KESATUAN MELAYU

SINGAPURA
JMS 213: Sejarah Politik Malaysia Moden

Mohamad Rafsanjani Shah bin Awang @ Rahim

911112036321
JK/12857/19
Sejarah Dan Latarbelakang Kesatuan Melayu Singapura

 Parti ini ditubuhkan pada 14 Mei 1926 sebagai sebuah pertubuhan agama, budaya dan kebajikan bagi 
masyarakat Melayu Singapura oleh Mohamed Eunos Abdullah.
 Kesatuan ini merupakan salah sebuah pergerakan semi-politik Melayu pertama yang ditubuhkan pada
tahun 1926 di Negeri-Negeri Selat.
 Pada 1954, ia menjadi satu daripada tiga parti politik yang bekerjasama membentuk Barisan Buroh (LF)
bersama-sama Parti Buruh Demokratik dan Parti Sosialis Singapura.
 Apabila keputusan dibuat untuk menggabungkan semua parti menjadi satu, KMS menarik diri dan
menyertai Parti Perikatan Singapura bersama-sama Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO)
yang mana cabang Singapuranya ditubuhkan oleh pemimpin KMS dan Persatuan Cina Tanah Melayu.
 Dalam pilihan raya umum 1955, KMS telah menghantar calon tunggal, Mohamed Sidik Abdul Hamid,
di kawasan undi Pulau-pulau Selatan. Beliau telah menang dengan perolehan 50.6% undi.
 KMS turut menurunkan seorang calon dalam pilihan raya kecil Cairnhill 1957, tewas dengan hanya
menerima 17% undi sahaja.
 KMS sebelum ini telah bersetuju dengan anggota Perikatan untuk tidak menghantar calon, menyebabkan
mereka dikeluarkan daripada Perikatan atas perbuatan tersebut.
 Selepas mencuba tetapi gagal membentuk perikatan baharu dengan Parti Islam Se-Tanah Melayu (PAS)
dan Parti Rakyat, KMS bertanding dalam pilihan raya umum 1959 sendirian. 
 Mereka menghantar tiga orang calon, tetapi hanya memperoleh 0.5% daripada jumlah undi, dan tewas di
semua kerusi.
 Selepas Ordinan Persatuan dikuatkuasakan pada 1960, KMS gagal untuk didaftarkan semula.
 Pemimpin-pemimpin KMS kebanyakannya terdiri daripada wartawan Melayu yang berpendidikan
Inggeris, pegawai kerajaan, saudagar, dan orang-orang yang mempunyai kedudukan tradisional, sekular
dan agama.
 Mereka memperjuangkan kemajuan sosio-ekonomi orang Melayu terutamanya dari segi peluang
pendidikan tinggi di kalangan generasi muda.
 Kelahiran KMS menandakan "titik perubahan dalam sikap politik orang Melayu“ kerana ia menandakan
permulaan usaha masyarakat untuk mempromosikan hak dan kepentingan mereka secara aktif.
 Salah satu pencapaian terawal dan paling ketara ialah penubuhan Penempatan Melayu Jalan Eunos, juga
dikenali sebagai Kampung Melayu, pada tahun 1929.
 Lebih penting lagi, KMS adalah pelopor kepada pelbagai parti politik Melayu yang muncul kemudian
dalam tempoh selepas perang, khususnya Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO) di Malaysia.
 KMS juga telah menubuhkan beberapa cawangan lain seperti di Melaka dan Pulau Pinang.[4]
Tokoh Yang Terlibat dalam Kesatuan Melayu Singapura

