CHƯƠNG 2

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA

GIAI CẤP CÔNG NHÂN
 NỘI DUNG CHÍNH

Khái niệm Giai cấp Công nhân và Sứ mệnh

1 lịch sử của GCCN (truyền thống)

Giai cấp Công nhân và việc thực hiện SMLS

2 của GCCN (trên thế giới) hiện nay

3 Sứ mệnh lịch sử của GCCN Việt Nam hiện nay

1 Khái niệm GCCN và Sứ mệnh lịch sử của GCCN

1.1. Khái niệm và đặc điểm của giai cấp công nhân

1.2. Nội dung và đặc điểm sứ mệnh lịch sử của GCCN

1.3. Những điều kiện quy định và thực hiện SMLS của giai cấp
công nhân
1.1. Khái niệm và đặc điểm của giai cấp công nhân

Thuật ngữ
GCVS
GCVSHĐ

Giai cấp
… Công nhân

GCCNHĐ
GCCN
ĐCN
Marx và Engels đã dùng những tên gọi nào để gọi giai
cấp công nhân?
 1.1. Khái niệm (2) và đặc điểm của giai cấp công nhân (1)

Khái niệm GCCN được xác định

trên hai phương diện cơ bản:

Phương diện Phương diện

kinh tế - xã hội Chính trị - xã hội

• Trực tiếp hay gián tiếp vận • Sự phát triển của giai cấp vô
hành các CCSX có tính chất sản CN gắn liền với sự phát
CN ngày càng HĐ và XHH triển của giai cấp tư sản CN.
cao (phân công lao động). Hai GC này vừa đối kháng vừa
• Không sở hữu TLSX chủ yếu tồn tại và phát triển trong mối
quan hệ ràng buộc với nhau.
của XH.
Tóm lại, đặc điểm của GCCN là:

• LĐ bằng phương thức CN

• Là SP (con đẻ) của nền đại CN, chủ thể của
QTSXVC hiện đại.
• Là một GC có tinh thần CM triệt để.

www.themegallery.com
 “GCCN là một tập đoàn xã hội ổn định, hình
thành và phát triển cùng với quá trình phát
Định triển của nền CN hiện đại; là GC đại diện cho
nghĩa LLSX tiên tiến; là lực lượng chủ yếu của tiến
trình lịch sử quá độ từ CNTB lên CNXH”.
1.2. Nội dung và đặc điểm sứ mệnh lịch sử của GCCN

1.2.1. Nội dung sứ mệnh lịch sử của GCCN (Lật đổ GCTS,

xây dựng một xã hội mới -> XHCN hay CNXH)
1.2.2. Đặc điểm sứ mệnh lịch sử của GCCN
(Phân biệt được cách mạng do GCCN lãnh
đạo với các cuộc cách mạng trước đó trong
lịch sử có gì khác)
 1.2.1. Nội dung sứ mệnh lịch sử của GCCN

Nội dung kinh tế:

Là chủ thể của quá trình SX hiện đại, tạo

tiền đề vật chất cho XH mới ra đời.
Đại biểu cho lợi ích chung của XH. (Khác
với các cuộc cm khác trong lịch sử)
Giai cấp Đóng vai trò nòng cốt trong quá trình giải
công nhân phóng lực lượng sản xuất.
Là lực lượng đi đầu trong thực hiện công
nghiệp hóa, hiện đại hóa.
 1.2.1. Nội dung sứ mệnh lịch sử của GCCN

Nội dung Chính trị - Xã hội

GCCN cùng với NDLĐ dưới sự lãnh đạo của

ĐCS, tiến hành cách mạng chính trị lật đổ quyền
thống trị của GCTS, xóa bỏ chế độ áp bức, bóc
lột của CNTB, giành quyền lực về tay GCCN và
NDLĐ.

GCCN cùng với NDLĐ sử dụng nhà nước của

Giai cấp mình như một công cụ có hiệu lực để cải tạo XH
công nhân cũ và tổ chức xây dựng XH mới.
 1.2.1. Nội dung sứ mệnh lịch sử của GCCN

Nội dung văn hóa, tư tưởng

Xây dựng hệ giá trị mới: lao động, công

bằng, dân chủ, bình đẳng và tự do.

