You are on page 1of 3

➢ Utylitaryzm

○ Bentham głosił zasadę równości wszystkich ludzi wobec siebie, ale


spoglądając na jego zasadę użyteczności gdzie głosił, że “celem
każdego działania powinno być osiągnięcie maksimum satysfakcji”
to myślenie ma jeden mankament. Żeby ludzie byli równi wobec
siebie trzeba byłoby zrównać płace, gdyż kiedy jednostka ma
większy dostęp do pieniędzy, to również ma znacznie większy
dostęp do przyjemności w życiu jak np. jakościowe pożywienie,
gdzie w przypadku osób ubogich sytuacja ma się zupełnie
odwrotnie i ich rachunek użyteczności będzie przeważnie na
minusie.
○ Rachunek użyteczności nie jest również najbardziej optymalnym
sposobem policzenia co jest dla nas użyteczne, ponieważ nie ma
wspólnych wyznaczników i wyznaczonych wspólnych wartości
danych działań co skutecznie pozwala na łamanie praw drugiego
człowieka, bo zrobienie mu krzywdy może być dla kogoś moralnym
czynem, ponieważ jego rachunek użyteczności wyjdzie na stronę
pozytywną.
➢ Prawo karne
○ Panoptikon (z gr. pan = wszystko, optikos = widzieć) w zamyśle
miał być doskonałym więzieniem, w którym kara pozbawienia
wolności miała być dotkliwa, gdyż umieszczeni tam więźniowie
byliby cały czas obserwowani bez ich wiedzy oraz oddzieleni od
siebie grubym murem. Jednym z najważniejszych problemów
panoptikonu jest zaniechanie człowieczeństwa, gdyż traktuje się
więźniów trochę jak szczury w klatce, obserwując jak się
zachowują, co jest ściśle powiązane z faktem, że obserwacja bez
wiedzy jest narzędziem opresji i kontroli społecznej. Sam zamysł
więzienia idealnego łamie podstawowe prawa człowieka, jak np.
prawo do prywatności, co przy okazji skutecznie pokazuje jak
miałoby wyglądać społeczeństwo według Benthama – bez tolerancji
dla przestępców oraz bez żadnej prywatności. Patrząc głębiej ludzie
w czasach obecnych próbowali nawiązać do koncepcji panoptikonu
i na tej właśnie koncepcji powstało więzienie HMP Pentonville na
północy Londynu, które zostało określone przez Ministra
Sprawiedliwości Wielkiej Brytanii w 2015 r. jako “najbardziej
dramatyczny przykład porażki”. Obecnie typ więzienia, który bazuje
na panoptikonie nazwany jest supermax (31 w USA
funkcjonujących), a znajdują się w nich przestępcy skazani za
najpoważniejsze przestępstwa. Każdy skazany ma osobną celę, nie
kontaktuje się on w żaden sposób z innymi współwięźniami. Cela
składa się z łóżka, toalety, prysznica, stolika, stołu, telewizora i
wąskiego okienka. Nie odnotowano ucieczek z tego typu więzień. W
2005 roku skazani wygrali proces o niehumanitarne traktowanie
jakim jest całkowita izolacja. Obecnie odchodzi się od więzień tego
typu ze względu na prawdopodobnie wyższy odsetek
recydywistów, być może spowodowany izolacją i samotnością,
które mają gorszy wpływ na resocjalizację.
○ Według Benthama kara powinna swoją surowością odstręczać
jednostki od popełniania przestępstw, gdyż jest przykrością, a
jednocześnie społeczeństwo zyskuje bezpieczeństwo, które według
Benthama jest najważniejszą wartością. To podejście idealnie
pokazuje sama idea Panoptikonu. Jednakże powszechnie wiadomo,
że surowa kara nie jest najlepszym wyjściem. Najlepiej obecnie
funkcjonują więzienia (np. te znajdujące się w krajach
Skandynawskich), które stawiają na próbę resocjalizacji jednostki,
aby mogła ona po odbyciu kary wrócić do społeczeństwa jako
wartościowa jednostka.
➢ Prawo
○ Jeremy Bentham zabłysnął nie tylko jako utylitarysta i radykalny
liberał, ale również w swoich poglądach całkowicie odrzucał
jakiekolwiek poglądy szkoły prawa natury. Będąc prawnikiem z
wykształcenia wiedział jak wygląda angielskie prawo i był nim
zawiedziony. Był jedną z pierwszych osób, które walczyły o
skodyfikowanie całego prawa precedensowego (powszechnie
znanym jako common law). Silnie lobbował, czyli starał się wywrzeć
wpływ na organy władzy państwowej w interesie stworzenia komisji
kodyfikacyjnych prawa precedensowego w Anglii oraz w Stanach
Zjednoczonych. W tym celu napisał aż do prezydenta Stanów
Zjednoczonych Jamesa Madisona w 1811 r. z propozycją
skodyfikowania całego common law dla tego młodego kraju W
momencie kiedy zorientował się, że każdy stan ma swoje prawo
precedensowe zwrócił się z tą samą ofertą do każdego stanu z
osobna. Jednakże jego próby spełzły na niczym i został odrzucony
przez wszystkich.
STARA WERSJA
Będąc prawnikiem z wykształcenia wiedział jak wygląda angielskie
prawo i był nim zawiedziony, ale tworząc prawo od początku, nie
byłby w stanie odrzucić tradycji prawa poprzedniego jak i jego
pochodzenia. Mam przez to na myśli, że pierwotnie prawo powstało
od przykazań różnych religii i było wspólne dla wszystkich. Wobec
tego Bentham próbując stworzyć prawo na nowo nie byłby w stanie
nie opierać się na prawach natury, które funkcjonują cały czas.

You might also like