Örnek Sunum Şablonu

T.C.
KOCAELİ SAĞLIK VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ

LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜ İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI
2021-2022 2.(YAZ) YARIYILI ÇEVRE VE ATIK DERSİ
Dünyadaki Geri dönüşüm projelerinden örnekler:

Türkiye’de Durum
Hazırlayan
 Gülten İBİŞ 210401005)
 Mutlu BAYKAL 210402
 Timur GÜNEYSULU 210402
DERS SORUMLUSU
Dr. Suzan PASVANOĞLU
xx.xx.2022
Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi
1 / 42 Uzaktan Eğitim Birimi Koordinatörlüğü
Üst Başlık : AAAAA
Alt Başlık : BBBBB
İÇİNDEKİLER
• 3.BÖLÜM
Türkiye’de geri dönüşüm
çevko
• 1.BÖLÜM • 2.BÖLÜM 
Belediyelerin Geri Dönüşüm Kutusu Yerleştirme
Zorunluluğu Kapsamı Nedir?
 Geri Dönüşüm Sürdürülebilir Atık Yönetimi 
Gama recycle Ş
Nedir?  Dünya’da Sürdürülebilir Atık 
AKO GRUP
 Geri Dönüşümün Ekonomiye ve Çevreye Katkıları Yönetimi Geridönüşüm Yönetimi

ÇEVNAK
Nelerdir?

ANEL DOĞA
 Geri Dönüşümün Amacı  Dünya Geneli Atık Oluşumu TABLOSU

KOMPOST İSTAÇ

Akıllı Mobil Aktarma İstasyonları (İstanbul
 Geri Dönüşüm Süreci?
 Son Yılların Dünyada En Çok Dikkat Çek Büyükşehir Belediyesi)
 Kaynakta ayrı toplanması Çevre Hizmetleri Birliği Katı Atık Düzenli
en Geri Dönüşüm Projeleri 
 Sınıflama  Gumshoe (Sakız Ayakkabı) Depolama ve Bertaraf Tesisi

 Değerlendirme  Adidas – Ultra Boost (Afyonkarahisar Belediyesi)
 Yeni ürünü ekonomiye kazandırma  Starbucks – Geri Dönüştürülmüş 
Uzunburun Katı Atık Bertaraf ve Düzenli
 Geri Dönüşümün Faydaları Bardaklardan Mobilya Depolama Tesisi (Manisa Büyükşehir
 Geri Dönüşebilen Maddeler  Print Your City – Plastik Atıklardan Belediyesi)
Kent Mobilyası 
Arçelik A.Ş. Geri Dönüşüm Fabrikası
 Geri Dönüşüm Metodları  Edirne Katı Atık Yönetim Birliği
 Geri Dönüşüm Neden Önemlidir? 
Sonuç ve Öneriler
 Geri Dönüşümün Çevresel Faydaları
Ders
 : ÇEVRE
Geri VE ATIK Ekonomik Faydaları
Dönüşümün Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi
Öğrenci :Gülten İBİŞ,Mutlu BAYKAL,Timur GÜNEYSULU 2 / 42 Uzaktan Eğitim Birimi Koordinatörlüğü
Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

Konu : Dünyadaki Geri dönüşüm projelerinden örnekler: Türkiye’de Durum
Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilir Atık, Sıfır Atık, Geri Dönüşüm
Geri Dönüşüm Nedir?

Geridönüşüm konusunu anlayabilmemiz için önce Sürdülebilir atık ,“Sıfır Atık Nedir” i bilmek gerekmektedir.
Palabıyık,H.(2001,109) Sürdürülebilirlik tanımında : “Kaynakların tüketimi ve oluşan emisyon ve atıkların tamamını
kapsayan tüm çevresel olumsuzlukların en aza indirilmesi açısından çevresel sürdürülebilirlik; doğal kaynakların
korunarak geliştirilmesi açısından ekolojik sürdürülebilirlik, maliyetlerin kabul edilebilir ve toplumun tüm
sektörlerine hizmet edecek olması açısından ekonomik sürdürülebilirlik olarak ifade edilmekte ve toplumların
özelliklerine göre ve kapasitelerine uygun yapılabilir, katılımcı plan ve programlarla toplumsal sürdürülebilirliğin
birbirini tamamlayıcı olduklarını kabul eden anlayış.” dır.
“Sıfır Atık” ise; kaynakların en az kayıpla verimli kullanabilmeyi sürdürebilme durumudur. Kaynakların atık haline
dönüştüğü andan itibaren merkezinde geridönüştürülebilmesini kapsayan bir atık organizasyon yönetimidir.
Bir örnek ile açıklamak gerekirse; kullanılmış kağıdın kağıt imalat sürecine tekrar katılması ile hava kirliliği %74-
94, su kirliliği %35, su kullanımı %45 azalır.(kaynak:https://ekolojist.net/geri-donusum-projeleri/)

Anahtar Kelimeler:Atık Yönetim Hiyerarşisi
• Atık Önleme(Prevention): Üretim sonrası üretilen atığın insan sağlığı ve çevreye

olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi için gerekli tüm tedbirlerin alınmasını amaçlar.
• Atık Azaltım (Reduction) : Üretim sonucu ortaya çıkan atıkların miktarını kaynağında
azaltılmasını ve gereksiz tüketim yapılmamasını amaçlar.
• Yeniden kullanım(Reuse): Üretilen atıkların başak bir ürün oluşturmakta kullanılmasını
amaçlar.
• Geri dönüşüm(Recycling):Atıkların fiziksel ve kimyasal işlemlere tabi tutulmadan
yeniden üretime geri kazandırılması işlemidir.
• Geri kazanım(Recovery): İşletmelerde kullanılan hammadelerin yerine atıkların fiziksel
ve kimyasal işlemlere tabi tutularak yeniden kullanılmasını amaçlar.
• Enerji Geri Kazanımı(Energy Recovery): Anaerobik ortamda (oksijensiz) çürütme ve
termal yöntemlerle enerji edilmesidir.
• Bertaraf(Disposal): Geri kazanımı veya geri dönüşümü mümkün olmayan atıklar
bertaraf edilir. Bertaraf maliyetleri fazla olduğu için düzenli depolama yapılarak
Şekil2: Atık Yönetimi Hiyerarşisi