Xây dựng và củng cố ý thức hệ tiên tiến của

Giai cấp GCCN làm nền tảng tinh thần của xã hội:
Chủ nghĩa Mác – Lênin.
công nhân
1.2.2. Đặc điểm sứ mệnh lịch sử của GCCN

Xuất phát từ những tiền đề KT – XH của sản xuất

mang tính xã hội hóa.

Là sự nghiệp cách mạng của quần chúng và mang lại

lợi ích cho đa số.

Không phải là thay thế chế độ sở hữu tư nhân này bằng

một CĐSHTN khác mà là xóa bỏ triệt để tư hữu về
TLSX.

Việc GCCN giành lấy quyền lực thống trị XH là tiền đề

để cải tạo toàn diện, sâu sắc và triệt để XH cũ và XD
thành công XH mới với mục tiêu cao nhất là GPCN.
1.3. Những điều kiện quy định và thực hiện SMLS của giai cấp
công nhân

1.3.1. Điều kiện khách quan quy định SMLS của GCCN

1.3.2. Điều kiện chủ quan để GCCN thực hiện SMLS

 1.3.1. Điều kiện khách quan quy định SMLS của GCCN

Địa vị GCCN là con đẻ (là sản phẩm) của nền đại CN, đại
kinh tế diện cho PTSX tiên tiến, LLSX hiện đại.

Nông dân là người tiến hành cách mạng lật đổ GCTS.

Công nhân đại diện cho PTSX lạc hậu, xã hội cũ (PK)

GCCN có được những phẩm chất của một GC tiên

tiến, CM: tính TC và KL; tính tự giác và đoàn kết
Địa vị trong cuộc ĐT tự giải phóng mình và giải phóng XH.
chính
trị - xã
hội GCCN đại biểu cho tương lai, cho xu thế đi lên của
tiến trình PTLS.
1.3.2. Điều kiện chủ quan để GCCN thực hiện SMLS

 Sự phát triển của bản thân GCCN cả về số lượng

và chất lượng.

 Đảng Cộng sản – nhân tố chủ quan quan trọng

nhất

 Sự liên minh giai cấp giữa GCCN với GCND và

các tầng lớp lao động khác.
2 GCCN và việc thực hiện SMLS của GCCN hiện nay

2.1. Giai cấp công nhân hiện nay

2.2. Thực hiện SMLS của GCCN trên thế giới hiện nay
Giai cấp công nhân hiện nay là những tập đoàn người sản
xuất và dịch vụ bằng phương thức công nghiệp tạo nên cơ sở
vật chất cho sự tồn tại và phát triển của thế giới hiện nay.
2.1. Giai cấp công nhân hiện nay

Vừa có những điểm tương đồng, vừa có những điểm

khác biệt, có những biến đổi mới trong điều kiện
LS mới so với GCCN truyền thống ở thế kỷ XIX.
2.1. Giai cấp công nhân hiện nay

Vẫn đang là lực lượng sản xuất hàng đầu của

XH hiện đại.

Một bộ phận lớn CN hiện đại vẫn bị GCTS

và CNTB hiện đại ngày nay bóc lột giá trị
thặng dư.

Lý luận về SMLS của GCCN trong CN Mác

- Lênin vẫn có giá trị khoa học và cách mạng
và ý nghĩa thực tiễn to lớn.
Điểm tương
đồng:
 Những biến đổi
2.1. Giai cấp công nhân hiện nay
khác biệt của
GCCN hiện đại
(khoa học công
nghệ phát triển,
trí thức hoá
của GCCN)
LLSX hiện đại
đã vượt ra khỏi
GCCN hiện đại Tính chất xã hội
phạm vi quốc gia
có xu hướng tri hóa của lao
– dân tộc và
thức hóa, trí tuệ động công
mang tính chất
hóa (công nhân nghiệp mang
quốc tế, trở
cổ cồn trắng) nhiều biểu hiện
thành LLSX của
mới. (mở rộng
thế giới toàn cầu.
ra quốc tế)
2.2. Thực hiện SMLS của GCCN trên thế giới hiện nay

2.2.1. Về nội dung kinh tế

2.2.2. Về nội dung chính trị- xã hội

2.2.3. Về nội dung văn hóa, tư tưởng

- Giống: Mâu thuẫn lợi ích, chống bất công => xã hội mới, xây dựng hệ
tư tưởng Marx – Lenin làm nền tảng tư tưởng của xã hội.
- Khác nhau: Cuộc đấu tranh của GCCN chỉ dừng ở phạm vi quốc gia,
thì bh mở rộng ra quốc tế
2.2.1. Về nội dung kinh tế

Mâu thuẫn lợi ích cơ

Lực lượng đi đầu bản giữa GCCN với
trong quá trình sản GCTS ngày càng sâu
xuất với công nghệ sắc ở từng quốc gia
hiện đại. và trên phạm vi toàn
cầu.

