MODUL

PEMBELAJARAN KENDIRI
ASAS SAINS KOMPUTER TINGKATAN 1
UKURAN DATA
IMEJ DIGITAL
2.2.1 Mengenal pasti unit ukuran bagi imej digital dan unit
ukuran bagi audio digital
2.2.2 Membandingkan saiz fail imej yang sama dalam pelbagai
format melalui tunjuk cara

AUDIO DIGITAL

2.2.1 Mengenal pasti unit ukuran bagi imej digital dan unit
ukuran bagi audio digital

KUALITI IMEJ DAN AUDIO DIGITAL

2.2.3 Membandingkan kualiti dan saiz imej digital

2.2.4 Hubung kait saiz audio dan kadar kedalaman bit
2.2.5 Membandingkan kualiti dan saiz audio digital

Nama:
Kelas:
Guru ASK:

1
 UKURAN DATA

Standard Pembelajaran
Standard 2.2.1 Mengenal pasti unit ukuran bagi imej digital dan unit ukuran bagi
Kandungan audio digital
2.2 Ukuran Data 2.2.2 Membandingkan saiz fail imej yang sama dalam pelbagai format
melalui tunjuk cara
2.2.3 Membandingkan kualiti saiz imej apabila kedalaman warna dan
resolusi imej dikurangkan
2.2.4 Menghubung kaitkan saiz audio dengan kadar kedalaman bit
audio
2.2.5 Membandingkan saiz fail dan kualiti audio yang sama bagi format
yang berlainan melalui tunjuk cara

Dalam
Dalampengkomputeran,
pengkomputeran,komputer
komputermenganggap
menganggapsemua
semuadata,
data,huruf,
huruf,
nombor
nombordandansimbol
simbolsebagai
sebagainombor.
nombor.Arahan
Arahankomputer
komputerjuga
jugadalam
dalam
bentuk
bentuknombor.
nombor.
Sistem
Sistempernomboran
pernomboran diwakilkan
diwakilkan oleh
oleh sistem
sistemperduaan,
perduaan,perlapanan
perlapanan
dan
dan perenambelasan.
perenambelasan.
UKURAN DATA
PELAJARAN 3

Komputer
Komputermenggunakan
menggunakan digit
digit perduaan
perduaanuntuk
untuk
mewakilkan
mewakilkan data
dataiaitu
iaitu00 dan
dan11 yang
yang dikenali
dikenali
sebagai
sebagaiBITBIT

PRE-TASK
 

Cuba buat carian di Google Search menggunakan

perkataan berikut:
penguin filetype: jpeg
Tukar perkataan jpeg dengan png, gif dan bmp

Apakah yang anda perolehi?

.............................................................................................................
.
.............................................................................................................
.............................................................................................................

Tulis
Tulis ciri-
ciri-
cirinya
cirinya di sini
di sini

Jenis Fail Ciri-ciri

jpeg

png

gif

bmp
2
 IMEJ DIGITAL
Istilah Maksud

Gambar yang dirakam dan disimpan dalam bentuk pola-

Imej digital
pola bit (0 dan 1)

Atribut Sifat untuk imej dan audio digital

Piksel Bintik kecil yang membentuk imej

KATA KUNCI
Piksel per bit Bilangan bit maklumat dalam satu piksel

Resolusi Bilangan piksel yang terdapat dalam imej

dots per inch – bilangan piksel dalam satu inci imej

dpi
digital. Merupakan unit untuk resolusi

Dimensi Ukuran panjang dan lebar imej dalam unit piksel

Kedalaman bit Bilangan 0 dan 1 yang digunakan untuk menandakan satu

warna warna tertentu dalam imej digital

UKURAN DATA
PELAJARAN 3
Resolusi

 
Unit ukuran imej digital yang merujuk kepada bilangan piksel dalam imej tersebut. Diukur
berdasarkan bilangan piksel dalam unit dpi (dots per inch)

Berdasarkan
Berdasarkan gambar
gambar rajah
rajah di
di sebelah,
sebelah, apa
apa
yang anda boleh simpulkan?
yang anda boleh simpulkan?