Kaynak:https://sifiratik.co/2018/10/17/entegre-atik-yonetimi-hiyerarsisi-nedir

Üst Başlık : Dünyadaki Geri dönüşüm projelerinden örnekler: Türkiye’de Durum
Alt Başlık : Geri Dönüşüm Aşamaları
GERİ DÖNÜŞÜM AŞAMALARI

1- Kaynakta ayrı toplanması
Geridönüşümü mümkün atıklar ilk merkezinde dönüştürülemeyecek atıktan ayrılarak biriktirilir.
Ambalaj atıklarının diğer atıklardan ayrı olarak oluştukları yerlerde ayrı olarak biriktirilmesi zorunludur.
28.12.2017 tarih ve 30283 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü
Yönetmeliği kapsamında,
Ambalaj atığı üreticileri, ambalaj atıklarını, bağlı bulundukları belediyenin ambalaj atıkları yönetim planına uygun
olarak, ayrı biriktirmek ve belediyelerce belirlenen şekilde belediyenin toplama sistemine veya atık getirme
merkezlerine vermekle yükümlüdür.
Kaynağında ayrı toplama uygulamalarında, tüketicilerin evlerinde ya da işyerlerinde evsel atıklardan ayrı olarak
biriktirdikleri ambalaj atıklarının düzenli olarak belediyeler ya da anlaşmalı oldukları Lisanslı Toplama Ayırma Tesisleri
tarafından alınması gerekmektedir.
Kaynağında Ayrı Toplama Uygulamalarında, ambalaj atıklarının ayrı toplanabilmesi için konteynır, kumbara, iç mekân
kutuları ve geri kazanım torbaları gibi ekipmanlar kullanılmaktadır.
(kaynak:https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihristDetayIframe?MevzuatTur=7&MevzuatNo=38745&MevzuatTertip=5 Erişim:12.08.2022)

Alt Başlık : Geri Dönüşüm Aşamaları
2- Sınıflama
Geridönüşüme uygun atıklar türlerine göre (kağıt, metal, cam, plastik, kompozit vb.) sınıflandırılır .
3- Değerlendirme
Atıkların cinsine göre ayrılmasıyla belirli fiziksel ve kimyasal işleme tabi tutulması sonrası geri kazanım sürecidir.
4- Yeni ürünü ekonomiye kazandırma
Dönüşen maddenin yeni haliyle kullanılabilir durumda ekonomik değer kazanmasıdır.
Şekil3: Sıfır Atık Yönetim Şeması Kaynak:http://www.pagcev.org/geri-donusum

Anahtar Kelimeler : Geri Dönüşümün Önemi,Geri Dönüşebilen Maddeler
• Geri Dönüşebilen Maddeler

• Demir • Çelik • Bakır • Alüminyum • Kurşun • Piller • Kağıt • Plastik • Kauçuk
• • Cam • Motor yağları • Atık yağlar • Akümülatörler • Araç lastikleri • Beton
• • Röntgen filmleri • Elektronik atıklar • Organik atıklar

Alt Başlık :Geri dönüştürülebilir maddeler
• Alüminyum:
• Parçala-erit-dök
• 10 adet alüminyum içecek kutusu geri kazanıldığında, 100 kW/sa bir lambanın 35 saatte veya bir TV’ nin 30 saatte
harcadığı elektrik enerjisi korunmuş olur.
• Beton:
• Topla-Kır-Parçala
• Kırıldıktan sonra parçalar, çakıl taşı olarak veya –içerisinde katkı maddesi yoksa- kuru harç olarak kullanılabilir.
• Kağıt:
• İlk olarak su içinde liflerine ayrılır. Daha sonra mürekkebinden ayrılması için sodyum hidroksit veya sodyum karbonat
kullanılır. Geri dönüştürülen kağıt lifleri, geri dönüştürülmüş kağıt üretiminde kullanılır ancak kağıt sürekli olarak geri
kazandırılamaz. Her geri kazanımda liflerin boyu kısalır ve yapışmaları için yeni maddeler eklenmeden yeni kağıt
üretilemez.
• 1 ton kağıdın geri dönüşümü ile 34 kişinin oksijen ihtiyacını sağlayan 17 yetişkin ağacın kesilmesi önlenmiş olur.

• Cam:
• Cam atıklar kumbaralarda renklerine göre ayrı toplanır ve geri dönüşüm tesislerine ulaştıktan sonra içerisinde
bulunan atık ve katkı maddelerinden ayrılır. Cam maddeler kırılır ve hammadde karışımına karıştırılarak eritme
ocaklarına dökülür. Kırılan cam, beton katkısı ve cam asfalt olarak da kullanılmaktadır. Cam asfalta %30 civarında geri
dönüşmüş cam katılmaktadır.
• Kullandığımız her üç cam ambalajdan en az biri, geri kazanılan camdan yapılmıştır. Cam ambalaj üretiminde atık cam
şişe ve kavanozlar kullanılır. Diğer cam çeşitleri, içerdikleri hammaddenin farklı olması nedeniyle bu işleme dâhil
edilmez.
• Bir cam şişenin geri dönüşümü neticesinde tasarruf edilen enerji;100 watt’lık bir ampulün 1 saatte, bir bilgisayarın
25 dakikada, bir televizyonun 20 dakikada ve bir çamaşır makinesinin 10 dakikada kullandığı enerjiye tekabul eder.
• Cam Geri dönüşümü ile:
• • Enerji tüketiminde %25 oranında azalma sağlanır.
• • Hava Kirliliğinde %20 oranında azalma sağlanır.
• • Maden atığında %80 oranında azalma sağlanır.
• • Su Tüketiminde %50 oranında azalma sağlanır.
• • Kum, soda ve kireç gibi doğal kaynakların kullanımı da azaltılmış olur.

