KASAYSAYAN NG

WIKA SA PANAHON
NG REBULUSYONG
PILIPINO
● 300 taon ang pananakop ng mga Kastila, namulat sila sa
kaapihang dinanas.

● Sa panahong ito, maraming Pilipino ang naging matindi ang

damdaming NASYONALISMO (damdamin bumubugkos sa
isang too sa iba pang mga taong may pagkakapareho sa
kanyang wika, kultura o kalinangan, at mga kaugalian o
tradisyon) nagtungo sila sa ibang bansa upang kumuha ng mga
karunungan.
Dahil sa labis na pangaalipin ng mga at
pagaalipusta at masidhing diskriminasyon ng
Kastila sa mga Pilipino; nagsilunsad ng mga
kilusan ang ilang Pilipinong hindi
sumasangayon sa pamamalakad ng mga
prayle at pamahalaang kastila
 1872: KKK
Nagkaroon ang mga propagandista ng kilusan
noong 1872 na siyang naging simula ng
kamalayan upang
 KKK
Andres
Bonifacio

● Nagtatag ng Katipunan
● Wikang tagalog ang gamit
sa mga kautusan at
pahayagan. Ito ang naging
unang hakbang sa
pagtataguyod ng wika
• Noong madiskubre ng mga Espanyol ang katipunan noong Agosto 19,
1896. Napakaraming inaresto at ikinulong na mga pinaghihinalaan na
kasapi ng katipunan. Sinimulan ng mga katipunan sa pamumuno ni
Andres Bonifacio ang himagsikan sa pamamagitan ng pagpunit ng
kanilang mga cedula.
● Ang kanilang pagpunit ng cedula ay
sumasagisag sa pagpapalaya ng mga
Pilipino sa kapangyarihan ng Espanya, ang
pagpunit na ito ay nakilala sa kasaysayan sa
tawag na "Sigaw sa Pugadlawin" – ito ang
pagsisimula ng Himagsikan ng Pilipinas
laban sa mga Espanyol.

● Dito ipinakita ng mga Pilipino laban sa mga

Espanyol na handa silang mag buwis ng
buhay para sa kapayapaan at kalayaan ng
Pilipinas.

● Ito rin ang nagbigay daan sa pagkilala ng

Pilipinas bilang kauna-unahang republika sa
Asya.
Katipunan
• Ang layunin nito ay ganap na kasarinlan

• Wikang Tagalog ang ginamit sa kanilang mga kautusan at pahayagan

• Ito ang sinasabing unang hakbang tungo sa pagtataguyod ng Wikang

Tagalog.
 Isang Bansa Isang
Diwa
Na nininwala sina Jose Rizal, Marcelo Del Pilar, at Mariano
Ponce na ang wika ay isang malaking bagay na makatutulong
upang magbuklod ang kanilang mga kabayan.
Ang Kilusang propaganda
● Ang Kilusang Propaganda ay isang kilusan sa Barcelona, Espanya noong
1889 hanggang 1892. Sinimulan ito dahil sa pagbitay sa tatlong pari na
sina Mariano Gomez, Jose Burgos, at Jacinto Zamora (Gomburza).

● Layunin ng kilusan ang kilalanin ng mga Kastila ang Pilipinas bilang

bahagi at lalawigan ng bansang Espanya, pantay na pagtingin sa bawat
Pilipino at Kastila sa harapan ng batas.

● Dito nagsimula ang La Solidaridad bilang gamit upang maka

 

propaganda sa Espanya.
La Soridaridad
● Nailathala ang pahayagang propagandista
na pinangunahan ng La Solidaridad noon
Pebrero 19, 1889
● Ito ay pinangunanahan nina Jose Rizal,
Graciano Lopez Jaena at Marcelo H. Del
Pilar.
● Itong La Solaridad ay isang peryodiko ng
mga artikulong tumatalakay sa reporma ng
Pilipinas.
● Wikang Espanyol ang kanilang gamit sa
kanilang pagsulat.
Jose Rizal ● Noli Me tangere
Ang nobela ni rizal na tinalakay ang
kinagisnang kultura ng Pilipinas bilang kolonya ng
Espanya

● El Filibusterismo
- Inalay sa tatlong paring martyr ( GomBurZa)
- Tinalakay ang pamamahala ng mga kastila, sibil
at simbahan.
 Marcelo H. Del
Pilar
Mas mahusay na kilala bilang
Plaridel, ay isang Pilipinong
manunulat, abugado,at
mamamahayag. Si Del Pilar,
kasama sina José Rizal at Graciano
López Jaena, ay kilala bilang isa sa
mga lider ng Kilusang Propaganda
sa Espanya.
Mariano Ponce ● Isa siyá sa tagapagtatag ng La
Solidaridad sa Barcelona, España
noong Pebrero 1889.

● Siyá ang humawak ng seksiyong

pampanitikan ng diyaryo nitó.
Nakapaglathala siya ng halos 40
artikulo sa La Solidaridad tungkol
sa kasaysaysan, politika,
sosyolohiya at paglalakbay.

● Gumamit siyá ng mga sagisag-

panulat na Naning, Kalipulako, at
Tigbalang.
Graciano Lopez
Jaena
● Isang Pilipinong mamamahayag,
tagapagsalita, rebolusyonaryo, at
editor sa kilalang pahayagan na
La Solidaridad.

● Fray Botod tungkol sa isang

paring Espanyol na ginagamit
ang relihiyon upang apihin at
abusuhin ang iba at upang
busugin ang sarili sa pagkain,
salapi, at babae. hango sa
salitang Hiligaynon na “botod”
na ibigsabihin ay bondat.
Antonio Luna
• Isang Pilipinong
parmasiyotiko,at lumaban sa
panahon ng rebulosyon sa
pamamagitan ng sulat, merong
impresyon na inaambag sa La
Solidaridad.
•  Sa kanyang edisyon sa La
Solidaridad na sinulat niya ang
kuwento na may pamagat na
mga impresyon na nakitungo sa
mga Kastilang kaugalian sa
ilalim ng pangalang "Taga-ilog"
Taga- Ilog
Biak-na-Bato
● kauna-unahang republikang naitatag sa
Pilipinas ng manghihimagsik na si Emilio
Aguinaldo at ang kanyang mga kapwa kasapi
sa Katipunan. Sa kabila ng tagumpay nito
gaya ng pagkakatatag ng kauna-unahang
Saligang Batas ng Pilipinas, ang republika ay
nagtagal lamang ng ilang buwan.
● Masasabing eto ang unang konkretong
pagkilos na mga Pilipino nang ito ay
pagtibayin noong 1899. Ginawang opisyal na
wika ang Tagalog bagama’t walang sinasaad
na ito ang magiging wikang pambansa ng
Republika
 Unang
Republika
Ipinahayag ang kalayaan noong 12 Hunyo 1898 at ang
pamahalaang diktatoryal na umiiral noon ay pinalitan ng
pamahalaang rebolusyonaryo na pinamunuan ni Emilio
Aguinaldo bilang pangulo noong 23 Hunyo 1898.
● Noong itinatag ang Unang Republika sa
pamumuno ni Aguinaldo, isinasaad sa
konstitusyon na ang paggamit ng Wikang
Tagalog ay opsiyonal.

● Sinasabing ang pamamayani ng mga

Ilustrado sa Asembleyang
Konstitusyonal ang pangunahing dahilan
nito. Nais ding maakit ni Aguinaldo ang
mga di Tagalog.

● Nakakalungkot isiping naging biktima

ng politika ang wikang Tagalog.
Emilio
Aguinaldo
Itinatag ang unang republika
kung saan isinasaad sa
konstitusyon na ang pag gamit
ng wikagn Tagalog ay
opsyonal. Sa mga
nangangailangan lamang ng
wikang tagalog ito gagamitin,
ang pamamayani ng mga
Iluatrado sa asembleyang
Konstitusyonal ang naging
pangunahing dahilan nito.
 Pangkat III:
Baylocon, Emerson
Castillejos, Dean
Estavillo, Benn
Marcelo, Miguel
Oliver, John Carlos
Ramos, Rovic
Sarcilla, John Andrei
Balajadia, Hannah Gabrielle
Jaramilla, Hannah Kristabelle
Lopez, Precious
Macalalad, Ariane