TLENEK WAPNIA

AUTORZY ADAM * PATRYK * PAWEŁ * MAKS

Tlenek wapnia – CaO- to inaczej
CaO
wapno palone, lub wapno
kalcynowane; to nieorganiczny związek
chemiczny z grupy tlenków

CaO nie występuje w przyrodzie.

W temperaturze pokojowej związek ten
jest białym ciałem
drobnokrystalicznym.
Tlenek wapnia jest otrzymywany techniczne na
dużą skalę przez prażenie (tzw. kalcynowanie)
kamienia wapiennego (węglanu wapnia) w
CaO SCHEMAT
temperaturze 900 ÷ 1000 °C w piecach zwanych DOŚWIADCZEN
IA
wapiennikami, zgodnie z reakcją:
CaCO3 → CaO + CO2

Współczesny piece regeneracyjne szybowe

SKAŁY do produkcji tlenku wapnia (wapna palonego)
WAPIENNE
Na skalę laboratoryjną tlenek wapnia można
otrzymać również: CaO
1. w reakcji termicznego rozkładu azotanu wapnia
Ca(NO₃)₂:
2Ca(NO3)2 → 2CaO + 4NO2+O2
2. w reakcji prażenia szczawianu wapnia Ca(COO)₂:

Ca(COO)2 → CaCO3 + CO
CaCO3 → CaO + CO2
Wapno palone występuje w dwóch formach:
- wapno palone w bryłach, o barwie zależnej
od domieszek;
CaO
- wapno palone w postaci zmielonego proszku.

W zależności od rodzaju użytego surowca

wyróżnia się następujące rodzaje wapna palonego:
- wapno wapniowe – otrzymywane z wapieni,
- wapno dolomitowe – otrzymywane z wapieni
dolomitycznych (lub mieszaniny dolomitów z
wapieniami),
- wapno hydrauliczne – otrzymywane z wapieni
ilastych.
WŁAŚCIWOŚCI TLENKU WAPNIA

- w temperaturze pokojowej jest białym, drobnokrystalicznym ciałem

stałym;
CaO
- wykazuje silne własności higroskopijne – gwałtownie reaguje z wodą w
procesie zwanym gaszeniem wapna, tworząc wodorotlenek wapnia
Ca(OH)₂ (wapno gaszone), czemu towarzyszy wydzielanie się znacznych
ilości ciepła:
- na powietrzu łączy się z dwutlenkiem węgla CO₂;
- nie rozpuszcza się w metanolu, eterze dietylowym i oktanolu;
- podczas ogrzewania do wysokiej temperatury płomieniem palnika
tlenowo-wodorowego emituje intensywne światło (światło wapienne,
światło Drummonda); zjawisko to dawniej wykorzystywano do oświetlania
scen teatralnych i sal koncertowych;
- jest substancją trudno topliwą, temperatura topnienia wynosi
2613°C; temperatura wrzenia- 2850°C;
- jest substancją żrącą – może wywoływać silne podrażnienie oczu, błon
śluzowych i skóry (oparzenia) oraz dróg oddechowych (kaszel, trudności
w oddychaniu); może doprowadzić do perforacji przegrody nosowej, bólów
brzucha, nudności i wymiotów.
HISTORIA WYTWARZANIA TLENKU
WAPNIA
Historia otrzymywania tlenku wapnia sięga 4000 lat p.n.e
CaO
Wapienniki- piece do produkcji tlenku wapnia rozgrzewano do temperatury 900-
1000°C najczęściej drewnem lub węglem kamiennym. Wkład ładowany był od góry
za pomocą prostych, drewnianych konstrukcji.
Piec pracował w sposób ciągły. Otwór w górnej części szybu zasypywano na
przemian warstwami kamienia wapiennego i paliwa. Wsad obsuwając się w
dół szybu pieca był podgrzewany spalinami ze strefy wypału, następnie węgiel
ulegał zapaleniu natomiast w strefie wypalania, gdzie temperatura dochodziła do
1200°C, wapień ulegał rozkładowi według reakcji:
CaCO3 + ciepło → CaO+ CO2
Szyb pieca wapiennego w swojej górnej części miał nadbudowany zwężający się
komin z cegły, w celu uzyskania większego ciągu i szybszego procesu wypalania.
Ponieważ proces ten wymaga utrzymania wysokiej temperatury, szyb pieca
izolowany był z zewnątrz warstwą ziemi. Ściany wapiennika wzmacniano
dodatkowo grubymi, metalowymi prętami. Wypalany surowiec zsypywał się w dół
szybu w przeciwprądzie do ruchu gorącego powietrza. Wytworzony w procesie
rozkładu dwutlenek węgla uchodził do atmosfery ze spalinami, a wapno palone
ochłodzone w dolnej części pieca, było wybierane przez dolny szyb jako gotowy dawny wapiennik-
HISTORIA WYTWARZANIA TLENKU
WAPNIA
Zabytkowe wapienniki w Polsce i na świecie:
CaO

dawne Zakłady Wapiennik- Żelazno, Wapiennik w Wapiennik w

Wapiennicze w Złoty Dolny Śląsk Szwecji Namibii
Stoku
 Rolnictwo-

CaO
W procesach
uzdatniania wody nawozy i
pitnej środki
owadobójcze
Budownictwo- do
wyrobu zaprawy murarskiej, Przemysł
bloczków betonowych, cegły szklarski
wapienno-piaskowej i ceramiczny
Zastosowanie
W oczyszczalniach
tlenku wapnia
ścieków (wapniowanie
– neutralizacja osadów
Chemiczne- ściekowych)
otrzymywanie m.in. Metalurgia-
sody, karbidu, mleka jako topnik w Hutnictwo- w procesie
wapiennego, procesie lutowania; redukcji rudy żelaza w wielkim
amoniaku i środków wapno palone oczyszcza piecu zawierającym
odwadniających lutowane metale mieszaninę rudy
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