Ewa Czech

Diagnoza
na zakończenie klasy 3
MATERIAŁY DL A NAUCZ YCIEL A
 Ewa Czech

Diagnoza
na zakończenie klasy 3

Materiały dla nauczyciela

Spis treści

1. Wstęp ................................................................................................................................................. 4
2. P
 roces diagnozowania i ogólne zasady przeprowadzania diagnozy funkcjonalnej dziecka kończącego
edukację wczesnoszkolną ................................................................................................................... 4
3. Proponowane próby diagnostyczne i interpretacja wyników – przykłady . ........................................ 5
4. W
 yniki diagnozy i planowanie indywidualnej pracy z uczniem
na etapie kształcenia przedmiotowego ............................................................................................ 10
5. Załączniki – materiały do przeprowadzenia diagnozy edukacyjnej . ................................................. 11
1. Wstęp

Podstawa programowa kształcenia ogólnego precyzyjnie określa treści, jakie powinny być realizowane podczas
edukacji w szkole. Zostały one zapisane w języku wymagań. Zgodnie z założeniami podstawy, proces kształcenia
uczniów został przełożony na precyzyjny opis efektów kształcenia. Warto podkreślić, iż w nowej podstawie progra-
mowej wyraźnie określone zostały wymagania wobec ucznia na kolejnych etapach edukacji.

Są to:
■ czytanie
■ myślenie matematyczne
■ komunikowanie się
■ sprawne posługiwanie się technologiami informatycznymi i komunikacyjnymi
■ wyszukiwanie, selekcjonowanie i krytyczna analiza informacji.

Treści określone dla I etapu nauczania, czyli edukacji wczesnoszkolnej, podzielone zostały na następujące obszary:
■ edukacja polonistyczna
■ język obcy nowożytny
■ edukacja muzyczna
■ edukacja społeczna
■ edukacja plastyczna
■ edukacja matematyczna
■ zajęcia komputerowe
■ zajęcia techniczne
■ wychowanie fizyczne
■ etyka.

Nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego kładzie także nacisk na wyrównywanie szans edukacyjnych
i nauczanie adekwatne do potrzeb i możliwości dzieci. Ich rozpoznawanie jest ważnym elementem wspierania
uczniów w rozwoju i może być realizowane np. poprzez diagnozę edukacyjną.

2. Proces diagnozowania i ogólne zasady przeprowadzania diagnozy funkcjonalnej

dziecka kończącego edukację wczesnoszkolną

Dzięki diagnozie edukacyjnej nauczyciel uzyskuje informacje dotyczące funkcjonowania ucznia w opisanych
w materiale sferach. Dokonując aktualnej oceny poziomu działań ucznia, określa zarówno mocne strony dziecka,
jak i obszary, w których powinno być ono szczególnie stymulowane, by osiągnęło pełniejszy rozwój. Uzupełnie-
niem diagnozy powinna być analiza dostarczonych opinii o uczniu (np. z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej),
ze zwróceniem szczególnej uwagi na dotychczas realizowane metody i formy pracy. Procedurze diagnozy powin-
na towarzyszyć wnikliwa obserwacja zachowania i funkcjonowania ucznia, zarówno podczas badania, jak i co-
dziennych zajęć szkolnych.

Ogólne zasady przeprowadzania diagnozy edukacyjnej:

■ powinna być wykonana na początku czerwca;
■ przeprowadza ją nauczyciel uczący dziecko;

4
 ■ każdemu uczniowi należy zapewnić takie same warunki podczas prób diagnostycznych (spokojne miej-
sce, tyle samo czasu);
■ należy ograniczyć czynniki zakłócające przeprowadzanie diagnozy (np. hałas, za duże lub zbyt małe po-
mieszczenie, w którym badamy dziecko, jaskrawa kolorystyka wnętrza, rozpraszające uwagę gry lub za-
bawki);
■ każdemu uczniowi należy zapewnić możliwość korzystania z takich samych pomocy dydaktycznych, jeśli
są one potrzebne podczas diagnozy;
■ wobec każdego ucznia należy stosować ten sam język poleceń – jasny, wyraźny, precyzyjny i zrozumiały
dla dziecka, a intonacja głosu nie może sugerować odpowiedzi;
■ ważne jest, aby nauczyciel diagnozujący ucznia motywował go do wysiłku, ale też odpowiednio niwelo-
wał jego napięcie emocjonalne, jeśli się pojawi;
■ przez cały czas nauczyciel musi pamiętać, w jakim celu prowadzi badanie i co chce dzięki niemu uzyskać.

3. Proponowane próby diagnostyczne i interpretacja wyników – przykłady

Proponowane próby diagnostyczne mogą pomóc nauczycielowi sprawdzić stopień gotowości dziecka do pod-
jęcia nauki na kolejnym etapie edukacyjnym oraz mogą być podstawą do ewaluacji procesu edukacji. Wynik
diagnozy będzie wskazówką dla wychowawcy w klasie IV oraz nauczycieli przedmiotu przy planowaniu indywi-
dualnej pracy z każdym uczniem.

Przedstawione próby diagnostyczne przeznaczone są dla uczniów klasy III szkoły podstawowej, kończących
edukację wczesnoszkolną. Celem ich jest sprawdzenie poziomu umiejętności czytania i pisania oraz poziomu
funkcjonowania analizatorów odpowiedzialnych za przebieg tych procesów.

Należy przyjąć założenie, że do oceny pełnego rozwoju i osiągnięć ucznia niezbędna jest systematyczna ob-
serwacja i ewaluacja procesu jego edukacji. Ocena powinna decydować o podjęciu działań wspierających,
adekwatnych do aktualnych potrzeb ucznia, co może gwarantować jego sukces edukacyjny.

Prezentowane materiały zawierają, poza próbami do badania umiejętności czytania, pisania i funkcjonowa-
nia analizatorów, także inne narzędzia poznawcze, które z jednej strony pozwolą nauczycielowi na refleksję
dotyczącą zespołu klasowego, z którym pracował, a z drugiej – będą cennym materiałem dla nauczycieli
na kolejnym etapie edukacyjnym.

Załącznik nr 1) P
 róba do badania techniki i tempa czytania głośnego
– pojedyncze wyrazy

Sposób przeprowadzenia próby

Uczeń pracuje w indywidualnym kontakcie z nauczycielem. Otrzymuje kartę z zapisanymi wyrazami, odczytuje
wyrazy w kolumnach pionowych – najpierw 4 kolumny u góry, potem w kolejności 4 kolumny na dole.

Czas trwania próby – 1 minuta. Nauczyciel zaznacza na wtórniku (czyli takiej samej karcie) liczbę wyrazów, które
uczeń w tym czasie przeczytał oraz zapisuje sposób ich odczytywania (globalne, sylabowe, głoskowe), zaznaczając
wyrazy, w których dziecko popełniło błędy. Słowa odczytane nieprawidłowo odejmowane są od ogólnej liczby

5
przeczytanych wyrazów. Na przykład: uczeń odczytał w ciągu minuty 30 wyrazów, popełniając 12 błędów – do od-
niesienia do norm przyjmujemy 18 poprawnie odczytanych wyrazów.

Uwaga: jeśli uczeń przeczytał wszystkie wyrazy z 8 kolumn, a nie minęła jeszcze 1 minuta, zaczyna czytać od góry
jeszcze raz. Dodatkowo przeczytane słowa dodajemy do całości testu, czyli 64 wyrazów.

