Łamanie praw

człowieka
Przyczyny łamania
praw człowieka
Konflikty zbrojne
● konflikty zbrojne najczęściej łamią na szeroką skalę
prawo do życia
● Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża i
Konwencja genewska mają za zadanie chronić
prawa człowieka w czasie wojny
● w konfliktach zbrojnych zobowiązania podpisanych
traktatów są często jednak odsuwane na bok, a cele
konfliktu mają pierwszeństwo przed innymi
względami
● zamieszanie i strach związane z walkami osłabiają Międzynarodowy Trybunał Karny ściga oskarżonych o
instytucje, które powinny działać jako zbrodnie wojenne, ludobójstwo i zbrodnie przeciwko
zabezpieczenie dla praw człowieka. ludności; przed sądem stanęły osoby odpowiedzialne za
zbrodnie w byłej Jugosławii czy Sierra Leone.

● wyrok przeciw Thomasowi Lubandze, przywódcy

ugrupowania zbrojnego z Demokratycznej Republiki
Konga, który został skazany m.in. za
wykorzystywanie dzieci-żołnierzy
Dyskryminacja
● w wielu krajach panuje przemoc i
dyskryminacja ze względu na przynależność
religijną, orientację seksualną, pozycję
społeczną, pochodzenie czy kolor skóry
● homoseksualizm jest w 11 krajach czynem
zagrożonym karą śmierci (Iran, Arabia
Saudyjska, Somalia, Jemen, Nigeria)
● w Korei Północnej chrześcijanie są często
wysyłani do obozów pracy, gdzie często są
głodzeni i zapracowani na śmierć
● jeśli muzułmanin w Iranie chciałby przejść
na inną religię, spotyka go kara więzienia
lub nawet śmierci
 Polityczne
● funkcjonowanie systemów autorytarnych i
totalitarnych
● wyrażanie odmiennych poglądów zagrożone jest
sankcjami ekonomicznymi, karnymi, albo
prześladowaniami
● tłumienie wszelkich protestów antyrządowych,
poprzez dyskryminowanie opozycjonistów i
eliminowanie ich ze społeczeństwa

Przykłady:
● Zimbabwe
● Korea Północna
● Kuba
Ekonomiczne
● wykorzystywanie dzieci jako taniej siły roboczej
● w krajach słabo rozwiniętych ludzie nie są świadomi
swoich praw i nie egzekwują ich
● ludność żyje w przeludnionych slumsach, gdzie nie
zapewnia się im podstawowych warunków do życia
● głód
● Bieda

Przykłady:
● Sudan
● Etiopia
● Demokratyczna Republika Konga
 Kulturowe
● społecznie akceptowalna dyskryminacja niektórych
grup ludności
● rytualne okaleczenia
● traktowanie kobiet w ortodoksyjnym islamie —
ograniczanie ich podstawowych praw
● nieadekwatne kary za naruszanie lokalnych kwestii i
praw

Przykłady:
● Afghanistan
● Zjednoczone Emiraty Arabskie
● Macedonia
W sytuacji naruszenia praw i wolności, w państwach demokratycznych obywatele
mogą domagać się działań; istnieją odpowiednie środki — instytucje, organizacje,
organy — które pomagają im w walce o zaprzestanie naruszeń praw czy uzyskaniu
odszkodowania. Natomiast w państwie totalitarnym obywatel nie ma możliwości
wykorzystania takich środków.
 łamanie praw w

państwach
demokratycznych
Bułgaria
Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł w lutym tego roku, że bułgarskie przepisy dotyczące
tajnego nadzoru, w tym przechowywania i dostępu do danych komunikacyjnych, naruszają prawo do
poszanowania życia prywatnego i korespondencji zgodnie z Europejską Konwencją Praw Człowieka.

Wniosek złożyli w 2012 roku dwaj bułgarscy prawnicy oraz dwie organizacje pozarządowe. Twierdzili,
że byli zagrożeni inwigilacją ze względu na charakter ich działalności oraz że bułgarskie prawo nie
zapewniało wystarczających zabezpieczeń, a nawet nadużywało tajnego nadzoru, by uzyskać dostęp do
ich danych komunikacyjnych.
Stwierdzono, że chociaż niejawna inwigilacja jest
częściowo legalna w Bułgarii na mocy Ustawy o
specjalnych środkach nadzoru, brakowało
odpowiedniego nadzoru sądowego nad decyzjami o Bułgaria musi teraz zmienić swoje
wydawaniu nakazów inwigilacji oraz brak jasnych prawo krajowe, aby położyć kres
regulacji dotyczących przechowywania, dostępu i łamaniu praw człowieka i zapewnić
niszczenia tych danych. zgodność z Europejską Konwencją
Nie było też gwarancji niezależności organu Praw Człowieka.
odpowiedzialnego za nadzór, bo jego członkowie
zostali powołani przez tę samą agencję, której wnioski
mieli nadzorować.
Indonezja
Indonezyjska Komisja Praw Człowieka
poinformowała w marcu, że znalazła dowody
tortur w nielegalnym ośrodku odwykowym
prowadzonym przez wpływowego lokalnego
urzędnika (Terbit Rencana Perangin Angin).

