ESPAÑA NO PRIMEIRO TERZO DO

S. XX
1902-1939
QUE OCORRE PARA QUE SE
DESENCADEE UNHA GUERRA CIVIL?
POR QUE ENTROU EN CRISE O
SISTEMA DA RESTAURACIÓN?
• Alfonso XIII iniciou o seu reinado en 1902,
cando é declarado maior de idade.
• Ao mesmo tempo había unha forte crise
provocada polo desastre do 98.
• Que circunstancias provocaron a crise
xeralizada?
 UNHAS REFORMAS INSUFICIENTES

• O goberno intenta poñer en marcha algunhas

medidas para rexenerar o país.
Partido liberal: trata de reducir a
Partido conservador: puxo en influencia da Igrexa, introduce
marcha unha revolución dende medidas de protección aos
arriba, con leves medidas de traballadores, créase a
reforma fiscal e regulación do Mancomunidade de Cataluña
dereito a folga. (primeiro paso da
descentralización do Estado)

Caciquismo e manipulación dos

datos electorais continúan
debilitando ao sistema.
 FORTALECEMENTO DA OPOSICIÓN

Socialismo: Aumentou o número

Republicanos: aumentaron a súa
de afiliados. Pablo Iglesias
forza cunha coalición.Lerroux, o
consegue acta de deputado. Os
seu líder, tiña un discurso
sectores máis revolucionarios
extremista co que captou a
escindíronse creando o Partico
moitos obreiros.
Comunista de España (PCE).

Auxe do obreirismo: aumenta a

Nacionalismos: consolidaron o afiliación obreira e a súa
seu ascenso, fundamentalmente capacidade de presión mediante
en Cataluña e País Vasco. as folgas. Destacan CNT
(anarquistas) e UGT.
 A REVOLTA DE 1909: A SEMANA TRÁXICA

• Causa: oposición ao reclutamento de soldados

para a Guerra de Marrocos.
• Lugar: revolta en Barcelona (Semana Tráxica).
• O levantamento era o resultado das tensións
acumuladas. Foi esmagado polo exército e a
represión foi desproporcionada.
• Os sucesos foron un duro golpe para o sistema
político que foi moi criticado.
 A CRISE DE 1917

As forzas políticas estaban

O exército protestaba contra
descontentas con
o sistema de ascenso que
conservadores. O grupo da
favorecía os militares que
oposición esixía a dimisión
participaban nas campañas
do goberno e a convocatorio
de Marrocos.
de Cortes constituíntes.

Co empeoramento das
condicións de vida aumentan
os prezos, os sindicatos (CNT
e UGT) convocan unha folga
xeral revolucionaria.
Evidenciouse unha profunda
crise e a necesidade dunha
profunda renovación política.
A DITADURA DE PRIMO DE RIVERA
 O PROBLEMA DE MARROCOS

• A comezos do s. XX, o imperio español tiña

algúns territorios no norte de África. Na
Conferencia de Alxeciras (1906) acordouse a
creación dun Protectorado franco-español en
Marrocos, e España obtivo o control da franxa
norte, o Rif, lugar rico en minerais.
• A ocupación desta zona encontrou a oposición
dos bérberes (que habitaban alí) e orixinou
unha guerra permanente. A guerra non contaba
co apoio da sociedade. Rematou co desastre de
Annual, na que os españois foron vencidos.
 CRISE SOCIAL

• Nas zonas industriais, sobre todo en Cataluña, os

traballadores promoveron folgas reivindicando
melloras salariais e laborais. Ademais das folgas
campesiñas que reclamaban o reparto de
latifundios, duramente reprimidas pola Garda
civil.
• O goberno e as organizacións patronais crearon
sindicatos que exercían a violencia contra os
dirixente obreiros.
 O GOLPE DE ESTADO MILITAR

• Ante a crise xeralizada o

xeneral Primo de Rivera
dirixiu un Golpe de Estado
(1923). Contaba co
consentimento do rei e
algúns políticos
conservadores. O golpe
presentouse como unha
solución aos movementos
de protesta e violencia
nas rúas.
 A DITADURA

• Suspendeuse a constitución e disolvéronse as cortes.

• Prohibíronse os partidos políticos e algúns sindicatos.
Creouse un partido único.
• Recortáronse as liberdades.
• Suprimiuse a Mancomunidade de Cataluña e
perseguiuse o nacionalismo vasco e catalán,
prohibindo as súas linguas.
• Houbo un crecemento económico, pero motivado
pola boa situación internacional.
• En 1925 o desembarco de Alhucemas acabou co
conflito de Marrocos e establecer o control efectivo
sobre o Protectorado.
 CRISE DA DITADURA

• Co crack do 29 empezouse a notar a crise en

España e aumentou a oposición á ditadura. Tras
perder a confianza do rei, Alfonso XIII, Primo de
Rivera tivo que dimitir en 1930.
• O rei nomeou a Berenguer xefe de goberno. Pero
parte da oposición asinou o Pacto de San
Sebastián, polo que pedían eleccións democráticas
e instaurar unha República.
• Pouco despois, Berenguer é substituído polo
almirante Aznar, quen convocou eleccións
municipais o 12 de abril de 1931, que como
veremos foron o pistoletazo para a República.
• Tedes engadida en classroom unha ficha de
tarefas, que incluíe un vídeo do Desastre de
Annual do que tedes que facer un resumo, e
un texto con preguntas sobre a relación de
Alfonso XIII con Primo de Rivera.
• Moito ánimo!!!!!