Interpretacja wyników

Czytanie pojedynczych wyrazów

Liczba wyrazów przeczytanych w ciągu minuty Ocena słowna
64 i więcej – 49 wysoka
48–37 przeciętna
36 i mniej niska

Poprawność czytania wyrazów

Liczba popełnionych błędów Ocena słowna
0–2 wysoka
3–4 przeciętna
5 i więcej niska

Załącznik nr 2) P
 róby do badania głośnego czytania – tekst wiązany

■ Tempo czytania
■ Rozumienie czytanego tekstu

Sposób przeprowadzenia próby

Uczeń pracuje w indywidualnym kontakcie z nauczycielem. Otrzymuje kartę z tekstem. Prosimy ucznia, aby starał
się czytać tak sprawnie, jak potrafi i uprzedzamy go, że zadamy pytania do przeczytanego tekstu.

Czas trwania próby – 1 minuta. Należy zaznaczyć liczbę przeczytanych wyrazów; potem uczeń czyta tekst do końca.

Tak, jak w poprzedniej próbie, na swoim wtórniku zapisujemy metodę odczytywania wyrazów, odnotowujemy
te, w których uczeń popełnił błędy oraz zaznaczamy liczbę słów odczytanych przez ucznia w ciągu jednej minuty.
Podobnie jak w poprzednim zadaniu, od ogólnej liczby wyrazów odejmujemy te, w których uczeń popełnił błędy
i surowy wynik poddajemy interpretacji.

Gdy uczeń przeczyta całość, zabieramy mu kartę z tekstem i zadajemy pytania sprawdzające zrozumienie treści.
Odpowiedzi zapisujemy w Arkuszu obserwacji (Załączniki: zał. nr 9).

Interpretacja wyników

Tempo czytania wyrazów w tekście wiązanym

Liczba wyrazów przeczytanych w ciągu minuty Ocena słowna
100–77 wysoka
76–55 przeciętna
54 i mniej niska

6
Poprawność czytania wyrazów w tekście wiązanym
Liczba popełnionych błędów Ocena słowna
0–2 wysoka
3–4 przeciętna
5 i więcej niska

Rozumienie czytanego tekstu

Liczba prawidłowych odpowiedzi Ocena słowna
4–5 pełne rozumienie
2–3 częściowe
0–1 brak rozumienia

Załącznik nr 3) P
 róba do badania cichego czytania ze zrozumieniem

■ Rozumienie czytanego tekstu

Sposób przeprowadzenia próby

Uczeń pracuje w indywidualnym kontakcie z nauczycielem. Otrzymuje kartę z tekstem. Prosimy ucznia, aby starał
się czytać tak sprawnie, jak potrafi i uprzedzamy go, że zadamy pytania do przeczytanego tekstu.

Czas trwania próby: bez ograniczenia. Po przeczytaniu całości, zabieramy uczniowi kartę z tekstem i zadajemy pyta-
nia sprawdzające zrozumienie treści. Odpowiedzi zapisujemy w Arkuszu obserwacji (Załączniki: zał. nr 9).

Interpretacja wyników

Rozumienie czytanego tekstu

Liczba prawidłowych odpowiedzi Ocena słowna
4–5 pełne rozumienie
2–3 częściowe
0–1 brak rozumienia

Załącznik nr 4) P
 róby do badania procesu pisania

■ Przepisywanie
■ Pisanie z pamięci: uczeń czyta pojedyncze zdania, następnie je zapisuje. Nauczyciel zasłania tekst czystą
kartką papieru.
■ Pisanie ze słuchu: najpierw nauczyciel czyta cały tekst z uwzględnieniem znaków interpunkcyjnych.
Następnie dyktuje pojedyncze zdania, które uczeń zapisuje. Podczas dyktowania nauczyciel nie udziela
informacji dotyczących formy zapisu wyrazów ani stosowania znaków interpunkcyjnych.

Sposób przeprowadzenia próby

Prosimy ucznia o wykonanie wszystkich prób w następującej kolejności: przepisywanie tekstu, pisanie z pamięci,
pisanie ze słuchu. Uczeń zapisuje teksty na kartce z pojedynczą liniaturą. Podczas pracy obserwujemy proces pisa-
nia i zachowanie ucznia, a uwagi zapisujemy w Arkuszu obserwacji (Załączniki: zał. nr 9).

7
Po zakończeniu badania analizujemy wszystkie próby, określamy rodzaj błędów i interpretujemy wyniki.

Interpretacja wyników

Poprawność przepisywania tekstu

Liczba popełnionych błędów Ocena słowna

0 wysoka
1–2 przeciętna
3 i więcej poniżej przeciętnej

Poprawność pisania z pamięci

Liczba popełnionych błędów Ocena słowna

0–1 wysoka
2–3 przeciętna
4 i więcej poniżej przeciętnej

Poprawność pisania ze słuchu

Liczba popełnionych błędów Ocena słowna

0–3 wysoka
4–7 przeciętna
8 i więcej poniżej przeciętnej

Załącznik nr 5) P
 róby do badania percepcji wzrokowej

■ Analiza i synteza wzrokowa

■ Spostrzegawczość wzrokowa
■ Pamięć wzrokowa (tekst korektorski)

Sposób przeprowadzenia próby

Forma pracy grupowej. Może być realizowana w klasie. Wszystkie próby wzrokowe uczeń wykonuje samodziel-
nie, według instrukcji badającego. Podczas wykonywania punktu d) z Załącznika 5, uczeń nie może zaglądać
do uzupełnionego tekstu. Ponieważ proponowane próby diagnostyczne nie mają standaryzacji, można przyjąć,
że jeżeli uczeń popełni błędy w 1/3 proponowanych zdań, to percepcja wzrokowa rozwija się wolniej od oczeki-
wanego poziomu.

Sposób wykonania zadań i szczegóły istotne w interpretowaniu poziomu funkcjonowania analizatora wzrokowe-
go zapisujemy w Arkuszu obserwacji (Załączniki: zał. nr 9).

Interpretacja wyników testu pamięci wzrokowej

Wyniki badań poddajemy analizie ilościowej i jakościowej. Interpretując wypełniony tekst, zwracamy uwagę
na uzupełnione przez ucznia wyrazy – czy są one dokładnie takie, jak w tekście pełnym, czy też są to wyrazy bli-
skoznaczne. Analizie ilościowej podlegają tylko te, które są identyczne z tekstem pełnym. Za każdy poprawnie
wpisany wyraz, uczeń otrzymuje 1 punkt. Maksymalnie może uzyskać 12 punktów.

8
Wyniki badań mogą wskazywać na:
■ bardzo dobrą bezpośrednią pamięć wzrokową: 12–9 punktów
■ dobrą bezpośrednią pamięć wzrokową: 8–7 punktów
■ średnią bezpośrednią pamięć wzrokową: 6–5 punktów
■ niską bezpośrednią pamięć wzrokową: 4–3 punktów
■ bardzo słabą bezpośrednią pamięć wzrokową: poniżej 3 punktów.

Załącznik nr 6) P
 róby do badania indywidualnego stylu uczenia się

Próba ma formę badania ankietowego i mogą ją wykonywać wszyscy uczniowie jednocześnie, można ją zatem
przeprowadzić w klasie.

Rozdajemy dzieciom ankiety do badania indywidualnego stylu uczenia się. Uczniowie wypełniają je zgodnie
ze wskazówkami. Nauczyciel sumuje wyniki według instrukcji.