Odnaleziono dziesiątki mężczyzn zamkniętych w

zakratowanych celach na terenie jego rezydencji
przy okazji rewizji związanej z korupcją, a gdy
sprawą zajęła się policja, okazało się, że “ośrodek”
ten działał przez co najmniej dekadę.
Podczas gdy trwało dochodzenie policyjne,
Indonezyjska Komisja Praw Człowieka zbadała,
czy umieszczanie mężczyzn w klatkach było
niewolnictwem. Okazało się, że przetrzymywani
byli poddawani tam torturom fizycznym (m.in.
biczowanie, miażdżenie stóp, wyrywanie
paznokci).

Przypuszczalnie sześć osób zginęło w tym

zakładzie — znaleziono tam dowody
niewolnictwa, handlu ludźmi i pracy
przymusowej na plantacji palmy olejowej
urzędnika.
Polska
Jan Grzęda — sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego — w styczniu 2016 roku został wybrany do
KRS, a jego kadencja konstytucyjnie powinna trwać cztery lata. Została jednak przerwana, gdy w
grudniu 2017 roku Sejm zmienił ustawę, która kończyła kadencje wszystkich sędziowskich członków
rady. Zmienił się wtedy sposób wyboru sędziów do KRS — przez Sejm, a nie z wyboru innych sędziów.

Ustawa nie zapewniała usuniętym członkom

KRS żadnych środków zaskarżenia. Z tego
powodu sędzia Jan Grzęda zwrócił się do
Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Złożył skargę opartą na zarzucie złamania prawa
do sądu i prawa do skutecznych środków
odwoławczych.
Wielka Izba Europejskiego Trybunału Praw
Człowieka w Strasburgu uznała, że Polska
naruszyła konwencję o ochronie praw
człowieka i podstawowych wolności poprzez
złamanie zasady nieodwołalności sędziów
członków KRS oraz niezapewnienie w tej
sprawie drogi sądowej i niemożność uznania
skargi konstytucyjnej za skuteczny środek ochrony
prawnej.
 Hiszpania
Miguel Castells był prawnikiem i członkiem hiszpańskiego
senatu, który napisał artykuł, gdzie twierdził, że urzędnicy
rządowi niechętnie identyfikowali i ścigali osoby lub grupy
stojące za atakami terrorystycznymi w Kraju Basków i
zasugerował, że rząd był współwinny zabójstw.

Został oskarżony o obrazę rządu. Kilka razy proponował

udowodnienie swoich racji, jednak hiszpańskie sądy
orzekły, że nie wolno mu składać takich zeznań; ponieważ
zgodnie z hiszpańskim prawem osoba mogła zostać uznana
za winną znieważenia instytucji państwowych, nawet jeśli
jej oskarżenia były prawdziwe.
Castells został skazany na rok więzienia, a także
tymczasowy zakaz pełnienia funkcji publicznych lub
wykonywania zawodu.

Wniósł do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, że

postępowanie karne i późniejsze skazanie ingerowały w
jego prawo do wolności słowa, w szczególności dlatego,
że nie wolno mu było przedstawiać dowodów co do
prawdziwości twierdzeń zawartych w jego artykule.

Trybunał uznał, że ingerencja władz nie była konieczna i

uderzała w ideę społeczeństwa demokratycznego;
stwierdzono więc naruszenie Europejskiej Konwencji
Praw Człowieka.
Stany Zjednoczone
Więzienie Guantanamo jest administrowane przez
Stany Zjednoczone i znajduje się na Kubie. Zostało
założone w 2002 roku, by ulokować tam więźniów
schwytanych w Afganistanie po atakach z 11
września 2001 roku. Baza stała się wtedy
“narzędziem do walki z terroryzmem”.

Z 39 zatrzymanych nadal przetrzymywanych w

Guantanamo, tylko dziewięciu zostało
oskarżonych lub skazanych za przestępstwa. W
latach 2002-2021 dziewięciu zatrzymanych zmarło
w areszcie, dwóch z przyczyn naturalnych, a
siedmiu popełniło samobójstwo.
Stany Zjednoczone są krytykowane za utrzymywanie więzienia mimo obietnic prezydentów (Obama, Biden) co do jego
zamknięcia. Jest to nie do przyjęcia dla żadnego rządu, a zwłaszcza kraju, który uważa, że bierze czynny udział w ochronie
praw człowieka.

