευτερεύουσας πρότασης, και των παραγόντων
που επιδρούν στην επιλογή προτασιακού συμπληρώματος
• Εξοικείωση με τον σύγχρονο τρόπο προσέγγισης και παρουσίασης
των συμπληρωματικών προτάσεων στη γλωσσολογική έρευνα
• Γνωριμία με την έννοια «Συμπληρωματικός δείκτης»
• Σύγκριση δομής/λειτουργίας των προτάσεων της Αγγλικής με τις
αντίστοιχες προτάσεις της Νέας Ελληνικής
32
Διδακτέα – Εξεταστέα Ύλη

33
Διδακτέα – Εξεταστέα Ύλη

34
 Ανατροφοδότηση για γραπτή εργασία

• Περιεχόμενο (συνάφεια, έξτρα βιβλιογραφική

τεκμηρίωση)
• Δομή (σωστή δόμηση, διάκριση σε ενότητες,
χαρακτηριστικά ακαδημαϊκού κειμένου)
• Επιχειρηματολογία (παρουσίαση δεδομένων –
θεωριών, τεκμηρίωση, χρήση παραδειγμάτων,
επεξεργασία δεδομένων, εισαγωγή-
συμπεράσματα) 35
 Ανατροφοδότηση για γραπτή εργασία

• Βιβλιογραφία (βιβλιογραφικές παραπομπές: σωστή

παρουσίαση, σωστή χρήση
• Παρουσίαση (γλωσσική και τυπογραφική επιμέλεια,
σωστή χρήση τίτλων, σωστή αρίθμηση)
• Σωστή χρήση της γλώσσας
• Απορίες – Ερωτήσεις – Σχόλια;;;;;;;;;;;;;;

36
Ανατροφοδότηση για γενική επίδοση

• Σταθερή βελτίωση στις επιδόσεις και την ανταπόκρισή

σας
• Προσοχή στην αναπαραγωγή – αναδιατύπωση της
κεκτημένης γνώσης
• Λογοκλοπή
• Γλωσσική επιμέλεια κειμένου
• Δεν παραδίδουμε εργασίες χωρίς παραπομπές
37
Αξιολόγηση

38
 ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ
• Οι γραπτές εργασίες ελέγχονται για αντιγραφή και λογοκλοπή βάσει
του συστήματος Ephorus ή/και Turnitin.
• Οι Καθηγητές-Σύμβουλοι ελέγχουν και οι ίδιοι τα κείμενα των
εργασιών για αντιγραφή και λογοκλοπή.
• https://www.eap.gr/el/spoudes-sto-
eap/ekpaideusi/kanonismoi/kanonismos-spoudwn
• https://www.eap.gr/el/ekpaideysh/48-ekpaidefsi/270-
13a9dad217dd7596b6ae0d7233770d94
• και Απόφαση Κοσμητείας,
• https://www.eap.gr/images/stories/pdf/sas_ge_plagiarism.pdf
• για την πολιτική του ΕΑΠ απέναντι στην αντιγραφή και τη
λογοκλοπή.
39
 Τελική εξέταση

• Μειωμένη εξεταστέα ύλη σε σχέση με τη διδακτέα/προς

μελέτη ύλη που έχει αναρτηθεί στην πλατφόρμα.
• Εξετάσεις με ανοικτά βιβλία (έντυπο ΚΑΙ ηλεκτρονικό
υλικό, όχι πρόσβαση στο δίκτυο)
• Είδος εξέτασης: small essay (1.000 λέξεις περίπου)
• Δεν απαιτείται λίστα με βιβλιογραφία στο τέλος αλλά
παραπομπές εντός του κειμένου, όπου κρίνεται σκόπιμο ναι!
• Προσοχή δεν αντιγράφουμε από το υλικό που έχουμε μαζί
μας!!! Παραφράζουμε με δικά μας λόγια!!!
40
Πρακτικές Οδηγίες για τις εξετάσεις

• Έγκαιρη προσέλευση (καθυστέρηση ως και 30 λεπτά μετά την

έναρξη είναι ανεκτή αλλα αποφευκτέα!!!)
• Απαραίτητα Έγγραφα (φοιτητική και αστυνομική ταυτότητα)
• Υπογραφή σε κατάσταση συμμετοχής
• Σημείωση του τμήματός σας και του ΣΕΠ σας πάνω στο γραπτό
• Ελάχιστος χρόνος παραμονής : 1 ώρα
• Μέγιστη διάρκεια εξέτασης: 3.30 ώρες

41
 Συζήτηση για τις εξετάσεις

• Συζήτηση για απάντηση πιθανών θεμάτων

• Οδηγίες για καλύτερη προετοιμασία στις εξετάσεις
 Δημιουργία «χάρτη» πλοήγησης στο έντυπο και
ηλεκτρονικό υλικό,
 Προετοιμασία απαντήσεων σε πιθανά θέματα

42
 Εντυπώσεις - Απορίες

;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;
;;;;;;;;;;;

43
 Σας ευχαριστώ πολύ

για την προσοχή σας!!!

Καλή επιτυχία στις εξετάσεις!!!

44