Następnie wychowawca klasy przygotowuje indywidualną informację dla ucznia i jego rodziców, korzystając
z materiałów zawartych w Załącznikach (zał. nr 9). Ponadto przygotowuje zestawienie dla nauczycieli, którzy
będą uczyli klasę na kolejnym etapie edukacyjnym – może to zrobić, korzystając z wzoru umieszczonego w Za-
łącznikach (zał. nr 13).

Załącznik nr 7)Ankieta indywidualna dla ucznia

Próba powinna być realizowana podczas indywidualnej rozmowy z uczniem. Jest to narzędzie, które pozwoli
uzupełnić informacje o uczniu uzyskane podczas innych badań diagnostycznych. Dane uzyskane z rozmowy wpi-
sujemy do ankiety podczas rozmowy z uczniem (Załączniki: ankieta indywidualna, zał. nr 7).

Załącznik nr 8) P
 róby do badania percepcji słuchowej

■ Analiza i synteza słuchowa

■ Słuch fonemowy
■ Pamięć słuchowa

Praca indywidualna z uczniem. Wszystkie próby słuchowe wykonujemy, zasłaniając usta kartką białego papieru. Po-
nieważ proponowane próby diagnostyczne nie mają standaryzacji, można przyjąć, że jeżeli uczeń popełnia błędy
w 1/3 proponowanych zdań, to percepcja słuchowa rozwija się wolniej od oczekiwanego poziomu.

Sposób wykonania zadań i szczegóły istotne w interpretowaniu poziomu funkcjonowania analizatora zapisuje-
my w Arkuszu obserwacji (Załączniki: zał. nr 8).

Analiza wyników jakościowych prób diagnostycznych i sposób dokumentowania

Ze względu na brak standaryzacji przedstawionych prób diagnostycznych oraz dla obrazowego przedstawienia
funkcjonowania uczniów w badanych obszarach, proponuję na określenie poziomu umiejętności ucznia konty-
nuację trzech kolorów – zasady, którą przyjęłam w Diagnozie wstępnej dziecka ropoczynającego naukę w klasie I.

9
Poziom I Czerwony:
To najniższy poziom funkcjonowania ucznia w diagnozowanym obszarze. Wyniki osiągane na tym poziomie,
określane są jako niższe niż przeciętne, niskie, słabe itp. W rzeczywistości mogą oznaczać trudności ucznia
w realizowaniu proponowanych zadań.

Poziom II Zielony:
To średni poziom funkcjonowania ucznia w diagnozowanym obszarze. Wyniki osiągane na tym poziomie, okre-
ślane są jako średnie, poprawne, przeciętne, dobre itp.

Na podstawie takich wyników można wnioskować, że uczeń dobrze wykonał proponowane zadania.

Poziom III Niebieski:

To wysoki poziom funkcjonowania ucznia w diagnozowanym obszarze. Osiągane na tym poziomie wyniki okre-
ślane są jako powyżej przeciętnej, wysokie, czasem nawet wybitne.

Na podstawie takich wyników można wnioskować, że uczeń w szybkim tempie i bardzo dobrze wykonał pro-
ponowane zadania.

4. Wyniki diagnozy i planowanie indywidualnej pracy z uczniem na etapie

kształcenia przedmiotowego

Po przeprowadzeniu prób diagnostycznych wszystkich uczniów w klasie, możemy uzyskane wyniki umieścić
w proponowanych arkuszach. Komplet takich arkuszy – dotyczący pracy z danym uczniem – powinien być omó-
wiony i przekazany podczas spotkania nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej z wychowawcą klasy na kolejnym
etapie edukacyjnym. Pozwoli to, już od początku nauki, właściwe zaplanować indywidualne oddziaływanie wy-
chowawcze, ustalić ścieżkę edukacyjną dla każdego ucznia oraz opracować program pracy wychowawczej dla
całej klasy.

10
5. Załączniki – materiały do przeprowadzenia diagnozy edukacyjnej

Załącznik nr 1) Próba do badania techniki i tempa czytania głośnego – pojedyncze wyrazy

Załącznik nr 2) Próby do badania głośnego czytania – tekst wiązany
■ Tempo czytania
■ Rozumienie czytanego tekstu

Załącznik nr 3) Próba do badania cichego czytania ze zrozumieniem

Załącznik nr 4) Próby do badania procesu pisania
■ Przepisywanie
■ Pisanie z pamięci
■ Pisanie ze słuchu
■ Samodzielna wypowiedź pisemna ucznia

Załącznik nr 5) Próby do badania percepcji wzrokowej

■ Analiza i synteza wzrokowa
■ Spostrzegawczość wzrokowa
■ Pamięć wzrokowa

Załącznik nr 6) Próby do badania indywidualnego stylu uczenia się

Załącznik nr 7) Ankieta indywidualna dla ucznia klasy III
Załącznik nr 8) Próby do badania percepcji słuchowej
■ Analiza i synteza słuchowa
■ Słuch fonemowy
■ Pamięć słuchowa

Załącznik nr 9) Arkusz obserwacji ucznia kończącego naukę w klasie III

Załącznik nr 10) Karta potrzeb w zakresie opieki psychologiczno-pedagogicznej (informacje opieku-
na klasy)
Załącznik nr 11) Wyniki diagnozy edukacyjnej
Załącznik nr 12) Zestawienie wyników diagnozy edukacyjnej dla klasy
Załącznik nr 13) Zestawienie wyników diagnozy indywidualnych stylów uczenia się dla klasy

11
Załącznik nr 1) Próba do badania techniki i tempa czytania głośnego – pojedyncze
wyrazy

kra koła krata park

kara lato krowa bark
korek łata kostka krew
kartka lata kolor orka
woda koza masło kruk
kark noga stopa kalka
port balon słoma nurek
mewa bilon wazon rurka

płyta lampa wanna kokardka

stołek obraz strona komoda
droga małpa sklep morela
podłoga sprawa stokrotka komary
pstrąg kostka pralka samoloty
park jabłko piłka medale
trawa torba pałka modele
por błoto pstryk segmenty

12
Załącznik nr 2) Próby do badania głośnego czytania – tekst wiązany*

Uczeń samodzielnie czyta tekst, a następnie udziela ustnych odpowiedzi na zadane pytania.
„Najpierw na pomarszczonej tafli stawu o wymiarach basenu olimpijskiego
dostrzegam pływające oczy i uszy. Chwilę później wynurza się pysk
i masywny szarobrązowy kark. Uszy i nozdrza hipopotamów zamykają
się automatycznie, kiedy znajdują się pod wodą. To żywioł tych zwierząt
i są one świetnie przystosowane do wodnego życia. Potrafią nawet spać
pod powierzchnią i instynktownie wynurzać się co pięć czy sześć minut,
nie przerywając snu. Ale najbardziej spektakularna u hipopotama jest jego
paszcza, która rozwiera się na ponad metr. W ten sposób zwierzę prezentuje
swój śmiercionośny arsenał. Wielkie zakrzywione kły, ostre jak żyletki. (…)
Tych kłów boją się wszystkie zwierzęta świata, nawet krokodyle”.
M. Wojciechowska Kobieta na krańcu świata 2

Pytania do tekstu:
1. Gdzie żyją hipopotamy?

2. Jakiego koloru jest kark hipopotama?

3. Do jakiego życia przystosowane są hipopotamy?

4. Jak potrafią spać hipopotamy?

5. Czy hipopotam to niebezpieczne zwierzę?

* Należy policzyć przeczytane wyrazy.