 Kesatuan Melayu Singapura (KMS) ini diasaskan oleh Mohamad Eunos Abdullah dan dibantu oleh Tengku Abdul Kadir dan
Embok Suloh.
 Sebelum menubuhkan KMS ini, Mohamad Eunos merupakan salah seorang ahli Dewan Mesyuarat bagi Negeri-Negeri Selat
(NNS) pada tahun 1924.
 Beliau lahir di Singapura, 00 Disember 1876 – meninggal di Singapura, 12 Disember 1933 pada umur 57 tahun)
 Merupakan seorang wartawan, ahli politik, dan pengasas Kesatuan Melayu Singapura.
 Eunos merupakan anak seorang pedagang Minangkabau dari Sumatera Barat, Indonesia.
 Beliau belajar di Raffles Institution pada tahun 1893. Pada tahun 1907 ia menjadi editor akhbar berbahasa Melayu "Utusan
Melayu." 
 Beliau merupakan salah seorang Melayu pertama yang menjadi Hakim Perdamaian pada tahun 1922.
 Pada tahun 1926, ia mendirikan "Kesatuan Melayu Singapura" (Singapura Melayu Union), sebuah organisasi politik yang
membela hak-hak kaum Melayu Singapura. 
 Destinasi utama dari Kesatuan Melayu Singapura adalah untuk mempromosikan kemajuan Melayu, serta meningkatkan
pendidikan dan minat dalam politik. Boleh dikatakan bahawa Kesatuan Melayu Singapura merupakan pelopor organisasi
Nasionalis Melayu di Singapura.
 Ketika Muhammad Eunos menjadi seorang ahli Dewan Perundangan Straits Settlements, pada tahun 1927 dia meminta kepada
pemerintah sebidang tanah untuk membina sebuah Kampung Melayu. 
 Kerajaan meluluskan rancangan tersebut dan memberikan wang sejumlah $ 700,000 kepada Eunos yang digunakannya untuk
membeli tanah seluas 600 hektar.
 Kampung ini akhirnya dikenali sebagai Kampung Melayu atau Kampung Eunos.
Peranan Dan Perjuangan Kesatuan Melayu
Singapura
 Menjaga kepentingan sosioekonomi penduduk Melayu Singapura
 Terdapat beberapa matlamat penubuhan KMS ini ialah menggalakkan ahli-ahlinya bergerak dengan aktif dalam
urusan pentadbiran.
 Bukan itu sahaja, KMS juga memperjuangkan kemajuan dan kepentingan masyarakat Melayu dalam bidang
politik dan juga pendidikan serta mewakili masyarakat Melayu dalam berurusan dengan pemerintah dalam
segala aspek yang berkaitan dengan masyarakat Melayu.
 Di samping itu, KMS juga bertanggungjawab dan mengambil berat mengenai pendidikan masyarakat Melayu.
 KMS merupakan salah sebuah persatuan separa politik yang bersifat taat setia dan sentiasa bekerjasama dengan
kerajaan semasa penubuhannya.
 Antara perkara yang jelas dilakukan oleh KMS ialah membantu mengadakan parti meraikan atau parti
perpisahan bagi seseorang pegawai yang telah berkhidmat di Tanah Melayu serta sebagainya.
 Hal ini dapat dibuktikan melalui petikan berikut :
“…. Giving tea parties to greet and farewell arriving and departing governers, presenting loyal address, and
organizing appropriate functions to mark such British royal occasions as the Jubilee of King George V, the death of
that monarch.…”
 Walaupun begitu penubuhan KMS di Singapura ini telah menarik perhatian masyarakat Melayu melalui bidang
kewartawanan.
 Kewartawanan Melayu telah memberikan kesedaran kepada para pembacanya mengenai penubuhan persatuan-
persatuan di negeri-negeri Melayu pada waktu tersebut.
 Dan melalui penubuhan persatuan tersebutlah, masyarakat Melayu boleh menyuarakan hak dan kebebasan
mereka.
 Bukan itu sahaja, persatuan-persatuan tersebut dijadikan sebagai medium untuk membela nasib-nasib orang
Melayu.
 Terdapat beberapa akhbar dan majalah yang digunakan bagi menimbulkan dan memupuk semangat kesedaran
kepada penduduk di Tanah Melayu terutamanya orang Melayu sendiri.