TP2 Formula
Semakin tinggi
resolusi, ....................................
..................................................
................
..................................................
..................................................
..
Berapa piksel yang terdapat dalam imej
digital dengan 24 dpi?
Bilangan piksel = panjang x tinggi
24 piksel x 24 piksel = 576 piksel
3
 Dimensi

Ukuran
Ukuran panjang
panjang dan
dan lebar
lebar sesuatu
sesuatu imej
imej digital
digital dalam
dalam unit
unit
piksel.
piksel. Biasanya dinyatakan dalam bentuk bilangan piksel
Biasanya dinyatakan dalam bentuk bilangan piksel
panjang
panjang darab
darab bilangan
bilangan piksel
piksel lebar.
lebar.

Paparan imej 128 piksel x 72 piksel pada Paparan imej 256 piksel x 144 piksel pada
paparan monitor yang berdimensi 1300 paparan monitor yang berdimensi 1300
piksel x 800 piksel piksel x 800 piksel
UKURAN DATA
PELAJARAN 3

Jadi,
Jadi, semakin
semakin Formula
tinggi
tinggi dimensi
dimensi Berapa bilangan piksel bagi imej digital yang
suatu
suatu imej
imej mempunyai panjang 128 piksel dan lebar 72
 

digital,
digital, maka
maka piksel?
semakin
semakin besar
besar
imej itu?
imej itu? Bilangan piksel = panjang x lebar

128 piksel x 72 piksel = 9216 piksel

Kedalaman Bit Warna

Bilangan
Bilangan bit
bit 00 dan
dan 11 yang
yang digunakan
digunakan untuk
untuk menandakan
menandakan satu
satu
warna tertentu dalam satu imej digital
warna tertentu dalam satu imej digital

Contoh:
Kedalaman Bit
Kod Binari Warna
Warna
0 Putih
1 bit
1 Hitam Lebih
Lebih banyak
banyak bitbit
00 Putih yang
yang digunakan
digunakan
dalam
dalam satu
satu warna,
warna,
01 Kelabu cerah lebih
lebih tinggi
tinggi
2 bit
10 Kelabu gelap kedalaman
kedalaman warna
warna
tau!
tau!
11 Hitam 4
 Formula
Berapa bilangan warna yang boleh diwakili sekiranya imej digital itu
mempunyai kedalaman bit warna 4 bit?
bilangan bit
Bilangan warna = 2
4
2 = 2 x 2 x 2 x 2 = 16 warna

Bandingkan imej ini. Apakah kesan kedalaman warna

terhadap kualiti imej ini? Berikan sebab.

2 bit 5 bit TP2

...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................

UKURAN DATA
PELAJARAN 3
Latihan Senang-senang je

 
a)
a) Imej
Imej digital
digital ialah
ialah ......................
...................... yang
yang dirakam
dirakam dan
dan .......................
....................... dalam
dalam bentuk
bentuk pola-pola
pola-pola bit
bit 00

dan
dan 11

b)
b) Ketajaman
Ketajaman dan
dan kejelasan
kejelasan suatu
suatu imej
imej digital
digital diukur
diukur oleh
oleh ........................
........................

c)
c) .....................
..................... ialah
ialah ukuran
ukuran panjang
panjang dan
dan lebar
lebar suatu
suatu imej
imej digital.
digital.

d)
d) Kedalaman
Kedalaman bit
bit warna
warna suatu
suatu imej
imej akan
akan .......................
....................... sekiranya
sekiranya bilangan
bilangan bit
bit yang
yang digunakan
digunakan

meningkat.
meningkat.

e)
e) ......................
...................... ialah
ialah unit
unit ukuran
ukuran yang
yang digunakan
digunakan untuk
untuk mengukur
mengukur resolusi
resolusi suatu
suatu imej
imej digital.
digital.

