PAKAPA-KAPA:

PAGLILINAW NG ISANG
KONSEPTO SA NAYON
CARMEN E. SANTIAGO
Programa sa Araling Pilipino
Unibersidad ng Pilipinas
 “ANG KAHULUGAN SA
PAGKALALAKE NG MGA
PILIPINO”
Group 1

Aumada, Jas
Bautista, Jen
Bernardo, Sherlyn
Callos, Jovilyn
Mapalad, Dharren
Virrey, Aira Mae
 Isang mahalagang kontribusyon ang naidulot ng
pagsusuring ito kaugnay ng pagpanukala ng isang
katutubong pananaw sa pananaliksik sa nayon
Ang mananaliksik ay nanirahan sa:

Bulakan
Nakisangkot at
Baryo sa loob ng nakipanayam
Baliwag
Tangos tatlong sa mga
buwan tagaroon
Ang kanyang pamamaraan ay tinawag nyang:

Pasamot- Pahagi- Pakapa-

samot hagilap kapa
Sapagkat hindi sya umasa sa mga nakasulat
na mga artikulo kaugnay ng paksa; ang
naging gabay nila ay ang sariling palagay,
paninindigan at kakayahan bilang
mananaliksik
ANG KONSEPTO
NG
PAGKALALAKE
Ang pagkalalake na ilalahad ay
galing sa kuru-kuro, damdamin, pag-
iisip at paninindigan.

NAISIPAN ANG PAKSANG

ITO
Dahil malaki na ang pagpapalit at pagbabago
ng konsepto ng pagkalalake at pagkababae sa
pilipinas at sa buong daigdig, minabuti kong
samsamin ang mga datos ng mga natitirang
kaugalian bago pa ito mapalitang lahat.
 HEOGRAPIYA
ANG KONSEPTO
NG
ANG BARYO TANGOS, BALIWAG,
Ang pagkalalake na ilalahad ay
BULAKAN

PAGKALALAKE
galingTangos
Ang Baryong sa kuru-kuro, damdamin,
ay isa sa dalawampu pag-
at pitong
iisip
Baryo ng at paninindigan.
Baliwag, Bulakan.

Isang kilometro ang layo nito sa bayan at

pinakamalapit sa bukid.
NAISIPAN ANG PAKSANG
Dahil
Ang bukid malaki
ay may isang daan ITO
na ang pagpapalit
at limampung at pagbabago
ektarya at
may isangnglibo
konsepto ngraan
at anim na pagkalalake
(1,600) ang at
mgapagkababae
taong sa
pilipinas
naninirahan sa loob at
ng sa buong daigdig,
dalawandaang minabuti kong
kabahayan.
samsamin ang mga datos ng mga natitirang
kaugalian
Ito ay nasa bago
kanluran ng pa ito
Baliwag mapalitang
at diandaanan ng lahat.
kalsadang patungo sa Kandaba, Pampanga.
 ANG KONSEPTO
HEOGRAPIYA
NG
ANG BARYO TANGOS, BALIWAG, Ang klima sa nayon ay gaya
KLIMA
PAGKALALAKE
Ang pagkalalake nang
BULAKAN
galingTangos
Ang Baryong sa kuru-kuro,
ilalahad
klima saay
damdamin,
kung
Luson, tag-ulan
pag-
Hunyoathanggang
ay isa sa dalawampu pitong
iisip
Baryo ng at paninindigan.
Baliwag, Bulakan. Setyembre at tag-araw sa
Mainit ang panahon maliban
kung
Isang
NAISIPAN ANG PAKSANG
Disyembre,
kilometro Enero
mga nalalabing buwan
at nito sa bayan at
ang layo
Pebrero Dahil
pinakamalapit ITO
sa malaki
bukid. na ang pagpapalit at pagbabago
ng konsepto ng pagkalalake at pagkababae sa
Ang bukidpilipinas at sa
ay may isang buong
daan daigdig,ektarya
at limampung minabuti
at kong
may isangsamsamin
libo at animang mga
na raan datosang
(1,600) ngmga
mga natitirang
taong
kaugalian
naninirahan
Ito ay nasa sa bago
loob ngng
kanluran pa ito
dalawandaang
Baliwag mapalitang ng lahat.
kabahayan.
at diandaanan
kalsadang patungo sa Kandaba, Pampanga.
 HANAPBUHA
ANG KONSEPTO
Y NG
Pagsasaka at

PAGKALALAKE
pagtatanim ng gulay

Ang mga babae ay katulong sa

Nangangalakal ng kung anu-
paghahanap buhay o may
NAISIPAN ANG PAKSANG
anong maititinda
sariling gawain gaya ng:

