“KÜLTÜR ve MİRAS”

İnsanı Yaşat ki Devlet Yaşasın

Kazanım
SB.7.2.2 Osmanlı Devleti’nin fetih siyasetini örnekler üzerinden analiz eder.
 Osmanlıda Fetih Siyaseti
Osmanlı Devleti’nin üç kıtada farklı ırk ve dinden olan yerleri alarak
buralarda kalıcı olmasında uygulanan politikalar etkili olmuştur.

1 2 3
Gaza ve cihat İstimâlet Millet sistemi
politikası politikası
 Osmanlıda Fetih Siyaseti
Osmanlı Devleti gaza ve cihat politikası uygulayarak batı yönünde
fetihler yapmıştır.
t leri
aliye
a n fa
eol
r il
lk e le
a n ü
lm ay
a n o dı r.
lü m a kt a
Müs am
ı şı a p s
la y k
at an
e cih
z a v
Ga
Cihat Anlayışı Gaza Anlayışı
Allah'ın dinini her tarafa ulaştırmak İslam dinini korumak ya da yaymak
için yapılan her türlü faaliyet ve amacıyla Müslüman olmayanlara karşı
harekete cihat denir. yapılan kutsal savaşa gaza denir.
 Osmanlıda Fetih Siyaseti
Osmanlı Devleti; fethettiği topraklarda bulunan halkın dinine,
örflerine, adetlerine, yaşam biçimlerine saygı göstermiştir. İşte bu
hoşgörülü tutumuna istimalet politikası denir.

Osmanlı Devleti fethettiği yerlerde hoşgörülü

davranmıştır.

Bu sayede gayrimüslim halk Osmanlı’ya bağlı

kalmıştır.

Örnek Olay
Osmanlı Devleti Fetret Devri’ne girdiğinde ortaya çıkan otorite boşluğunda
Anadolu’daki hakimiyet
Balkanlardaki Hristiyanaltında olan beylikler
halk neden bağımsızlığını
Osmanlıdan ayrılmamışilan olabilir?
ederek
Osmanlı’dan ayrılırken Balkanlarda toprak kaybı yaşanmamıştır.
 Osmanlıda Fetih Siyaseti
Osmanlı Devleti’nde toplum ırk esasına göre değil, din esasına
göre teşkilatlanmıştı. Bu sisteme millet sistemi adı verilmiştir.

Müslüman olmayanlar (Gayrimüslimler)

m di.
s iste
ş b ir
lm u
k uru
Kendi yöneticilerini kendileri seçerdi. rin e
üze
g ö rü
ho ş
Kendi okullarını i de
açabilirlerdi.
t e m
t sis
Mille
Kendi ibadet yerlerine sahiptiler.
 Osmanlıda Fetih Siyaseti
Osmanlı fetihlerinin kalıcı olmasında yardımcı olan çeşitli gruplar
da vardır.

Abdalan-ı Rum Ahiyân-ı Rum Baciyân-ı Rum Gaziyân-ı Rum

Fethedilecek Esnaf birliği olan Ahiliğin kurucusu Ahi

Türklerde gaza ve
bölgeye Ahilik teşkilatının Evran’ın eşi Fatma
cihat ruhu ile
askerlerden önce yapılan fetihlerde ve Bacı tarafından
hareket eden ve
insanların toplumda birliğin oluşturulmuştur.
vatan uğruna canını
gönüllerini sağlanmasında Anadolu kadınlarının
bile vermekten
kazanmaya çalışan önemli katkıları gerektiğinde düş-
çekinmeyen
kişiler giderdi. olmuştur. Ahilik manlara karşı vatan
kahramanlara
Gönüllü olarak ahlakla sanatın savunması için
Gaziyân-ı Rum da
giden bu insanlara ahenkli bir birleşimi teşkilatlanmasını
denilmektedir.
derviş de denirdi. olan teşkilâttır. sağlamıştır.
 İstanbul’un Fethi

Osmanlı Devleti Bizans İmparatorluğu

2. Mehmet 11. Konstantin

 İstanbul’un Fethi
İstanbul’u ilk kuşatan Osmanlı padişahı Yıldırım Bayezid’dir.
II. Murat da kuşatmış ancak alamamıştır.