REFLEKSI (tanda / )
1. Saya boleh menyatakan tiga unit ukuran imej digital.
2. Saya boleh menerangkan kaitan antara kedalaman warna, dimensi dan resolusi dengan
kualiti imej digital

Imbas untuk Video Pembelajaran

Ukuran Data Imej Digital 5
 AUDIO DIGITAL
Istilah Maksud
Isyarat bunyi yang ditukarkan kepada nombor perduaan
Audio digital
dan disimpan dalam bentuk pola-pola bit
Bilangan sampel sesaat yang diambil oleh alat analog-to-
Kadar sampel digital converter (ADC) semasa melakukan pendigitalan
sesuatu audio analog.

Hertz (Hz) Unit untuk kadar sampel

KATA KUNCI
Bilangan bit 0 dan 1 yang digunakan untuk mewakili aras
Kedalaman bit
rakaman setiap sampel audio (bit per sample)

Kadar Sampel
Bilangan
Bilangan sampel
sampel sesaat
sesaat yang
yang diambil
diambil oleh
oleh alat
alat analog-to-digital
analog-to-digital converter
converter (ADC)
(ADC) semasa
semasa
melakukan
melakukan pendigitalan
pendigitalan sesuatu
sesuatu audio
audio analog.
analog.
UKURAN DATA
PELAJARAN 3

Dalam
Dalam erti
erti kata
kata lain,
lain, semakin
semakin
banyak
banyak bilangan sampel
bilangan sampel yang
yang
diambil
diambil dalam
dalam satu
satu saat,
saat, semakin
semakin
berkualiti
berkualiti audio
audio digital
digital tersebut,
tersebut,
betul tak?
betul tak?
 

Betul
Betul tu!
tu! Sebab,
Sebab, semakin
semakin
banyak
banyak bilangan
bilangan sampel,
sampel,
semakin
semakin dekat
dekat gelombang
gelombang
digital
digital itu
itu dengan
dengan analog!
analog!

Ooo...
Ooo... kadar
kadar sampel
sampel rendah
rendah
menyebabkan
menyebabkan gelombang digital
gelombang digital
jadi
jadi ‘bertangga-tangga’
‘bertangga-tangga’kan? kan?
Patutlah
Patutlah kualitinya
kualitinya lebih
lebih rendah
rendah

Kadar sampel tinggi

Kadar sampel rendah

Contoh:
Kualiti (Contoh) Kadar Sampel
Percakapan (telefon) 11 025 Hz
Audio CD, MP3 44 100 Hz
Audio Blu-ray, HD 96 000
6
 Kedalaman Bit
Bilangan
Bilangan bit
bit 00 dan
dan 11 yang
yang digunakan
digunakan untuk
untuk mewakili
mewakili aras
aras
rakaman
rakaman setiap
setiap sampel
sampel audio
audio (bit
(bit per
per sample)
sample)

Lihat
Lihat gambar
gambar rajah
rajah di
di bawah.
bawah.
Gambar rajah ini menerangkan
Gambar rajah ini menerangkan
perbezaan
perbezaan kualiti
kualiti rakaman
rakaman dengan
dengan
bilangan
bilangan bit yang berlainan.
bit yang berlainan.
aras rakaman
TP2
Apakah kaitan antara kedalaman bit dengan
kualiti audio yang dihasilkan. Berikan sebab.

..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................

UKURAN DATA
PELAJARAN 3
Imbas untuk Video Pembelajaran
Ukuran Data Audio Digital

 
Latihan Senang-senang je

a)
a) Audio
Audio digital
digital ialah
ialah isyarat
isyarat ......................
...................... yang
yang telah
telah .......................
....................... kepada
kepada nombor
nombor perduaan
perduaan

dan
dan .....................
..................... Dalam
Dalam bentuk
bentuk pola-pola
pola-pola bit
bit 00 dan
dan 11

b)
b) Kadar
Kadar sampel
sampel diukur
diukur dalam
dalam unit
unit ........................
........................