• Plastik:
• Plastik atıklar ilk aşamada cinslerine göre ayrılarak (PET,PE,PS,PVC,PP) geri dönüşüm işlemine tabi tutulur. Cinslerine göre ayrılan geri
dönüşebilir plastik atıklar, kırma makinelerinde kırılarak küçük parçalara ayrılır. İşletmeler bu parçaları direkt olarak belli oranlarda,
orijinal hammadde ile karıştırarak üretim işleminde kullanabildiği gibi; tekrar eritip katkı maddeleri ekleyerek ikinci sınıf hammadde
olarak da kullanabilir.
• Kullanılmış plastikler geri kazanılıp tekrar üretime sokulduğunda; endüstriyel fiberler, mont, çanta, iş şapkası, bakkal arabası sapları,
okul ve işyeri parçaları, golf ve tenis malzemeleri, çöp toplama kutuları, bahçe mobilyası köşe taşları, saksı, bank, oto yedek parçaları,
su metre kutusu, kovalar, halı malzemesi ve dren boruları gibi bir çok yeni plastik ürün elde etmek mümkündür.
• PET geri dönüşümünden elde edilen ürünler; halı tabanları, uyku torbaları, giysilerdeki yalıtım maddesi, oto parçaları, boya fırçaları,
can kurtarma yastıkları, torbalar, posta kutuları, piknik masaları, çitler, yürüyüş botları, çift bölmeli kovalar, laser toner kartuşu,
kayışlar ve geotekstiller…
• Plastik Geri Dönüşümü ile:
• 2,5 litrelik bir plastik şişe geri kazanılıp üretimde kullanılırsa 6 saatlik 60 watt’lık elektrik enerjisini tasarruf edilebilir.
• 1050 adet geri dönüştürülmüş plastik tepsiden 6 kişilik bir oturma grubu yapılabilir,
• 25 adet 2 litrelik içecek şişesi geri kazanılsa bu maddeden bir plastik süveter elde edebilirsiniz.
• 25 kullanılmış plastik şişeden bir ceket üretilebilir.
• 35 adet 2,5 litrelik kullanılmış PET şişesinden bir uyku tulumu yapılabilir.
• Kaynak; (https://ekolojist.net/geri-donusum-projeleri/)

• Geri Dönüşümün Önemi

• 1.Doğal kaynaklarımızın korunmasını sağlar.
• 2.Enerji tasarrufu sağlamamıza yardım eder.
• 3.Atık miktarını azaltarak çöp işlemlerinde kolaylık sağlar.
• 4.Geri dönüşüm geleceğe ve ekonomiye yatırım yapmamıza yardımcı olur.
• Şekil4:Geri dönüşümüğn önemi

• https://www.cevkococuk.org/index.php?option=com_content&view=article&id=77&Itemid=145

Alt Başlık :İçindekiler,2.Bölüm
2.BÖLÜM
Dünya’da Sürdürülebilir Atık Yönetimi Geridönüşüm
Yönetimi
Dünya Geneli Atık Oluşumu TABLOSU
Son Yılların Dünyada En Çok Dikkat Çeken Geri Dönüşüm Pr

ojeleri
 Gumshoe (Sakız Ayakkabı)
 Adidas – Ultra Boost
 Starbucks – Geri Dönüştürülmüş Bardaklardan
Mobilya
 Print Your City – Plastik Atıklardan Kent Mobilyası

• Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD), daha

iyi yaşamlar için daha iyi politikalar oluşturmaya çalışan
uluslararası bir organizasyondur . Amacımız, herkes için refahı,
eşitliği, fırsatı ve refahı teşvik eden politikaları
şekillendirmektir.


• Almanya
• Almanya, 2016 yılından bu yana, bir önceki yıl ürettiği tüm atıkların % 56,1'ini geri dönüştürerek dünyadaki en yüksek
geri dönüşüm oranına sahip oldu. 1990 yılında Almanya, çöp sahası sorunlarının potansiyel artışını önlemeye
yardımcı olmak için bir ambalaj denetimi gerçekleştirdi. Bunu önlemeye yardımcı olmak için politikacılar, ürettikleri
ambalaj atığından üreticileri sorumlu tuttu.
• Almanya, 2016'dan beri dünyanın en büyük geri dönüşüm ülkesidir. Üreticilerin buna cevabı, evlerden ve
işyerlerinden atık toplamak için dünyadaki ilk geri dönüşüm sistemi olan "Yeşil Nokta"yı hazırlamak oldu.
• Geri dönüşüm, endüstri tarafından finanse edilir ve atık maliyetleri, şirketlerin ürettiği bir ürünün ağırlığına bağlıdır. Bu
nedenle, ne kadar hafif olursa, üreticiler tarafından ödenmesi gereken para o kadar az olur. Bu işbirliği, Almanya'daki
geri dönüşüm oranının 1991'de % 3 ilen % 56.1'e çıkmasına neden oldu.
• Ocak 2019'da, Alman Ambalaj Yasası çıktı. Mevzuatın temel amacı, ambalaj atıklarının çevre üzerindeki etkisini
önlemek veya azaltmak ve ayrıca perakendecileri çevre dostu ürünlerin kullanımını teşvik etmekten daha sorumlu
hale getirmektir.
• Avrupa Birliği'nin bir üyesi olarak Almanya, sürdürülebilir ürünleri norm haline getirmeyi amaçlayan Döngüsel
Ekonomi Eylem Planına da katılıyor. Kurallar ayrıca tek kullanımlık ürünleri kısıtlıyor ve satılmayan dayanıklı malların
ticaret bloğunda imha edilmesini yasaklıyor.


