CHƯƠNG 2

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN

Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lê nin về

I
GCCN và nội dung sứ mệnh lịch sử của GCCN

Giai cấp công nhân và việc thực hiện sứ mệnh lịch

II
sử của GCCN hiện nay

III Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam
I. Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lê nin về GCCN và nội dung sứ
mệnh lịch sử của GCCN

1 Khái niệm GCCN

Nội dung sứ mệnh lịch sử của

2
GCCN

Vô sản toàn thế giới, đoàn kết lại

Những điều kiện quy định sứ mệnh
3
lịch sử của GCCN
CÔNG NHÂN
TK 18, 19
CÔNG
NHÂN
TK 21
 Câu hỏi thảo luận
1. Điều kiện kinh tế -xã hội dẫn đến sự ra đời của GCCN?
2. Những thuật ngữ khác nhau đã được Mác và Ănghen sử dụng để chỉ
về GCCN?

3. Khi nghiên cứu về GCCN, Mác, Ănghen đã tiếp cận trên những
phương diện nào? Làm rõ các phương diện đó. Từ đó đưa ra khái
niệm về GCCN?
4. Phát biểu Sứ mệnh lịch sử tổng quát của GCCN? Nội dung sứ mệnh
lịch sử của GCCN trên các lĩnh vực cụ thể?
5. Sứ mệnh lịch sử của GCCN do những điều kiện nào quy định, làm rõ
những điều kiện đó
1. Khái niệm Giai cấp công nhân

Giai cấp vô sản

con đẻ của nền đại
công nghiệp
giai cấp vô sản
hiện đại Giai
cấp
giai cấp đại biểu cho
giai cấp công công
nhân hiện đại lực lượng sản xuất tiên
nhân
tiến, cho phương thức
giai cấp công sản xuất hiện đại.
nhân đại công
nghiệp

kinh tế - xã chính trị -xã

hội hội
 GCCN

Phương diện kinh tế - xã hội Phương diện chính trị - xã hội

GCCN và GCTS là
Về vị trí của
Về phương hai giai cấp cơ bản
GCCN trong
thức lao động
quan hệ sản trong xã hội tư bản
của GCCN
xuất TBCN

Mâu thuẫn đối

kháng
Lao
động Công Xã
Không Bán
trực cụ sản
hội có tư Làm sức
tiếp xuất
liệu sản thuê lao
hay hiện hóa
xuất động Cách mạng xã hội
gián đại
cao.
tiếp
- Ngày nay, với sự phát triển của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ, những biến động của đời sống
chính trị -xã hội thế giới, GCCN hiện đại đã có một số thay đổi nhất định so với trước đây.
Cụ thể là:

- Là giai cấp tiên tiến

công nhân hiện đại có xu
- Đại biểu lực lượng sản
hướng trí thức hóa: xuất hiện đại

Cơ cấu giai cấp công nhân Giai - PTSX trở thành phổ biễn
ngày càng đa dạng hơn. - Phát triển nhanh số lượng
Cấp
công
một bộ phận không nhỏ nhân
người lao động là công thế - Không có TLSX
nhân đã bắt đầu có những
Giới - Làm thuê cho GCTS
sở hữu(nhỏ) về tư liệu sản
xuất ngày
Ở các nước XHCN, GCCN
nay
- CNXH thành hiện thực
đã trở thành giai cấp lãnh - Giai cấp công nhân
đạo, Đảng cộng sản đã trở nắm chính quyền
thành đảng cầm quyền.
Từ những phân tích trên có thể đưa ra khái niệm về GCCN như sau:

GCCN là một tập Ở các nước TBCN,

đoàn xã hội ổn GCCN là những người
định, hình thành và không có hoặc về cơ
phát triển cùng với bản không có tư liệu
sản xuất phải làm thuê
sự phát triển của cho GCTS.
GCCN nền công nghiệp
hiện đại; Là giai
cấp đại diện cho lực Ở các nước XHCN,
lượng sản xuất hiện GCCN cùng với nhân
đại của xã hội; Là dân lao động làm chủ các
lực lượng chủ yếu tư liệu sản xuất chủ yếu
của xã hội và họ đang
của tiến trình lịch cùng nhau xây dựng
sử từ CNTB lên CNXH.
CNXH
 2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của GCCN
Xóa bỏ chế độ TBCN, các chế độ xã hội cũ để giành chính
quyền về tay GCCN và nhân dân lao động.
Chính
trị
Cải tạo xã hội cũ và tổ chức xây dựng xã hội mới, phát triển