c)
c) Lebih
Lebih banyak
banyak bit
bit yang
yang digunakan
digunakan untuk
untuk mewakili
mewakili sampel-sampel
sampel-sampel audio,
audio, lebih
lebih ......................
......................

persamaan
persamaan antara
antara audio
audio digital
digital yang
yang dihasilkan
dihasilkan dengan
dengan audio
audio analog
analog asal.
asal.

d)
d) ......................
...................... bit
bit kedalaman
kedalaman bit
bit audio
audio digital
digital akan
akan menghasilkan
menghasilkan 65
65 536
536 nilai
nilai perduaan.
perduaan.

REFLEKSI (tanda / )
1. Saya boleh menyatakan dua unit ukuran audio digital.
2. Saya boleh menerangkan kaitan antara kadar sampel dan kedalaman
bit dengan kualiti audio digital

7
 FORMAT FAIL VS SAIZ FAIL
IMEJ
Jenis Fail Ciri-ciri
• Joint Photographics Experts Group
• Banyak digunakan di internet
JPEG • Data imej dimampatkan
• Saiz kecil
• Kualiti kurang kerana dimampatkan
• Graphics Interchange Format KATA KUNCI
• Banyak digunakan di internet
• Mempunyai jumlah warna sehingga 256 sahaja
GIF
• Data imej dimampatkan
• Menyokong fail animasi kerana membenarkan
beberapa imej disimpan dalam satu fail
• Bilangan warna 256 sehingga 16 juta warna
• Data imej tidak boleh dimampatkan
Bitmap (BMP)
• Fail yang besar
• Imej berkualiti tinggi
• Tagged Image File Format
• Digunakan dalam industri percetakan dan penerbitan
meja
TIFF
• Bilangan warna sehingga 16 juta warna
• Fail boleh dimampatkan
• Kualiti tinggi
UKURAN DATA
PELAJARAN 3

• Portable Network Graphics

• Format fail yang semakin popular
PNG
• Mudah digunakan untuk memelihara transparensi imej
• Kualitinya tidak berubah walaupun disunting
 

Perkaitan Antara Kualiti, Saiz,

Kedalaman Warna dan Resolusi Imej

Kualiti
Kualiti dan
dan saiz
saiz imej
imej semestinya
semestinya
dipengaruhi
dipengaruhi oleh
oleh kedalaman
kedalaman
warna,
warna, resolusi
resolusi dan
dan dimensi
dimensi imej.
imej.

• Resolusi • Lebih tajam

• Kedalaman bit warna • Lebih jelas
• Dimensi • Lebih menarik

Resolusi dan Dimensi Kedalaman Bit Warna

• Lebih banyak piksel digunakan • Semakin tinggi piksel per bit
• Lebih banyak piksel, lebih banyak bit (ppb) imej
yang digunakan untuk menyimpan • Lebih banyak bit dan bait
maklumat imej diperlukan untuk simpan
• Saiz imej jadi lebih besar maklumat 8
Cuba Buat
Aktiviti 1:
i) Lancarkan aplikasi IrfanView 32 bit TP3
ii) Buka satu gambar pilihan
iii) Klik pada File, kemudian Save as dan pilih format JPEG. Berikan nama yang sesuai.
iv) Pilih satu folder untuk menyimpan gambar itu dan klik Save.
v) Buka fail gambar yang asal dan ulang langkah (iii) dan (iv), dan tukarkan kepada format fail
GIF, BMP, TIFF dan PNG
vi) Catat saiz fail untuk semua format gambar.
vii) Nyatakan kesimpulan tentang format fail dan saiz fail.

Apakah kesimpulan
Format Fail Saiz Fail yang anda perolehi?
Tulis di bawah ye!
JPEG

GIF ..............................................................................
..............................................................................
BMP
..............................................................................
TIFF
..............................................................................
PNG ..............................................................................

