Współczesne metody nauczania

języka polskiego jako obcego

RENATA NIKITENKO
Obecnie istnieje wiele metod nauki języka
polskiego, dlatego w tej prezentacji chcę,
abyś jak najwięcej się o nich dowiedział,
więc życzę dobrej oceny. Zacznijmy od
konwencjonalnych metod
Do konwencjonalnych metod nauczania
zaliczymy:
 Metoda bezpośrednia w nauce języka obcego
 Metoda gramatyczno-tłumaczeniowa
 Metoda audiolingwalna i kognitywna
Metoda bezpośrednia w nauce języka
obcego
 Najwcześniejsza, bezpośrednia, stosowana
od czasów greckich nauczycieli w Rzymie
do dziś oparta jest na naturalnym kontakcie
nauczyciela z uczniem, a główną
sprawnością jest konwersacja. Podobną
rolę pełniły guwernantki-cudzoziemki.
Odrzucano systematyczną naukę gramatyki
czy słownictwa, skupiano się natomiast na
obcowaniu z żywym językiem obcym w
naturalnym, bezpośrednim kontakcie.
Metoda gramatyczno-tłumaczeniowa

 W nauczaniu łaciny wypracowano metodę gramatyczno-tłumaczeniową. Każdy z nas, za

pewne, pamięta mozolną przeprawę przez kolejne strony wypełnione niezrozumiałym dla
nas tekstem. Głównym celem tej metody było opanowanie gramatyki i słownictwa języka
obcego, po to, aby uczący się był w stanie samodzielnie czytać i rozumieć teksty literackie.
Z pewnością nie jest to już dzisiaj wystarczające w nauce. Teraz, kiedy wiemy, że znać język
obcy to znaczy umieć nie tylko czytać i rozumieć jego strukturę gramatyczną, ale przede
wszystkim umieć się w nim komunikować, pisać oraz rozumieć swojego rozmówcę.
Metoda kognitywna
 Metoda kognitywna – metoda nauki języka zgodna z założeniami i duchem kognitywistyki. Jest
rozwinięciem metody gramatyczno-tłumaczeniowej. Kładzie przede wszystkim nacisk na
nauczanie gramatyki. Wykorzystuje czytanie, analizę tekstów, porównanie struktur oraz ćwiczenia
gramatyczne. Na podstawie przyswojonych regul uczeń jest w stanie budować samodzielne
wypowiedzi. Metoda kognitywna jest elastyczna i pozwala na odpowiednie sformatowanie lekcji
w stosunku do zapotrzebowań i możliwości konkretnej grupy studentów.

 W opozycji do kontestowanego przez kognitywistów behawioryzmu nie zakłada tworzenia

konkretnych mechanizmów; istotą jest nabranie doświadczenia, które pozwala na posługiwanie się
zasadami języka. Błędy w nauce języka traktowane są jako normalne i konieczne.
 Metoda audiolingwalna
 Pierwszą naukową metodą, opartą na behawioryzmie
jest powstała w czasie II wojny światowej w Stanach
Zjednoczonych metoda audiolingwalna, nazywana
czasem również wojskową. Stawiano w niej na
wykształcenie nawyków językowych w sposób
mechaniczny, nierefleksyjny, poprzez wielokrotne
powtarzanie (tzw. drilling - dryl językowy),
zapamiętywanie i utrwalanie danego materiału
językowego. Istotnym elementem w tej metodzie jest
relacja między bodźcem a reakcją oraz pochwała
nauczyciela, jeśli reakcja uczącego się jest właściwa.
Błędy językowe zwalczano przez poprawianie, po to,
aby nie dopuścić do tworzenia się błędnych nawyków.
Do dzisiaj metoda ta jest wykorzystywana z
powodzeniem w tych fazach lekcji, kiedy nowy
materiał, gramatyczny czy leksykalny jest
wprowadzany i utrwalany poprzez wiele ćwiczeń
kontrolowanych, wspomniany tzw.
 Metoda naturalna
 Metoda naturalna powstała w Stanach Zjednoczonych pod
koniec lat 70-tych. Jej twórcami byli Tracy Terrell,
nauczyciel języka hiszpańskiego na uniwersytecie w Irvine
(stan California) i Steven Krashen. Najważniejszym celem
tej metody jest rozwijanie rozumienia i komunikacji
poprzez faworyzowanie ćwiczeń polegających na
słuchaniu wypowiedzi obcojęzycznych i ich rozumieniu w
oparciu o kontekst sytuacyjny. Według autorów,
rozumienie zawsze poprzedza wypowiedź ustną jak i
pisemną; języka nie można się nauczyć poprzez
pamięciowe opanowywanie listy słów. Kluczem jest
słuchanie i rozumienie, natomiast najważniejszym celem
nauki języka jest umiejętność porozumiewania się.
Autorzy dużą wagę przywiązują do wyeliminowania
stresu, istotne jest, aby uczeń nie bał się odpowiadać na
pytania, by chciał spontanicznie zabierać głos. Stąd rola
nauczyciela opiera się na dostarczaniu jasnych, prostych
komunikatów w oparciu o kontekst sytuacyjny (stosowanie
licznych gestów, odpowiedniej mimiki, eksponatów w celu
ułatwienia interpretacji)) a z drugiej strony na stwarzaniu
atmosfery bezpieczeństwa i zrozumienia.
Etapy początkowe nauczania tą metoda to:

 I etap: wysłuchiwanie wypowiedzi nauczyciele, reagowanie ciałem na polecenia

np. "proszę usiąść, proszę wstać, pokaż obraz, pokaż kwiat itd."
 II etap: odpowiadanie na proste pytania, stosowanie łatwych, uproszczonych
wyrażeń
 III etap:: udział w grach, symulacjach językowych, wyrażanie własnej opinii,
udział w rozwiązywaniu problemów.
Metoda reagowania całym ciałem (TPR)
 Metoda reagowania całym ciałem (TPR) powstała w Stanach Zjednoczonych za
sprawą Jamesa Ashera. Według autora języka uczymy się poprzez
przysłuchiwanie się i ruch fizyczny adekwatny do przekazywanych treści. Uczeń
wykonuje polecenia, pracuje całym ciałem stosownie do poleceń wydawanych
przez nauczyciela. Chodzi o pobudzenie obu półkul mózgowych, nauka odbywa
się bez podręcznika. Szczególne zastosowanie zyskała ta metoda w
początkujących etapach nauczania małych dzieci.
Metoda CLL
 Metoda CLL opracowana w Stanach Zjednoczonych, nauka języka odbywa się w
oparciu o techniki terapeutyczne. Podstawą tej metody jest sformułowanie, że
nauka języka ma służyć prawdziwej komunikacji tak wiec język to
komunikowanie prawdziwych potrzeb i mówienie o sprawach, o których chcemy
mówić. W związku z tym zajęcia językowe odbywają się w nielicznych grupach,
nikt nie jest zmuszany do wypowiadania się, rozmowy maja charakter
spontaniczny. Nauczyciel dba o odpowiednie warunki do nauki, stwarza przyjazną
atmosferę, udziela językowego wsparcia.
Metoda The Silent Way
 Metoda The Silent Way stworzona przez Caleba Gattengo, opiera się na
ćwiczeniach sprzyjających pobudzeniu koncentracji za pomocą tzw. pałeczek
Cuisenaire'a, tablic fonetycznych i leksykalnych, w których wykorzystywane są
kolory. Proste zdania i wyrazy są demonstrowane, słownictwo stopniowo jest
rozszerzane. Metoda ta najczęściej stosowana jest w pracy z dorosłymi, w
pierwszym etapie nauki.
Literatura:
 H. Komorowska "Metodyka nauczania języków obcych" Warszawa 2003
 W. Wilczyńska "Introduction à la didactique du FLE" Koszalin 1993
 E. Bérard "L'approche communicative. Théorie et pratiques" CLE International
1991
 https://www.profesor.pl/mat/n13/n13_i_szerksznis_240406_1.php
 http://jows.pl/content/metoda-total-physical-response-w-praktyce-szkolnej-%E2%
80%93-przyk%C5%82ady-%
C4%87wicze%C5%84-z-j%C4%99zyka-angielskiego
 http://www.edulider.pl/edukacja/konwencjonalne-metody-nauczania-jezykow-
obcych
Dziękuję za uwagę