Taller de lengua Nativa Quechua

Verbo kay: (ser, estar)

18/08/2020
 PROPÓSITO:

• Los estudiantes al concluir la actividad conjugan el verbo

KAY diferenciando su uso en el contexto de ser y estar
para producir textos orales y escritos.
 SER TENER

KAY
ESTAR HABER
 KAY = SER
Kunan pachapi
Noqa kani Yo soy estudiante
yachaq

Qan amachaq
kanki
Paymi Wayk’uq ---

Noqanchis takiqkuna
kanchis
noqayku takiqkuna
kayku

Qankuna pukllaqkuna
kankichis
paykuna hanpikamayuq
kanku
 KAY = SER
ñawpaq pachapi
Noqa Karani Yo era estudiante
yachaq

Qan karanki
amachaq

Pay karan
Wayk’uq

Noqanchis karanchis
takiqkuna

noqayku karayku
takiqkuna

Qankuna karankichis
pukllaqkuna

paykuna karanku
hanpikamayuq
 KAY = SER
HAMUQ pachapi
Noqa kasaq Yo seré una buena estudiante
Allin yachaq

Qam Qolqsapa amachaq

Kanki
Pay Allin Wayk’uq
Kanqa
Noqanchis Reqsisqa takiqkuna
kasunchis
noqayku takiqkuna
kasaqku
Qamkuna Aswan allin pukllaqkuna
kankichis
paykuna Sumaq
hanpikamayuqkuna kanqaku
 KAY = SER
Sutiq rantinta ÑAUPAQ PACHA KUNAN HAMUQ
´PI PACHAPI PACHAPI
Noqa Karani kani kasaq
Qan Karanki kanki Kanki
Pay Karan Kanqa
Noqanchis karanchis kanchis kasunchis
noqayku karayku kayku kasaqku
Qankuna karankichis kankichis kankichis
paykuna karanku kanku kanqaku
 KAY = ESTAR
Kunan pachapi
Noqa kashani Yo estoy en la universidad
Hatun yachaywasipi

Qan kashanki
wasiykipi

Pay kashan
pukllaykanchapi

Noqanchis kashanchis
orqopatapi

noqayku kashayku
mayupatapi

Qankuna kashankichis
Sach’a sach’api

paykuna kashanku
Hanp’inawasipi
 KAY = ESTAR
ñawpaq pachapi
Noqa Kasharani
Yo estaba

Qan kasharanki
Pay kasharan
Noqanchis kasharanchis
noqayku kasharayku
Qankuna kasharankichis
paykuna kasharanku
 KAY = ESTAR
HAMUQ pachapi
Noqa kashasaq
Yo estaré

Qan Kashanki
Pay Kashanqa
Noqanchis kashasunchis
noqayku kashasaqku
Qankuna kashankichis
paykuna kashanqaku
 KAY = ESTAR
Sutiq rantinta ÑAUPAQ PACHA´PI KUNAN PACHAPI HAMUQ PACHAPI

Noqa Kasharani kashani kashasaq

Qan kasharanki kashanki Kashanki
Pay kasharan kashan Kashanqa
Noqanchis kasharanchis kashanchis kashasunchis
noqayku kasharayku kashayku kashasaqku
Qankuna kasharankichis kashankichis kashankichis
paykuna kasharanku kashanku kashanqaku
 Conjugaciones del verbo kay en su forma
simple = ser
Sutiq rantin simichaq ñawpaq Kunan pacha Hamuq pacha
pacha
Noqa ka rani ni saq
Qan ka ranki nki nki
Pay ka ran nqa
Noqanchis ka ranchis nchis sunchis
Noqayku ka rayku yku saqku
Qankuna ka rankichis nkichis nkichis
Paykuna Ka ranku nku nqaku
Más información….
 DIALOGOS CON EL VERBO KAY
 
Antonia maymanta kanki? Noqa Sicuanimanta kani
Qan, maymantataq kankiri? Qosqomantan kani
Hayk’a watayuq kanki? Iskay chunka watayuq kani
Antonia taytamamayki kanchu? Ari kanmi
Kusa Añay
Antonia, aylluyuqñachu kanki? Manaraqmi. Qanri? Ari,
Noqaqqa kanñan Hayk’a wawayuqñan kanki?
Tawa wawayuqñan kani.
Antonia, Wasiykiri kanchu? Ari, wasiyqa kanmi
Hatunchu icha huch’uychu? Hatunmi ñañay
Kusa ñañay añay ñañay
Antonia allillanchu kashanki? Allillanmi kashani ñañay
Qanri, allillanchu kashanki? Mana allinchu kashani ñañay
Imaraykun mana allinchu kashanki? Corona viruswanmi mamay onqosqa kashan

Akakallaw, anchata llakiysiyki Añay ñañay

Imakunawantaq hanpishankiri? qorakunallawanmi hanpishani
kusa, noqa hanpikamayuq kani, Anchata añanchakuyki ñañay
yanapasayki
 DIALOGOS CON EL VERBO KAY : Tener
 
Antonia celularniyki kanchu? Ari, kanmi. Qanpari?
Ari, noqaqpas kanmi.
Ñañaturaykikuna kanchu? Ari, kanmi. Mamaykiq taytan kanraqchu?
Manan kanchu, wañupunmi. Achachaw. Turayki, hayk’a watayuqmi kan?
Payqa chunka isqonniyuq watayuqmi Haa kusa. ripusaq.
Tupananchiskama. tupananchiskama.