• Güney Kore
• Güney Kore, özellikle gıda atıkları söz konusu olduğunda, geri dönüşüm ününü tersine çeviren başka bir ülke. Journal of Material
Cycles and Waste Management'ta yayınlanan bir araştırmaya göre, 1995'te gıda atıklarının sadece % 2'si geri dönüştürülürken,
bugün bu rakam % 95'e yükseldi. 2013 yılından bu yana, Seul sakinlerinden yasal olarak gıda atıklarını biyolojik olarak
parçalanabilir torbalarda bertaraf etmeleri isteniyor. Yiyecek israfını önleme amaçlı poşetler için küçük bir ücret alınır ve bu
ücretler şehrin atıklarının toplanması ve işlenmesi için kullanılır.
• Güney Kore, 2018 yılında %53,7 geri dönüşüm oranına sahipti. Şimdiye kadar özel olarak işletilen şirketlerin atıkları topladığı ve
kar için sattığı bir sistemle başarı elde etti. Bununla birlikte, bu, yakın komşu Çin'in kendi çevre politikasını deği ştirmesinden kısa
bir süre sonra değişecek. Nisan 2018'de ekonomik süper güç, plastik atık ithalatını yasakladı ve en büyük alıcısı Kore olarak bu
bir sorundu.
• Koreli işletmeler artık geri dönüşüm programından yeterince para kazanmıyor, bu da personelin işten çıkarılmasına ve plastik
atıkların sokaklarda birikmeye başlamasına neden oluyor. Bu sorunlar, iki hafta sürdü. Ardından hükümet, geri dönüşüm
şirketlerine mali yardım sağlamayı kabul etti.
• Şubat 2020'de Güney Kore çevre bakanlığı atık kağıt ithalatını azaltmak için genel bir politika yayınladı. Atık yönetimi krizi ile
ilgili üretim, tüketim, geri dönüşüm ve kültürün değişimi başladı. Güney Kore, o zamandan beri 2020 yılına kadar hem renkli
plastik şişelerin hem de PVC'nin yasaklanmasını içeren politikalar uyguladı. Ayrıca, tek kullanımlık bardakları ve plastik vidaları
da azaltacak ve sonunda kullanımdan kaldıracak ve 2027'ye kadar bu ürünlerden tamamen kurtulacak.
• Buna ek olarak, Şubat 2020'de Güney Kore Çevre Bakanlığı atık kağıt ithalatını azaltmak için genel bir politika yayınladı. Diğer
geri dönüştürülebilir malzemelerden ayrı toplayarak yerli geri dönüşüm plastik şişeleri üretecek. Genel olarak, Güney Kore
hükümeti 2022'nin başına kadar yılda 100.000 ton plastik şişe toplamak istiyor.
Kaynak :https://www.haypak.com.tr/blogs/haypak/geri-donusumde-en-iyi-ulkeler


• Slovenya
• 2 milyonun biraz üzerinde bir nüfusa sahip küçük olabilir
ancak geri dönüşüm söz konusu olduğunda Slovenya birçok
büyük ülkenin ilerisinde yer almaktadır. Başkent Ljubljana'da,
son teknoloji ürünü Ljubljana Bölgesel Atık Yönetim Merkezi
her yıl 170.000 tondan fazla çöpü işliyor. Oraya gönderilen
atığın çoğu geri dönüştürülürken, biyoyakıt haline getirilirken
veya kompostlanırken, tesise gönderilen atığın yalnızca %
4,9'u çöp sahasında bitiyor.

SLOVENYA (Enerji Portalı) – RCERO Ljubljana, Slovenya’nın nüfusunun üçte biri tarafından oluşturulan atıkların% 95’ini geri
kazanıyor.

• Mısır, ‘Zaballeen People’ ismiyle yürüttükleri Cairo’daki

geri dönüşüm çalışmalarıyla biliniyor. Resmi olarak
herhangi bir dayanağı olmayan ancak insanlar
arasındaki dayanışma sayesinde yürütülerek
biriktirdikleri tüm atıkların yüzde 80’ini geri
dönüştürmeyi başaran bu çalışma, diğer ülkelere
herhangi bir zorunluluk, yasa ve kural dayatmadan da
nelerin başarabileceğini kanıtlar nitelikte.

• 2014 yılında geri kazanım çalışmalarıyla birinci sırada

yer alan Brezilya, geri dönüştürülebilir
materyallerinden yüzde 98,4 verim almayı başarmış.
Özellikle alüminyumun geri kazanımında muhteşem bir
derece alarak, hala 200 bin ton civarında içecek
kutularının varlığını sürdürmesini sağlıyor.

• Singapur, geri dönüşümünü gerçekleştirdiği

materyallerden %59 kazanım yapmayı başarmış. Bunu
sırayla Güney Kore, İngiltere, İtalya ve Fransa; %49,
%39, %36 ve %35 verim oranıyla beraber takip ediyor.
Fransanın son zamanlarda
Plastik Kapların Yasaklanması yasa tasarısı da gözlere
çarpıyor.

• İsveç bu anlamda yapılabilecek en farklı ve faydalı

çalışmayı sürdürüp, diğer ülkelerden çöp satın alarak
bunları geri dönüştürerek gereken enerji ve ısınma
ihtiyacını karşılıyor. Ülkedeki çöplerin sadece %4’lük
oranı geri dönüştürülemiyor.