13
Załącznik nr 3) Próba do badania cichego czytania ze zrozumieniem

Uczeń samodzielnie czyta tekst, a następnie udziela odpowiedzi na zadane pytania.

Wkrótce wakacje. Ania, Ola i Kasia mieszkają w Warszawie.

Ania i Ola chodzą do trzeciej klasy, a Kasia to ich młodsza koleżanka.

Dziewczynki po raz pierwszy wyjeżdżają na kolonie. Jadą do Jastrzębiej

Góry nad morze.

Starannie przygotowują się do wyjazdu. Planują, co będą razem robiły i co

zabiorą ze sobą.

Ania chce zabrać ze sobą piłkę plażową, Ola przygotowała kocyk, parasol
od słońca i kolorowe ręczniki, a Kasia gry planszowe na wypadek, gdyby
padał deszcz.

Ciekawe, czy dziewczynki będą miały udane wakacje?

Pytania do tekstu:
1) Kim są Ania i Ola?

2) Gdzie dziewczynki pojadą na wakacje?

3) Co zabierze na kolonie Ania?

4) Co zabierze ze sobą Kasia?

5) Jak sądzisz, od czego zależy, czy wakacje dziewczynek będą udane?

14
Załącznik nr 4) Próby do badania procesu pisania

a) Przepisywanie
Od kilku dni jest bardzo zimno. Wieje silny wiatr. Pani wychowawczyni
prosi, aby dzieci nie wychodziły na dwór. Siedzimy w klasie i czytamy
książki. Inni wyglądają przez okno.

b) Pisanie z pamięci
Teraz przeczytasz pojedyncze zdania, staraj się zapamiętać zapisane wyrazy. Za chwilę
zasłonię kartką to zdanie i napiszesz je z pamięci.
Jest ciepły dzień. Jesteśmy na wycieczce w lesie.
Siedzimy na polanie pod jesionem. Jemy śniadanie. Z głębi lasu słychać
szum świerków i stukanie dzięcioła. Po krótkim odpoczynku zabieramy się
do pracy. Będziemy rozpoznawać drzewa liściaste i iglaste.

15
c) Pisanie ze słuchu
Przeczytam kilka zdań, najpierw posłuchaj, za chwilę podyktuję Ci po jednym zdaniu,
a Ty je zapiszesz.
Nadeszła upragniona zima. Spadł puszysty śnieg. Jeziora i rzeki
zamarzły. Nastał trudny czas dla ptaków. Ludzie pamiętają o skrzydlatych
przyjaciołach. Sypią do karmników okruszki chleba, ziarna pszenicy,
suszoną jarzębinę. Choć mróz na dworze, dzieci nie boją się zimy. Józek
i Hania pójdą na lodowisko. Krzyś i Marzena wybierają się na górkę obok
szkoły. Ulepią tam dużego bałwana. Po południu, w dobrych humorach,
dzieci wrócą do domu.

d) Samodzielna wypowiedź pisemna ucznia (6–8 zdań)

Temat do wyboru przez ucznia:
1. Napisz kilka zdań o książce, którą ostatnio przeczytałaś/łeś.
2. Napisz kilka zdań o tym, co lubisz robić w wolnym czasie.

16
Załącznik nr 5) Próby do badania percepcji wzrokowej

a) Podziel tekst na wyrazy. Zapisz utworzone zdania.

ZOSIAMALUJEFARBAMIKOLOROWEGOMOTYLA

EWACZYTAMŁODSZEJSIOSTRZEWESOŁEWIERSZYKI

TOMEKGRANAFLECIEWESOŁĄPIOSENKĘ

KASIADOSTAŁAWPREZENCIENOWYROWER

STAŚJESTMŁODSZYMBRATEMKAROLA

ZOSIAWYGRAŁAKONKURSRECYTATORSKI

MICHAŁJESTMĄDRYMUCZYNNYMIWESOŁYMCHŁOPCEM

JANEKJESTUCZNIEMKLASYDRUGIEJ

17
b) Przestaw litery tak, aby powstały wyrazy. Do układania wyrazów użyj wszystkich liter.

rkól

ragó

łampa

tbuy

res

rcóak

dbua

aappug

ojałbk

ipókor

osk

mahak

żku

owdrze

koszła

czueń

18
c) Tekst korektorski
Przeczytaj uważnie tekst. Znalazły się w nim takie błędy, jakie najczęściej popełniamy,
pisząc na komputerze. Popraw te błędy. Skreśl niepoprawnie zapisaną literę i nad nią
wpisz właściwą. Jeśli brakuje litery, to też u góry dopisz właściwą.

Wkróte wakacje. Ania, Ola i Kasia meszkaja w Warszawie.

Ania i Ola chadzą do trzecej klasy, a Kasia to ich mlodsza kolezanka.

Dziewczynki po raz piewszy wjeżdzają na kolonie. Jada do Jastrzębiej

Gory nad morze.

Staranie przygotwują się do wyjazdu. Planują, co będą razem robily i co

zabiorą ze soba.

Ana chce zabrać ze sobą płkę plażową, Ola przygotowala kock, parasol
od słoca i kolorowe ręcniki, a Kasa gry planzowe na wypadek, gdby padał
deszc.

Ciekawe, czy dzieczynki bedą miały udane wkacje?

19
d) Test pamięci wzrokowej
Przeczytaj raz poniższy tekst. Staraj się zapamiętać jego treść.

Herbata w Polsce pojawiła się w XVIII wieku. Handel herbatą rozpoczęli

w naszym kraju kupcy krakowscy, ale to chińscy zakonnicy przywieźli her-
batę i tradycję jej picia do Japonii i innych krajów świata. Do Europy herbata
przywędrowała dzięki holenderskim żeglarzom.
Ojczyzną herbaty są Chiny. Tam właśnie rosną krzewy herbaciane, które są
uprawiane od prawie trzech tysięcy lat. Liście tych krzewów zrywa się i suszy.
Proces zbioru herbaty polega na obrywaniu wierzchołków młodych pędów.
Starsze liście nie mają już tak charakterystycznego zapachu. Zebrane pędy
herbaty poddawane są specjalnej obróbce zanim trafią do sklepu.
Z wysuszonych i rozdrobnionych liści zalanych wodą otrzymujemy smaczny,
pachnący napój o charakterystycznym, brązowym kolorze. Jednak nie zawsze
tak było. Początkowo herbata była używana jako środek leczniczy. Dziś wie-
my, że herbata pita w nadmiarze może być szkodliwa dla zdrowia.

Jeszcze raz przeczytaj uważnie tekst i spróbuj z pamięci uzupełnić brakujące wyrazy
(podczas wykonywania testu, uczeń nie może zaglądać do uzupełnionego tekstu).

Herbata w pojawiła się w XVIII wieku. Handel herbatą rozpoczęli

w naszym kraju krakowscy, ale to chińscy zakonnicy przy-
wieźli herbatę i jej picia do Japonii i innych krajów świata. Do Eu-
ropy herbata przywędrowała dzięki holenderskim .
herbaty są Chiny. Tam właśnie rosną krzewy herbaciane, które
są uprawiane od prawie trzech tysięcy lat. Liście tych zrywa się
i suszy. Proces zbioru herbaty polega na obrywaniu młodych pę-
dów. liście nie mają już tak charakterystycznego zapachu. Zebrane
herbaty poddawane są specjalnej obróbce zanim trafią do sklepu.
Z wysuszonych i liści zalanych wodą otrzymujemy smaczny,
pachnący napój o charakterystycznym, brązowym kolorze. Jednak nie zawsze
tak było. Początkowo herbata była używana jako leczniczy.
Dziś wiemy, że herbata pita w może być szkodliwa dla zdrowia.

20
Wyniki:

Wyniki badań poddajemy analizie ilościowej i jakościowej. Interpretując wypełniony tekst, zwracamy uwagę
na uzupełnione przez ucznia wyrazy – czy są to wyrazy dokładnie takie, jak w tekście pełnym, czy też wyrazy
bliskoznaczne. Analizie ilościowej podlegają tylko te wyrazy, które są identyczne jak w tekście pełnym. Za każdy
poprawnie wpisany wyraz uczeń otrzymuje 1 punkt. Maksymalnie może uzyskać 12 punktów.

Wyniki badań mogą wskazywać na:

■ bardzo dobrą bezpośrednią pamięć wzrokową: 12–9 punktów

■ dobrą bezpośrednią pamięć wzrokową: 8–7 punktów
■ średnią bezpośrednią pamięć wzrokową: 6–5 punktów
■ niską bezpośrednią pamięć wzrokową: 4–3 punktów
■ bardzo słabą bezpośrednią pamięć wzrokową: poniżej 3 punktów.

21
Załącznik nr 6

.................... ......................................................... ...................

Imię Nazwisko Klasa

STYLE UCZENIA SIĘ

Masz przed sobą 24 pytania. Na każde z nich odpowiadasz, wybierając jedno ze stwierdzeń
(nigdy, czasem, zawsze).
W tym teście nie ma dobrych i złych odpowiedzi.
1. Gdy zamknę oczy, pamiętam wszystkich uczniów w mojej klasie.
Nigdy Czasem Zawsze
2. Potrafię przypomnieć sobie słowa piosenki, gdy usłyszę samą melodię.
Nigdy Czasem Zawsze
3. Gdy Pani mówi, rysuję sobie obrazki niezwiązane z lekcją w zeszycie lub ćwiczeniach.
Nigdy Czasem Zawsze
4. Lubię czytać książki i oglądać w nich rysunki.
Nigdy Czasem Zawsze
5. Z przyjemnością uprawiam sport.
Nigdy Czasem Zawsze
6. Najłatwiej uczę się, gdy powtarzam na głos materiał do zapamiętania.
Nigdy Czasem Zawsze
7. Gram na instrumencie muzycznym.
Nigdy Czasem Zawsze
8. W wolnym czasie chętnie rysuję i piszę.
Nigdy Czasem Zawsze
9. Potrafię uczyć się, gdy słychać muzykę, inne dźwięki lub rozmowę.
Nigdy Czasem Zawsze
10. Lubię jeździć na rowerze lub rolkach, grać w piłkę.
Nigdy Czasem Zawsze
11. Dobrze czuję się w miejscu, w którym mogę słuchać muzyki, radia, grać, śpiewać, rozmawiać.
Nigdy Czasem Zawsze

22
12. Trudność sprawia mi siedzenie nieruchomo w jednym miejscu.
Nigdy Czasem Zawsze
13. Lubię nucić piosenki, słuchać radia.
Nigdy Czasem Zawsze
14. W czasie wolnym lubię czytać książki lub przeglądać kolorowe czasopisma.
Nigdy Czasem Zawsze
15. Mam ładne, czytelne pismo. Starannie prowadzę zeszyty.
Nigdy Czasem Zawsze
16. Uczę się, leżąc wygodnie lub bujając się na krześle.
Nigdy Czasem Zawsze
17. Szybko uczę się słów piosenek, chętnie śpiewam.
Nigdy Czasem Zawsze
18. Źle się czuję w miejscu, w którym nie można niczego dotykać, np. w muzeum.
Nigdy Czasem Zawsze
19. Ucząc się języka, zapisuję sobie słówka na kartce.
Nigdy Czasem Zawsze
20. Dobrze czuję się w miejscu, w którym mogę oglądać obrazy, dzieła sztuki, mapy, wykresy
i fotografie.
Nigdy Czasem Zawsze
21. Lubię słuchać bajek, opowiadań z płyty CD lub radia.
Nigdy Czasem Zawsze
22. Bardzo lubię układać klocki według podanej na opakowaniu instrukcji.
Nigdy Czasem Zawsze
23. Dużo przyjemności sprawia mi nauka języków obcych, nie mam problemu
z powtarzaniem nowych słówek.
Nigdy Czasem Zawsze
24. U
 kładam klocki według własnego pomysłu, tworzę nowe wzory, nie lubię budować
według instrukcji.
Nigdy Czasem Zawsze

23
W procesie uczenia się/zapamiętywania posługujemy się wszystkimi swoimi zmysłami. Najlepsze rezultaty
tego działania osiągamy jednak wtedy, gdy wykorzystujemy przede wszystkim zmysł dominujący. Dzięki temu
efektywność uczenia się wyraźnie wzrasta.

Każdy człowiek w odmienny sposób odbiera i przekazuje impulsy z otaczającego świata.

W procesie uczenia się bardzo ważne jest dostosowanie sposobu nauczania do indywidualnego stylu przyswa-
jania wiedzy. Niezbędne jest zatem rozpoznanie indywidualnego, preferowanego przez ucznia, stylu uczenia
się.

Nr py- Wzrokowcy Nr py- Słuchowcy Nr py- Kinestetycy

tania Zawsze Nigdy Czasem tania Zawsze Nigdy Czasem tania Zawsze Nigdy Czasem
1 2 0 1 2 2 0 1 3 2 0 1
4 2 0 1 6 2 0 1 5 2 0 1
8 2 0 1 7 2 0 1 10 2 0 1
14 2 0 1 9 2 0 1 12 2 0 1
15 2 0 1 11 2 0 1 16 2 0 1
19 2 0 1 13 2 0 1 18 2 0 1
20 2 0 1 17 2 0 1 23 2 0 1
22 2 0 1 21 2 0 1 24 2 0 1
suma suma suma

Jeśli rodzice pragną, aby ich dzieci uczyły się efektywnie, a nauczyciele chcieliby przekazywać wiedzę w sposób
interesujący dla swoich uczniów, powinni poznać ich mocne i słabsze strony. Mocne strony należy traktować jako
bazę w procesie nauczania, natomiast nad słabszymi należy pracować i stymulować dziecko do rozwoju. W tym
celu, w poprzednim roku szkolnym, przeprowadzono w klasach III badania mające na celu określenie preferowa-
nych przez uczniów stylów uczenia się.

Zanim rodzice i nauczyciele zapoznają się z diagnozą uzdolnień swoich dzieci i uczniów, powinni wiedzieć, że każ-
dy z nas re­prezentuje określony styl uczenia się, co oznacza, że różnie odbieramy sytuacje i informacje, a także
w różny sposób je wykorzystujemy. Należy przy tym zaznaczyć, że żaden z nich nie jest lepszy od innych. Oznacza
to jedynie, że jedni z nas lubią słuchać, inni coś oglądać, a są tacy, dla których bardziej niż teo­ria, liczy się prak-
tyka. Trzeba też pamiętać, że bez względu na to, jaki styl uczenia się reprezentują dzieci, zawsze mogą one uczyć
się efektywnie.