Działania Stanów Zjednoczonych w Guantanamo naruszają zobowiązania wynikające z Trzeciej Konwencji Genewskiej,
Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Konwencji przeciwko Torturom. Naruszenia prawa
międzynarodowego w Guantanamo obejmują nielegalne przetrzymywanie na czas nieokreślony, tortury, nieludzkie
warunki, niesprawiedliwe procesy (komisje wojskowe) i łamiące przepisy techniki przesłuchań.

13 więźniów jest przetrzymywanych bez postawienia zarzutów i od lat czekają na zwolnienie; są tam też domniemani
sprawcy ataków z 11 września — “wieczni więźniowie” — którzy 20 lat po atakach wciąż czekają na proces.
Protesty
nawołujące do zamknięcia więzienia
Zimbabwe
Zgodnie z opiniami międzynarodowych organizacji walczących o prawa człowieka i demokrację (np. Amnesty
International), w Zimbabwe dochodzi do nagminnego łamania praw człowieka. W raporcie Amnesty
International z 2015 roku Zimbabwe znalazło się w grupie szesnastu afrykańskich państw, w których masowo
łamie się wolność słowa, a według raportu Freedom House, w Zimbabwe nie istnieje wolność słowa prasy, zaś
wolność słowa w internecie jest ograniczona.

Władze w Zimbabwe w 2016 roku zablokowały możliwość

korzystania z aplikacji społecznościowej WhatsApp, która
służyła członkom opozycji do kontaktowania się.
Bezpośrednią przyczyną blokady aplikacji były wpisy
Zimbabweńczyków, którzy często umawiali się na
organizowanie ogólnokrajowych strajków związanych z
opóźnieniem w wypłacaniu comiesięcznego
wynagrodzenia. Po blokadzie WhatsApp grupa Anonymous
przeprowadziła ataki na strony rządowe.
Wietnam
Rząd walczy z wolnością słowa, choć jest ona zagwarantowana w konstytucji. W więzieniach osadzani są aktywiści
polityczni, pisarze, prawnicy; odbywają kilkunastoletnie wyroki i nie mają prawa do sprawiedliwego procesu ani
środków odwoławczych.

Policja rutynowo umieszcza aktywistów w areszcie domowym lub zatrzymuje ich na krótszy okres czasu, by
uniemożliwić im udział w spotkaniach i protestach lub uczestniczenie w procesach innych aktywistów. Rząd wietnamski
nadal zakazuje też działalności niezależnych lub prywatnych mediów.
Przykładowo: w 2012 roku trzech
wietnamskich blogerów zostało skazanych na
karę od 4 do 12 lat więzienia za szerzenie
propagandy skierowanej przeciwko państwu.
W 2007 roku założyli oni wspólnie Niezależne
Wietnamskie Stowarzyszenie Dziennikarzy:
prowadzili kampanię na rzecz wolnej prasy i
innych inicjatyw wspierających demokrację.
Ich proces trwał zaledwie kilka godzin, a ich
krewni oraz osoby ich wspierające zostały
aresztowane, żeby nie mieli możliwości
udziału w procesie.
 Gwinea Bissau
Po wojskowym zamachu stanu w 2012 roku rozpoczęto tam liczne represje mające na celu stłumienie krytyki
nowych władz. Demonstracje wciąż pozostają zabronione, dziennikarze są aresztowani lub padają ofiarami
prześladowań i nękania. Bezprawne egzekucje zasądzone po zamachu stanu także nie zostały do tej pory
zbadane, a sprawcy przestępstw wciąż pozostają na wolności.

Niezależny dziennikarz
António Ali Silva uciekł z
kraju po tym, jak żołnierze
wkroczyli do jego domu i
grozili mu, że go zabiją. Silva
wcześniej napisał na swoim
blogu o dowódcy sił
zbrojnych, za co został
aresztowany i pobity.
 Wenezuela
Zdarzyło się wiele przypadków, gdy więźniom politycznym
odmówiono odpowiedniego leczenia podczas pobytu w
areszcie. Władze reżimu przekazywały zatrzymanych do
placówek medycznych, ale zamiast leczenia, zatrzymani byli
przesłuchiwani przez funkcjonariuszy bezpieczeństwa.

Aresztowano emerytowanego kapitana marynarki Rafaela

Acostę Arevalo za rzekomy spisek mający na celu obalenie
prezydenta Maduro. Przez tydzień ukrywano jego miejsce
pobytu zanim faktycznie postawiono go przed trybunałem
wojskowym. Według jego prawnika na rozprawie Acosta
pojawił się na wózku inwalidzkim, nie mogąc mówić ani stać
i wykazywał wyraźne oznaki tortur. Władze przeniosły
Acostę do szpitala wojskowego, gdzie wkrótce potem zmarł.
Sekcja zwłok wykazała, że Acosta doznał wielu złamań kości,
oparzeń i innych ran na wskutek tortur zadanych mu podczas
aresztowania.