UKURAN DATA
PELAJARAN 3
https://www.irfanview.com/main_download_engl.htm

 
Cuba kira, berapa jumlah warna yang
digunakan dalam kedua-dua gambar di
bawah? TP4
Pengiraan Pengiraan

5 bit 24 bit

REFLEKSI (tanda / )
1. Saya boleh menukar format fail menggunakan IrfanView 32 bit
2. Saya boleh mengira jumlah warna berdasarkan kedalaman bit warna

9
 SAIZ AUDIO VS KADAR
KEDALAMAN BIT
Kadar bit Jumlah bilangan bit yang diproses bagi setiap
(bit rate) saat audio itu dimainkan semula
Audio mono Audio yang dikeluarkan melalui satu saluran
Audio stereo Audio yang dikeluarkan melalui dua saluran
Bit Unit terkecil data
Bait 1 bait = 8 bit KATA KUNCI

Perkaitan Antara Saiz Audio dengan

Kadar Kedalaman Bit
Kadar
Kadar kedalaman
kedalaman bit
bit ialah
ialah jumlah
jumlah bilangan
bilangan bit
bit (0
(0 dan
dan 1)
1) yang
yang digunakan
digunakan untuk
untuk
mewakili
mewakili setiap saat masa main balik audio tersebut. Ia juga memberitahu jumlah
setiap saat masa main balik audio tersebut. Ia juga memberitahu jumlah
bilangan
bilangan bit
bit yang
yang diproses
diproses bagi
bagi setiap
setiap saat
saat audio
audio itu
itu dimainkan
dimainkan semula.
semula.

Formula
UKURAN DATA
PELAJARAN 3

Kadar kedalaman bit dikira dengan formula ini:

Kadar bit = kadar sampel (Hz) x Kedalaman bit (bit) x Saluran

Contoh:
 

Kadar sampel = 44 100 Hz

Kedalaman bit = 16 bit
Saluran audio = Stereo (2 saluran)

Kadar bit = 44 100 x 16 x 2

= 1 411 200 bit per saat
= 1411.2 kbps * Kadar kedalaman bit juga ditulis
sebagai kadar bit

Bagaimana sekiranya, kedalaman bit

diberikan dalam unit bait?

Ooo, mudah saja. Darab saja nilai bait

itu dengan 8. Kan 1 bait sama dengan 8
bit!

Cuba Kira
Kadar sampel : 48 000 Hz Pengiraan:
Kedalaman bit : 3 bait
Saluran : Stereo

10
 FORMAT FAIL AUDIO
DIGITAL
Jenis Fail Ciri-ciri
• Singkatan Waveform Audio File Format
• Dibangunkan oleh Microsoft dan IBM
• Bentuk tidak mampat
WAV
• Semakin tinggi kualiti, semakin besar fail
• Saiz fail WAV besar kerana kadar sampel dan kedalaman bit
tinggi
• Singkatan MPEG Layer III
• Dibangunkan oleh Moving Picture Expert Group (MPEG)
MP3 • Fail yang dimampatkan
• Saiz kecil kerana data yang tidak kritikal dibuang
• Sering digunakan di internet atau peranti muzik
• Musical Instrument Digital Interface
• Format merekod dan mengawal nota peralatan muzik
• Bunyi tidak disimpan dalam bentuk pola bit
MIDI
• Set arahan dan data yang mengarahkan kad bunyi dan
perisian menghasilkan muzik pada komputer
• Saiz sangat kecil

Cuba Buat

UKURAN DATA
PELAJARAN 3
Aktiviti 2:
Menukarkan fail audio WAV kepada MP3 TP3
i) Pilih satu audio jenis WAV
ii) Lancarkan aplikasi Audacity dan buka fail WAV yang dipilih

 
iii) Klik File dan Export Audio. Tukar nama fail sebagai CUBA1.mp3
iv) Tamatkan aplikasi

Menukarkan fail audio WAV kepada MIDI

v) Lancarkan aplikasi AmazingMIDI 1.7
vi) Pada medan Tone File, klik pada ikon open folder dan pilih Tone yang anda suka
vii) Pada medan Input File, klik pada ikon open folder dan pilih fail WAV dengan berkedalaman
16 bit
viii) Pada medan Output File, namakan fail output dan folder dengan nama yang sama dengan
fail WAV dan klik Save
ix) Klik Transcribe dan pada tetingkap Transcribe, klik butang Start dan tunggu hingga selesai

Apakah kesimpulan
yang anda perolehi?
https://amazingmidi.software.informer.com/1.7/
Tulis di bawah ye!

https://www.audacityteam.org/

Format Fail Saiz Fail ..............................................................................