Coğrafi Konumu İstanbul’un Surları Grejuva Ateşi

İstanbul’un üç tarafı İstanbul’un etrafını

Bizans’ın elinde suda bile
denizle çevriliydi. Bu saran 12 metre
yanan Grejuva ya da Rum
yüzden korunması yüksekliğinde sağlam
İstanbul’un önceki yıllarda surları
alınamamasının Ateşi
sebepleri denilen
neler ateş vardı.
olabilir?
kolaydı. vardı.
 İstanbul’un Fethi

II. Mehmet neden İstanbul’u almak istemektedir?

 İstanbul’un Fethi’nin Sebepleri
Osmanlı Devleti’nin toprak
Bizans İmparatorluğu bütünlüğünü bozmaktadır.
Osmanlı Devleti’nin
ortasında kalmıştır. Osmanlı Devleti’nin
güvenliğini tehdit etmektedir.

Bizans’ın konumu ve Osmanlı’ya etkisi hakkında neler söyleyebilirsiniz?

 İstanbul’un Fethi’nin Sebepleri

Bizans sıkıştığında Bu yüzden Osmanlı

Avrupa’dan yardım Haçlılarla mücadele etmek
istiyordu. zorunda kalıyordu.
 İstanbul’un Fethi’nin Sebepleri

Bizans Türk beyliklerini ve Bu yüzden Osmanlı zor

şehzadeleri kışkırtıyordu. durumlara düşüyordu.
 İstanbul’un Fethi’nin Sebepleri

Osmanlı, İpek Yolu’nun

Ticaret yollarından ekonomik
boğazlardan geçen bölümüne
kazanç elde edilmekteydi.
sahip olmak istiyordu.

Bu görselin İstanbul’un fethi ile bağlantısı ne olabilir?

 İstanbul’un Fethi’nin Sebepleri

Peygamber Efendimizin
Fethin dini bir sebebidir.
hadisini yerine getirmek
 İstanbul’un Fethi İçin Yapılan Hazırlıklar

Batıdan gelebilecek yardımları engellemek amacı ile Balkanlarda ordu bekletti.

 İstanbul’un Fethi İçin Yapılan Hazırlıklar

Boğazdan Rumeli Hisarı Rumeli Hisarı’ndan boğazın görünüşü

Karadeniz’den gelebilecek yardımları engellemek amacı ile Anadolu Hisarı’nın

karşısına Rumeli Hisarı’nı (diğer adı Boğazkesen’dir) yaptırdı.
İstanbul’un Fethi İçin Yapılan Hazırlıklar

Şehri denizden kuşatmak için büyük bir donanma hazırlayarak

Marmara Denizi’ne yerleştirdi.
İstanbul’un Fethi İçin Yapılan Hazırlıklar

Bizans’ın kalın surlarını yıkabilmek amacı ile ‘‘Şahi’’ adı verilen büyük toplar
döktürdü.
İstanbul’un Fethi İçin Yapılan Hazırlıklar

Surlara yaklaşarak kolayca tırmanmak amacı ile tekerlekli kuleler yaptırdı.

Bizans’ın Yaptığı Hazırlıklar

Surları tamir ettirdi.

 Bizans’ın Yaptığı Hazırlıklar

Haliç’e donanma girmemesi amacı ile Haliç’in girişine zincir çekti.

 Bizans’ın Yaptığı Hazırlıklar

Hemen papaya haber

gönderin. Bize acil
yardım göndersinler.

Her sıkıştığında yaptığı gibi Avrupa’dan yardım istedi.

İstanbul’un Fetih Haritası
6 Nisan 1453 tarihinde kuşatma başlamıştır.
 Gemilerin Karadan Yürütülmesi

İstanbul’u alabilmek için mutlaka Haliç’e geçilmeli ve İstanbul’u dört taraftan

kuşatmak gerekiyordu. Bunun için II. Mehmet emrini verdi. Gemiler karadan
yürütülecekti.
Gemilerin Karadan Yürütülmesi
 Surların Yıkılması
Ve nihayet şahi toplarının surlarda açtığı büyük deliklerden askerlerimiz
girmeye başlamıştır.

Ulubatlı Hasan’ın surlara Türk bayrağını dikmesi ile 53 gün süren kuşatma
29 Mayıs 1453’te İstanbul’un fethi ile son bulmuştur.
Fethin Türk Dünyası Açısından Sonuçları
İstanbul başkent yapılarak devletin yeni
merkezi oldu.

Osmanlı toprak bütünlüğü sağlandı.