ITO
Dahil malaki na ang pagpapalit at pagbabago
+paghahabi ng sambalilong
ng konsepto ng pagkalalake at pagkababae sa
Nagmomotor (tricycle)
buntal
pilipinas at sa buong daigdig, minabuti kong
+pagsusulihiya
samsamin ang mga datos ng mga natitirang
+Pagtitinda sa palengke
kaugalian bago pa ito mapalitang lahat.
Nag-aalaga ng baboy
+Pagbabarog
at manok
+Pamumulot ng palay
MGA KATANGIANG
MAKABAGO
◦May kuryente ang baryo simula pa noong 1970.
Sampung bahay ang may telebisyon at halos lahat ay may
radyo
◦May isang mababang paaralan na pinapasukan ng mga bata
sa nayon at kapalit-nayon
◦Papalabas ng bayan, ang sasakyan ay motor o tricycle
◦Sa loob ng nayon ay pawang lakad sa kalsada at sa pilapil
lamang ang paraan ng pagpunta sa isang lugar
◦Ang bahay ay may isa o dalawang palapag, maliit ngunit
semento ang lapag, kahoy ang dingding at yero o pawid ang
takip
◦Kaunti na lang ang may bahaykubo
◦Nawawala na ang banggera
◦Wala na rin ang batalan subalit may likuran
◦Ang kasilyas ay hiwalay sa bahay at may kubeta ngunit
binubuhusan lamang ng tubig
 Ang mangilan-ngilan ay
PINAG- nakatapos ng kursong
bokesyonal gaya ng

ARALAN
Ang higit pa sa Ang mga higit pa sa
agrikultura at automotive
mechanics o kaya’y B.S.E
animnapung taong apatnapung taong gulay ay at A.B sa Baliwag o sa
gulang ay halos hindi nakatuntong nang Maynila
hindi makasulat at mataas pa sa mababang
makabasa paaralan

Ang mga batang mababa sa

Ang mga taong tatlumpung taong gulang ay
higit sa tatlumpung karaniwang nakatapos ng
taong gulang ay hayskul
hindi nakatuntong
ng kolehiyo
 PAGKAIN
● Bigas at Gulay – ito ay tanim nila
● Bagoong- binibili sa palengke
●Isda- galing sapa o palengke
●Paminsan-minsan ay manok
●Ang baboy ay pmpiyesta lamang o
kaya’y kung may patay at may
panauhin
●Ang baboy at manok ay kanilang
alaga.
PAGKAIN
Bigas at Gulay – ito ay tanim nila
Bagoong- binibili sa palengke
Isda- galing sapa o palengke
Paminsan-minsan ay manok
Ang baboy ay pmpiyesta lamang o
kaya’y kung may patay at may
panauhin
Ang baboy at manok ay kanilang
alaga.
 TAO
PAGKAIN
RELIHIY Ang karaniwang mag-anak sa nayon ay
may PITONG ANAK
Bigas at Gulay – ito ay tanim nila
ON
Walang opisyal na
Bagoong-
Sa ngayon, ang pinaka binibili sa tao
matandang
Isda- galing
isang daan at dalawang taongsapa
palengke
ay
o palengke
gulang
relihiyon sa nayon Paminsan-minsan ay manok
Maraming matanda Angnababoy ay pmpiyesta
mahigit sa lamang o
bagamat lahat ay kaya’y kung may patay at may
animnapung taong gulang ngunit marami
KRISTIYANO.
din ang kabataan.panauhin
Ang baboy at manok ay kanilang
Hindi raw
Ang babae ay nagalaga.
aasawa pagdating ng
mahalaga ang labinlimang taong gulang at ang lalake
pagsisimba; nama’y pagdating ng labingwalo
mahalaga ay ang
pakikipag kapwa- Ang pangarap sa buhay ng mga taga-
tao at takot sa Diyos baryo ay makapag-aral
 Tagalog ang wika ng nayon
May mga Bikolano at Bisaya sa balutan,
ngunit Tagalog din ang kanilang wika. PAGKAIN
ANG PAMILYA O MAG-ANAK SA NAYON Bigasay
Ang mag-anak atbinubuo
Gulay ng:
– itoay tanim nila
Bagoong- binibili sa palengke
Mag anak lang
Ama, ina, mga Ama, ina, isang anak Mag-anak
Isda-at isangsapa o palengke
galing na tinutuluyan
anak, isang anak na may sariling magulang na katabi
Paminsan-minsan ay ng manok
anak na
na may asawa pamilya. Ang anak ng bahay. Kasama sa
Ang baboy ay pmpiyesta lamang
bagong o
kasal
(bagong kasal) na ay nakatira sa pagkain, bukod sa may patay
kaya’y kung at may
paminsan-
may anak na isa na magulang ng lalake pagtulog at tirahan
panauhin minsan
nakatira sa at karaniwang ang
Ang baboy at manok ay kanilang
magulang ng bunso ang naiiwan
alaga.
lalake nang sa magulang na
pansamantala matatanda na Mag-anak lang
(pinakamarami- ama,
ina at anak)
ANG LALAKE SA NAYON
PAGKAIN
Ang batang lalake ay nag-aaral at naglalaro lang at nauutus-utusan ng
ina na tumakbo sa tindahan hanggang sa labindalawang taong gulang

Pagdating ng 12 gulang, tutuliin na at tutulong na sa bukid

Bukod aprin ang tulugan sa kapatid na babae

Ang lalake at babae ay hindi sinasalawalan hanggang sa tatlong taong gulang

Pagkatapos ng mababang paaralan, nagpapatuloy sa mataas na paaralan sa gabi ng karamihan

Pagdating ng labingwalang taong gulang, karaniwa’y nag-aasawa na. ang hindi ay nagpapatuloy sa kanilang
pag-aral

Kapag may asawa na, lalake ang naghahanapgbuhay sna kadalasa’y gawaing mabigat. Ang babae ay
katulong ngunit sa gawaing magaan lamang.
Ang tawag sa asawang lalake ay “tao”

Alak, sugal at babae ang pinakamasamang bisyo ng lalake para sa taga-nayon

Tatlumpung porsyento ng daaw ang nambababae - may kinakasama, tgao at tinutustusan
Animnapung porsyento ang naglilibang-libang, nangangapa o tumutikim-tikim
Sampung porsyento ang malinis, matino at mabait na sawa
 PAMAMARAAN
ANG MGA LALAKENG KALAHOK:

Dalawamput pitong lalakeng kalahok sa nayon ay pawang magsasaka sapagkat ito

ang kumakatawan sa kalalakihan ng nasabing nayon.

Silay ay mula sa labingwalong taon

16-20 taong hanggang
gulang sa limampung
2, walang asawa taon ang edad:
21-30 taong gulang 5, may asawa

31-40 taong gulang 5, may asawa

41-50 taong gulang 15, may asaa (ang isa ay

tatlo ang asawa)

● Lahat ng kalahok ay nanggaling sa iba’t ibang kabahayan. Sapagkat ang nayon

ay may dalawang daang kabahayan, nangangahulugang ang dalwampu’t pitong
ANG PARAAN
NG PAGKUHA
NG DATOS
Sa panimulang pananaliksik ang mga paraang ginamit sa pagkuha ng datos na tinatawag ko
na:

Pahagi-hagilap Pasamot-samot Pakapa-kapa

Maliban sa aking kuro-kuro, paninindigan at kakayahan, pinasimulan ko ang pagahahanda ng

pagsisiyasat ukol sa pagkalalake na halos walang laman ang aking ulo

Bilang gabay sa aking Wala nang higit Ang mga

pananaliksik, sinaalang-alang na magaling pa sa palatanungan at
ko ang mungkahi ni Robert utak ng isang tao pagsubok ay
Lawless (1969) sa kanyang sa pagsagap ng karagdagan lamang
aklat na An Evaluation of kaalaman at sa pakikisangkot.
Philippine Culture- karanasan.
Personality Research.
Ang pakikisangkot ay
ginawa sa nayon sa
pamamagitan ng pagtira dito
sa loob ng apat na araw
bawat linggo noong buwan
ng Disyembre, Enero,
Pebrero, 1975.
Bukod sa pakikipanayam sa mga
kalahok, binalak ko ring gumamit
ng pamamaraang proyektibo.
Ngunit pagkatapos ng dalawang
kard ng PTAT ay minabuti kong
ipagpaliban ang pag gamit ng
paraang proyektibo sapagkat
kulang pa sa pagsasanay ang aking
kalahok sa bagay na ito.
Ang listahan ng mga tanong ay inipon lamang
pagkatapos ng pakikipanayam at habang
nakikipanayam. Walang palatanungang
inihanda para sa nayon.
1. Hindi pa sanay ang nayon sa pakikipanayam na hindi sila binibigyan ng
layang magsalita hanggang ibig nila
2. Natatakot akong ang mga tanong na sunud-sunod at magkakawangis sa mga
kalahok ay magkakakilala at nagbabalitaan
3. Ayaw kong magmistulang pagsusulit ang pakikipanayam na kinatatakutan ng
mgas taganayon sapagkat para daw itong pagsubok sa kanilang kakayahan na
sa kanilang oalagay ay kulang at makitid
 KINASAPITAN
ANG KAHULUGAN NG LALAKE