Là những nhiệm kinh tế, văn hóa, xã hội đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân

vụ mà Giai cấp
công nhân phải GCCN là giai cấp tạo ra những tiền đề vật chất –kỹ thuật đầy
thực hiện với tư đủ nhất cho sự ra đời của xã hội mới.
Kinh
cách là giai cấp
tế
tiên phong, là lực
Xây dựng quan hệ sản xuất dựa trên chế độ công hữu các tư
lượng đi đầu
liệu sản xuất chủ yếu của xã hội
trong quá trình
xây dựng CNXH. Xây dựng hệ giá trị mới: lao động, công bằng, dân chủ, bình
đẳng và tự do.
Văn
hóa, tư Xóa bỏ những cái cũ, lỗi thời, lạc hậu, xây dựng cái mới, tiến
tưởng bộ trong lĩnh vực ý thức tư tưởng, trong tâm lý, lối sống và
trong đời sống tinh thần xã hội.
 3 Những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của GCCN
Sứ mệnh lịch sử của GCCN là do những điều kiện khách quan và chủ quan của GCCN quy định

Điều kiện Điều

khách kiện
quan chủ quan
 a. Điều kiện khách quan quy định SMLS của Giai cấp công nhân
( Địa vị kinh tế -xã hội và địa vị chính trị - xã hội)
Địa vị kinh
tế - xã hội

Không có tư liệu sản xuất, phải

Giai cấp đại diện cho lực làm thuê cho giai cấp tư sản
lượng sản xuất tiên tiến và
hiện đại trong xã hội Về mặt lợi ích(kinh
Về mặt giai cấp
tế):

Lao động của GCCN

Lực lượng Có lợi GCCN
họ tạo ra chủ và GCTS
sản xuất phát Có lợi ích ích và GCTS
yếu của là hai
triển mang là hai giai
cải,vật chất đối lập thống
tính xã hội giai cấp cấp có
và sự giàu có với lợi ích nhất với
hóa cao cơ bản mâu
trong xã hội của nhân thuẫn đối
trong xã
GCTS dân lao kháng
hội
động với nhau
TBCN

cách mạng
xã hội
 Tính tổ chức, kỷ luật cao

Địa
vị
chính Tinh thần cách mạng triệt để
trị -
xã
hội

Bản chất quốc tế

Giai cấp công nhân có ý thức tổ chức kỷ luật cao

- Lao động của người công nhân mang tính xã hội hóa cao( sản xuất
mang tính chất dây chuyền):

+/ Người công nhân phải tuân thủ nghiêm ngặt kỷ luật lao động
+/ Tính tổ chức, kỷ luật trong cuộc sống
- Giúp cho GCCN:
+/ Đoàn kết thống nhất được giai cấp mình trong cuộc đấu tranh
chống lại GCTS( Tổ chức ra được Đảng của mình)
+/ Đoàn kết thống nhất được các giai tầng khác trong xã hội để
đấu tranh chống lại GCTS.
Giai cấp công nhân có tinh thần cách mạng triệt để

- Mục tiêu đấu tranh của GCCN:

+/ giành chính quyền về tay giai cấp mình, tiến tới xây
dựng thành công XH- XHCN và XH – CSCN
+/ giải phóng GCCN và toàn thể nhân dân lao động khỏi
mọi áp bức, bất công. Tiến tới xây dựng một xã hội dân giàu,
nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh
Giai cấp công nhân mang bản chất quốc tế

- GCCN là một lực lượng mang tính quốc tế

- Địa vị kinh tế -xã hội của GCCN mang tính quốc tế
- GCTS là giai cấp có tính quốc tế. Vì vậy, trong cuộc đấu
tranh của mình đòi hỏi GCCN phải có sự liên kết quốc tế
- Sứ mệnh lịch sử của GCCN vừa mang tính dân tộc vừa
mang tính quốc tế
Câu 1. Trình bày khái niệm giai cấp công nhân?
Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân?
Câu 2. Trình bày những điều kiện khách quan
quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân?
b. Điều kiện chủ quan đề giai cấp công nhân thực hiện SMLS
Một là: Sự phát triển của GCCN về số lượng và
chất lượng