Karadeniz ticaret yollarının boğazlar

hakimiyeti Osmanlı’ya geçti.

Osmanlıların İslam dünyasında itibarı arttı.

II. Mehmet Fatih unvanını aldı.

Osmanlı Devleti’nden Kuruluş Dönemi bitti

Bu sonuçlardan
Yükselme Dönemihangileri
hangisi siyasi sonuçlardandır?
başladı.ekonomik bir sonuçtur?
Fethin Dünya Tarihi Açısından Sonuçları

Bizans İmparatorluğu sona erdi.

Orta Çağ sona erdi, Yeni Çağ başladı.

Ticaret yollarının Osmanlı’nın eline geçmesi

ile Coğrafi Keşifler başladı.
Bizanslı bilim insanları İtalya’ya giderek
Rönesans’ın başlamasına etki ettiler.
Büyük topların surları yıkabilmesi feodalite
rejimini zayıflattı.

Bu sonuçlardan hangisi Avrupa’nın siyasi yapısında değişikliklere ortam

hazırlamıştır?
 Ege Adalarının Fethi
Fatih döneminde Limni, Eğriboz, Midilli, Gökçeada gibi adalar alınmıştır.

Bu adaların alınmasında

1 Ege kıyılarının güvenliğini sağlamak

Ege’den geçen ticaret yollarının

2
güvenliğini sağlamak
Ege Denizi’nde üstünlüğü ele
3
geçirmek

düşünceleri etkili olmuştur.

 Karadeniz’in Türk Gölü Olması
Fatih Karadeniz’i Türk Gölü haline
getirmek için

Cenevizlilerden Amasra’yı

Candaroğullarına son vererek

Sinop’u
Trabzon Rum İmparatorluğu’na son
vererek Trabzon’u

Kırım Hanlığı’na son vererek Kırım’ı Türk Gölü Olma

Bir denizde üstünlüğün

almıştır.
Osmanlıya geçtiği
Kırım’ın
Bu alınanalınması
yerlerden
ile hangi
hangisi
ticaret
aynı yolunun
zamanda
durumlarda Karadeniz
Anadolu’da
o denize Türk hakimiyeti
Türk siyasi
Osmanlı’ya
birliğini
sağlamaya
geçmiştir.
yöneliktir.
Gölü denirdi.
 Yavuz Sultan Selim 1512-1520
1514 Çaldıran Savaşı Safevileri yendi.

1515 Turnadağ Savaşı Dulkadiroğullarına son verdi.

1516 Mercidabık Savaşı Memlukleri yendi.

1517 Ridaniye Savaşı Memluklere son verdi.

Mısır’ın
Hangileri
Bu savaşlardan hangisi fethinin
Anadolu sonuçları
MısırTürk
Seferi neleridir?
kapsamındadır.
siyasal birliğini sağlamaya yöneliktir.
 Mısır’ın Fethi’nin Sonuçları

1 2 3 3
Suriye, Filistin
Mekke, Medine Baharat
ve Mısır Yolu’nun Kutsal
Halifelik
Osmanlı’ya denetimi emanetler
Osmanlı’ya
geçti. Osmanlı’ya İstanbul’a
geçti.
geçti. götürüldü.

Bu sonuçlardan hangisi Osmanlı padişahlarını Müslüman dünyasının lideri

Bu sonuçlardanhaline
hangisi ekonomik bir sonuçtur?
getirmiştir?
 Kanuni Sultan Süleyman 1520-1566
Fransa’ya Destek Mohaç Savaşı 1526

Almanya’ya karşı Fransa’yı Macar ordusunu 2 saat gibi

desteklemek için Fransa’ya kısa bir sürede yok ederek
ekonomik ayrıcalık olan tüm Macaristan’a hakim
kapitülasyonları tanımıştır. olmuştur.

Cezayir’in Alınması Viyana Kuşatması

Barbaros Hayrettin Paşa’nın 1529 yılında Viyana’yı
kaptan-ı derya olması ile kuşatsa da kışın yaklaşması
Cezayir, Osmanlı ve yeterli erzak olmaması
Kanuni geçmiştir.
hakimiyetine Sultan Süleyman döneminde karalarda nereler alınmıştır?
sebebiyle alamamıştır.
 Denizlerdeki Gelişmeler

sa vaş
Bu nda
sonu iz’de
k d en
A
t ün lük
üs l ı ’y a 1538 Preveze Deniz Zaferi
sm an Osmanlı Devleti’nin Akdeniz’de
O ç t i.
g e güçlenmesini istemeyen
Hristiyan Avrupa, Haçlı
donanması hazırlayarak
Haçlılar Osmanlı Devleti Preveze önlerinde saldırmıştır.
Barbaros önderliğindeki
Osmanlı donanması Haçlıları
bozguna uğratmıştır.
Andre Dorya Barbaros Hayrettin
 Denizlerdeki Gelişmeler
1571 Kıbrıs’ın Fethi
Doğu Akdeniz’in ve ticaret
yollarının güvenliğini sağlamak
amaçları ile kuşatılmış ve
alınmıştır.

Bu kuşatma sırasında Venedik

Avrupa’dan yardım istemiş ve
bunun sonunda İnebahtı Savaşı
gerçekleşmiştir.

Venedik Osmanlı Devleti

 Denizlerdeki Gelişmeler
1571 İnebahtı Deniz Yenilgisi
Venedik’in Avrupa’dan istediği
yardım gemileri olan Haçlılar ile
İnebahtı denilen yerde yapılan
savaştır.
Bu savaşı Osmanlı Devleti
kaybetmiştir. Bu savaşta
Osmanlı’nın birçok gemisi
Haçlılar Osmanlı Devleti yanmış ve birçok gemicisi şehit
olmuştur.
 Şimdi Sıra Sizde

İstanbul’dan çeşitli ticaret yollarının geçmesi fethin ekonomik

sebeplerinden birisidir.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Şimdi Sıra Sizde

Kıbrıs’ın alınması ile Karadeniz Türk Gölü haline gelmiştir.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Şimdi Sıra Sizde

İstanbul’un fethi ile Osmanlı’da başkent değişikliği olmuştur.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Şimdi Sıra Sizde

Osmanlılardaki istimalet politikası hoşgörüye dayalı bir politikadır.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Şimdi Sıra Sizde

II. Mehmet, İstanbul’u alabilmek için Haliç’e zincir germiştir.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Şimdi Sıra Sizde

Preveze Deniz Zaferi ile Akdeniz’de üstünlük Osmanlı Devleti’ne

geçmiştir.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Şimdi Sıra Sizde

Fetihten sonra İstanbul’dan giden bilim isanları İtalya’da Rönesans’ın

çıkmasına neden olmuştur.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
DPY 2020 Çıkmış Sorular

Aşağıdakilerden hangisi İstanbul’un Fethi’nin “ekonomik” nedenlerindendir?

A) Bizans’ın Osmanlı Devleti’nin batıda ilerleyişine engel olması

B) İstanbul’un kara ve deniz ticaret yolları üzerinde önemli bir konumda bulunması
C) Bizans’ın, Avrupa devletlerini Osmanlı Devleti’ne karşı kışkırtması
D) Osmanlı Devleti’nin Anadolu ve Rumeli toprakları arasındaki bağlantıyı sağlamak
istemesi
DPY 2018 Çıkmış Sorular

Osmanlılarda “Kaptan-ı Derya” unvanı verilen ilk denizci aşağıdakilerden

hangisidir?

A) Kemal Reis
B) Oruç Reis
C) Barbaros Hayrettin Paşa
D) Kılıç Ali Paşa
DPY 2018 Çıkmış Sorular

I. Preveze Deniz Zaferi

II. Ridaniye Savaşı
III. İstanbul’un Fethi
IV. Kıbrıs’ın Fethi

Verilen olayların kronolojik sıralaması aşağıdakilerden hangisidir?

A) II - III - I - IV
B) III - IV - II - I
C) I - II - III - IV
D) III - II - I - IV
DPY 2017 Çıkmış Sorular

I. Trabzon
II. Kırım
III. Kıbrıs
Numaralanmış yerlerden hangilerinin fethi, Karadeniz’de Türk hâkimiyetini
güçlendirmiştir?

A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II.
D) II ve III.
DPY 2015 Çıkmış Sorular

Fatih Sultan Mehmet Dönemi’nde;

• Medreseler kurulmuş,
• Değişik ülkelerden bilim insanları İstanbul’da toplanmış,
• Yabancı dillerden Türkçeye, Türkçeden de yabancı dillere çeviriler yapılmıştır.
Buna göre Fatih Sultan Mehmet Dönemi ile ilgili aşağıdakilerden hangisine
değinilmemiştir?

