BAB 6

UNJURAN
ORTOGRAFIK
 STANDARD KANDUNGAN

• Menerangkan konsep dan simbol satah unjuran ortografik.

• Menerangkan prinsip sukuan ortografik.
• Melukis lukisan ortografik menggunakan unjuran sudut
ketiga bagi pelbagai bongkah.
• Menerangkan konsep pendimensian lukisan ortografik.
 MAKSUD
UNJURAN ORTOGRAFIK
• Unjuran ortografik merupakan unjuran
bersudut tepat kepada satah mengufuk
dan menegak.

• Istilah unjuran bersudut tepat dalam

unjuran ortografik bermaksud lukisan
diunjurkan tepat ke permukaan satah
pada sudut 90o.
 PRINSIP SUKUAN ORTOGRAFIK
• Terdapat dua prinsip unjuran yang
digunakan dalam unjuran ortografik
i : Unjuran sudut pertama
ii : Unjuran sudut ketiga

• Jadual di sebelah menunjukkan

perbandingan antara unjuran sudut
pertama dengan unjuran sudut ketiga
 MEMBINA
UNJURAN
ORTOGRAFIK
MEMBINA UNJURAN ORTOGRAFIK BAGI SEBUAH OBJEK DENGAN
PERMUKAAN RATA
1. Rajah 1 menunjukkan dua pandangan ortografik bagi objek A.
Permukaan telah di label dengan huruf-huruf.
Anda perlu melukis dan melabel pandangan atas bagi objek itu.

E
E

D A
C B

Objek A

D B C A

Rajah 1
MEMBINA UNJURAN ORTOGRAFIK BAGI SEBUAH OBJEK DENGAN
PERMUKAAN RATA
2. Rajah 2 menunjukkan dua pandangan ortografik bagi
objek A.
Anda perlu melukis dan melabel pandangan sisi kanan
bagi objek itu.

E F

D F
B
A
C
D
Objek A

B A

Rajah 2
MEMBINA UNJURAN ORTOGRAFIK BAGI SEBUAH OBJEK DENGAN
PERMUKAAN CONDONG
3. Rajah 3 menunjukkan pandangan hadapan bagi objek A.
Lukis pandangan atas dan sisi kanan bagi objek itu.

30 50

15

65

Objek A
Rajah 3
MEMBINA UNJURAN ORTOGRAFIK BAGI SEBUAH OBJEK DENGAN
PERMUKAAN CONDONG
4. Rajah 4 menunjukkan pandangan hadapan bagi satu objek
A.
Lukis pandangan atas dan sisi kanan bagi objek itu.
Tunjukkan garisan unjuran.

50
Objek A
Rajah 4
MEMBINA UNJURAN ORTOGRAFIK BAGI SEBUAH OBJEK DENGAN
PERMUKAAN CONDONG
5. Rajah 5 menunjukkan pandangan hadapan bagi
satu objek A.
Lukis pandangan atas dan sisi kiri bagi objek itu.
Tunjukkan garisan unjuran.

30

50

65

Objek A
Rajah 12
MEMBINA UNJURAN ORTOGRAFIK BAGI SEBUAH OBJEK DENGAN
PERMUKAAN MELENGKUNG
6. Rajah 6 menunjukkan pandangan atas bagi satu
objek A.
Lukis pandangan hadapan dan sisi kanan bagi objek
itu. Tunjukkan garisan unjuran.

60

20

Objek A
Rajah 6
MEMBINA UNJURAN ORTOGRAFIK BAGI SEBUAH OBJEK DENGAN
PERMUKAAN CONDONG DAN MELENGKUNG
7. Rajah 7 menunjukkan pandangan hadapan
bagi satu objek A.
Lukis pandangan atas dan sisi kanan bagi objek
itu.
Tunjukkan garisan unjuran.
35

40
65
Objek A

Rajah 7
 MEMBINA UNJURAN ORTOGRAFIK BAGI SEBUAH OBJEK DENGAN
PERMUKAAN CONDONG DAN MELENGKUNG
8. Rajah 8 menunjukkan pandangan sisi kanan bagi
satu objek A.
Lukis pandangan atas dan hadapan bagi objek itu.
Tunjukkan garisan unjuran.

25

60

Objek A

Rajah 8
MEMBINA UNJURAN ORTOGRAFIK BAGI SEBUAH OBJEK DENGAN
PERMUKAAN CONDONG DAN MELENGKUNG
9. Rajah 9 menunjukkan pandangan sisi kanan bagi satu
objek A.
Lukis pandangan atas dan hadapan bagi objek itu.
Tunjukkan garisan unjuran.