Về chất lượng:
Về số lượng: +/ Chất lượng của GCCN
Sự phát triển của nền được thể hiện ở sự trưởng
thành về ý thức chính trị
sản xuất vật chất hiện
của một giai cấp cách
đại trên nền tảng của
mạng, tự giác nhận thức
công nghiệp, của kỹ được vai trò và trọng trách
thuật và công nghệ của mình đối với lịch sử

hiện nay đã làm cho số +/ Chất lượng của GCCN

lượng của GCCN ngày còn thể hiện ở năng lực,
càng tăng ở mỗi quốc trình độ làm chủ khoa học,
kỹ thuật và công nghệ hiện
gia cũng như trên quy
đại, nhất là trong điều kiện
mô toàn thế giới. hiện nay – cách mạng
công nghiệp 4.0.
b. Điều kiện chủ quan đề giai cấp công nhân thực hiện SMLS
Hai là: Đảng cộng sản là nhân tố quan trọng nhất
để giai cấp công nhân thực hiện SMLS

Đảng cộng sản ra đời là sản phẩm của sự kết hợp giữa
chủ nghĩa Mác – Lê nin và phong trào công nhân. Sự ra
đời của ĐCS đánh dấu bước trường thành của GCCN cả
về mặt tư tưởng và tổ chức.

Tập hợp trong Đảng là những phần tử ưu tú nhất của

GCCN và nhân dân lao động, vì vậy Đảng có khả năng
đề ra cương lĩnh, đường lối lãnh đạo các phong trào cách
mạng của GCCN.

Đảng cộng sản không chỉ đại diện cho lợi ích của giai cấp
công nhân mà còn đại diện lợi ích cho cả dân tộc. Vì vậy,
Đảng có khả năng vận động và đoàn kết toàn thể nhân dân
lao động trong các phong trào cách mạng.
 II. Giai cấp công nhân và việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của
GCCN hiện nay( SV tự nghiên cứu)

1. Giai cấp công nhân hiện nay

2.Thực hiện SMLS của GCCN trên thế giới hiện nay
III. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam

1 Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam

Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công

2
nhân Việt Nam hiện nay

Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu để

3 xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện
nay
III. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam

1. Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam

GCCN Việt Nam là một lực lượng xã hội to lớn, đang

phát triển, bao gồm những người lao động chân tay và trí
óc, làm công hưởng lương trong các loại hình sản xuất
kinh doanh và dịch vụ công nghiệp hoặc sản xuất kinh
doanh và dịch vụ có tính chất công nghiệp
1.
1. Đặc
Đặc điểm
điểm của
của giai
giai cấp
cấp công
công nhân
nhân Việt
Việt Nam
Nam

- GCCN Việt Nam ra đời và phát triển gắn liền với chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp ở
Việt Nam. GCCN Việt Nam có một số đặc điểm sau đây:

+/ GCCN Việt Nam ra đời trước GCTS vào đầu thế kỷ XX, là giai cấp đối kháng trực tiếp với tư bản
thực dân pháp và bè lũ tay sai.

+/ GCCN Việt Nam xuất thân phần lớn từ nông dân vì vậy họ có sự gắn bó chặt chẽ với giai cấp nông
dân.

+/ Tuy mới ra đời và với số lượng ít nhưng GCCN Việt Nam đã sớm giác ngộ tinh thần cách mạng và
đã vươn lên trở thành giai cấp tiên phong trong các phong trào cách mạng Việt Nam.

- Ngày nay, GCCN Việt Nam đã có một số những thay đổi cơ bản sau đây:

+/ GCCN Việt Nam tăng nhanh về số lượng và chất lượng, là giai cấp đi đầu trong sự nghiệp CNH và
HĐH….

