ΙΝΕ 402

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Μέθοδοι και
Μέσα
Διδασκαλίας

1
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

4. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Σχεδιασμός
της
διδασκαλίας

Μακροπρόθεσμο
Βραχυπρόθεσμος
ς
2
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

4. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Ζητούμενα του μακροπρόθεσμου σχεδιασμού:

 Ο προσδιορισμός σαφών μαθησιακών στόχων

σε ετήσια βάση.
 Ο επιμερισμός τους σε χρονικές ενότητες.
 Ο προσδιορισμός των τρόπων με τους οποίους
θα ελεγχθεί το μαθησιακό αποτέλεσμα.

3
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

4. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Ζητούμενα του βραχυπρόθεσμου σχεδιασμού:

 Πόσος χρόνος θα αφιερωθεί στην αφήγηση.
 Πώς θα αξιοποιηθεί το διδακτικό υλικό στην
τάξη;
 Πόσος χρόνος θα αφιερωθεί σε άλλες
δραστηριότητες;
 Τι περιμένουμε να έχουν κατακτήσει οι
μαθητές σε επίπεδο γνώσεων, δεξιοτήτων,
στάσεων;
4
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

4. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Αυτο-αξιολόγηση της διδασκαλίας:

 Με βάση τους ιεραρχημένους στόχους μας, τι

επιτεύχθηκε;
 Πώς ανταποκρίθηκε η τάξη (συμμετοχή,
βαθμός κατανόησης κ.λπ.);
 Ολοκληρώθηκε η ενότητα ή το τμήμα εκείνο
που είχαμε προγραμματίσει να ολοκληρωθεί;

5
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

4. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Ο διδάσκων παραμένει η σημαντικότερη πηγή της

μάθησης εντός του σχολείου.
Η ποιότητά του ως προς τη θεωρητική ιστορική κατάρτιση
και την ευρεία γνώση αποτελεί αποφασιστικό
παράγοντα για την επιτυχία του αποτελέσματος.

Ο διδάσκων
 εμπνέει
 δίνει κίνητρο
 δελεάζει

6
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

4. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

«η άριστη διδασκαλία δίνει στα παιδιά τις

ευκαιρίες της ζωής που τους αξίζουν…
Τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα, όταν
ενθουσιάζονται και εμπλέκονται, αλλά
αυτό που τα ενθουσιάζει και τα εμπλέκει
καλύτερα απ’ όλα είναι η πραγματικά
άριστη διδασκαλία».
(Σχολικός εγγραμματισμός, 2007)

7
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

5. ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
 

 Παραδοσιακή διδασκαλία: το σύνολο των

μαθητών εργάζεται με τον ίδιο τρόπο στο ίδιο
θέμα, χρησιμοποιούνται προφορικές μέθοδοι
για την έκθεση των γεγονότων και τα μέσα
διδασκαλίας περιορίζονται στο διδακτικό βιβλίο
και τον πίνακα.
 Σύγχρονοι τρόποι: η επινόηση μιας ποικιλίας
μεθόδων κατά τις οποίες η τάξη μπορεί να
εργάζεται ομαδικά ή ατομικά. Η διαδικασία είναι
πιο πολύπλοκη αλλά πιο δημιουργική.
8
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

5. ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Η προφορική έκθεση-αφήγηση των γεγονότων

θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στην ηλικία
των μαθητών.
Κύριος σκοπός της είναι η παρακίνηση του
ενδιαφέροντος των μαθητών και η παροχή των
απαραίτητων για την κατανόηση πληροφοριών.

«Η αφηγηματικότητα της Ιστορίας αποτελεί την παρεξήγηση του αιώνα… Η αφήγηση

βρίσκεται στην ίδια την καρδιά της Ιστορίας, αποτελεί θεμελιώδη πρωτοβουλία και
όχι πρακτική απαρίθμησης, είναι φορέας της κατανόησης και όχι μειονέκτημά της».
(H. Moniot)

9
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

5. ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Η αφήγηση μπορεί να συνδυάζεται με το διάλογο.