A) Bilimsel çalışmaların desteklendiğine

B) Ticaretin gelişmesi için çalışmalar yapıldığına
C) Yabancı eserlerden yararlanıldığına
D) Bilimsel araştırmalar için kurumlar oluşturulduğuna
DPY 2013 Çıkmış Sorular

“ Tarih boyunca İstanbul, önemli kara ve deniz ticaret yolları üzerinde bulunuyordu.”
Verilen bu bilgi doğrultusunda, İstanbul’un fethi Osmanlı Devleti’ne daha çok
hangi alanda katkı sağlamıştır?

A) İdari
B) Siyasi
C) Ekonomik
D) Askerî
DPY 2013 Çıkmış Sorular

Fatih Sultan Mehmet;

• Cenevizlilerden Amasra’yı almış,
• Trabzon İmparatorluğu’na son vermiş,
• Kırım’ı Osmanlı’ya bağlamıştır.
Fatih Sultan Mehmet’in bu faaliyetleri, Osmanlı Devleti’nin en çok hangi alanda
gelişmesine katkı sağlamıştır?

A) Sanat
B) Tarım
C) Bilim
D) Ticaret
DPY 2012 Çıkmış Sorular

Aşağıdakilerden hangilerinin fethi, Karadeniz’de ticaretin Osmanlıların

denetimine girmesini sağlamıştır?
I- Amasra
II- Kıbrıs
III- Trabzon

A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) I, II ve III
SBS 2011 Çıkmış Sorular

Trabzon’un Fethi + Amasra’nın Fethi + ? = Karadeniz’de Türk hakimiyetinin

sağlanması

Şemada “?” ile boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi yazılabilir?

A) Rodos’un fethi
B) Belgrat’ın fethi
C) Mora’nın fethi
D) Kırım’ın fethi
SBS 2010 Çıkmış Sorular

Aşağıdakilerden hangisi İstanbul’un fethiyle Osmanlı Devleti’nin ekonomik

kazanç elde ettiğinin göstergesi olamaz?

I- Önemli ticaret yollarının İstanbul ve Çanakkale boğazlarından geçmesi

II- Bizans’ın Karadeniz ticaret yolundan vergi alması
III- İstanbul’daki Hristiyan bilim adamlarının İtalya’ya göç etmesi

A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) I-II
D) II-III
SBS 2009 Çıkmış Sorular

Verilen diyagramda “?” ile gösterilen yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

A) Boğazlar Türk egemenliğine girmiştir.

B) Haçlılar Türkleri yenilgiye uğratmıştır.
C) Akdeniz’de Türk egemenliği güçlenmiştir.
D) Barbaros Hayrettin Paşa Kaptanıderya olmuştur.
 KİM BİLECEK

Müslüman olmayanlara karşı yapılan kutsal savaşa ne isim

verilir?

Gaza
 KİM BİLECEK

İstanbul’u fethetmek için yapılan topların ismi nedir?

Şahi
 KİM BİLECEK

Kanuni Sultan Süleyman’ın Macaristan’ı fethettiği savaşın

adı nedir?

Mohaç Meydan Muharebesi

 KİM BİLECEK

Akdeniz’de üstünlük hangi savaşla Osmanlı Devleti’ne

geçmiştir?

Preveze Deniz Zaferi

 KİM BİLECEK

Kanuni Sultan Süleyman'ın Fransa’ya ekonomik olarak

destek olmak için verdiği ayrıcalıklara ne denilmektedir?

Kapitülasyon
 KİM BİLECEK

Amasra, Sinop, Trabzon ve Kırım’ın alınması ile hangi deniz

Türk gölü haline gelmiştir?

Karadeniz
 KİM BİLECEK

İlk Osmanlı halifesi kimdir?

Yavuz Sultan Selim

 KİM BİLECEK

Osmanlı Devleti’ndeki ilk kaptan-ı derya kimdir?

Barbaros Hayrettin Paşa

 Gelecek Derse Hazırlanalım

•Rönesans nedir? Nerede ortaya çıkmıştır?

•Reform nedir? Nerede ortaya çıkmıştır?
•Coğrafi Keşiflerin Osmanlı Devleti’ne etkileri nelerdir?
•Sanayi İnkılabı’nın Osmanlı Devleti’ne etkileri nelerdir?