●Ang pagkalalake ay tumutukoy sa kilos, damdamin, gawain, katawan at

anyo ng isang lalake
●Ito rin ay nangangahulugang pagtingin ng lalake sa kanyang sarili bilang
isang lalake; paninimbang ng isang tao ukol sa kanya o sa ibang lalake sa
mga gawain, kilos, damdamin, pag-iisip, katangian na tinatawag na
lalake; o kaya’y pakikisalamuha ng isang lalake sa kapwa niya lalake o
babae
●Likas ang pagkalalake sa katawan at anyo, sa mga katangiang katulad ng
lakas, pagkamatipuno at kapusukan. Ito rin ay huhubog sa pagtuturo ng
matatanda at mga guro at bunga rin ng sariling paninindigan at
pangangatwiran
 SUKATAN NG PAGKALALAKE
HANAYAN 1
Balangkas ng sukatan ng iba’t ibang katangian,
anyo, kilos, gawain, damdamin at pag-iisip ng
lalake
Hindi dapat mangyari Nakagawian (madalas Dapat mangyari
(subalit nangyayari) mangyari; (bihirang mangyari)
pangkaraniwan sa
karamihan)

Hindi lalake Lalake yan Lalaking-lalaki

Bakla
Ander de saya
 SUKATAN NG PAGKALALAKE

HANAYAN 2
Balangkas ng sukatan ng kakayahan ng isang
lalake

Hindi dapat mangyari Nakagawian (madalas Dapat mangyari

(subalit nangyayari) mangyari; (bihirang mangyari)
pangkaraniwan sa
karamihan)

Walang kuwentang Pangkaraniwang lalaki Tunay na lalaki

lalake
 SUKATAN NG PAGKALALAKE

HANAYAN 3
Balangkas ng sukatan ng kabutihan ng pagkatao ng
isang tao o lalake

Hindi dapat mangyari Nakagawian (madalas Dapat mangyari

(subalit nangyayari) mangyari; (bihirang mangyari)
pangkaraniwan sa
karamihan)

Masamang tao Mangyari tao lang Mabuting tao

May tiwala sa sarili
Matigas ang paninindigan
Ang tunay na lalake….
May kakayahan sa pakikisalamuha sa lipunan at sa tao ay may kakayahan sa
May pag iisip at damdamin para sa pangkalahatan lahat ng bagay;
Mabuting binhi
Mahusay magpalakad ng pamilya at hanapbuhay
Hindi bakla
Matapang
Mahinahon
Tapat
Hindi nanloloko ng kapwa
Hindi nang aapi
Hindi napapangibabawan ng sinuman sa paninindigan
May pakumbaba na aminin ang kakayahan
Maligaya ang nasa piling niya maliban kung may sigalot
 Katangian ng lalake na iba sa babae ayon sa lalake
HANAYAN 4
Pagkakaiba ng lalake sa babae ayon sa mga lalake sa nayon
 PAGTALAKAY
Lumalabas na ang pagkalalake sa nayon ay Apat na kaurian ng
binubuo ng tatlong kaurian; pangyayari:
a) Mga katangiang panlalake 1. Ang dapat mangyari
b) Kakayahan sa pagganap ng tungkulin na 2. Ang mangyayari
iniatas sa mga lalake o inaasahan ng 3. Ang hindi dapat
lipunan na kanilang gampanan mangyari ngunit
c) Mga kilos at ugaling sekswal nangyayari
4. Ang nangyayari noong
Ang sukatan ng pagkalalake ay araw ngunit hindi na
dalawa. umiiral.
1. Ukol sa kanyang katangian
2. Ukol sa kanyang kakayahan
 Mga hadlang sa pananaliksik na ito
1. Sapagkat walang datos galing sa mga babae
2. Kulang sa kalawakan ang pagpapaliwanag ng kahulugan ng
pagkalalake
3. Kailangan ding may datos ukol sa pagkababae

Paghahambing sa
ibang pnanaliksik
ukol sa
pagkalalake

Ang pnanaliksik ni
G. Daroy ay
kakaiba sa aking
ginawa
 TANONG
1. Bakit mas mahalaga para sa kanila ang pakikipag kapwa tao kaysa sa pagsisimba?

2. Paano nga ba natin masasabi na ang isang lalake ay tunay na lalake?

MARAMING SALAMAT