Gumpdrop adlı firmaya bağlı Gum-tec isimli marka, Amsterdam’ın çevre kirliliği konusunda izmaritten sonra en büyük sorunu olan atık sakızları toplamak
ve faydalı bir sonuca dönüştürmek adına oldukça yaratıcı bir geri dönüşüm çalışması içerisine girerek Gumshoe (Sakız Ayakkabı) adı verilen ayakkabıları
piyasaya sürdü.
Gumshoe isimli bu ayakkabının tabanı, Gumdrop tarafından üretilen ve %20’si sakızdan oluşan geri dönüştürülebilir bileşimlerden meydana geliyor.
Gumdrop şirketi tasarımcısı ve idari müdürü Anna Bullus, projeyle ilgili olarak yaptığı açıklamada, “Sakızın, sentetik kauçuktan yapıldığını keşfettik. Sakızın
bu özelliğini kullanarak yeni bir tür kauçuk elde ettik.” dedi.
Gumshoe geri dönüşüm projesinin tüm detayları için tıklayın: Çiğnenmiş Sakızlardan Ayakkabı Üretiliyor
Proje kapsamında, ayakkabıların üretiminde kullanılan ve geri dönüştürülen sakızlar Amsterdam sokaklarından toplanıyor. Üretilen her dört çift ayakkabı
için yaklaşık 1 kg sakız kullanılıyor.
Gumdrop firmasının geri dönüştürülmüş sakızdan üretilen ürünleri ayakkabı ile sınırlı kalmıyor. Sakız pek çok şeyin ham maddesi olan kauçuktan yapıldığı
için Gum-tec, sınırsız bir potansiyel sunuyor. Firmanın ürünleri arasında, sakızların yere atılmasını önlemek amacıyla sokaklara yerleştirilen ve anahtarlık
şeklinde sakız toplama kutuları ve geri dönüştürülmüş sakızdan üretilen tarak, çizme, kapı altlığı, kalem, çatal, saklama kabı, frizbi gibi ürünler de yer
alıyor.

Adidas – Ultra Boost
Avrupa’nın en büyüğü, dünyanınsa ikinci en büyük spor giyim üreticisi konumundaki Adidas okyanuslarda oluşan plastik kirliliği ile savaşma konusunda
dünyanın tüm büyük markalarına öncülük etmektedir.
“Problemi çözüme, tehdidi ipliğe dönüştürüyoruz” sloganıyla Adidas’ın başlattığı projede Afrika kıtası kıyılarından toplanan plastik atıklar ipliğe
dönüştürülerek bu iplikler tişört, şort, spor ayakkabı, mayo gibi spor ürünleri üretiminde kullanılıyor.
Ultra Boost geri dönüşüm projesinin tüm detayları için tıklayın: Adidas Okyanusdaki Plastik Kirliliğiyle Savaşıyor
Ultra Boost serisi olarak bilinen ve yaklaşık %95’i plastik atıklardan üretilen malzemelerle yapılmış olan bu ayakkabıların sadece 2017 yılında bir
milyon çift satılması oldukça şaşırtıcı olmuştur. Bir çift Ultra Boost ayakkabı üretimi 11 adet plastik şişe atığının geri dönüştürülmesi ile elde
edilmektedir.

Yenilikçi mağaza tasarımı ile çevresel ayak izini azaltmayı

planlayan Starbucks, bu heyecan verici işbirliği ile mobilyaların
Starbucks atıklarından üretimini sağlayacak. Geri dönüşüm
projesi kapsamında ilk aşamada ülke çapında mağazalarda
bulunan ikonik ‘Bean Sandalyesi’ üzerinde sürdürülebilir bir
yeniden tasarım üstünde çalışılması planlanıyor.
Starbucks geri dönüşüm projesinin tüm detayları için tıklayın:
Starbucks’ın Kağıt Bardakları Mağazalarda Mobilyaya
Starbucks – Geri Dönüştürülmüş Bardaklardan DönüşecekKullanılmış bardakların geri dönüşümü ile üretilen
Mobilya “bardak toplama ve geri dönüşüm kutusu” Pentatonic
mağazalarında ve yakın bir gelecekte tüm Starbucks
mağazalarında yerini alacak. Bu girişim ile Starbucks, atık
yönetimi ve kaynağında toplama konularında yenilikçi ve
sağlam bir adım atıyor.

The New Raw tasarım şirketi plastik atıkların yeniden

değerlendirilmesi için daha önceden uygulanmamış bir
çalışmaya imza attı. Söz konusu bu çalışmaya dayanarak plastik
atıkların adeta Rotterdam sokaklarının her bir yanında üretilmiş
banklara dönüştürülmüş durumda.
Print Your City geri dönüşüm projesinin tüm detayları için

tıklayın: Plastik Atıklar Kent Mobilyasına Dönüştürülüyor
Rotterdam sokaklarında tamamen kendilerine ait tasarım olan

bu bankların insanların oturmak ve konforlu bir şekilde
dinlenmek amacıyla kullanılıyor. %100 geri dönüştürülmüş
plastikten üretilmiş olan bu kent mobilyasıyla vücut ağırlığını
dengeleyen ergonomik tasarımı da elbette düşünülmüş
durumda.

Türkiye’de geri dönüşüm
Üst Başlık : AAAAA Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yönetim şeması
Atık Yönetmeliği
Sıfır Atık Projesi
Belediyeler ve geri Dönüşüm

Akıllı Mobil Aktarma İstasyonları (İstanbul
Büyükşehir Belediyesi)

Çevre Hizmetleri Birliği Katı Atık Düzenli
Depolama ve Bertaraf Tesisi (Afyonkarahisar
Belediyesi)

Uzunburun Katı Atık Bertaraf ve Düzenli
Depolama Tesisi (Manisa Büyükşehir
Belediyesi)

Arçelik A.Ş. Geri Dönüşüm Fabrikası
 Edirne Katı Atık Yönetim Birliği
Türkiyede geridönüşüme destek veren kuruluşlar
çevko

Gama recycle Ş

AKO GRUP

ÇEVNAK

ANEL DOĞA

KOMPOST İSTAÇ
Türkiyede Geridönüşüm proje örnekleri

•Bakan Murat KURUM

•Bakan YardımcısıProf. Dr. Mehmet Emin BİRPINAR
•Bakan YardımcısıFatma VARANK
•Bakan YardımcısıMücahit DEMİRTAŞ
•Bakan YardımcısıHasan SUVER
Sıfır Atık Uygulamaları