Biorąc pod uwagę sposób, w jaki odbieramy informacje, można wyodrębnić trzy podstawowe style ucze­nia się:
wzrokowy, słuchowy i kinestetyczny (ruchowy). Odbierając informacje, oczywiście, wykorzy­stujemy je wszyst-
kie, jednakże nie w jednakowym stopniu. Jeden lub dwa z wymienionych sposobów uczenia się mamy bardziej
rozwinięte, ponieważ często używane przez nas połączenia naszych zmysłów i mięśni z mózgiem utworzyły trwa-
łe, automatyczne i szybkie łącza. Nauczyciel, który chce, aby proces przy­swajania nowego materiału przez jego
uczniów był szybszy i bardziej skuteczny, powinien z tych utartych i wyćwiczonych dróg korzystać. Jeśli wie, jaki
styl uczenia się preferuje uczeń, może zadbać o stworzenie mu jak najlepszych warunków do nauki i służyć radą
w wyborze najwłaściwszego sposobu zdobywania wiedzy. Również rodzice znający styl uczenia się właściwy dla
ich dzieci, są w stanie efektywnie pomóc im w nauce oraz utrwalaniu nowych wiadomości i umiejętności. Należy
też pamiętać, że uczenie się powinno sprawiać przyjemność. Jeśli będzie ono przy tym dobrze zorganizowane,
uczniowie będą zdobywać wiedzę szybciej, łatwiej i chętniej.

24
Oto krótka charakterystyka osób reprezentujących poszczególne style uczenia się i wynikające z niej wnioski, słu-
żące skuteczniejszemu nauczaniu dzieci oraz przyswajaniu i zapamiętywaniu przez nie treści nowego materiału.

WZROKOWCY
■ są bardzo wrażliwi na elementy wizualne otoczenia, mają dobrą pamięć do rozpoznawania twarzy
spotykanych osób, ubrań, wyglądu; sami również przywiązują dużą wagę do estetyki ubioru i wnętrza,
w którym przebywają;
■ w czasie rozmowy utrzymują kontakt wzrokowy z rozmówcą, a gdy zastanawiają się nad odpowiedzią,
mają tendencję do spoglądania ku górze;
■ ich wypowiedzi zawierają charakterystyczne słownictwo – widzę, popatrz, spójrz itp.
■ potrafią wyłapywać błędy w tekście;
■ mają zdolności organizacyjne i wytrwałość w dążeniu do zaplanowanego celu.

Jak im pomóc w procesie uczenia:

■ utrzymuj kontakt wzrokowy;
■ unikaj długich ustnych objaśnień;
■ najskuteczniej uczą się czytając i oglądając, a więc powinni korzystać z materiałów drukowanych,
obrazków, programów komputerowych;
■ najlepiej zapamiętają notatki w formie mapek, diagramów, tabeli, plakatów, zdjęć itp.;
■ powinni używać kolorowych długopisów, podkreśleń;
■ bardzo przeszkadza im w nauce bałagan, dlatego powinni najpierw uporządkować pokój i materiał
do nauki (ograniczyć rzeczy i barwy, aby ich nie rozpraszały);
■n
 amawiaj ich do przygotowywania notatek pomocnych w sprecyzowaniu tego, co chcą powiedzieć;
■ zachęcaj, aby zapisywali rzeczy, które chcą zapamiętać;
■ zaproponuj, aby czytając różne historie, ilustrowali je w myślach;
■ odwołuj się do ich własnych przeżyć lub pomóż im znaleźć dla nich wizualną formę;
■ rozwiązując zadanie matematyczne, powinni mieć przed oczyma treść zadania i rozwiązany analogicznie
przykład;
■ staraj się sprawdzać ich wiedzę w formie pisemnej.

Preferowane metody nauczania wzrokowców:

■ samodzielna praca – pisanie w zeszycie lub zeszycie ćwiczeń;
■ przepisywanie z tablicy, pisanie na tablicy;
■ posługiwanie się schematami, praca z mapą, planszą, obserwowanie doświadczenia;
■ czytanie tekstów z podręcznika;
■ czytanie lektur;
■ pisanie wypracowań, pisemne odpowiedzi na pytania;
■ sprawdziany, prace pisemne.

SŁUCHOWCY
■ są bardzo wrażliwi na dźwięki, mowę, ton głosu, muzykę;
■ łatwo zapamiętują imiona, nazwiska, polecenia;

25
 ■ mówią szybko i rytmicznie, mają miły ton głosu, lubią dużo mówić, zadawać pytania, brać udział
w dyskusji;
■ mają tendencję do poprawiania nieprawidłowych sformułowań rozmówcy;
■ doskonale rozumieją i pamiętają to, co się do nich mówi, potrafią dokładnie powtórzyć;
■ często używają zwrotów typu: To brzmi obiecująco lub Chciałbym usłyszeć, co masz mi do powiedzenia;
■ rzadko nawiązują kontakt wzrokowy z rozmówcą; podczas rozmyślania mają tendencję do spoglądania
na lewo i prawo;
■ zwykle komentują to, co się wokół nich dzieje i czasami może się wydawać, że wszystko krytykują
i analizują; słuchowcy jednak nie starają się być krytyczni, po prostu wypowiadają głośno wszystkie
swoje myśli, podczas gdy inni ludzie starają się je zachować dla siebie;
■ nie znoszą ciszy, więc gdy jest za cicho, często mruczą coś pod nosem lub podśpiewują, lubią, gdy
włączony jest telewizor lub gra muzyka.

Jak im pomóc w procesie uczenia:

■ gdy się uczą, bardzo przeszkadzają im odgłosy, muzyka, muszą wtedy mieć ciszę;
■ najskuteczniej uczą się, słuchając nowego materiału, czytając na głos lub rozmawiając o tym z innymi;
■ zachęcaj ich do głośnego dzielenia się pomysłami rozwiązywania problemów;
■ namawiaj do czytania i powtarzania materiału na głos (chcąc pomóc dziecku, powinieneś zachęcić go do
opowiedzenia, czego się nauczyło, by przeczytało na głos, bądź przeczytać mu daną partię materiału);
■ zaproponuj, aby podczas opanowywania nowej umiejętności, nauczyli kogoś tego, co już sami umieją;
■ jeżeli mają do czynienia z wykresami, tabelami itp., niech przeczytają na głos zawarte w nich dane i
informacje, i wytłumaczą, jak je rozumieją;
■ wprowadź zwyczaj codziennego relacjonowania tego, co planują;
■ zarezerwuj sobie czas na wysłuchanie tego, czego się nauczyli.

Preferowane metody nauczania słuchowców:

■ pogadanka heurystyczna, dyskusja;
■ odpowiedzi ustne;
■ przekazywanie wiedzy przez nauczyciela;
■ czytanie na głos, mini wykład, opowiadanie;
■ praca w zespole, rozwiązywanie problemów za pomocą rozmowy, wymiany poglądów.

KINESTETYCY
■ są wyczuleni na ruch i działanie w swoim otoczeniu;
■ uczą się poprzez ruch swoich mięśni motorycznych, a więc ruch rąk, nóg, kręgosłupa;
■ nie potrafią za długo usiedzieć w miejscu, szukają pretekstu, żeby wstać; w klasie są to pierwsi ochotnicy
do zrobienia czegokolwiek;
■ nie lubią siedzieć w pozycji wyprostowanej, lubią kołysać się na krześle, wierzgać nogami pod stołem;
■ w rozmowie unikają kontaktu wzrokowego, gdyż bardzo ich to rozprasza (rozmówca może odnieść
wrażenie, że kinestetyk go nie słucha);
■ kiedy myślą, mają tendencję do spoglądania w dół, często kierując wzrok w prawą stronę;

26
 ■ mają znakomitą koordynację ruchową i potrafią zsynchronizować swoje ruchy z ruchami innych – taniec
grupowy, gimnastyka;
■ ruch jest także cechą ich umysłowości – potrafią przeskakiwać z jednego tematu na drugi, robić dwie
rzeczy jednocześnie;
■ są spragnieni przygód, odważni, chętnie podejmują wyzwania – uwielbiają współzawodnictwo,
rywalizację, dreszczyk emocji.