 Antaranya ialah Idaran Zaman, Saudara, Warta Malaya, Majlis, Majalah Malaya dan sebagainya.
 Justeru itu, pada tahun 1927, empat orang wakil orang Melayu telah dilantik oleh pentadbiran British di dalam
Majlis Mesyuarat Persekutuan dengan tujuan sebagai wakil bagi orang Melayu Negeri-negeri Melayu Bersekutu.
 Bukan itu sahaja, melalui cadangan penubuhan persatuan negeri itu telah membolehkan
masyarakat Melayu menyuarakan pendapat mereka kepada kerajaan British.
 Dan ianya juga berfungsi sebagai medium untuk wakil-wakil Melayu untuk memberikan
pandangan mereka kepada kerajaan British di Tanah Melayu.
 KMS juga mempunyai pengaruh dan dijadikan sebagai mentor terutamanya dalam aspek
pentadbiran kepada persatuan-persatuan negeri yang lain.
 Antara persatuan negeri yang terlibat ialah Persatuan Melayu Perak (1937), Persatuan
Melayu Selangor (1938) dan Persatuan Melayu Pahang (1938).
 Maka, kewujudan KMS ini dikatakan memberi pengaruh di Tanah Melayu melalui akhbar-
akhbar yang menimbulkan semangat kesedaran dalam kalangan masyarakat Melayu sendiri.
 Bahkan KMS juga dirujuk oleh persatuan/kesatuan yang seterusnya selepas penubuhan
KMS.
 Oleh itu, KMS juga dikatakan sebagai perintis kepada penubuhan persatuan/kesatuan separa
politik di Tanah Melayu sebelum tahun 1941.
Sumbangan Kesatuan Melayu Singapura
 Penubuhan bertujuan menggalakkan ahli bergerak aktif dalam pentadbiran, memperjuangkan
kepentingan orang Melayu dalam politik dan pendidikan serta mementingkan pelajaran teknik
dan pengajian tinggi.
 Kejayaan KMS mendorong penubuhan persatuan negeri lain (Persatuan Melayu Pahang,
Persatuan Melayu Selangor dan Persatuan Melayu Negeri Sembilan) yang dianggotai oleh
kakitangan kerajaan. Mereka bekerjasama dengan British dan meminta supaya lebih banyak
peluang diberikan kepada orang Melayu dalam pentadbiran.
 KMS DAN HUBUNGAN UMNO, Selepas Perang Dunia Kedua, Kesatuan Melayu Singapura
(KMS), bersama-sama lebih 40 kesatuan Melayu lain dari negeri-negeri Melayu yang berbeza,
membentangkan barisan bersatu untuk membantah cadangan Malayan Union oleh British
untuk mengurangkan status dan peranan raja-raja Melayu dan pemimpin, dan memisahkan
Singapura dari Tanah Melayu.
 Malayan Union akhirnya digantikan dengan Persekutuan Tanah Melayu pada tahun 1948.
 Di bawah pimpinan Dato’ Onn Ja’afar, Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO)
telah muncul sebagai parti politik yang terkemuka di Tanah Melayu.
 Pada tahun 1953, KMS bergabung dengan UMNO untuk membentuk UMNO cawangan
Singapura.
 Berikutan kemerdekaan Singapura pada tahun 1965, cawangan Singapura secara rasmi
dinamakan Pertubuhan Kebangsaan Melayu Singapura (PKMS) pada tahun 1967 untuk
mematuhi peraturan kerajaan yang melarang parti tempatan daripada bergabung dengan
organisasi asing.
 Kelahiran KMS menandakan satu titik perubahan dalam sikap politik orang Melayu. Ia
menandakan permulaan usaha oleh masyarakat untuk mempromosikan hak dan
kepentingan mereka secara aktif.
 Tidak lama kemudian, kesatuan Melayu lain yang dicontohi KMS telah ditubuhkan di
bahagian lain di Tanah Melayu, dengan tujuan yang sama dinyatakan untuk mewakili
kepentingan sosio-ekonomi dan politik Melayu.
 Apabila perhatian masyarakat beralih daripada bantu diri kepada tadbir sendiri, pertubuhan
politik Melayu, termasuk KMS, berkembang menjadi parti politik.
 Bagaimanapun, KMS tidak mendesak kemerdekaan pada tahun-tahun awalnya.
 Malah, ia berikrar untuk mematuhi undang-undang tanah jajahan dan, sebagai balasan,