Cuộc đấu tranh chống chế độ bóc lột

giá trị thặng dư trên phạm vi thế giới.
2.2.2. Về nội dung chính trị- xã hội

Ở các nước TBCN Ở các nước XHCN

Mục tiêu đấu tranh

trực tiếp: chống bất
công và bất bình Lãnh đạo thành công
đẳng XH. sự nghiệp đổi mới,
giải quyết thành công
Mục tiêu lâu dài: các nhiệm vụ của
Giành chính quyền TKQĐ để đi lên
về tay GCCN và CNXH.
NDLĐ
2.2.3. Về nội dung văn hóa, tư tưởng

Văn hóa Cuộc đấu tranh ý thức hệ giữa hệ giá trị của
GCCN với hệ giá trị của GCTS.

Đấu tranh để bảo vệ nền tảng tư tưởng của

Tư tưởng ĐCS (Chủ nghĩa Mác – Lênin), giáo dục nhận
thức và củng cố niềm tin khoa học đối với lý
tưởng, mục tiêu của CNXH.
 So sánh sứ mệnh lịch sử của GCCN truyền thống và GCCN hiện nay
Giống nhau:
- Kinh tế: + Đều là đại diện cho
LLSX hiện đại => tạo tiền đề vật
chất cho sự ra đời của xã hội mới.
+ Mâu thuẫn lợi ích với
GCTS.
-Chính trị: Đều có mục đích xây
dựng xã hội mới, xã hội XHCN
-Văn hóa – tư tưởng: Vẫn là
những giá trị văn hóa mới, vẫn lấy
hệ tư tưởng Marx – Lenin làm nền
tảng tinh thần cho xã hội.
Khác nhau:
-Kinh tế: cuộc đấu tranh GCCN
truyền thống gói gọn trong phạm vi
quốc gia. Còn cuộc đấu tranh của
GCCN hiện đại thì mang phạm vi
toàn cầu.
-Chính trị: Trong thời hiện đại, đã
có một số quốc gia hoàn thành
bước đầu tiên trong quá trình xây
dựng CNXH (Thành lập nhà nước
của GCCN).
- Văn hóa – tư tưởng: Ở một số
nước nhiệm vụ của GCCN trở
thành đấu tranh bảo vệ những giá
trị văn hóa mới (lao động, tự do,
bình đẳng,…) và bảo vệ nền tảng
tư tưởng Marx - Lenin
3 Sứ mệnh lịch sử của GCCN Việt Nam

3.1. Đặc điểm của GCCN Việt Nam

3.2. Nội dung SMLS của GCCN Việt Nam hiện nay

3.3. Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu để xây dựng
GCCN Việt Nam hiện nay (tự đọc)
3.1. Đặc điểm của GCCN Việt Nam

“GCCN Việt Nam là một lực lượng xã hội to

lớn, đang phát triển, bao gồm những người lao
Định động chân tay và trí óc, làm công hưởng lương
nghĩa trong các loại hình sản xuất kinh doanh và dịch
vụ công nghiệp hoặc sản xuất kinh doanh, dịch
vụ có tính chất công nghiệp”. (Văn kiện Đại hội
6 ĐCSVN, 2008)
 3.1. Đặc điểm của GCCN Việt Nam

Đặc điểm ra đời và phát triển:

Đặc điểm
tiêu biểu
nhất của Ra đời đầu thế kỷ
GCCN VN
XX, trước GCTS Phát triển chậm vì
Việt Nam, trực chịu ách thống trị
tiếp đối kháng với của chế độ thuộc
tư bản thực dân địa nửa phong
Pháp và bè lũ tay kiến.
sai.
3.1. Đặc điểm của GCCN Việt Nam

Trực tiếp đối kháng với tư bản thực

dân Pháp.
Đặc điểm về Là lực lượng chính trị tiên phong lãnh
chính trị: đạo cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc,
mở đường cho sự phát triển dân tộc
trong thời đại cách mạng vô sản.
3.1. Đặc điểm của GCCN Việt Nam

GCCN Việt Nam gắn bó

mật thiết với các tầng lớp
nhân dân trong xã hội.
 3.1. Đặc điểm của GCCN Việt Nam

Tăng nhanh về số lượng và chất lượng.