Jak im pomóc w procesie uczenia:

■ aby mogli się skoncentrować, trzeba wyeliminować zakłócenia wywołane ruchem innych
w pomieszczeniu, w którym się uczą (są bowiem bardzo wrażliwi na bodźce ruchowe i każdy najmniejszy
ruch ich rozprasza, natychmiast kierują wzrok w jego stronę);
■ pozwól im na stworzenie własnego miejsca pracy, w którym będą mieli możliwość wygodnego
usadowienia się i poruszania;
■ uczą się metodą prób i błędów, nie lubią teorii, dlatego powtarzaj z nimi materiał w sposób aktywny,
używając pomocy naukowych;
■ dobre są dla nich gry, quizy, odgrywanie ról przy zaangażowaniu całego ciała;
■ aby zapamiętać czytany tekst, mogą fizycznie odegrać scenę albo wyobrazić sobie, że to robią; mogą też
wyobrazić sobie ruch postaci w czytanym tekście;
■ lepiej zapamiętają to, czego się uczą, gdy będą w trakcie wykonywać jakieś ruchy – chodzić po pokoju,
poruszać ręką, kiwać się itp.;
■ zachęcaj ich do opowiadania przeczytanych historii, zadawaj pytania, dyskutuj;
■ namów, aby spisywali swoje wspomnienia i przeżycia związane z omawianym zagadnieniem.

Preferowane metody nauczania kinestetyków:

■ wycieczki poznawcze;
■ praca w zespole, praktyczne rozwiązywanie problemów;
■ ćwiczenia fizyczne i rytmizujące (scenki, odgrywanie roli);
■ prace manualne, rysowanie, lepienie, wycinanie.

27
Załącznik nr 7

Ankieta indywidualna dla ucznia klasy III ...................................................................

Imię i nazwisko

1. Czy lubisz się uczyć?

2. Jak Twoim zdaniem się uczysz?

3. W czym jesteś dobry?

4. Co sprawia Ci trudności?

5. Co to znaczy „odrabiać lekcje”?

6. Czy sam odrabiasz lekcje? Czy ktoś Ci pomaga?

7. Czy lubisz odrabiać lekcje? Dlaczego tak/nie?

8. Jak odrabiasz lekcje?

9. Kiedy odrabiasz lekcje?

10. Ile czasu Ci to zajmuje?

28
Załącznik nr 8) Próby do badania percepcji słuchowej

1. Analiza słuchowa
a) Podział zdań na słowa:
wykonanie
Mały piesek szybko biega.
Koło domu rosną kwiaty.
Na stole stoi wazon.
Na podwórku dzieci grają w piłkę.
Małe dzieci lepią bałwanka.
To cztery czarne owieczki.

b) Podział słów na sylaby:

wykonanie
mowa
prawo
powaga
towar
wazon
warunek
warkocz
bałwanek

c) Wyodrębnianie głosek w nagłosie:

wykonanie
pogoda
cyrk
masło
kwiat
łopata
foka
nurek
wazonik

d) Wyodrębnianie głosek w wygłosie:

wykonanie
kot
owca
pies
gniazdo
pajacyk
królik
policzek
kura

29
2. Synteza słuchowa
a) Synteza sylabowa:
wykonanie
fo-ka
kro-wa
kra-ta
krat-ka
la-ta-wiec
huś-taw-ka
ka-lam-bu-ry
kom-pu-te-ro-wy

b) Synteza głoskowa:
wykonanie
m-o-d-a
b-r-o-d-a
s-k-a-r-b-y
l-u-s-t-r-o
t-u-l-i-p-a-n
m-y-sz-k-a
k-a-m-i-z-e-l-k-a
d-e-sz-cz-y-k

3. Słuch fonemowy:
wykonanie
kasa – klasa
sala – skala
salka – lalka
lal – Ala
las – as
medal – metal
kra – rak
orka – kora

4. Pamięć słuchowa:
wykonanie
modele moneta motyle rama
mewa malina materace tama
komoda komary medale mak
krata krowa kolor masło

30
Załącznik nr 9

ARKUSZ OBSERWACJI UCZNIA KOŃCZĄCEGO EDUKACJĘ WCZESNOSZKOLNĄ

(dla nauczyciela)

1. Imię i nazwisko . ................................................................................................ .2. Klasa ..............................

3. Data urodzenia ...............................................................................................................................................

4. Miejsce zamieszkania .....................................................................................................................................

5. Data przeprowadzenia diagnozy . ...................................................................................................................

Część I) Czytanie
1. Technika czytania:
■ nie czyta;
■ rozpoznaje pojedyncze litery;
■ czyta metodą głoskową bez syntezy;
■ czyta metodą głoskową z syntezą;
■ czyta metodą sylabową bez syntezy;
■ czyta metodą sylabową z syntezą;
■ czyta globalnie.

2. Tempo czytania:
■ czyta bardzo wolno;
■ czyta w dobrym tempie;
■ czyta szybko.

3. Rozumienie czytanego tekstu:

■ nie rozumie czytanego samodzielnie tekstu;
■ częściowo rozumie samodzielnie czytany tekst;
■ w pełni rozumie samodzielnie czytany tekst.

4. Rodzaj błędów popełnianych podczas czytania:

■ opuszczanie liter;
■ opuszczanie sylab;
■ opuszczanie wyrazów;
■ pomijanie linijek czytanego tekstu;
■ przestawianie kolejności liter w wyrazach;
■ błędne odczytywanie całych wyrazów;

■ inne . ........................................................................................................................................................

5. Zachowanie ucznia podczas czytania: . ........................................................................................................

. ...................................................................................................................................................................

31
Część II) Pisanie

1. Poziom graficzny pisma:

■ zaburzona wielkość liter (litery zbyt małe lub zbyt duże);
■ zmienne nachylenie liter;
■ przekraczanie liniatury;
■ obniżona czytelność;
■ brak czytelności;
■ liczne skreślenia, poprawki.

2. Tempo pisania:
■ szybkie,
■ wolne.

3. Rodzaj błędów popełnianych podczas pisania:

■ typowo ortograficzne;
■ opuszczanie liter;
■ nieprawidłowe oznaczanie zmiękczeń;
■ mylenie liter o podobnych kształtach;
■ przestawianie kolejności liter w wyrazach;
■ nieprawidłowe przenoszenie wyrazów;
■ zapis fonetyczny;
■ opuszczanie znaków diakrytycznych;
■ inne...........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................

4. Istotne w przebiegu procesu pisania:

■ postawa ciała podczas pisania
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
■ uchwyt narzędzia do pisania

..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................

Część III) Percepcja słuchowa

(karta zapisu – Załącznik nr 8)

32
Część IV) Percepcja wzrokowa
1. Analiza wzrokowa:
■ dzieli zdania na wyrazy;
■ nie potrafi prawidłowo podzielić zdań na wyrazy.

2. Synteza wzrokowa:
■ z rozsypanki literowej układa wyrazy;
■ nie potrafi prawidłowo ułożyć wyrazów z rozsypanki literowej.