20

85

Rajah 9
MEMBINA UNJURAN ORTOGRAFIK BAGI SEBUAH OBJEK DENGAN
PERMUKAAN CONDONG DAN MELENGKUNG
10. Rajah 10 menunjukkan pandangan hadapan
bagi satu objek A.
Lukis pandangan atas dan sisi kanan bagi objek
itu. Tunjukkan garisan unjuran.

50
Rajah 10
Objek A
 MEMBINA UNJURAN ORTOGRAFIK BAGI SEBUAH OBJEK DENGAN
PERMUKAAN CONDONG DAN MELENGKUNG
11. Rajah 11 menunjukkan pandangan hadapan bagi satu
objek A.
Lukis pandangan atas dan sisi kiri bagi objek itu.
Tunjukkan garisan unjuran.

25

J30

75

Rajah 11
Objek A
PENDIMENSIAN LUKISAN ORTOGRAFIK

KOMPONEN PENDIMENSIAN DAN KEGUNAANNYA

KOMPONEN PENDIMENSIAN KEGUNAAN

GARISAN DIMENSI Menunjukkan titik mula dan titik akhir sesuatu
ukuran
GARISAN TAMBAHAN Menandakan jarak yang didimensikan dari
objek
GARISAN PENUNJUK Menunjukkan butiran di dalam lukisan.
Selalunya digunakan untuk menunjukkan
bulatan atau lengkok
RUANG KELEGAAN Merupakan jarak antara atau ruang kosong di
antara garisan tambahan dengan objek
KOMPONEN PENDIMENSIAN
 SISTEM
PENDIMENSIAN
Pendimensian terdiri
daripada dua sistem
iaitu :
•Sistem Terjajar
•Sistem Ekaarah
LIMA JENIS PENDIMENSIAN
MEMBINA PENDIMENSIAN PADA PANDANGAN UNJURAN ORTOGRAFIK
12. Rajah 12 menunjukkan dua jenis sistem pendimensian yang digunakan dalam pendimensian unjuran ortografik.

20 20

60
J30 60
J3
0
20

20

20 20
65 65

Rajah 12
Sistem terjajar
......................................................... Sistem ekaarah
.........................................................
MEMBINA PENDIMENSIAN PADA PANDANGAN UNJURAN ORTOGRAFIK
13. Rajah 13 menunjukkan satu plat pencontoh. Jenis-jenis pendimensian adalah seperti yang berlabel A, B, C, D dan E.

C
A D

B E

Rajah 13
Saiz Diameter
D: ..............................
A: ...........................................
Kedudukan Jejari
E: ...............................
B: ...........................................
Sudut
C:............................................
MEMBINA PENDIMENSIAN PADA PANDANGAN UNJURAN ORTOGRAFIK
14. Rajah 14 menunjukkan tiga
pandangan ortografik bagi objek 80
A.
20
Pendimensian pandangan tersebut
adalah mengikut sistem
pendimensian terjajar.

25
50
J2
5

15
30 20
Ø14

0
J2
Ø2
0

60
40

Objek A
20

Rajah 14
 MEMBINA UNJURAN ORTOGRAFIK DAN PENDIMENSIAN
17. Rajah 17 menunjukkan pandangan atas bagi objek A.
(i) Lukis pandangan hadapan dan pandangan sisi
kanan bagi objek itu. 85
(ii) Dimensikan semua pandangan tersebut mengikut 20
sistem pendimensian ekaarah.

30

65 25
65
J65

70
30 65

25

30

70

Objek A 15

Rajah 17
 MEMBINA PENDIMENSIAN PADA PANDANGAN UNJURAN ORTOGRAFIK
15. Rajah 15menunjukkan tiga
pandangan ortografik bagi objek A. 80
Pendimensian pandangan tersebut
20
adalah mengikut sistem
pendimensian ekaarah.
15
25

20 50
J25

35 20 20
Ø14

J20
Ø20

40
35
20
Objek A

Rajah 15
 MEMBINA UNJURAN ORTOGRAFIK DAN PENDIMENSIAN

16. Rajah 16 menunjukkan pandangan

sisi kanan bagi objek A. 75
(i) Lukis pandangan hadapan dan
30
pandangan atas bagi objek itu. 35

(ii) Dimensikan pandangan tersebut

mengikut sistem pendimensian
terjajar.

65
30 75
15
35

15

60
J3
0

20
45
35
45
75
Rajah 16
Objek A