GCCN Việt Nam
ngày nay:
Đa đạng về cơ cấu nghề nghiệp

Công nhân tri thức, nắm vững tri thức

khoa học – công nghệ tiên tiến.
3.2. Nội dung SMLS của GCCN Việt Nam hiện nay: Xây dựng, phát triển và bảo vệ nhà nước XHCN Việt Nam

• Nguồn nhân lực lao động chủ yếu

tham gia phát triển nền kinh tế
thị trường hiện đại, định hướng
Về kinh tế xã hội chủ nghĩa.
• Lực lượng đi đầu trong sự nghiệp
đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước
gắn với phát triển kinh tế tri
thức.
3.2. Nội dung SMLS của GCCN Việt Nam hiện nay

• Giữ vững và tăng cường sự lãnh

đạo của Đảng
Về ct-xh • Giữ vững bản chất giai cấp công
nhân của Đảng.
• Bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ
XHCN để bảo vệ nhân dân.
3.2. Nội dung SMLS của GCCN Việt Nam hiện nay

•Xây dựng và phát triển nền văn hóa

Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc
dân tộc với nội dung cốt lõi là xây
Về văn hóa, dựng con người mới XHCN.
tư tưởng
•Bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa
Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí
Minh làm nền tảng tư tưởng và ý
thức hệ của xã hội.
3.3. Phương hướng chủ yếu để xây dựng GCCN Việt Nam
hiện nay

Đại hội lần thứ X: Đối với GCCN, phát triển về số

lượng, chất lượng và tổ chức; Nâng cao giác ngộ và
bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn nghề nghiệp,
xứng đáng là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp
CNH-HĐH đất nước.

Đại hội lần thứ XII: Coi trọng giữ vững bản chất
giai cấp công nhân và các nguyên tắc sinh hoạt của
Đảng; Chú trọng xây dựng, phát huy vai trò của giai
cấp công nhân, giai cấp nông dân, đội ngũ trí thức,
đội ngũ doanh nhân đáp ứng yêu cầu phát triển đất
nước trong thời kỳ mới.
3.3. Một số giải pháp chủ yếu để xây dựng GCCN Việt Nam
hiện nay

1. Kiên định quan điểm GCCN là giai cấp

lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiền
phong là Đảng Cộng sản Việt Nam.

2. Xây dựng GCCN lớn mạnh phải gắn kết

hữu cơ với xây dựng, phát huy sức mạnh
của liên minh GCCN với GCND và đội ngũ
tri thức dưới sự LĐ của Đảng.

3. Thực hiện chiến lược xây dựng GCCN

lớn mạnh, gắn kết chặt chẽ với chiến lược
phát triển KT – XH.
3.3. Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu để xây dựng
GCCN Việt Nam hiện nay

4. Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ

mọi mặt cho công nhân, không ngừng trí
thức hóa cho GCCN.

5. Xây dựng GCCN lớn mạnh là trách

nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn xã
hội và sự nỗ lực vươn lên của bản thân mỗi
người công nhân.
 HẾT
Chương 2
Xin cảm ơn!
“Sự sụp đổ của giai cấp tư sản và thắng lợi của giai cấp vô sản đều tất yếu
như nhau”. Chứng minh nhận định trên của Marx và Engels.
Khái niệm GCCN

- Khái niệm và đặc điểm của GCCN

- Sứ mệnh lịch sử của GCCN
- Đặc điểm của sứ mệnh
- Điều kiện khách quan và chủ quan quy định sứ mệnh

www.themegallery.com
2. Lịch sử đã đặt ra cho giai cấp công nhân những nhiệm vụ gì
trong suốt quá trình đấu tranh với giai cấp tư sản và xây dựng
hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa?
3. Tại sao nói cuộc cách mạng của giai cấp công nhân (hay sứ
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân) là triệt để nhất, toàn diện
nhất? (Đặc điểm của sứ mệnh)

www.themegallery.com