3. Spostrzegawczość wzrokowa:
■ dostrzega błędy w wyrazach i potrafi je poprawić;
■ dostrzega błędy w wyrazach i nie potrafi ich poprawić;
■ nie dostrzega błędów w wyrazach.

Część V) Komunikacja słowna

1. Poziom artykulacji

2. Poprawność gramatyczna wypowiedzi

3. Zasób słownictwa

4. Rozumienie poleceń

Część VI) Krótka charakterystyka ucznia

1. Koncentracja uwagi
. ...................................................................................................................................................................
. ...................................................................................................................................................................

2. Współpraca w grupie
. ...................................................................................................................................................................
. ...................................................................................................................................................................

3. Wykonywanie zadań
. ...................................................................................................................................................................
. ...................................................................................................................................................................

4. Tempo pracy
. ...................................................................................................................................................................
. ...................................................................................................................................................................

5. Emocje
. ...................................................................................................................................................................
. ...................................................................................................................................................................

33
Załącznik nr 10

Karta potrzeb w zakresie opieki psychologiczno-pedagogicznej

(informacje opiekuna klasy)

Rok szkolny/semestr ............. Klasa . ............. Opiekun ..........................................................................

Mocne strony klasy jako grupy Słabe strony klasy jako grupy

Istotny problem wychowawczy (proszę nazwać problem):

Grupowy Indywidualny
(należy wymienić osoby, których problem dotyczy) (należy podać imię i nazwisko ucznia)

34
Uczniowie wymagający pomocy w zakresie:
Terapii pedagogicznej Wsparcia psychologicznego Wyrównywania braków w wiedzy

Uczniowie wybitnie zdolni:

Imię i nazwisko Rodzaj uzdolnień

Potrzeby klasy w zakresie opieki psychologiczno-pedagogicznej (zajęcia warsztatowe lub inne, których potrze-
bują uczniowie):

.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

35
Szczegółowe informacje o uczniach:
Lp. Imię i nazwisko Najmocniejsza strona Trudności Kierunek pracy wychowawczej

36
Załącznik nr 11

Wyniki diagnozy edukacyjnej

Zestawienie wyników indywidualnych ucznia

....................................................... ........................... ..........................

imię i nazwisko dziecka (data badania) (czas trwania badania)

Poziom I Poziom II Poziom III

Diagnozowane obszary
(kolor czerwony) (kolor zielony) (kolor niebieski)

Czytanie

Pisanie (poprawność zapisu)

Percepcja słuchowa (sprawność

w zakresie analizatora słuchowego)
Percepcja wzrokowa (sprawność
w zakresie analizatora wzrokowego)
Grafomotoryka
(poziom graficzny pisma)

Koncentracja uwagi

Indywidualne wskazania do pracy z uczniem

Zauważone zdolności dziecka

Udział w zajęciach rozwijających zainteresowania

Udział w zajęciach wyrównujących wiedzę

Udział w zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych

Kontakt z psychologiem

Kontakt z logopedą

Kontakt z lekarzem

Pełne badanie psychologiczno-pedagogiczne

Stosowane (wskazane) formy pracy z dzieckiem

podczas lekcji (indywidualizacja)

Wskazania do pracy z dzieckiem w domu

37
38
Imię i nazwisko ucznia

Czytanie

Pisanie (poprawność zapisu)

Załącznik nr 12) Zestawienie wyników diagnozy edukacyjnej dla klasy

Percepcja słuchowa

Percepcja wzrokowa
Obszary/poziomy

Grafomotoryka (poziom graficzny pisma)

Koncentracja uwagi
 Imię i nazwisko ucznia

Czytanie

Pisanie (poprawność zapisu)

Percepcja słuchowa

Percepcja wzrokowa
Obszary/poziomy

Grafomotoryka (poziom graficzny pisma)

Koncentracja uwagi

39
Załącznik nr 13) Zestawienie wyników diagnozy indywidualnych stylów uczenia się
dla klasy*

Preferowany styl uczenia się

Imię i nazwisko ucznia
wzrokowy słuchowy kinestetyczny

*
Można zaznaczyć „X” w odpowiedniej rubryce.

40
 Autor:
Ewa Czech

Projekt okładki:
Monika Pacewicz

Redakcja:
Małgorzata Taczanowska
Dagmara Dusińska

Wydawnictwo wyraża podziękowania dla Pani Martyny Wojciechowskiej

za udostępnienie tekstu (s. 13).

Skład i łamanie:
Lech Ozimkiewicz

Druk i oprawa:
Global Print Factory Sp. z o.o.

Wydawnictwo dołożyło wszelkich starań, aby nawiązać kontakt z osobami, których utwory zostały zamieszczone
w Diagnozie. Nie zawsze nam się to udało. Przepraszamy zatem te osoby i prosimy o kontakt z Wydawnictwem.

© Copyright by Wydawnictwo Edukacja Polska Sp. z o.o.

Warszawa 2012
ISBN 978-83-7635-162-9

Wydawnictwo Edukacja Polska Sp. z o.o.

ul. Słoneczna 2, 05-270 Marki
wydawnictwo
edukacja polska
Diagnoza wstępna dziecka rozpoczynającego naukę w klasie 1. Materiały dla ucznia

Materiały dla ucznia pomogą nauczycielowi sprawdzić stopień gotowości dziecka

do podjęcia nauki w klasie 1 szkoły podstawowej.
W skład materiałów dla ucznia wchodzą:
■ zadania do badań diagnostycznych
■ ćwiczenia rozwijające – 10 dodatkowych kart pracy
■ arkusze wstępnego badania diagnostycznego
■ zestawienie indywidualnych wyników dziecka i wskazania do pracy
■ arkusz obserwacji dziecka w klasie.

Polecamy

Pakiet do edukacji wczesnoszkolnej

Jeden z pierwszych na rynku pakietów w pełni zgodny z nową podstawą programową,
otrzymał wyłącznie pozytywne opinie rzeczoznawców MEN.

Pakiety dla klas 1–3 to spójna koncepcja nauczania dzieci

na poziomie edukacji wczesnoszkolnej: od diagnozy wstępnej po sprawdziany
kompetencji po każdym semestrze i na koniec każdej klasy.

Dla ucznia:
■ Podręcznik z ćwiczeniami – 4 części ■Z
 eszyt dodatkowy.
■ Matematyka. Podręcznik z ćwiczeniami – 4 części Matematyka – 2 części
■ Karty plastyczne – 4 części ■Z
 eszyt do kaligrafii
■ Ćwiczenia muzyczne (zintegrowany) – 2 części
■Z eszyt dodatkowy. ■Z
 eszyt do kaligrafii
Ćwiczenia zintegrowane – 2 części (matematyczny) – 2 części.

N OWOŚĆ!
Nowy pakiet do edukacji wczesnoszkolnej

Dla ucznia:
■ Podręcznik – 2 części
■ Ćwiczenia zintegrowane – 4 części
■ Karty plastyczno-techniczne – 2 części
■ Ćwiczenia grafomotoryczne
■ Ćwiczenia muzyczne
■ Zeszyt do kaligrafii (zintegrowany) – 2 części
■ Zeszyt do kaligrafii (matematyczny) – 2 części.

Pomagamy zrozumieć ISBN 978-83-7635-162-9

www.edukacjapolska.com.pl
podreczniki@wep.edu.pl
wydawnictwo
edukacja polska Infolinia 801 000 642 9 788376 351629