Dairesi Başkanı •Planlama ve Proje Uygulama Şube Müdürlüğü
•Envanter ve İzleme Şube Müdürlüğü
•Eğitim ve Farkındalık Şube Müdürlüğü
Okan BAHRİOĞLU
Tel: +90 312 474 03 15-16
E-posta:
okan.bahrioglu@csb.gov.tr
Kaynak:https://cygm.csb.gov.tr/yonetim-kadrosu-i-99

Atık Yönetimi Yönetmeliği’ne göre Tehlikeli ve Tehlikesiz Atık Geçici Depolama
Alanlarının sağlaması gereken özellikler aşağıdaki gibidir;
32 / 42
33 / 42
Geçici Depolama Alanlarında bulunan etiketlerin üzerinde bulunması gereken atık
kodları ve türlerine ait bilgiler aşağıdaki gibidir
34 / 42
Geçici Depolama Alanlarında bulunan etiketlerin üzerinde bulunması gereken atık
kodları ve türlerine ait bilgiler aşağıdaki gibidir
35 / 42
• KAMU BINALARINDA SIFIR ATIK PROJESI Sayın Erdoğan hanımefendi
himayesindeki “sıfır-atık” girişimi bağlamında ÇŞB, yakın bir geçmişte bakanlık
tesislerinde sıfır atık projesini uygulamaya geçirdi.
• Atıklar ayrı ayrı toplanıyor ve yiyeceklerden artakalanlar da hayvan
barınaklarına gönderiliyor.
• Gübre üretmek için kompost üniteleri kurulmuştur. Bu girişim sayesinde
bakanlık tesislerinin atıkları artık arazi dolgusuna gönderilmiyor.
• lke genelinde farkındalık kampanyaları düzenleniyor. Hükumet bu projeyi
2018’de tüm bakanlıklara, 2023 itibarıyla da tüm kamu kuruluşları ile kamusal
alanlara genişletmeyi amaçlıyor.
• Türkiyede Atıkların %90’dan fazlasıyla arazi dolgusu yapılmaktadır
• Kaynak: OECD (2018), “Kentsel atıklar, oluşumu ve arıtılması”, OECD Çevre İstatistikleri (veritabanı)
36 / 42
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2017 yılında sürdürülebilir
kalkınma ilkeleri çerçevesinde oluşan atıkları kontrol altına almak
ve gelecek nesillere daha temiz ve yaşanabilir bir dünya bırakmak
adına “Sıfır Atık” projesini hayata geçirmiştir. İlk olarak bakanlığın
ana hizmet binasında aşamalı olarak başlatılan proje hem bireysel
hem kurumsal hem de belediye genelinde yaygınlaşmaktadır.
Sıfır Atık Projesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nda uygulanmasının
akabinde Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde de hayata geçirilmiş ve
26.09.2017 tarihinde gerçekleştirilen Sıfır Atık Projesi Tanıtım
Toplantısı ile tüm Türkiye’de uygulanmasına yönelik çalışmalar
başlatılmıştır. Adres : Mustafa Kemal Mahallesi Eskişehir Devlet Yolu (Dumlupınar Bulvarı) 9. km.
No: 278 Çankaya / Ankara
Tel : +90 (312) 410 10 00
Mail : sifiratik@csb.gov.tr
37 / 42
Organize Sanayi Bölgeleri Ve Sanayi Tesisleri
Kılavuzu
Sağlık Kuruluşları
Kılavuzu
Atık Yönetimi Yönetmeliği02.04.2015 Hane Ve Siteler Kılavuzu
Sayı/No: 29314 Havalimanı, Tren Ve Otobüs Terminali
Kılavuzu
Mahalli İdareler Kılavuzu
Kırsal Alanlar Kılavuzu
Eğitim Kurumu Ve Yurtlar Kılavuzu
Turizm Tesisleri HOREKA (Otel, Restoran, Kafeterya)

Kılavuzu
Sıfır Atık Yönetmeliği

12.07.2019 Sıfır Atık Mavi Kılavuzu
AVM, İş Merkezi, Ticari İşletme Ve Plaza Kılavuzu
Kurum Ve Kuruluş Kılavuzu

38 / 42
Bir kurumda sıfır atık yönetim modeli oluşturulurken öncelikle belirlenen 7
aşamalı yol haritası izlenir. Bu aşamalar sırasıyla şu şekildedir:
1. Odak noktalarının belirlenmesi

2. Mevcut durum tespiti
3. Planlama
4. İhtiyaçların belirlenmesi ve temin
5. Eğitim ve Bilinçlendirme
6. Uygulama
7. Raporlama
39 / 42
Sıfır Atık Renk Skalası
•Kâğıt-karton atıkları için mavi,

•Plastik atıklar için sarı,
•Cam atıklar için yeşil,
•Metal atıklar için gri,
•Geri dönüşümü mümkün olmayan atıklar için siyah,
•Tehlikeli atıklar ve elektronik atıklar için şeffaf,
•Organik atıklar için kahverengi,
•Ekmek artıkları için mor,
•Yemek artıkları için beyaz renk
•Tıbbi atıklar için, Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında poşetlerde kırmızı, kova ve
konteynerlerde turuncu rengin kullanılması zorunlu kılınmıştır .
40 / 42
41 / 42
42 / 42
• Belediyelerin Geri Dönüşüm Kutusu Yerleştirme Zorunluluğu Kapsamı Nedir?