mendapat sokongan daripada kerajaan kolonial. Kejayaan terawalnya menubuhkan
Kampong Melayu dicapai dengan geran kerajaan sebanyak $700,000.
 Kampong Melayu, diilhamkan oleh penempatan Melayu Kampung Bahru di Kuala
Lumpur, KMS mengemukakan cadangan kepada kerajaan kolonial untuk mengetepikan
tanah untuk kegunaan eksklusif dan tidak diganggu sebagai kampung Melayu (“kampung”
dalam bahasa Melayu).
  Pendapat umum di kalangan masyarakat Melayu dan pelbagai kelab dan pertubuhan
Melayu terhadap cadangan itu adalah baik.
 Pada awal tahun 1927, Eunos Abdullah, sebagai presiden KMS dan ahli Majlis
Perundangan Melayu, berjaya melobi untuk mendapatkan sokongan kerajaan.
 Dengan geran yang diterima, sebidang tanah seluas 240 hektar telah diperoleh pada tahun
1928 di bahagian timur Singapura.
 Tapak ini diberi nama Kampong Melayu, dan kemudiannya dinamakan Kampong Eunos.
 Penempatan Melayu Kampong Melayu menghadapi banyak masalah tumbuh gigi pada
tahun-tahun barunya.
 Penduduk penempatan itu terpaksa membersihkan tanah itu sendiri untuk membina rumah baharu
mereka. Kadar sewa tanah yang tinggi ditambah dengan
 kos pembinaan rumah yang tinggi menghalang ramai orang Melayu yang layak untuk memohon
peruntukan di Kampong Melayu. Menjelang tahun 1931, hanya 50 hingga 60 buah rumah telah
dibina dan diduduki.14
 Pada tahun 1933, pengerusi Lembaga Luar Bandar ketika itu W. S. Ebden mengulas bahawa
penempatan orang Melayu itu gagal kerana lokasinya di pedalaman menyusahkan orang Melayu
yang mata pencariannya bergantung kepada menangkap ikan dan memerlukan akses mudah ke laut.
 Pembangunan penempatan orang Melayu semakin rancak apabila penduduk dari kampung Kallang
ditempatkan semula di situ bagi memberi laluan kepada pembinaan Lapangan Terbang Kallang.
 Pada tahun 1960, penempatan orang Melayu telah diperluaskan merangkumi kawasan Kaki Bukit.
 Daftar peneroka telah ditutup pada tahun 1965 apabila ia mempunyai kira-kira 1,300 rumah.
 Eunos Abdullah dan rakan-rakannya percaya bahawa kehidupan Melayu tulen paling baik dialami
dalam masyarakat Melayu secara eksklusif. Kampong Melayu dibayangkan sebagai tapak istimewa
"bangsa Melayu" (bangsa Melayu) yang belum dipenuhi, ekspresi material visi KMS tentang bangsa
Melayu dan penciptaan identiti Melayu.
 Hanya pemohon yang boleh menunjukkan "kemelayuan" mereka diberi lesen pendudukan
sementara untuk plot rumah di penempatan itu.
 Antara kriteria lain, pemohon mestilah lelaki, berketurunan Melayu, lazim bercakap bahasa
Melayu, menganut agama Islam dan mematuhi adat resam Melayu.
 Lokasi penempatan yang jauh dari pusat bas juga menimbulkan masalah kepada penduduknya.
 Pemimpin Melayu yang berkait rapat dengan projek penempatan Melayu menolak pandangan
Ebden, tetapi merayu kerajaan mengurangkan sewa tanah supaya lebih ramai orang Melayu mampu
berpindah ke Kampong Melayu.
 Penyediaan masjid sendiri, sekolah, kelab belia dan koperasi kampung memastikan Kampong
Melayu berdikari.
 Cita-cita seperti yang dibayangkan oleh Eunos Abdullah ini kekal sehingga penempatan orang
Melayu itu dinyahwartakan pada tahun 1981 untuk memberi laluan kepada pembinaan Lebuhraya
Pulau Pan.
 Selepas persaraannya pada tahun 1931 Eunos Abdullah mengalami kesihatan yang kurang baik dan
meninggal dunia pada usia 57 tahun pada 12 Disember 1933 di rumahnya di Desker Road.
 Jenazahnya dikebumikan di Tanah Perkuburan Bidadari.
Kediaman jenis banglo yang diperbuat daripada kayu dan zink di Kampong Melayu