WAV ..............................................................................
..............................................................................
MP3
..............................................................................
MIDI .............................................................................. 11
 Latihan Senang-senang je

Lengkapkan
Lengkapkan jadual
jadual berikut
berikut tentang
tentang
ukuran
ukuran data audio digital
data audio digital

Atribut Kadar Sampel Kedalaman Bit

Makna Jumlah sampel per saat Bilangan bit dalam sampel

Unit Ukuran

Bandingkan
Bandingkan format
format fail
fail audio
audio digital
digital
di
di bawah
bawah dengan
dengan melengkapkan
melengkapkan
ruang
ruang kosong
kosong

WAV MP3

• Audio tidak ............................................ • Audio telah .............................................

• Saiz fail ........................................ • Saiz fail adalah ......................................
• Berkualiti .......................................... • Kualiti lebih ......................................
UKURAN DATA
PELAJARAN 3

MIDI

• Tidak mengandungi .....................................

• Saiz fail lebih ............................... berbanding WAV dan MP3
• Kualiti adalah ................................
 

Rajah berikut menunjukkan graf audio yang berbeza kadar sampelnya.

Kadar sampel 22 kHz Kadar sampel 44 kHz

Apakah kaitan antara kadar sampel dengan kualiti audio yang dihasilkan?
..................................................................................................................................................
.
..................................................................................................................................................
.
..................................................................................................................................................
.
REFLEKSI (tanda / )
1. Saya menukar format fail audio menggunakan aplikasi Audacity dan
AmazingMIDI
2. Saya boleh mengira kadar kedalaman bit
12
GO FOR IT!
Bandingkan tiga audio digital dalam jadual ini dan jawab soalan-soalan berikut TP4
Kadar Sampel Kedalaman bit
Audio Format Saluran
(Hz) (bit)

Audio 1 WAV 44 100 24 Mono

Audio 2 WAV 192 000 24 Stereo

Audio 3 MP3 48 100 16 Stereo

Bandingkan kualiti Audio 1 dan Audio 2.

..................................................................................................................................................
..
..................................................................................................................................................
..

Bandingkan kualiti Audio 2 dan Audio 3.

..................................................................................................................................................
..
..................................................................................................................................................
..

UKURAN DATA
PELAJARAN 3
Audio manakah mempunyai kualiti paling baik dan paling buruk? Jelaskan
..................................................................................................................................................
.
..................................................................................................................................................
.

 
..................................................................................................................................................
.
..................................................................................................................................................
.
TP5
Nazmi MODUL ASAS SAINS KOMPUTER TINGKATAN 1
Nazmi merupakan
merupakan seorang
seorangYouTuber
YouTuber yang
yang gemar
gemar melancong.
melancong. Dia
Dia
ingin
ingin menerbitkan video pendek tentang percutiannya yang
menerbitkan video pendek tentang percutiannya yang
menggunakan
menggunakan imej
imej digital
digital dan
dan audio
audio digital,
digital, sebelum
sebelum memuat
memuat naik
naik
video itu di YouTube.
video itu di YouTube.

Cadangkan format imej yang sesuai. Berikan justifikasi anda.

..................................................................................................................................................
.
SMK ISKANDAR SHAH

..................................................................................................................................................
.
..................................................................................................................................................
.
..................................................................................................................................................
.

Imbas untuk Video Pembelajaran

 

Subtopik 2.2.6
Penukaran Saiz Data
13