• Belediyelerce ambalaj atığı yönetim planı kapsamında oluşturulan toplama sisteminde
ambalaj atıklarının biriktirilmesi için oluşan atık miktarını karşılayacak kapasiteye sahip
olacak şekilde; 400.000 ve üzeri nüfusa sahip belediyelerde her yüz konuta en az bir
adet biriktirme ekipmanı veya her 400 metrede en az bir adet biriktirme ekipmanı,
• 100.000-400.000 arası nüfusa sahip belediyelerde her yüz elli konuta en az bir adet
biriktirme ekipmanı veya her 500 metrede en az bir adet biriktirme ekipmanı,
• 100.000 ve altında nüfusa sahip belediyelerde ise her iki yüz konuta en az bir adet
biriktirme ekipmanı veya her 600 metrede en az bir adet biriktirme ekipmanı yerleştirilir.
• Belediyelerin yönetim sistemi içerisinde kalan yerler ile özellikle kamu kurum ve
kuruluşları, otel, restoran, eğitim kurumları, park, bahçe, spor kompleksi, terminal gibi
ambalaj atığının yoğun olarak oluştuğu yerlere ambalaj atığı biriktirme ekipmanlarının
yerleştirilmesi sağlanır.
• Bu sebeple, eğe bu kriterlere uyuyorsanız bağlı bulunduğunuz belediyeyi arayarak geri
dönüşüm kutusu talebinde bulunabilirsiniz

• Akıllı Mobil Aktarma İstasyonları (İstanbul Büyükşehir

Belediyesi)
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi, 2018 yılında, İstanbul’da yaşayanları geri dönüşüme teşvik edecek çevreci bir
• uygulama olan Akıllı Geri Dönüşüm Konteynırlarını tanıtmıştır. Dönemin Büyükşehir Belediye Başkanı Mevlüt
• Uysal, akıllı şehircilik uygulamaları dahilinde geliştirilen bu konteynırların yerli ve milli olduğunu açıklamıştır.
• Bu konteynırlar ile pet şişeler ve alüminyum meşrubat kutuları ile İstanbul Kart’a yükleme yapılabilmektedir.
• Konteynırlar atıkları pet şişe ve alüminyum metal kutu olmak üzere 2 grupta toplamaktadır. Konteynırlarda pet
• şişeler, 0,33, 0,5, 1 ve 1,5 litrelik olarak, metal kutularsa 0,33 ve 0,5 litrelik olarak toplanmaktadır. Vatandaşların
• İstanbul Kartlarına 0,33 litre ve 10 gramlık pet şişeler için 2 kuruş, 0,5 litre ve 16 gramlık pet şişeler için 3 kuruş,

• 1 litrelik ve 32 gramlık pet şişe için 6 kuruş, 1,5 litrelik 45 gramlık pet şişler için 9 kuruş; 0,33 litre ve 12 gramlık
• metal meşrubat kutusu için 7 kuruş, 0,5 litrelik ve 16 gramlık aleminyum meşrubat kutuları için 9 kuruş
yükleme
• yapılmaktadır. 2018 yılı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Mevlüt Uysal, akıllı geri dönüşüm
konteynırlarında
• toplanan atıkların günlük, haftalık, aylık olarak izleneceğini belirtmiş ve uygulama ile ilerleyen zamanlarda
yapılan
• bu yüklemelerle vatandaşların tüm büyükşehir belediye hizmetlerin yararlanabileceği hususunda çalıştıklarını
ifa
• etmiştir. Örnek olarak, 50 ya da 100 pet şişe atan kişiye tiyatro bileti veya belediye tesislerinde indirimli yemek
• kuponu gibi hizmetler sunulabileceği belirtilmiştir. Makinelerin tasarım ve yazılımı tamamı ile belediyenin bir
• iştiraki olan İSBAK firmasına aittir. Belediye 2018 yılı için 10 makineye sahiptir ve bu makineleri seçtikleri pilot
• okullara ve metro istasyonlarına koymuştur. Makine sayısının birkaç ay içinde 100’e ulaşması
hedeflenmektedir.
• 2020 yılı itibari ile proje Uygulaması devam etmektedir

•
ATIK İMHA İŞLEMLERİ
• ÇÖP GAZINDAN ELEKTRİK ÜRETİM TESİSLERİ
• ÇÖP SIZINTI SUYU ARITMA TESİSLERİ
• DÜZENLİ DEPOLAMA ALANLARI
• KATI ATIK AKTARMA İSTASYONLARI VE NAKLİYE HİZMETLERİ
• KOMPOST VE GERİ KAZANIM HİZMETLERİ
• KURUMSAL ATIK YÖNETİM HİZMETLERİ
• ÖZEL ATIKLARIN BERTARAFI
• KENT TEMİZLİĞİ HİZMETLERİ
• TIBBİ ATIKLARIN TOPLANMASI VE BERTARAFI

• Manisa Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılarak 4 Ekim 2017’de faaliyetine başlayan tesisin maliyeti 110
• milyon TL olarak açıklanmıştır. Tesis finansmanının tamamı kamu olanakları ile sağlanmıştır ve tamamı kamu
• olanakları ile yapılan en büyük proje olduğu açıklanmıştır. Tesis, Manisa şehrinde uzun süredir var olan atık
• problemini ortadan kaldırmıştır. Manisa’nın bugüne kadar en büyük yatırımı olma özelliğine sahip olan tesisin
• günlük kapasitesi 650 ton, toplam kapasitesi ise 3 milyon ton olarak ön görülmüştür. Yapımı 2 yıl süren tesis, 440
• dönümlük arazi üzerine inşa edilmiştir. Biyolojik ayırma alanı yıllık kapasitesi 233.600 ton, kompostlama sahası
• yıllık kapasitesi 85.000 ton, yakma tesisi saatlik kapasitesi 2.500 metreküptür. Depolama alanının atık depolama
• limiti 2.211.007 metreküp olup bunun 970.078 metreküpü Lot-1’de; 1.240.929 metreküpü ise Lot-2’de
• depolanabilmektedir. Katı atık depolama alanı kazanılabilir atıklar ile organik atıkların toplanması temeline göre
• planlanmıştır. Ayrıca tesisin ileride 2,4 kwh elektrik üretimi yapabileceği ve bunun 8600 konutun elektrik
• ihtiyacını karşılayabileceği; daha sonraları ise bu miktarın arttırılarak hem ülke, hem de bölge ekonomisine katkı SAĞLAR.
• KAYNAK:https://www.manisa.bel.tr/Projeler/d66_uzunburun-kati-atik-bertaraf-tesisi-ve-duzenli-dep.aspx# 2022