+/ GCCN Việt Nam hiện nay đa dạng về cơ cấu nghề nghiệp, có mặt trong trong mọi thành phần kinh
tế

+/ Đội ngũ GCCN Việt Nam đang ngày càng được nâng cao về trình độ tri thức, nắm vững khoa học –
công nghệ, đáp ứng ngày càng tốt hơn trước những đòi hỏi của quá trình CNH, HĐH và hội nhập quốc tế.
2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay

Nội dung tổng quát

Trong thời kỳ đổi mới, GCCN là giai cấp
lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiên
phong là Đảng Cộng sản Việt Nam, giai cấp
tiên phong trong sự nghiệp xây dựng CNXH,
sự nghiệp CNH, HĐH đất nước vì mục tiêu
dân giàu, nước mạnh xã hội công bằng, dân
chủ, văn minh.
2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay

Về kinh tế:

+/ GCCN phải phát huy vai trò, trách nhiệm của lực
lượng đi đầu trong sự nghiệp CNH, HĐH đất nước.

+/ Phải gắn tăng trưởng kinh tế với đảm bảo công bằng,
bình đẳng và tiến bộ xã hội; bảo vệ tài nguyên, mội
trường…

+/ Thực hiện tốt khối liên minh Công – Nông – Trí

thức; phát triển kinh tế nông thôn, nông nghiệp, từng bước
nâng cao đời sống vật chất cho nông dân
2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay

Về chính trị - xã hội

+/ Giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong quá
trình đổi mới để đáp ứng trước những đòi hỏi của thực tiễn
xây dựng CNXH

+/ Nâng cao trình độ cho đội ngũ đảng viên; ngăn chặn tình
trạng suy thoái về chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ
phận cán bộ - đảng viên
2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay

Về văn hóa, tư tưởng

+/ Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến,
đậm đà bản sắc dân tộc trong đó chú trọng phát triển con
người mới XHCN: có tri thức, sức khỏe, văn minh, hiện đại

+/ Bảo vệ và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư

tưởng Hồ Chí Minh trong điều kiện, hoàn cảnh mới

+/ Tích cực ủng hộ các phong trào đấu tranh vì hòa bình và
tiến bộ của giai cấp công nhân và nhân dân lao động tiến bộ
trên thế giới.
3. Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu để xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
a. Phương hướng
- Đẩy nhanh, phát triển đội ngũ
GCCN Việt Nam về số lượng, chất
lượng và tổ chức
- Nâng cao giác ngộ, bản lĩnh chính
trị, trình độ học vấn nghề nghiệp, ý
thức tác phong công nghiệp cho
GCCN
- Thực hiện tốt chính sách, pháp luật
đối với công nhân và lao động, giải
quyết việc làm, từng bước nâng cao
đời sống vật chất, tinh thần cho công
nhân và người lao động.
- Chăm lo đào tạo cán bộ và kết nạp
đảng viên từ những công nhân ưu tú
b. Một số giải pháp chủ yếu
Một là: Nâng cao nhận thức và kiên định quan điểm
GCCN là giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội
tiên phong là Đảng cộng sản Việt Nam. Sự lớn mạnh
của GCCN là điều kiện tiên quyết để đảm bảo thắng lợi
công cuộc đổi mới ở Việt Nam hiện nay.
Hai là: Xây dựng GCCN lớn mạnh gắn với xây dựng
và phát huy sức mạnh của lien minh giai cấp Công –
Nông – Trí thức.
Ba là: Thực hiện chiến lược xây dựng đội ngũ GCCN
lớn mạnh phải gắn chặt chẽ với chiến lược phát triển
kinh tế - xã hội, CNH, HĐH và hội nhập quốc tế
Bốn là: Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ mọi mặt
cho công nhân, không ngừng trí thức hóa GCCN
Năm là: Xây dựng GCCN lớn mạnh là trách nhiệm của
cả hệ thống chính trị, của cả xã hội và bản than sự cố
gắng vươn lên của mỗi người công nhân.
Câu 3. Trình bày khái niệm giai cấp công nhân? Nội dung
sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân?
Câu 4. Trình bày những điều kiện quy định sứ mệnh lịch
sử của giai cấp công nhân?
Câu 5. Trình bày phương hướng và các giải pháp chủ yếu
để xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay?