You are on page 1of 65

“ Bugün, dünden daha verimli !

ENERJİ YÖNETİM
SİSTEMİ (EnYS)
OLUŞTURMA
Ayhan Sarıdikmen
Enerji Verimliliği
Eğitim-Etüt-Proje Yöneticisi
ISO 50001 Denetçisi
ASD Proje Ltd. Şti.
ayhan@asdproje.com
(532) 362 1449
TÜRKİYE İÇİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ
NEDEN ZORUNLUDUR ?
1. TÜRKİYE ENERJİDE %75 DIŞA BAĞIMLIDIR !
• Yüksek ithalat bağımlısı olduğumuz ülkelere karşı arz
güvenliği kaygıları var.
• Türkiye’nin birincil enerji ihtiyacı %4 - % 5 ve elektrik
enerjisi % 8 gibi bir hızla artıyor.
2. ENERJİ İTHALATI
• İhracat gelirlerimizin yarısına yakındır.
• Cari açık sürdürülebilirlik sınırları dışındadır.
3. PETROL FİYATLARI 150 dolar/varili görmüştür.
• Bunun tekrarlanması enerjide büyük oranda (%75) dışa
bağımlı Türkiye'nin ekonomisini olumsuz etkileyecektir
4. Türkiye’nin KİŞİ BAŞINA DÜŞEN ENERJİ TÜKETİMİ
Dünya ortalamasının altındadır.
• Avrupa seviyesine gelmesi = enerji tüketimini 2.5 kat
artırması gerekmektedir.
Enerji Yönetim Sistemi (EnYS)- ASD Proje Ltd. Şti.
2017 / Ayhan Sarıdikmen 2
TÜRKİYE İÇİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ
NEDEN ZORUNLUDUR ?

5. TÜRKİYE’NİN ENERJİ YOĞUNLUĞU (birim üretim başına


harcanan enerji) yüksektir.
• Japonya’nın 4 katı, AB’nin 2.5 katı.
6. İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ uluslararası süreci enerji sektörünün
bir an önce gözden geçirilmesini gerektirecek.
• Kyoto sonrası durum Türkiye’ye ek emisyon vergileri
getirebilir.
7. ARTAN NÜFUS daha fazla İŞ OLANAKLARINI zorunlu
kılmaktadır.
• 1 Milyon TEP tasarruf edilen enerji 2000 kaliteli ve tam
zamanlı iş yaratmaktadır.

En az %15-20 oranında enerji verimliliği potansiyeli elimizin


altında duran YERLİ BİR ENERJİ KAYNAĞIMIZDIR !

Enerji Yönetim Sistemi (EnYS)- ASD Proje Ltd. Şti.


2017 / Ayhan Sarıdikmen 3
ENERJİ ÜRETİM MALİYETİ ve
TOPLUMSAL MALİYETLERİ
İşletme
İşletme
Maliyeti
Maliyeti
Yatırım
Yatırım
Maliyeti
Maliyeti

 Toplumsal
Maliyet
(Minimum)
 Toplumsal
Maliyet
(Maksimum)

Enerji Yönetim Sistemi (EnYS)- ASD Proje Ltd. Şti.


2017 / Ayhan Sarıdikmen 4
ENERJİ VERİMLİLİĞİ
2012 YEGM:
Yenilenebilir
KANUNU
Enerjiler Gn. 5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanununun
Müdürlüğü
TBMM’ de kabulü: 18 Nisan 2007

ENERJİ VERİMLİLİĞİ KOORDİNASYON KURULU (EVKK)


İdari Yapılanma
Yetkilendirme, Üniversiteler
EİE İzleme,Denetim Meslek Odaları
İzleme, Denetim
Eğitim

Bilinçlendirme

Destekleme

Lab. Desteği

İzleme, Denetim
Yetkilendirme,
Ye
İzl tkil
em en
e dir
De m
ne e
ti m


i ti
m
Eğitim
Endüstriyel İşletmeler Enerji Verimliliği
ve Etüt Danışmanlık
Binalar VAP Şirketleri
Enerji Yönetim Sistemi (EnYS)- ASD Proje Ltd. Şti.
2017 / Ayhan Sarıdikmen 5
5627 - ENERJİ VERİMLİLİĞİ KANUNU
I - SANAYİ VE TİCARETTEKİ UYGULAMALAR

 Enerji Yönetimi
 Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) Destekleri
 Gönüllü Anlaşmalar
 Verimsiz Malların Kullanımının Önlenmesi
 KOBİ’ler için Destekler

II – BİNALARDAKİ UYGULAMALAR

 Enerji Yönetimi
 Enerji Performans Yönetmeliği
 Enerji Kimlik Belgesi (enerji ihtiyacı, yalıtım, ısıtma/soğutma
verimleri, tüketim sınıflandırması)
 Isı Kontrol Cihazları, Isı Pay Ölçerler veya Isı Sayaçları

Enerji Yönetim Sistemi (EnYS)- ASD Proje Ltd. Şti.


2017 / Ayhan Sarıdikmen 6
2020 YILINA YÖNELİK VERİMLİLİK
POTANSİYELLERİMİZ (2005 – 2020)

2020 yılı için tahmin edilen çevrim


(Santral) kayıpları, bu günkü elektrik

10,5
tüketimimizin 4 katı olacak.
Termik santrallerin atık ısısından bölge
veya sera ısıtmasında yararlanılabilir.

16,5

52,1
5

2020 yılındaki 222 MTEP’lik birincil enerji talebini enaz % 15 azaltabilecek potansiyele
sahibiz. Bu potansiyel, 2005 fiyatları ile yılda yaklaşık 16,5 milyar TL’lik
tüketim tasarrufuna eşdeğerdir.

Enerji Yönetim Sistemi (EnYS)- ASD Proje Ltd. Şti.


2017 / Ayhan Sarıdikmen 7
TÜRKİYE’nin ENERJİ YOĞUNLUĞU

Enerji Verimliliği Kanunu 2007 yılında çıkmasına rağmen (hedef 2020 yılına
kadar enerji yoğunluğunu en az %15 düşürmek idi), aradan geçen zaman içinde
enerji yoğunluğu yeterince düşürülemedi !!!
 İngiltere;1990-2004 arasında sanayi enerji verimliliği % 17 oranında iyileşti
 Almanya; Sanayide enerji verimliliğinde 1991 yılına göre 2004 yılında %23 oranında
iyileşme sağlanmıştır
Enerji Yönetim Sistemi (EnYS)- ASD Proje Ltd. Şti.
2017 / Ayhan Sarıdikmen 8
TÜRKİYE’nin ENERJİ YOĞUNLUĞU

Enerji Verimliliği Kanunu 2007 yılında çıkmasına rağmen (hedef 2020 yılına
kadar enerji yoğunluğunu en az %15 düşürmek idi), aradan geçen zaman içinde
enerji yoğunluğu yeterince düşürülemedi !!!
 İngiltere;1990-2004 arasında sanayi enerji verimliliği % 17 oranında iyileşti
 Almanya; Sanayide enerji verimliliğinde 1991 yılına göre 2004 yılında %23 oranında
iyileşme sağlanmıştır
Enerji Yönetim Sistemi (EnYS)- ASD Proje Ltd. Şti.
2017 / Ayhan Sarıdikmen 9
SANAYİDE ENERJİ
MALİYETLERİNİN ORANI
Rafineri 7,5

Gıda 10,0

Tekstil 12,5

Metalurji 15,0

Seramik 20,0

Kağıt 25,0

Gübre 25,0

Cam 30,0

Çelik 30,0

Alüminyum 30,0

Amonyak 50,0

Çimento 55,0

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0

Enerji Maliyetlerinin Oranı (%)

Enerji Yönetim Sistemi (EnYS)- ASD Proje Ltd. Şti.


2017 / Ayhan Sarıdikmen 10
ENERJİ ve ÇEVRE
SERA GAZLARI ETKİSİ

1) Güneş Işınları
5 2 2) Uzaya geri yansıma

3) Atmosferin emmesi
6 1 4) Bir kısım ışın yeryüzü
tarafından emilmekte

5) Bir kısım ışın atmosferden


4 dışarıya çıkmakta
3
6) Bir kısım ışın, sera gazları
tarafından tutulmakta ve
Dünya’ya geri
döndürülmekte
Uzaya geri yansıyan ışınların oranı 1/3 civarında
SONUÇ: Dünya sıcaklığının artması
Enerji Yönetim Sistemi (EnYS)- ASD Proje Ltd. Şti.
2017 / Ayhan Sarıdikmen 11
SERA GAZLARI ETKİLERİ

İklim Değişikliğinin Tarım ve Gıda Güvenliği


Sulama gereksinimleri
Sonuçları
Ormanlar
Kompozisyonu,
sağlığı ve üretkenliği
Su Kaynakları
Su temini ve
kalitesi problemleri
Sahil Alanları
Erozyon, Sel,
Afetlerden korunma maliyeti
Doğal Hayat
> Sıcaklık artışı Eko-sistemin değişimi
> Deniz suyu seviyesi
yükselmesi İnsan Sağlığı
> Daha fazla yağmur Salgın hastalıklar

Enerji Yönetim Sistemi (EnYS)- ASD Proje Ltd. Şti.


2017 / Ayhan Sarıdikmen 12
ENERJİ VERİMLİLİĞİ UYGULAMALARININ
FAYDALARI

 Enerji Verimliliğinin avantajları

 Para kazandırır
 Ürün ve üretim maliyetlerini düşürür
 Operasyonların güvenirliliğini artırır
 Üretkenlik ve rekabet ediciliği geliştirir
 Çekici finansal getirileri vardır
 Riskleri ve enerji fiyat dalgalanmalarına maruz kalmayı
düşürür
 Arz güvenliği sağlar
 ….
Peki neden etkin yapılamıyor ?
Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 13
ENERJİ VERİMLİLİĞİ ENGELLERİ
 Engel : Şirket üst yönetiminin enerji verimliliği konusunda bilinçli
olmaması.
 Neden : Üretimin aşırı ön planda tutulması.
 Halbuki, enerji yoğunluğu direkt üretim ile ilişkili olduğundan, enerji yönetimi
olmaz ise;
 Üretim maliyetlerinin düşürülmesi engellenmekte
 Üretimin sürekliliği riske edilmekte
 Daha verimli/kaliteli üretim engellenebilmekte

 Engel : Enerji Verimliliği yasal zorunluluk ve dolayısı ile maliyetli


 Neden: Enerji verimliliği konusu, çevre konuları ile aynı tutulmakta
 Sonuç : Şirketler, zorunlu olmadıkça çevre konularını ve dolayısı ile
enerji verimliliği projelerini ertelemekte, yasak savar çözümlere
yönelebilmekte
 Halbuki; Enerji verimliliği projelerini hayata geçirmemekle şirketler,
uğradıkları verim kayıpları ile kendi kendilerine bilmeden ceza kesmeye
devam etmekte.

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 14


ENERJİ VERİMLİLİĞİ ENGELLERİ

 Engel : “Sadece yeni teknolojiler enerji verimlidir” önyargısı:

 Neden : “Biz bu işi biliyoruz, Enerji Verimliliği bakım/tasarruf faliyetleri


gibi zaten yaptığımız rutin bir iş” (Örn. Buhar kaçaklarını onarmak,
filtreleri temizlemek yeni bir iş değil)
 Sonuç : Düşük maliyetli, çok verimli çözümlere ulaşılamamakta /
odaklanılamamakta

 Engel : Para var ama şu an değil

 Neden : Bütçesel nedenlerin olması veya Genel Müdürlük onayına


takılması
 Sonuç : Verimliliğin hayata geçirilmesinin ertelenmesi ve hatta hiç
uygulanamama riski ile karşı karşıya kalma

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 15


ENERJİ VERİMLİLİĞİ ENGELLERİ

 Engel : Uygun finansal şartları yok

 Neden :
 Yönetimin tekrarlayan/sürekli maliyetlerden çok, yatırım
maliyetlerine aşırı yoğunlaşması, yatırım ve işletme bütçeleri
arasında kuvvetli bağlantı olmaması
 Uzun Geri Ödeme Süresi (2 -3 yıldan daha uzun süreli geri dönüşler
tercih edilmiyor)
 Yüksek Yatırım Tutarı (geri dönüşü 1 yıldan az olsa da yeterince
para olmadığından)
 Kredi alınamaması veya zor alınması (yüksek faiz nedeniyle)
 Algılar, önyargılar

 Sonuç : Elzem verimlilik projelerinin hayata geçirilmemesi ile kaynak


verimsizliğini sürdürerek zararları sineye çekmeye ve dolayısı ile
yatırımlar için kaynak yaratmamaya devam etme kısır döngüsüne
girmek,
Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 16
ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ
PUKÖ Döngüsü

 Planla

 Uygula

 Kontrol Et

 Önlem Al EnYS

Standart

Sertifi-
kasyon

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 17


EnYS - KİLİT KAVRAMLAR

Yönetimin
Katılımı
1. Taahhüt / Sahiplenme
Yönetimin Evet
Sorumluluğu
• Sorumluluk ve Yetkiler
Yönetim
Gözden
Politika/ 2. Önemli Enerji Kullanıcıları
Geçirme Strateji
(ÖEK' ler)
3. Potansiyeller Listesi
Planlama
Günlük 4. Enerji Performans
Operasyonlar
İÇ TETKİK
Göstergeleri (EnPG’ ler)
İzleme &
Uygulama ve
5. Operasyonel Kontrol
Ölçme /
Operasyon
Kontrol
6. Yönetim Gözden Geçirme
Düzeltici –
Önleyici (YGG)
Faliyetler

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 18


MEVCUT DURUM ?
POTANSİYELİN
Kabulü

Yönetim
İç Tetkikler
Taahhüdü

Eylem Planı Görev ve


Sorumluluklar

Amaç ve Hedefler Yüksek Enerji


Tüketici Sistemler
(ÖEK'ler)

Enerji Performans Referans Çizgisi


Göstergeleri (EnPG)

19
Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 19
YÖNETİMİN SORUMLULUĞU ?

Yönetimin Rolü– Taahhüt (Kilit Kavram #1)


 Taahütün/Sahiplenmenin
sağlanması
 Enerji Politikasının Onayı
 Kaynakların Ayrılması
 Sorumlulukların
Belirlenmesi
 Üst Yönetim
Temsilcisinin Atanması
 Sisteme Desteğin
Sağlanması
 Gerekli Kararların
Zamanında Verilmesi
Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 20
ÜST YÖNETİMİN SORUMLULUĞU ?
 4.2.1 ÜST YÖNETİM
 Üst yönetim, aşağıdakileri gerçekleştirmek suretiyle EnYS’yi
destekleme ve etkinliğini sürekli iyileştirme konusundaki taahhüdünü
göstermelidir:
a) Bir enerji politikası tanımlayarak, ortaya koyarak, uygulayarak ve sürekliliğini
sağlayarak,
b) Bir yönetim temsilcisi atayarak ve bir enerji yönetim ekibi oluşumunu onaylayarak,
c) EnYS ve sonucundaki enerji performansının oluşturulması, uygulanması, sürekliliğinin
sağlanması ve iyileştirilmesi için gerekli kaynakları sağlayarak,
………………..

 4.2.2 YÖNETİM TEMSİLCİSİ


Üst yönetim; diğer sorumluluklarına bakılmaksızın, aşağıda belirtilen
sorumluluk ve yetkiye sahip, uygun beceri ve yeterlilikte bir
yönetim temsilcisi/temsilcileri atamalıdır:
a) Bu standarda uygun olarak EnYS’nin oluşturulması, uygulanması, sürdürülmesi ve
sürekli iyileştirilmesinin sağlanması,
b) Enerji yönetim faaliyetlerinin desteklenmesinde yönetim temsilcisi ile çalışmak üzere
yönetimin uygun bir seviyesince yetkilendirilmiş bir kişinin/kişilerin belirlenmesi,
c) Enerji performansı hakk………………

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 21


ENERJİ YÖNETİCİSİNİN SORUMLULUĞU

 Yönetim Temsilcisi ile aynı kişi olabilir, enerji verimliliği


ile ilgili olarak teknik bilgi ve sertifikasyona sahip olmalıdır.

 Genellikle; bakım, üretim, çevre, ISG gibi diğer görevleri de


olabildiğinden tam zamanlı olmayabilir.

 Yetkisi
• EnYS’ ni sahiplenmek
• EnYS’ ni uygulamak
• Enerji tüketimini yönetmek
• EnYS iç tetkikçisi olmak

 Sorumluluğu
• Organizasyon kültürüne/yapısına göre değişebilir
• EnYS’ i etkin uygulamak, hayata geçirmek
• EnYS bütçesini oluşturmak
• İzleme/Ölçme/Analiz/Raporlama
Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 22
ENERJİ YÖNETİM EKİBİ

Yönetim
Temsilcisi
Başkan

Enerji
Yöneticisi
Koordinatö
r
Çevre Üretim Bakım
Üretim
Mali İşler Mühendis Mühendis Mühendis
Şefi
Finansal Analizler Üretim iÇevresel
Etki
i Destek
Teknik i Destek
Teknik

 Değişik departmanlardan temsilcilerden oluşur,


 Kompozisyon firma büyüklüğüne, yapısına/kültürüne, ne kadar
enerji yoğun bir sektör olduğuna bağlı olarak değişir,
 Farklı departmanların koordinasyonu/sahiplenmesi ve farklı
açılardan değerlendirme yönünden önemlidir,
 Enerji yöneticisi, olmadığı zamanlarda yönetim temsilcisine vekalet
edebilir
Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 23
YETKİ ve SORUMLULUKLAR (Kilit Kavram #1)

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 24


ENERJİ POLİTİKASI
 4.3 Enerji politikası (Planlama safhasından sonra güncellenebilir)
 Enerji politikası kuruluşun, enerji performansında iyileştirme elde etme
taahhüdünü belirtmelidir. Üst yönetim enerji politikasını tanımlamalı ve bu
politikanın; a) Kuruluşun enerji tüketiminin yapısı ve ölçeğine uygun olmasını,
b) Enerji performansının sürekli iyileştirilmesi için bir
taahhüdü içermesini,
c) Hedefler ve amaçlara ulaşmak için gerekli tüm bilgi ve
kaynakların varlığı ile ilgili bir taahhüdü içermesini,
d) Kuruluşun enerji kullanımı, tüketimi ve verimliliği açısından
uymakla yükümlü olduğu uygulanabilir yasal şartlara ve diğer
şartlara uyacağı ile ilgili bir taahhüdü içermesini,
e) Enerji hedefleri ve amaçlarını düzenlemek ve gözden
geçirmek için bir çerçeve ortaya koymasını,
f) Enerji performansının iyileştirilmesi için enerji-verimli ürünler,
hizmetler satın alınmasını ve enerji performansının
iyileştirilmesine yönelik tasarımların desteklenmesini,
g) Dokümante edilmesini ve kuruluşun tüm seviyelerinde
duyurulmasını,
h) Düzenli olarak gözden geçirilmesi ve gerektiğinde
güncellenmesini sağlamalıdır.

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 25


ENERJİ POLİTİKASI
ÖRNEK ENERJİ POLİTİKASI İÇERİĞİ 1. Sürekli
İYİLEŞTİRME
- 10 Yıl içinde, imalat ve dağıtım operasyonlarımızda enerji yoğunluğunun %25
düşürülmesini, 2. KAYNAKLAR’
ın ayrılması
- Enerji performansımızın sürekli iyileştirilmesini,
3. YASAL
- Amaca ve hedeflere ulaştıracak bilgi ve kaynakların yaygınlaştırılmasını, şartlara
Uyum
- Enerji ile ilgili yasal ve diğer zorunluluklara uyulmasını
4. EnV
- Tesisimizin, donanımların, sistemlerin ve proseslerin tasarım ve modifikasyonunda TASARIM
enerji performansının düşünülmesini,
5. EnV SATIN
- Enerji verimli ürün ve hizmetlerden etkin şekilde faydalanılması ve kullanılmasını ALMA

Taahhüt ederiz. Uzun Vadeli


HEDEF ?
SORUMLULUKLARIMIZ
Enerji politikasımız ve prosedürlerinin, görev ve sorumluluklarımıza uyumunun anlaşılması
ve yerine getirilmesi
Faliyetlerimizde kullanılan enerjinin azaltılması ve hatta yok edilmesinin tavsiye edilmesi
Sürdürülebilirliği iyileştirebilecek tüm çalışmaların desteklenmesi

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 26


KAPSAM KAPSAM ve SINIRLAR
EnYS içinde hangi enerji kaynakları dahildir ve hariçtir ?

DAHİL HARİÇ AÇIKLAMA


Elektrik
Doğal Gaz
Ulaşımda kullanılan benzin ve
mazot Yüksek tüketim yoktur, EnYS uygulanmayacak
Mutfakta kullanılan d.gaz
Enerji maliyetine oranla yüksek maliyette
SU değildir

SINIRLAR (Fiziksel)
Organizasyonun hangi bölümleri dahildir ve hariçtir 4.1 Genel şartlar
Kuruluş;
DAHİL HARİÇ b)NEDENİ
EnYS’nin ? kapsamını ve sınırlarını
ÖEK1 Üretim Hatları İstanbul Merkez Ofis tanımlamalı ve dokümante etmeli,
Ayrı bir şehirdedir.
ÖEK2 Üretim Hattı Forkliftler Yüksek tüketim yoktur.
Yüksek tüketim yoktur ve müşteri odaklı dizayn
ÖEK3 Üretim Hattı İdari Bina vardır.
ÖEK4 Üretim Hattı
ÖEK5 Üretim Hattı , ………
YARDIMCI İŞLETMELER
(kompresör, kazanlar,
soğutma kulesi )

NOT 1.: Su bir enerji değildir fakat tüketimi genellikle bir Enerji gibi yönetilmektedir. Su da, istenir ise EnYS'e dahil edilebilir.
NOT 2.: Tesisin Enerji Performansını önemli bir şekilde etkileme potansiyeli bulunan herhangi bir enerji kaynağı hariç tutulmamalıdır.

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 27


EnYS PLANLAMA
 4.4 Enerji planlaması
 4.4.1 Genel
Kuruluş, bir enerji planlama prosesi uygulamalı ve dokümante etmelidir.
Enerji planlaması, enerji politikası ile tutarlı olmalı ve enerji
performansını sürekli iyileştirecek faaliyetlere yol açmalıdır. GÜNCEL
Enerji planlaması, kuruluşun enerji performansını etkileyebilecek
Amaçlar, LEME
faaliyetlerinin gözden geçirilmesini içermelidir.
EnPG’ Hedefler
leri ve Eylem
Referans Planları
Enerji Çizgisi /
Gözden Noktası
Yasal ve
Diğer Geçirme
Şartlar (Etüt)

Enerji
Tüketimi ve Enerji
Önemli Enerji
Verimliliği
Kullanımı Kullanımları
Fırsatları
Analizleri

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 28


PLANLAMA
ER1. Enerji Faturası ve Süzme
Sayaç Verileri

ER2. Geçmiş, Mevcut ve


Gelecek Enerji Tüketim
Analizleri

ER3. Yüksek Enerji Kullanıcı


Sistemlerin (ÖEK/YEKs)
Tanımı ve Miktarları

ER6. Tüm ÖEK/YEKs'ler için Operasyonel Kontrollerin Gözden


ER4. Üretim Analizi, Verilerin Toplanması ve ÖEK/YEKs' lerin Analizi
Geçirilmesi
ER7. Teknik Enerji
Tetkiki/Etüdü
ER5. Her bir YEKs için Operasyonel Kontrollerin Referans Çizgisi ve Performansın
Geliştirilmesi

ER8. İyileştirilmiş
Performansın Potansiyelinin
Tanımı, Gözden Geçirilmesi ve
Hareket Planlarına Karar
Verilmesi

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 29


YASAL ve DİĞER ŞARTLAR
 4.4.2 Yasal şartlar ve diğer şartlar

 Kuruluş; enerji kullanımı, tüketimi ve verimliliğine ilişkin uymakla


yükümlü olduğu uygulanabilir yasal şartları ve diğer şartları
belirlemeli, uygulamalı ve bunlara erişebilmelidir.

 Kuruluş; bu şartların kendi enerji kullanımı, tüketimi ve verimliliği


üzerine nasıl uygulanacağını belirlemeli ve EnYS oluşturulur,
uygulanır ve sürdürülürken; uymakla yükümlü olduğu bu yasal şartlar
YASAL ZORUNLULUKLAR ve diğer şartların göz önünde bulundurulmasını sağlamalıdır.
Açıklamalar:
Bu sayfada, Enerji kullanımı ile ilintili Yasal ve diğer zorunluluklar listelenmektedir. Yasal şartlar ve diğer şartlar belirlenmiş
Ayrıca, tesisin Yasal zorunlulukları yerine getirip/getirmediğini izlemek için de kullanılabilir.
aralıklarla gözden geçirilmelidir.
İlave Faaliyet
Tanımlı İlgili mi ? Bu Faaliyet ile Etkilenen Hangi Faaliyeti Gerekli
ID Zorunluluk Başlığı Referans Kategori Sorumlu Sıklığı Gerektiriyor mu
Tarih (E/H) Var mı ? Gerektiriyor ? Tarih
?
Satın alınan ve üretilen tüm
1 YEGM Enerji Bildirimleri EU2012/123 Yasal 1.3.2014 E H
enerjiler
Tüketimi ve Maliyeti
2 Yıllık Enerji Bütçesi Tüm Tesis 1.1.2014 E Satın alınan tüm enerjiler UF 1.11.2014 H
Tahmin et
Üretilmesi ve Her Her
3 Her Çeyrekte Tesis Enerji Raporu Tüm Tesis 1.1.2014 E Tüm enerji dataları UF H
Raporlanması Çeyrekte Çeyrekte
4 Yıllık enerji karbon ayak izi Yasal 1.1.2014 E Tüm karbon emisyonları UF 1.11.2014 H
5 Kazan Emisyonları Limitleri Yasal 1.1.2014 E Buhar Kazanları İzle ve Raporla UF Sürekli Sürekli H

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 30


ENERJİ GÖZDEN GEÇİRMESİ
 4.4.3 Enerji gözden geçirmesi (Enerji Etüdü)
Kuruluş; bir enerji gözden geçirmesi gerçekleştirmeli, kayıt altına almalı
ve sürekliliğini sağlamalıdır. Enerji gözden geçirmesinin
gerçekleştirilmesinde kullanılan metodoloji ve kriterler dokümante
edilmelidir. Kuruluş enerji gözden geçirmesinde;
a) Ölçümler ve diğer verilere dayalı olarak enerji kullanımı ve tüketimini analiz
etmelidir. Bunlar;
- Mevcut enerji kaynaklarının belirlenmesi,
- Geçmiş ve güncel enerji kullanımı ve tüketiminin değerlendirilmesi vb.’dir.
b) Enerji kullanımı ve tüketimi analizlerine dayalı olarak önemli enerji kullanımı
olan alanları (ÖNEMLİ ENERJİ KULLANICILARI: ÖEK'ler) belirlemelidir.
Bunlar;
- Enerji kullanımı ve tüketimini önemli ölçüde etkileyen tesisleri, donanımı, sistemleri,
prosesleri kuruluş personeli veya kuruluş adına çalışan personelin belirlenmesi,
- Önemli enerji kullanımlarını etkileyen diğer ilgili değişkenlerin belirlenmesi,
- Önemli enerji kullanımı olan tesisler, donanım, sistemler ve proseslerin güncel enerji
performansının belirlenmesi,
- Gelecekteki enerji kullanımı ve tüketiminin tahmin edilmesi vb.’dir.
c) Enerji performansını iyileştirme fırsatlarını belirlemeli, öncelik sırasına
koymalı ve kayıt altına almalıdır.

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 31


ÖNEMLİ ENERJİ KULLANICILARI – ÖEK'ler
(Kilit Kavram #2)
Hangi Sistemler ? Hangi Kişiller ? Değişkenler ?

• Süzme sayaçlar • ÖEK'ler’leri • Enerji


• Motor listesi Kimler Tüketimini
• Tahminler etkiliyor? hangi
değişkenler
• Eğitim etkiliyor ?
• Hesaplamalar
• Pasta diyagramı gereksinimleri ?
• Eylemler ?
• Sankey
• Organizasyon 1 • Hava Şartları
Diyagramları
şeması 2 • Regresyon
1. Yüksek Enerji Tüketen (YEKs) ve veya, 3 Analizleri
2. Yüksek Enerji Verimliliği POTANSİYELİ olan 4

Sistem, Hat, Tesis, Ekipman v.b. 1

Toplam ÖEK 72.500.000 82%

Not - İyileştirme olanakları; potansiyel enerji kaynakları, ÖEK Olmayan Toplamı


Toplam Tüketim
16.000.000
88.500.000
18%
100%
Not: Buradaki toplam ER1'deki yıllık veri ile aynı olmalıdır.

yenilenebilir enerji kullanımı veya diğer alternatif enerji ? KOMPRESÖR


ÖEK Olmayan

kaynakları (atık enerji gibi) konularında olabilir.


18% 0% 11% KOMPRESÖR
Toplamı SOĞUTMA
KULESİ
12% SOĞUTMA KULESİ
ÖEK1
51% ÖEK3

Enerji gözden geçirmesi belirlenmiş aralıklarla ve bunun dışında; 82% ÖEK3


26% ÖEK1

tesislerde, donanımda, sistemlerde veya proseslerde önemli


değişiklikler olduğunda tekrarlanmalıdır.

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 32


ÖNEMLİ ENERJİ KULLANICILARI – ÖEK'ler
1. Yüksek Enerji Tüketen (YEKs) ve veya,
2. Yüksek Enerji Verimliliği POTANSİYELİ olan
Sistem, Hat, Tesis, Ekipman v.b.

Eğitim
ihtiyaçları
Enerji
gözden
ÖEK listesi geçirme
raporları

Amaçlar,
Enerji Hedefler EnVF
politikası , Eylem Veri tabanı
planları
EnVF: Enerji Verimliliği Fırsatı

Enerji Yönetim Sistemi (EnYS)- ASD Proje Ltd. Şti.


2017 / Ayhan Sarıdikmen 33
EnV POTANSİYELLERİ ve ÖNCELİKLENDİRİLMESİ
Potansiyel Tahmini Kazançlar
Hat / Hedeflenen
Yatırım Yatırım Geri
No Potansiyelin Tanımı Ekipman kWh Sorumlu Kişi Tamamlanma DURUM
ÖEK Adı Maliyeti Bedeli (TL) Ödeme kWh Yakıt C02 Finansal
adı Elektr Tarihi
(Yıl)
ÖEK1 hadde yağ pompalarının Yüksek Onay
1 ÖEK1 ÖEK1 8.000 TL 0,3 113.636 25.000 TL BB 20.11.2016
sürücülü hale getirilmesi maliyet bekleniyor
ÖEK1 por motoru çalışmazken fanın
2 ÖEK1 ÖEK1 Maliyetsiz 0 TL 0,0 80.000 17.500 TL BB 5.11.2016 Yapıldı.
durdurulması
ÖEK1 eksoz fanlarına sürücü Yüksek
3 ÖEK1 ÖEK11-2 55.000 TL 0,3 850.000 190.000 TL BB 10.09.2016
takılması maliyet
ÖEK2 fırın soğutma pompalarının
4 ÖEK2 ÖEK2 Maliyetsiz 0 TL 0,0 740 150 TL ÖÖ 15.06.2016 Yapıldı.
100 derecenin altında otomatik stop
ÖEK2 hava üflemenin üretim anında
Yükse

5 ÖEK2 ÖEK2 Maliyetsiz 0 TL 0,0 200.000 45.000 TL ÖÖ 1.08.2016 Yapıldı.


çalıştırılması
ÖEK3 baca şapkalarının yerine Düşük mobil crane
6 ÖEK3 ÖEK3 2.000 TL 0,0 215.000 45.000 TL CY 30.10.2016
takılması Maliyetli bekleniyor
ÖEK3 fan hızlarının modele göre
7 ÖEK3 ÖEK3 Maliyetsiz 0 TL 0,0 1.700.000 375.000 TL ÖÖ 28.05.2016 Yapıldı.
ayarlanması
ÖEK3 Fanlarının hat çalışmazken Düşük
8 ÖEK3 ÖEK3 700 TL 0,0 80.000 17.500 TL CY 10.10.2016 Yapıldı.
çalıştırılmaması Maliyetli
ÖEK4, ÖEK3 hollerinde ayd. sayısının
9 ÖEK3&4 aydınlatma Maliyetsiz 0 TL 0,0 130.000 30.000 TL ADB 10.05.2016 Yapıldı.
azaltılması
ÖEK5 Hava üfleme sistemine valf Basınçlı Düşük
10 ÖEK5 200 TL 0,0 220.000 50.000 TL HD 1.06.2016 Yapıldı.
takılması hava Maliyetli
k

Buhar kazanı blöf suyu enerjisinin Buhar Yüksek Onay


11 KAZAN 50.000 TL 1,3 500.000 40.000 TL nn 15.11.2016
değerlendirilmesi kazanı maliyet bekleniyor
Yüksek
12 KAZAN O2 trim sisteminin devreye alınması KAZAN 20.000 TL 0,1 200.000 185.000 TL EE 30.11.2016
maliyet
Kompresör basıncının 7 bardan 6,5 Basınçlı Düşük Fikir
13 Basınçlı Hava 0 TL 0,0 200.000 44.000 TL SS 1.03.2014
bara düşürülmesi hava Maliyetli aşamasında
Yüksüz çalışan kompresörün
14 Basınçlı Hava Kompresör Maliyetsiz 0 TL 0,0 2.700.000 600.000 TL EE 30.11.2016
kapatılması-otomatik çalıştırılması
S.Kulesi pompalarından birinin Yüksek Onay
15 Soğutma Kulesi cwt pompa 175.000 TL 1,2 720.000 150.000 TL EE 21.11.2016
kapatılması maliyet bekleniyor
16 Tüm Fabrika Pano odası klimasının kapatılması pano odası Maliyetsiz 0 TL 0,0 250.000 55.000 TL BB 12.06.2016 Yapıldı.
Tüm Yüksek
17 Tüm Fabrika Kojenerasyon tesisi kurulması 3.500.000 TL 4,8 ADB 30.11.2017 Yapılmadı
Fabrika maliyet

Yatırım
Maliyeti
Düşük

Kolay Uygulanabilirlik Zor

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 34


ENERJİ PERFORMANS GÖSTERGELERİ (EnPG)
(Kilit Kavram #4)
 4.4.4 Enerji referans noktası
Kuruluş, başlangıç enerji gözden geçirmesindeki bilgileri kullanarak ve enerji kullanımı ve tüketimine
uygun bir veri süresini göz önünde bulundurarak bir enerji referans noktası/noktaları oluşturmalıdır.
Enerji performansındaki değişiklikler enerji referans noktası/noktalarına göre ölçülmelidir.

 Aşağıdakilerden biri veya birkaçı durumunda, referans noktası / noktalarında düzenlemeler


yapılmalıdır:
- EnPG’ler, kuruluşun enerji kullanımı ve tüketimini yansıtmayan bir duruma gelmişse veya
- Proses, işletim şekli veya enerji sistemlerinde önemli değişiklikler varsa veya
 - Önceden belirlenen bir metoda göre.
4.4.5 Enerji performans göstergeleri
Kuruluş, enerji performansını izlemek ve ölçmek için uygun EnPG’ler belirlemelidir.
 Enerji referans noktası/noktalarının sürekliliği sağlanmalı ve kaydedilmelidir.
 Enerji performans göstergelerini belirleme ve güncelleme metodolojisi kayıt
altına alınmalı ve düzenli olarak gözden geçirilmelidir.
 EnPG’ler gözden geçirilmeli ve uygun olduğunda enerji referans noktasına
göre karşılaştırılmalıdır.
 Ölçmesi, hesabı ve anlaşılması basit olmalı
 Enerji Yoğunluğu; ciro başına harcanan enerji, TEP/TL
 Özgül (Spesifik) Enerji Tüketimi (SET); birim üretim başına harcanan enerji,
 Toplam maliyet içindeki enerji maliyet oranı; %, TL/TL
 Her bir ÖEK için bir EnPG tanımlanmalı ve izlenmeli

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 35


ENERJİ PERFORMANS GÖSTERGELERİ (EnPG)
(Kilit Kavram #4)
Kurum, enerji performansını ve
TESİS • EnPG
EnYS’ni nasıl sürekli olarak
Bazında • Spesifik EnPG
iyileştireceğini belirlemelidir.
• Ürüne (Ürün no.1)
PROSES özgü Enerji politikası, sürekli
Bazında • Prosese (Örn; iyileştirmeyi taahhüt etmelidir!
Kurutma) özgü
•Elektrik
ENERJİ •Doğal gaz Her bir ÖEK'ler için bir EnPG
Bazında •Termal Enerji tanımlanmalı ve izlenmeli
(Buhar)
•Kazan Normalize
EKİPMAN •Kompresör Basit Karmaşık İstatistiki
Bazında •Pompa / Fan
Geçen
Geçenyılın
yılın Üretim
ÜretimBaşına
Başına
aynı
aynı ayınagöre
ayına göre Enerji
Enerji Tüketimi
Tüketimi
Derece-gün-
Derece-gün-
Enerji verimliliği, kullanımı Gerçekleşen/
Gerçekleşen/ sayısına
sayısınagöre
göre
ve tüketimi için Beklenen Soğutma Y=
Y= a.X
a.X ++ bb
Beklenen Soğutma
ÖLÇÜLEBİLİR SONUÇLAR! enerjisi
enerjisi
Yıllık
YıllıkBirikimli
Birikimli Özgül
ÖzgülEnerji
Enerji
Seyir
Seyir Tüketimi(SET)
Tüketimi(SET)

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 36


ENERJİ TÜKETİMİNİ ETKİLEYEN
DEĞİŞKENLER (Yönlendiriciler, Drivers)
Y=A*X+B
 Enerji (E) = Çarpan(A) * Bağımsız Değişken (X) + Sabit (B)
 Üretim miktarı  R2 = Noktaların uyumluluğu (çizgiselliğe yakınlığı)
 B: Değişken (örneğin üretim) sıfır olduğundaki enerji tüketimi
 Hava sıcaklığı
 Isıtma ve soğutma enerji

Enerji Tüketimi (MWh)


tüketimlerini etkiler

 Gün ışığı varlığı için


enerji tüketimini etkiler
 Aydınlatma
 Katedilen yol
 Ulaşımda En. Tük.

 Doluluk oranı
Üretim (Ton)
Her Otellerde
 bir En. değişkenleri
ÖEK'ler’in Tük. tanımlanmalıdır.
Bu şekilde anormallikler tespit edilerek verimlilik potansiyelleri bulunabilir.

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 37


REFERANS ÇİZGİSİ / NOKTASI
Elektrik Tüketimi

Elektrik
Tüketimi
Ocak
MWh 2008
Elektrik Üretim MWh /
AY Tüketimi (Ton)
MWh Ton
Ocak 2008
Şubat 2009

 BAZ YÜK (B): Bir üretim Şubat 2009


olmaksızın tüketilen enerji

 Genellikle iyileştirme için iyi bir


fırsat alanı Üretim Miktarı (ton)

 Ciddi bir baz tüketim varsa ölçülmeli


ve analiz edilmelidir.
Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 38
38
AMAÇLAR, HEDEFLER ve EYLEM PLANLARI

AMAÇ HEDEF EYLEM PLANI


• Uzun dönem • SMARTS • Ne ?
(belki 3 yıl) • Özgün • Ne zaman ?
• Ölçülebilir • Kim tarafından ?
• Özgün • Bitti mi ?
• Ulaşılabilir
• Enerji • İlgili • Beklenen başarı
Politikasına • Zamanında elde edildi mi ?
uygun • Amacı
destekleyen

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 39


AMAÇLAR, HEDEFLER ve EYLEM PLANLARI

 4.4.6 Enerji hedefleri, amaçları ve enerji yönetimi eylem planları


Kuruluş; uygun fonksiyon, seviye, proses veya tesislerinde dokümante edilmiş
enerji hedef ve amaçları oluşturmalı, uygulamalı ve sürekliliğini sağlamalı,
ulaşma konusunda zaman çerçeveleri belirlenmelidir.
 Hedef ve amaçlar enerji politikasıyla tutarlı olmalıdır. Amaçlar, hedefler ile tutarlı olmalıdır.
 Kuruluş, hedef ve amaçları belirler ve gözden geçirirken; yasal şartlar ve diğer şartları,
önemli enerji kullanımlarını ve enerji gözden geçirmesinde belirlenen enerji
performansını iyileştirme fırsatlarını dikkate almalıdır. Kuruluş; finansal şartları, işletim
ve iş şartlarını, teknolojik seçenekleri ve ilgili tarafların görüşlerini de göz önünde
bulundurmalıdır.
 Kuruluş, hedef ve amaçl……………

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 40


ÖLÇÜM PLANI
 Hangi ölçüm cihazları ve ölçümler gerekecek ?
 Var olan ölçüm cihazları ile nasıl ölçülecek ??
 Manual veya otomatik okuma ?
 Yeni hangi ölçüm cihazlarına gereksinim var ?
ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ ARAÇLARI

ÖLÇÜM PLANI

Açıklamalar:
Bu sayfa, hem EnPG'leri gösterecek ve hem de kiritil Operasyon parametrelerini gösterecek ölçüm aletlerini içermektedir.

Yüksek Enerji İdeal Ölçüm Mevcut Sabit İdeal ölçüm ile mevcut enerji izleme
EnPG Enerji Etkenleri Ölçüm Planı
Tüketicileri Yöntemi/Cihazı Sayaç arasındaki fark
Kompresör Debisi / Enerji Analizörü
Hava Basınçlı hava Maliyet aşırı
Kompresör Elektrik Basınçlı hava debi Enerji Analizörü Debimetre
Kompresörü debisi yüksek
Tüketimi ölçer
Hava
Kompresörü Ölçüm planı oluşturulmuş mu?
Bina Isıtması
Plan hayata geçirilmiş mi?
Ana karakteristikleri izlenip yönetilmiş mi? Kalibrasyon Planı?
Yüksek Enerji Kritik Operasyon İdeal Ölçüm Mevcut Sabit İdeal ölçüm ile mevcut enerji izleme
Enerji Etkenleri Ölçüm Planı
Tüketicileri Parametreleri Yöntemi/Cihazı Sayaç arasındaki fark
Hava Difereransiyel Filtre Debi ve Filtre Diferansiyel Diferansiyel
Yok Diferansiyel Basınç Ölçer
Kompresörü Basıncı Tıkanıklığı Basınç Ölçer Basınç Ölçer
Kazanlar

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 41


OPERASYONEL KONTROL
KRİTİK İŞLETME PARAMETRELERİ
İdeal Verilerden Sapmalardan
Yüksek Enerji Üst Alt Ölçüm Cihazı Kalibrasyon
Parametre Birim Ölçüm kimler haberdar kimler haberdar Not
Tüketicisi Limit Limit Tanımı Sıklığı
Aracı edilecek ? edilecek ?
Toplam
Buhar Sistemi Çözünmemiş ppm 3500 3800 3400 TDS001 3 ay Operatörler Yöneticisi
Katı partiküller

Buhar Sistemi Kazan Basıncı bar 9,5 10 9 PT123 12 ay Operatörler Yöneticisi


Buhar Sistemi Egzoz Oksijeni % O2 3 3,5 2 Portatif 123 6 ay Operatörler Yöneticisi
Baca Gazı
Buhar Sistemi ºC N.A. 300 N.A. TT124 12 ay Operatörler Yöneticisi
Sıcaklığı
Diferansiyel
Pompa No: .. bar 3 3,3 2,7 P28 24 ay Operatörler Yöneticisi
Basınç
Yaş termometre sıcaklığı
Soğutma Sıcaklı Farkı ºC 25+/-10 35 15 T12 ve T16 12 ay Operatörler Yöneticisi
ile değişmekte
Kondenser
Soğutma Dizayn ºC  54.5.5 6İşletimin
N.A. kontrolü
T12 12 ay Operatörler Yöneticisi
Sıcaklığı Kuruluş aşağıdakiler aracılığıyla, belirli şartlar altında yürütülmelerini
Evaporatör
Soğutma Dizayn ºC 5
sağlamak
6
için, önemli
N.A. T12
enerji kullanımlarına
12 ay Operatörler
etki eden işletim ve
Yöneticisi
Sıcaklığı bakım faaliyetlerini enerji politikası, hedefleri, amaçları ve eylem
Kompresör planları ile tutarlı olacak şekilde belirlemeli ve planlamalıdır:
Basınçlı Hava bar 6 6,4 6 PT124 12 ay Operatörler Yöneticisi
Deşarj Basıncı
a) Olmamaları durumunda etkin enerji performansından ciddi
sapmalara yol açmaları söz konusu ise, önemli enerji kullanımları
ile ilgili işletme ve bakım faaliyetlerinin etkin olarak yürütülebilmesi
için kriterlerin oluşturulması ve düzenlenmesi,
b) İşletim kriterlerine uygun olarak; tesislerin, proseslerin,
sistemlerin ve donanımın işletim ve bakımının yapılm………..

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 42


OPERASYONEL KONTROLLER
(Düşük Maliyetli)
Kompresörler Pompalar Fanlar Aydınlatma
Düzenli filtre temizliği Kısma ve baypass vanalarının Filtre temizliği/değişimi Düzenli armatür ve lamba temizliği
elimine edilmesi
Gereksiz dirençlerin azaltılması Impeler kontrolü ve temizliği Kanalların ve Kanatların Kullanılmayan fluoresanların
temizlenmesi balastının çıkartılması
Hava kaçaklarının önlenmesi Pompa kaçaklarının onarılması Kanal kaçaklarının onarlması Gün ışığı kullanımının artırılması
Hava basıncının azaltılması Aşırı basıncın azaltılması Aşırı debinin kontrolü Aşırı aydınlatmanın önlenmesi
İsrafın azaltılması Kullanılmadığında pompanın Kullanılmadığında fanın Oda boş olduğunda kapatılması
kapatılması kapatılması
Sentetik yağ kullanılması Kavitasyonun önlenmesi Yatakların yağlanması İşlevsel aydınlatma yapılması
Dış hava kullanımı 1. Kaçakların
Büyük azaltılması
pompaların impeller değişimi V kayış yerine dişli kayış kul.
Uygun kalitede hava kullanılması Paralel pompaların optimizasyonu Kayışların gerginleştirilmesi Gündüz dış aydıınlatmanın
kapatılması
2. Etkin temizlik ve bakım
Buhar Sistemleri Isıtma
3. Verimli Sistemleri İklimlendirme
filtre, yağ, kayış değişimi Soğutma Sistemleri
4. Ayarların optimizasyonu (HVAC)
Ettkin ısı yalıtımı yapılması 5. Kullanılmayanların
Sızıntıların azaltılması Düzenlikapatılması
serpantinlerin temizliği Düzenli serpantinlerin temizliği
Hava alıcıların temizliği Isıtma yüzeylerinin temizliği Hava filtrelerinin düzenli temizliği/ Kapıların hava geçirgenliğinin
6. Uygun akışkan kullanılması Değişimi azaltılması
Kondenstop kaçaklarının 7.
Havaİsrafın
kaçaklarının azaltılması
önlenmesi Yalıtım kaçaklarının önlenmesi Yalıtım kaçaklarının önlenmesi
önlenmesi
Buhar basıncının azaltılması Sadece istenen sıcaklıkta ısıtma Sadece istenen sıcaklıkta Soğutma sıcaklığının
iklimlendirme yükseltilmesi
Yardımcı kazanın kapatılması Yanmanın yüke uygun hale Oda boş olduğunda minimuma Kondens sıcaklığının düşürülmesi
getirilmesi indirilmesi
Uygun su şartlandırması Uygun su şartlandırması Uygun soğutucu akışkan kul. Yoğuşmayan gazların deşarjı
Düzenli kazan yanma ayarı Düzenli brulör ayarı Düzenli brulör ayarı
Blöfün azaltılması Isı köprülerinin azaltılması Kayışların gerginleştirilmesi

Enerji Yönetim Sistemi (EnYS) İç Tetkikçi Eğitimi - ASD Proje Ltd. Şti.
2017 / Ayhan Sarıdikmen 43
ENERJİ VERİMLİ BAKIM (EnVB)
 Bakımın öncelikli amacı geleneksel olarak güvenilirliği ve
kullanılabilirliği korumak olmuştur.
 Ekipman bakımlı tutulur ise, aynı zamanda enerji verimli olma olasılığı
daha yüksektir.
 Reaktif bakım kuşkusuz enerji israfına neden olacaktır.
 Enerji maliyeti genellikle bakım maliyetinden daha fazla
olacaktır (aynı zamanda farklı bir bütçe!).
 Tüm önemli enerji kullanıcılarının (ÖEK) uygun şekilde bakımının
yapılması gerekir.
 Tesis bakım personeli gibi, dışarıdan alınan hizmet tedarikçileri
için de geçerlidir.

Prosedürlere dayalı Eğitime dayalı Teknolojiye dayalı


Prosedürler ve çalışma Bakım eğitimi Kontrol sistemleri
talimatları Çalıştırma eğitimi Alarm/uyarı sistemleri
Ekipman kayıt defterleri Yüklenici eğitimi Otomatik kontrollü faaliyetler
Koruyucu bakım çizelgesi Koruyucu bakım sistemi

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 44


EĞİTİM PLANI
 4.5 Uygulama ve işletim

 4.5.2 Yeterlilik, eğitim ve farkındalık


Kuruluş, önemli enerji kullanımları ile ilgili her türlü kuruluş personeli veya kuruluş adına
çalışan personelin; uygun öğretim, eğitim, beceri veya tecrübeye sahip olmasını
sağlamalıdır. Kuruluş, önemli enerji kullanımlarının kontrolü ve EnYS’nin işletimi ile ilgili
eğitim ihtiyaçlarını belirlemelidir. Kuruluş bu ihtiyaçları karşılamak için eğitim sağlamalı veya
diğer faaliyetleri gerçekleştirmelidir.
 Uygun kayıtlar muhafaza edilmelidir.
 Kuruluş, her türlü kuruluş personeli veya kuruluş adına çalışan personelin;
a) Enerji politikası, prosedürleri ve EnYS’nin şartlarına uyumun öneminin,
b) EnYS’nin şartlarını yerine getirme konusundaki rolü, sorumluluğu ve yetkilerinin,
c) İyileştirilmiş enerji performansının getirilerinin,………….
Çalışan Etkileyenler Bekım için Enerji
Adı İş Unvanı Bölümü Kategorisi EYS'ye Giriş EnPG'ler ÖEK 1 ÖEK 2 ÖEK 3
Kimliği için Enerji Enerji İhtiyatı
Üretim Sorumlusu Etkileyen E E
Tesis Operatörü Doğrudan E E
WWT Operatörü Doğrudan • EnYS Bilgilendirme E Eğitimi
Bakım Doğrudan E
Temizlikçi
• EnYS Uygulama Eğitimi E
Güvenlik • EnV Teknikleri Eğitimi E
Emniyet Görevlisi E
Yönetici Etkileyen
• E
EnV Farkındalık EğitimleriE
Enerji Mühendisi Doğrudan • E ÖEK EOperatörleri
E E E Eğitimleri
E E E

• İşbaşı Eğitimleri, vb.


Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 45
EnV İLETİŞİM PLANI

 4.5 Uygulama ve işletim

 4.5.3 İletişim
Kuruluş, ölçeği ile uyumlu olacak şekilde enerji performansı ve EnYS konusunda
iç iletişimi sağlamalıdır.

 Kuruluş; kendi personeli veya kuruluş adına çalışan personelin, EnYS


konusunda yorum yapabileceği ve EnYS’de iyileştirilme önerilerinde
bulunabileceği bir proses oluşturmalı ve uygulamalıdır.

 Kuruluş, EnYS ve enerji performansı hakkında dış iletişimin sağlanıp


sağlanmayacağına karar vermeli ve bu kararını dokümante etmelidir.

 Karar dış iletişimin sağlanması yönünde ise kuruluş, bu dış iletişim için bir
yöntem oluşturulmalı ve uygulamalıdır.

ENERJİ VERİMLİ ÇALIŞMA KÜLTÜRÜ’NÜN


ZAMANLA YARATILMASI GEREKMEKTEDİR.
Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 46
ENERJİ VERİMLİ TASARIM
(EnVT)

DAĞITIM ÜRETİM KONTROL


ENERJİ OPERASYONE
sisteminin sisteminin sisteminin
HİZMETİ' nin L KONTROL'
tasarımı tasarımı tasarımı
iyi ün kolaylaş-
tırıldığından ve şartların iyi ve şartların iyi ve şartların iyi
değerlendirilme
değerlendirilme değerlendirilme değerlendirilme
si emin olunması
si si si

Doğru/ Donanım Basınçlı hava / Enerji En verimli


Gerçek üzerinde Kritik Buhar, ölçümü, teknoloji
Gereksinimi işletme sıcak/soğuk su kaydı, analizi seçildi mi?
(Pompa/Fan/ parametresi vb. dağıtımları kolay
Kompresör/ sayacı varmı? kayıpları en
Satın almada yapılabiliyor
Soğutucu
vb.gücü)
Kolay aza indirecek
verimlilik en mu? Enerji
belirleyin. okunabiliyor şekilde son düşünülen performansı
Atık ısılar mu? tasarlandı mı?
olmasın. kolay
kullanılabiliyor anlaşılabiliyor
mu? EnVT genellikle sermaye maliyetini de düşürecektir, mu?
İlerde olası gerçekçi genişlemeye izin verilmelidir.
Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 47
ENERJİ VERİMLİ SATIN ALMA (EnVSA)
 4.5.7 Enerji hizmetleri, ürünler, donanım ve enerjinin tedariki
 Kuruluş; önemli enerji kullanımı üzerine etkisi olan veya olabilecek enerji hizmetleri, ürün ve
donanımın tedariki sırasında tedarikçilerine, tedarikin enerji performansı açısından da
değerlendirileceğini bildirmelidir.

 Kuruluş; enerji kullanan ve enerji performansı üzerine önemli bir etki yapması beklenen ürün,
donanım ve hizmetler tedarik ederken, bunların planlanan veya beklenen işletme ömrü
süresince enerji kullanımı, tüketimi ve verimliliklerini değerlendirmeye yönelik kriterler
oluşturmalı ve uygulamalıdır.

 Kuruluş, etkin enerji kullanımı için, uygulanabildiğinde, enerji satın alma şartnameleri
 Tüm tedarikçilerin,
tanımlamalı ve dokümante EnYS sahip olunduğuna ve tekliflerinde enerji
etmelidir.
verimliliği kriterlerinin ön-planda tutulması gerektiğine dair bilgilendirilmesi
gerekmektedir.
 Tedarikçilere, enerji verimliliğinin iyileştirilmesi için ne tür destekler
sağlanabileceğinin sorulması
 Satın alınan kalemlerin enerji performansının ve etkilerinin neler
olabileceği hususunda değerlendirebilme yetilerine sahip olunması lazımdır
 Ömür Boyu Maliyet (Life Cycle Costing; LCC) hesaplanarak satın alma
kararlarının verilmesi esastır.

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 48


DOKÜMANTASYON
 4.5.4 Dokümantasyon

 4.5.4.1 Dokümantasyon şartları


Kuruluş, EnYS’nin temel unsurlarını ve bu unsurların birbirleriyle etkileşimini
açıklamak için; yazılı, elektronik, veya başka bir ortamda bilgiler oluşturmalı,
uygulamalı ve sürekliliğini sağlamalıdır.

 EnYS dokümantasyonu aşağıdakileri içermelidir,


a) EnYS’nin kapsamı ve sınırları,
b) Enerji politikası,
c) Enerji hedefleri, amaçları ve eylem planları,
d) Bu standardın istediği kayıtlar dahil dokümanlar,
e) Kuruluş tarafından gerekli olduğu belirlenen diğer dokümanlar.

Not - Dokümantasyonun seviyesi aşağıdaki nedenlerle, farklı kuruluşlar için


değişkenlik gösterebilir:
- Kuruluşun büyüklüğü ve faaliyetlerin türü,
- Proseslerin kompleksliği ve aralarındaki etkileşimler,
- Personelin yeterliliği.

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 49


KONTROL

Yönetimin  Operasyonların
Katılımı
Yönetimin
Sorumluluğu
Evet Kontrolü
• İşletme ve bakım
Yönetim Politika/ kayıtlarının kontrolü
Gözden
Geçirme Strateji • Ekipmanların kontrolü
 Sistemin Kontrolü
Planlama • Herkes gereğini yapıyor
Günlük
Operasyonlar
mu ?
İÇ TETKİK  Planların Kontrolü
İzleme &
Uygulama ve • Süreçler doğru mu ?
Ölçme /
Operasyon
Kontrol
 Performansın Kontrolü
Düzeltici –
Önleyici • EnPG’lerin kontrolü
Faliyetler
• Trendler ve maliyetler ?

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 50


KONTROL ETME

 4.6 Kontrol etme


 4.6.1 İzleme, ölçme ve analiz
Kuruluş enerji performansını belirleyen faaliyetlerinin temel
karakteristiklerinin belirli aralıklarla izlenmesi, ölçümü ve analiz
edilmesini sağlamalıdır. Temel karakteristikler en az aşağıdakileri
içermelidir:
a) Önemli enerji kullanımları ve diğer enerji gözden geçirmesi çıktıları,
b) Önemli enerji kullanımlarına dair ilgili değişkenler,
c) EnPG’ler,
d) Eylem planlarının hedef ve amaçlara ulaşmadaki etkinliği,
e) Mevcut tüketimin, beklenen enerji tüketimine göre değerlendirilmesi.

 Temel karakteristiklerin izlenmesi ve ölçümünden elde edilen


sonuçlar kayıt altına alınmalıdır.

 Kuruluşun ölçeği ve kompleksliğine, izleme ve ölçme donanımına uygun


bir enerji ölçme planı tanımlanmalı ve uygulanmalıdır.

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 51


KONTROL ETME
İzleme – Ölçme - Analiz
 4.6 Kontrol etme
 4.6.1 İzleme, ölçme ve analiz
Not - Ölçme; küçük kuruluşlarda sadece sayaç kullanımından başlayarak,
verileri birleştirip otomatik analiz yapabilen bir yazılım uygulamasına
bağlı tam bir izleme ve ölçme sistemine kadar değişiklik gösterebilir. Ölçme
araç ve yöntemlerini belirlemek kuruluşun kararına bağlıdır.
 Kuruluş, ölçme ihtiyaçlarını belirlemeli ve periyodik olarak gözden
geçirmelidir. Kuruluş, temel karakteristikleri izleme ve ölçmede kullanılan
donanımın doğru ve tekrarlanabilir veriler üretmesini sağlamalıdır.
Kalibrasyon kayıtları ve doğruluk ve tekrarlanabilirliği gösteren diğer
kayıtlar muhafaza edilmelidir.

 Kuruluş, enerji performansından önemli sapmaları araştırmalı ve


bunlara karşı harekete geçmelidir. Bu faaliyetlerin sonuçları
muhafaza edilmelidir.
 Ölçmediğiniz bir şeyi yönetemezsiniz.
 Her bir ÖEK'ler için en az 1 adet EnPG tanımlanmalıdır

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 52


KONTROL ETME
 Teknik Kontroller

 Ekipman ve sistemlerin doğru/verimli çalışıp çalışmadığının


günlük kontrolleridir
 En büyük dikkat ÖEK'ler’lere verilmelidir
 Birisi bu günlük kontroller için görevlendirilmelidir
 Operasyonel kontrolde günlük kayıtların oluşturulmasının temelidir.
Bu kayıtlar da ayrıca düzenli olarak kontrol ve analiz edilmelidir
 Ayrıca bakım faaliyetleri de kontrol edilmelidir
 Kritik İşletme Parametrelerinin kontrolüne önem verilmelidir.

 4.6.2 Yasal ve diğer şartlar


Kuruluş, enerji kullanımı ve tüketimine ilişkin uymakla yükümlü olduğu yasal şartlar ve diğer
şartlara uyumluluğunu planlı aralıklarla değerlendirmelidir.

 Uyumluluğun değerlendirilmesi sonuçlarına ait kayıtlar


muhafaza edilmelidir.

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 53


KONTROL ETME
Sistem Kontrolleri
 Uygunsuzluklar  Düzeltici faaliyet
• Bir ihtiyacın giderilmesi değildir • Uygunsuzluğun bir daha
• Kapsam konusu net olmalıdır oluşmasının önlenmesi
• Aşırı sapmalar rapor edilmelidir  Önleyici Faliyet
 Düzeltme • Gelecekteki potansiyel bir
• Problemin giderilmesi/düzeltilmesidir, uygunsuzluğun oluşabilmesinin
önlenmesi
• Örn. Basınçlı hava basıncının
düşmesinin önlenmesi  İç Tetkik
• Sistemin gerekliliklere uygun
olarak çalıştığının kontrolü
Bölüm YEKS Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
Kayıt Tutma Şebekeler YG/EE
EnPG'ler Üretim ünitesi 1 YG/EE
EnPG'ler Şebekeler YG/EE
İletişimler İdari YG/EE
Amaçlar ve Atık Su Arıtma YG/EE
Hedeflenenler
Operasyonel Kontrol Üretim ünitesi 2 YG/EE
4.4.6 Tanımlanan Hedeflenen Gerçekleşen Potansiyel
Planlama Soğutma ID Tanım Kaynak Düzeltici Faaliyet Sorumlu
Tarih Bitiş Bitiş Sonuçları
Uygunsuzluklar ve İklimlendirme Santrali
US1 Çalışanlara Bilinçlendirme 15.7.2014 İç Tetkik Eğitimin tamamlanması JB ? Verimsiz
Düzeltici Faaliyetler (HVAC)
eğitimi verilmedi operasyonlar
US2 Kazan operatörleri kazan 30.6.2014 İç Tetkik Eğitimin tamamlanması JB ? Verimsiz
blöfü, flaş-buhar, kondenstop operasyonlar
vb. hk eğitilmedi
US3

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 54


KONTROL ETME
İÇ TETKİK
 4.6.3 EnYS’nin iç tetkiki
 Kuruluş, EnYS’nin;

 Bu standardın şartları dahil enerji yönetimi için planlanmış düzenlemelere


uygunluğunu,
 Belirlenen enerji hedef ve amaçlarına uygunluğunu,
 Etkin bir şekilde uygulanması, sürdürülmesi ve enerji performansını
iyileştirmesini sağlamak amacıyla planlı aralıklarla iç tetkikler
gerçekleştirmelidir.

 Tetkik edilecek alanların ve proseslerin durum ve önemleri ve bunun yanı


sıra geçmiş tetkiklerin sonuçları göz önünde bulundurularak bir
tetkik planı ve takvimi oluşturulmalıdır.
 Tetkikçilerin seçimi ve tetkiklerin gerçekleştirilmesi sırasında, tetkik
prosesinin objektifliği ve tarafsızlığı güvence altına alınmalıdır.
 Tetkik sonuçları muhafaza edilmeli ve üst yönetime rapor
edilmelidir.

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 55


KONTROL ETME
İÇ TETKİKLER– Önemli Sapmalar
İÇ TETKİKLER: EnYS çalışmasının bağımsız taraflarca kontrolüdür

 Planlar, faaliyetler, prosedür ve prosesler EnYS gerekliliklerine göre


doğru çalışıyor mu ?
 Enerji verimliliğini iyileştirecek şekilde EnYS etkin kullanılıyor mu ?
 EnYS, amaç ve hedefleri karşılıyor mu ?
 ISO50001 EnYS şartları sağlanıyor mu ?
 SAPMA NEDİR ?  NE YAPMAK GEREKİR ?
• Beklenen ölçüm değerine göre • Araştırma
majör bir farklılık bulunması
• Uygun önlemin alınması
• Ekipman veya sistemin
EnPG’de, operasyonel limitler • Kayıt açılması
dahilinde
hedeflenen/beklenen
performansı vermemesi
Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 56
KONTROL ETME
UYGUNSUZLAR
 4.6.4 Uygunsuzluklar, düzeltme, düzeltici faaliyet ve önleyici
faaliyet
Kuruluş; mevcut uygunsuzluklar için düzeltme işlemi uygulamalı, ayrıca
mevcut ve potansiyel uygunsuzluklar için;

a) Uygunsuzluklar veya potansiyel uygunsuzlukların gözden geçirilmesini,


b) Uygunsuzluklar veya potansiyel uygunsuzlukların nedenlerinin belirlenmesini,
c) Uygunsuzlukların oluşmamasını sağlamak veya tekrar oluşmasını engellemek
için faaliyet ihtiyacının değerlendirilmesini,
d) Gereken uygun faaliyetlerin belirlenmesi ve uygulanmasını,
e) Düzeltici ve önleyici faaliyet kayıtlarının muhafaza edilmesini,
f) Uygulanan düzeltici veya önleyici faaliyetin etkinliğinin gözden geçirilmesini
içerecek şekilde düzeltici ve önleyici faaliyetler gerçekleştirmelidir .

 Düzeltici ve önleyici faaliyetler, karşılaşılan mevcut veya potansiyel problemlerin


derecesine ve karşılaşılan enerji performansı sonuçlarına uygun olmalıdır.
 Kuruluş, EnYS’de gerekli her türlü değişikliğin yapılmasını sağlamalıdır.

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 57


KAYITLARIN KONTROLU
YÖNETİM GÖZDEN GEÇİRME
 4.6.5 Kayıtların kontrolü
Kuruluş, EnYS ve bu standardın şartlarına uygunluğunu ve ulaşılan
enerji performansı sonuçlarını göstermek için gerekli kayıtları
oluşturmalı ve muhafaza etmelidir.

 Kuruluş; kayıtların tanımlanması, kayıtlara ulaşılması ve kayıtların elde


tutulması için kontrolleri tanımlamalı ve uygulamalıdır.
 Kayıtlar; okunaklı, ayırt edilebilir ve ilgili faaliyete izlenebilir olmalı ve
bu şekilde kalmalıdır.

 4.7 Yönetimin gözden geçirmesi

 4.7.1 Genel

 Üst yönetim EnYS’yi; uygunluk, yeterlilik ve etkinliğinin sürekliliğini güvence


altına almak için planlanmış aralıklarla gözden geçirmelidir.
 Yönetimin gözden geçirme kayıtları muhafaza edilmelidir.

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 58


YÖNETİM GÖZDEN GEÇİRME (YGG)
Kilit Kavram #6)
Yönetimin
Katılımı
 Düzenli sunumlar
Nasıl Gidiyor ?
Yönetimin
Sorumluluğu
Evet

Yönetim
• Performansdaki iyileştirme
Politika/
Gözden
Geçirme Strateji hedeflendiği gibi mi ?
• Üstesinden gelinmesi
gereken problemler ve
Planlama
Günlük engeller nelerdir ?
Operasyonlar
İÇ TETKİK
• Başarılanlar nelerdir ?
İzleme &
Ölçme /
Uygulama ve
 Bir sonraki dönem için
Operasyon
Kontrol
plan nedir ?
Düzeltici –
Önleyici
Faliyetler
• Bu planı gerçekleştirmek için
ihtiyacımız olanlar nelerdir ?

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 59


YGG AMAÇ ve ZAMANLAMA ?

“Sistemin ve iyileştirilmesi için gerekli desteğin inşası ve


sürdürülmesi”

 Üst yönetime sistemin ne kadar iyi performans


verdiğinin gösterilmesi
 Üstesinden gelinmesi gereken olası engellerin
bulunduğu problemli alanların tespiti
 Sistem desteğinin sürdürülmesi
 Gelecek dönem planların önerilmesi ve üzerinde
anlaşma sağlanması
 Gözden geçirmenin yapılma sıklığında değişkenlik olabilir
• Tüm üst yönetimin bulunduğu muhtemelen yıllık bir
toplantıda görüşmeyi planlayabilmekte
 İlki Planlama fazı tamamlandıktan yakın bir zaman sonra
Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 60
PROJE PLANI
SÜRE
(Gün) BAŞLAMA BİTİŞ
HAZIRLIK 29,0 1.4.2015 30.4.2015
Üst Yönetimin Taahütünün Sağlanması (Kick-off Toplantısı) 1,0 1.4.2015 2.4.2015
Yetki ve Sorumlulukların Belirlenmesi 7,0 2.4.2015 9.4.2015
Enerji Poltikasının Belirlenmesi ve Onayı 14,0 9.4.2015 23.4.2015
Gerekli Kaynakların Belirlenmesi 7,0 23.4.2015 30.4.2015

PLANLAMA 65,0 30.4.2015 4.7.2015


Yasal ve Diğer Gerekliliklerin Gözden Geçirilmesi 2,0 30.4.2015 2.5.2015

Enerji Gözden Geçirme 49,0 2.5.2015 20.6.2015


Enerji Tüketim Verilerinin Analizi 7,0 2.5.2015 9.5.2015
YEKs'lerin (Yüksek Enerji Tüketicileri) nin Belirlenmesi 1,0 9.5.2015 10.5.2015

Kilit Personelin Belirlenmesi ve Eğitim Planı Oluşturulması 1,0 10.5.2015 11.5.2015


Enerji Tüketimini Tetikleyen Değişkenlerin Belirlenmesi 1,0 11.5.2015 12.5.2015
HAYATA GEÇİRME VE UYGULAMA 21,0 4.7.2015 25.7.2015
YEKS'ler için Kritik İşletme Parametrelerinin Belirlenmesi 7,0 12.5.2015 19.5.2015 Eğitimlerin Gerçekleştirilmesi 3,0 4.7.2015 7.7.2015
Hangi Detay/Odaklı Enerji Etütlerinin Yapılacağını Enerji Verimliliği Farkındalığının Arrtırılması 2,0 7.7.2015 9.7.2015
Belirlenmesi 7,0 19.5.2015 26.5.2015 Kayıtların Yönetimi 1,0 9.7.2015 10.7.2015
Operasyonel Kontrolün Gözden Geçirilmesi 7,0 26.5.2015 2.6.2015 Ekipmanların Operasyonu 1,0 10.7.2015 11.7.2015
Enerji Verimliliği Potansiyellerinin Veri Tabanının Ekipmanların Bakımı 7,0 11.7.2015 18.7.2015
Oluşturulması 1,0 2.6.2015 3.6.2015 Eylem Planının Yönetimi 1,0 18.7.2015 19.7.2015
Enerji Performans Çizgisinin Geliştirilmesi 2,0 3.6.2015 5.6.2015 Enerji Verimliliği İyileştirme Metodolojisinin Geliştirilmesi 2,0 19.7.2015 21.7.2015
Enerji Performans Göstergelerinin (EnPG) Belirlenmesi 7,0 5.6.2015 12.6.2015 Satın Alma Şartnamelerinin Geliştirilmesi 2,0 21.7.2015 23.7.2015

Ölçüm Planı Oluşturulması 1,0 12.6.2015 13.6.2015 Farkındalık Kampanyalarının Gerçekleştirilmesi 1,0 23.7.2015 24.7.2015

Yenilenebilir ve Alternatif Enerjiler Potansiyelinin Gözden İletişim 1,0 24.7.2015 25.7.2015


Geçirilmesi 7,0 13.6.2015 20.6.2015
KONTROL 7,0 25.7.2015 1.8.2015
Teknik Kontroller 1,0 25.7.2015 26.7.2015
Amaçlar, Hedefler ve Eylem Planı 14,0 20.6.2015 4.7.2015
Performans Kontrolü 1,0 26.7.2015 27.7.2015
Amaçların Belirlenmesi 2,0 20.6.2015 22.6.2015 İç-Tetkiklerin Planlanması 2,0 27.7.2015 29.7.2015
Hedeflerin Belirlenmesi 3,0 22.6.2015 25.6.2015 İç-Tetkiklerin Gerçekleştirilmesi 3,0 29.7.2015 1.8.2015
Eylem Planının Geliştirilmesi 7,0 25.6.2015 2.7.2015
Eylem Planının Onayı 2,0 2.7.2015 4.7.2015
YÖNETİM GÖZDEN GEÇİRME (YGG) 2,5 1.8.2015 3.8.2015
YGG'nin Planlanması 2,0 1.8.2015 3.8.2015
YGG'nin Gerçekleştirilmesi 0,5 3.8.2015 3.8.2015

TOPLAM 124,5 1.4.2015 3.8.2015

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 61


ÖMÜR MALİYETİ

 NBD le benzerlik gösterir


ancak tüm nakit akışı
negatiftir.
 Örneğin;
 Sabit hızlı pompa: 5000$
satın alma maliyeti, 7000$
yıllık işletme maliyeti VEYA

 Değişken hız sürücülü


pompa: 8000$ satın alma
maliyeti, 3000$ yıllık işletme
maliyeti

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 62


İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ SENARYOLARI

Source: IEA/ UNIDO 2010

Emisyonları düşürmenin
en etkin yolu enerji
verimliliği tekniklerini
uygulamak

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 63


EnYS - KİLİT KAVRAMLAR

Yönetimin
Katılımı
1. Taahhüt / Sahiplenme
Yönetimin Evet
Sorumluluğu
• Sorumluluk ve Yetkiler
Yönetim
Gözden
Politika/ 2. Yüksek (Önemli) Enerji
Geçirme Strateji
Kullanan Sistemler
(ÖEK'ler’ ler)
Planlama 3. Potansiyeller Listesi
Günlük
Operasyonlar
İÇ TETKİK
4. Enerji Performans
Göstergeleri (EnPG’ ler)
İzleme &
Uygulama ve
Ölçme /
Kontrol
Operasyon 5. Operasyonel Kontrol
Düzeltici –
Önleyici 6. Yönetim Gözden Geçirme
Faliyetler
(YGG)

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 64


SORULAR ?
Teşekkürler

Ayhan Sarıdikmen
Enerji Verimliliği
Eğitim Etüt Proje Yöneticisi
ISO 50001 Denetçisi

Enerji Yönetim Sistemi / 2017 / A. Sarıdikmen 65

You might also like