• Kaynak:https://cevre.ibb.istanbul/atik-yonetimi-mudurlugu-sube-mudurlugu/akilli-mobil-aktarma-istasyonlari/

• ÖZEL SEKTÖRÜN SÜRDÜRÜLEBILIRLIK GIRIŞIMLERI ILERLEME POTANSIYELI

OLDUĞUNU GÖSTERIYOR Ev aygıtları, klima ve televizyon üreten bir Türk fi rması
olan Arçelik A.Ş., Borsa İstanbul Sürdürülebilirlik Endeksinde yer alıyor. CDP’nin İklim
Performansı Endeksinin “A listesinde” yer alıyor ve MSCI Küresel Sürdürülebilirlik
Endeksinde “AAA” puanlı. Türkiye’deki faaliyetlerinden kaynaklanan CO2
emisyonlarını 2010 ile 2016 arasında %56 azalttı ve ürün başına su çekişini de 2012
ile 2016 arasında %31 düşürdü. Şirketin yıllık Sürdürülebilirlik Raporu; GHG’ler, enerji
tüketimi, su çekilişi, hammadde kullanımı ve atıklar hakkında ayrıntılı bir hesaplama
sunuyor. Türkiye’de yer alan 10 adet araştırma ve geliştirme (ARGE) merkeziyle ve
1.300’den fazla ARGE personeliyle şirketin, eko-inovasyonda ciddi bir potansiyeli
bulunuyor. Arçelik A.Ş. tarafından planlanan bir Tedarikçi Sürdürülebilirliği Endeksi
de geliştirilmiş çevre performansını tedarikçiler genelinde ileriye taşımaya ve
çevresel mallar ile hizmetlere yönelik talebi artırmaya yardımcı olacaktır.
• https://www.oecd.org/env/country-reviews/Highlights-Turkiye-2019-TURKISH-WEB.pdf



Kaynakça
• Palabıyık, H. (2001) “Belediyelerde Katı Atık Yönetimi: İzmir Büyükşehir Belediyesi Örneği”, İzmir, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal
Bilimler Enstitüsü.
• Güleç, S. (2004) Belediyelerde Katı Atık Yönetimi (İl Belediyelerinde Bir Araştırma), Kayseri, Yüksek Lisans Tezi ,Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler
Enstitüsü.
https://www.oggusto.com/surdurulebilir-yasam/atiklarin-dongusel-yonetimi-geri-donusum-nedir
https://cevre.ibb.istanbul/
https://sifiratik.gov.tr/sifir-atik/mevzuatlar
https://www.oecd.org/env/country-reviews/Highlights-Turkiye-2019-TURKISH-WEB.pdf
https://panorama-news.de/gundem/almanyada-cop-ayristirma-kilavuzu/
https://www.tetrapak.com/tr-tr/insights/cases-articles/recyling-in-seoul
https://www.enerjiportali.com/slovenya-atik-aritma-ve-geri-kazanim-merkezi-ile-ornek-oldu/
https://file.ejatlas.org/img/Conflict/2695/MDG--Zabaleen-or-garbage--008.jpg
https://stringfixer.com/tr/Recycling_in_Brazil



Örnek Sunum Şablonu

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Örnek Sunum Şablonu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

KOCAELİ SAĞLIK VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ

Dünyadaki Geri dönüşüm projelerinden örnekler:

 Mutlu BAYKAL 210402

 Timur GÜNEYSULU 210402

 Sınıflama  Gumshoe (Sakız Ayakkabı) Depolama ve Bertaraf Tesisi

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilir Atık, Sıfır Atık, Geri Dönüşüm

Geri Dönüşüm Nedir?

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

• Atık Önleme(Prevention): Üretim sonrası üretilen atığın insan sağlığı ve çevreye

Şekil2: Atık Yönetimi Hiyerarşisi

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

GERİ DÖNÜŞÜM AŞAMALARI

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

Şekil3: Sıfır Atık Yönetim Şeması Kaynak:http://www.pagcev.org/geri-donusum

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

• Geri Dönüşebilen Maddeler

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

• Geri Dönüşümün Önemi

• Şekil4:Geri dönüşümüğn önemi

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

Dünya Geneli Atık Oluşumu TABLOSU

Son Yılların Dünyada En Çok Dikkat Çeken Geri Dönüşüm Pr

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

• Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD), daha

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

• Mısır, ‘Zaballeen People’ ismiyle yürüttükleri Cairo’daki

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

• 2014 yılında geri kazanım çalışmalarıyla birinci sırada

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

• Singapur, geri dönüşümünü gerçekleştirdiği

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

• İsveç bu anlamda yapılabilecek en farklı ve faydalı

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

Adidas – Ultra Boost

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

Yenilikçi mağaza tasarımı ile çevresel ayak izini azaltmayı

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

The New Raw tasarım şirketi plastik atıkların yeniden

Print Your City geri dönüşüm projesinin tüm detayları için

Rotterdam sokaklarında tamamen kendilerine ait tasarım olan

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

•Bakan Murat KURUM

Sıfır Atık Uygulamaları

Ders : ÇEVRE VE ATIK Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi

Mahalli İdareler Kılavuzu

Kırsal Alanlar Kılavuzu

Eğitim Kurumu Ve Yurtlar Kılavuzu

Turizm Tesisleri HOREKA (Otel, Restoran, Kafeterya)

AVM, İş Merkezi, Ticari İşletme Ve Plaza Kılavuzu

Kurum Ve Kuruluş Kılavuzu