Hak cipta terpelihara, Kementerian Kebudayaan Singapura. (1963).

Sosialisme demokratik dalam tindakan, Jun 1959 hingga April 1963 (hlm. 21). Singapura: Kementerian Kebudayaan.
 Karya Dan Penerbitan
 Pengarang pertama akhbar Utusan Melayu ialah wartawan Melayu, Muhammad
Eunos bin Abdullah yang bertugas selama 2 tahun sehingga tahun 1909. 
 Utusan Melayu padamula nya dimodali oleh sebuah akhbar bahasa Inggeris, Singapore Free Press dan
diterbitkanhanya 3 kali seminggu dalam tulisan Jawi dan Rumi dan menghentikan penerbitan pada tahun1921.  
 Pada peringkat awal, Utusan Melayu pertama ini benyak bergantung kepada ceretanakhbar Singapore Fress
Press.
 Namun, di bawah pimpinan Mohammad Eunos Abdullah, Utusan Melayu mula berfungsi sebagai lidah Melayu
yang berani menegakkan hak-hak orang Melayu tetapi masih dapat diterima oleh pihak Inggeris kerana sifat
kesederhanaan akhbar.
 Mesej akhbar juga mampu tersebar luas kerana akhbar digunakan sebagi bahan pengajaran disekolah negeri-
negeri Melayu.
 Apabila Utusan Melayu diberhentikan penerbitannya padatahun 1922,  Lembaga Melayu  pada masa itu
merupakan satu-satunya akhbar harian Melayuyang ada di Malaya. 
 Lembaga Melayu diterbitkan pada tahun 1914 dan Eunos Abdullah telahdilantik menjadi pengarang.
 Sehingga tamat penerbitannya pada tahun 1931, Lembaga Melayu dianggap sebuah akhbar yang progresif dan
sederhana.
 Rujukan
 Abd Aziz Ahmad dan Alias Mohamed, Persatuan Melayu Singapura, Petaling Jaya : Gateway Publishing House Sdn. Bhd., 2004,
hlm. 13.
 Ahmad Mohd Don. (1982, Februari 9). Badan Melayu yang pertama dibentuk. Berita Harian, hlm. 5. Dicapai melalui NewspaperSG.
 Kementerian Kebudayaan Singapura. (1963). Sosialisme demokratik dalam tindakan, Jun 1959 hingga April 1963 (hlm. 21).
Singapura: Kementerian Kebudayaan
 Khoo Kay Kim, Sejarah Masyarakat Melayu Moden, Kuala Lumpur : Persatuan Muzium Malaysia, 1984, hlm. 135.
 Khoo Kay Kim, Sejarah Masyarakat Melayu Moden, hlm. 135.
 Roff, W. R. (1994). The origins of Malay nationalism (pp. 190–191). Kuala Lumpur: Oxford University Press. Call no.: RSING
320.54 ROF.
Turnbull, C. M. (2009). A history of modern Singapore, 1819–2005 (p. 155). Singapore: NUS Press. Call no.: RSING 959.57 TUR.

Soenarno, R. (1960). Malay nationalism, 1896–1941. Journal of Southeast Asian History, 1(1), p. 10. Retrieved September 24, 2013,
from JSTOR.

Soenarno, 1960, p. 9; Turnbull, 2009, p. 156. 
 William R. Roff, The Origins of Malay Nationalism, Kuala Lumpur : Oxford University Press, 1994, hlm. 193.