Δεν πρέπει να αφήνεται στην τύχη αλλά να κατευθύνεται
διακριτικά από τον εκπαιδευτικό ώστε να συμμετέχουν όλοι οι
μαθητές.
Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την αξιοποίηση των γνώσεων και
των εμπειριών τους, τη σύνδεση της ιστορίας με την
επικαιρότητα, την αξιοποίηση ερεθισμάτων από άλλα
μαθήματα (γεωγραφία, λογοτεχνία).

Ο διάλογος έχει κανόνες και η τήρησή τους

αφορά τόσο τους μαθητές όσο και τον
εκπαιδευτικό.
10
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

5. ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Ο διάλογος/ερωταπαντήσεις αποτελεί βασικό

μεθοδολογικό εργαλείο:

 κάνει το μάθημα πιο ενδιαφέρον, ενισχύει τον

προβληματισμό, κινητοποιεί τον νου των
μαθητών/τριών
 ασκεί τους μαθητές στη χρήση του λόγου
 ασκεί τους μαθητές στην αναζήτηση και οργάνωση
επιχειρημάτων
 λειτουργεί ως αφετηρία για να διαπιστωθούν οι
ελλείψεις των μαθητών/τριών 11
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

Οι ερωτήσεις που τίθενται από τον εκπαιδευτικό πρέπει:

 να διευκολύνουν την έκφραση αποριών, αμφιβολιών,

διαφωνίας των μαθητών
 να ενθαρρύνουν την τόλμη, τη φαντασία, την
περιέργεια, την αναζήτηση τεκμηρίωσης
 να επιδιώκουν το συσχετισμό της νέας γνώσης με όσα
ήδη γνωρίζουν
 να αποφεύγουν τις σχηματικές αξιολογικές κρίσεις, όπως
απόδοση καλού/κακού, αρετής/ανηθικότητας κ.λπ.
 να μην οδηγούν σε απλή κατάφαση ή άρνηση του
ζητούμενου: απάντηση με ναι ή όχι
 να αποφεύγουν τη χρήση του «πρέπει»
12
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

Τύποι ερωτήσεων που αποτελούν κίνητρο σκέψης

για τους μαθητές:

 ερωτήσεις διασαφήνισης: τι εννοείς;

 ερωτήσεις για τον προσδιορισμό της κύριας
άποψης: ας δούμε αν κατάλαβα σωστά…, αυτή
είναι η άποψή σου;
 ερωτήσεις για την αποσαφήνιση της σημασίας:
μπορείς να δώσεις ένα παράδειγμα για…
 ερωτήσεις για τον προσδιορισμό αιτίου/
αποτελέσματος
13
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

6. ΜΕΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Η μελέτη των γραπτών πηγών, με την οποία οι

μαθητές εισάγονται στην ιστορική έρευνα.

Θεωρείται πως η επεξεργασία τους:

 συμβάλλει στη δραστηριοποίηση των μαθητών
 παρέχει κίνητρα για την ενεργητική μάθηση
 αναπτύσσει τις ερμηνευτικές δεξιότητες
 καλλιεργεί την κριτική σκέψη, την ιστορική
φαντασία

14
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

6. ΜΕΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Θα πρέπει:
 οι πηγές να επιλέγονται προσεκτικά και να
εντάσσονται στο σχεδιασμό και την οργάνωση
της διδασκαλίας
 να χρησιμοποιούνται όσο το δυνατόν
περισσότερες και διαφορετικού τύπου πηγές,
ενίοτε και αντικρουόμενες
 οι μαθητές να ενθαρρύνονται να διεξάγουν
προσωπική ή ομαδική έρευνα
15
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

6. ΜΕΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Κατά την ενασχόληση με τις πηγές, τα ερωτήματα που

τίθενται είναι:

 Τι είδους πηγή είναι, πρωτογενής ή δευτερογενής;

 Πότε δημιουργήθηκε και από ποιον;
 Ποιος είναι ο παραλήπτης/αποδέκτης;
 Ποιος ήταν ο σκοπός της δημιουργίας της και οι
προθέσεις του συντάκτη;
 Ο συντάκτης είχε ανάμιξη/με ποιον τρόπο γνώριζε τα
γεγονότα;
 Πρόκειται για το πλήρες σώμα ή απόσπασμα;
 Συμφωνεί ή έρχεται σε σύγκρουση με άλλες πηγές;16
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

6. ΜΕΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Τα οπτικά παραθέματα, υλικές και εικαστικές πηγές,

αποτελούν κατάλοιπα του παρελθόντος μέσα από
τα οποία γνωρίζουμε την ανθρώπινη
δραστηριότητα.
Οι εικόνες δεν πρέπει να επιλέγονται ως έργα τέχνης,
αλλά ως ίχνη του παρελθόντος που είναι σε θέση
να μας πληροφορήσουν γι’ αυτό. Μπορούν να είναι
μικρογραφίες εγγράφων ή χειρογράφων,
αντικείμενα καθημερινής χρήσης, πίνακες
ζωγραφικής, γκραβούρες, φωτογραφίες, αφίσες,
γελοιογραφίες κ.λπ.
17
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

6. ΜΕΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Θεωρείται πως η αξιοποίησή τους:
 συμβάλλει στην κινητοποίηση του ενδιαφέροντος
των μαθητών
 συμβάλλει στην κατανόηση των αφηρημένων
εννοιών μέσα από την εικονική ή συμβολική τους
αναπαράσταση
 αναπτύσσει την παρατηρητικότητα και τη
μνημονική ικανότητα
 καλλιεργεί την ιστορική φαντασία
 διευκολύνει μαθητές με μειωμένες αναγνωστικές
δεξιότητες
18
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

6. ΜΕΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Τα ερωτήματα που τίθενται κατά την αξιοποίηση των οπτικών

παραθεμάτων:
 ποιο είναι το περιεχόμενό της; (αντικείμενο, πρόσωπα)
 ποιος είναι ο δημιουργός; ποια είναι η στάση του
απέναντι στο θέμα;
 πότε τοποθετείται χρονικά η δημιουργία του;
 πού συμβαίνει αυτό που εικονίζεται;
 ποιος είναι ο αποδέκτης του μηνύματος;
 είναι η εικόνα αντικειμενική, αναπαριστά σωστά το
γεγονός;
 ποιοι συμβολισμοί χρησιμοποιούνται;
19
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

6. ΜΕΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Οι χάρτες αποτελούν βασικό μέσο διδασκαλίας της ιστορίας

και σύνδεσής της με τη γεωγραφία. Η αξιοποίησή τους
συμβάλλει:
 Στην άντληση ιστορικών πληροφοριών.
 Στην κατανόηση των γεωγραφικών χαρακτηριστικών μιας
περιοχής.
 Στην τοποθέτηση ιστορικών γεγονότων μέσα στο χώρο.
 Στην κατανόηση των συσχετισμών ανάμεσα στο χώρο και
το χρόνο.
 Στη συνολική και ευρεία θεώρηση ιστορικών θεμάτων.
 Στην ανάπτυξη των κατασκευαστικών δεξιοτήτων των
μαθητών. 20
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

6. ΜΕΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Το οπτικοακουστικό υλικό ασκεί μεγάλη επίδραση στους

μαθητές. Η χρήση του απαιτεί:
 προσεκτική επιλογή και αξιολόγηση του υλικού πριν
από τη χρήση
 υπολογισμό του απαιτούμενου χρόνου
 καλή γνώση του ιστορικού πλαισίου που
περιγράφεται/ αναφέρεται στο επιλεγμένο υλικό
 προκαταρκτική συζήτηση και εισαγωγή των μαθητών
στο περιεχόμενο του υλικού
 σύγκριση με άλλες ιστορικές πηγές
21
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

6. ΜΕΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Το οπτικοακουστικό υλικό ως ιστορική πηγή μπορεί να διευκολύνει

τους μαθητές στην κατανόηση κοινωνικών, οικονομικών,
πολιτιστικών, ιδεολογικών φαινομένων (εργατικά κινήματα,
επαναστάσεις κ.λπ.).
Η ανεύρεση οπτικοακουστικού υλικού από το διαδίκτυο
διευκολύνει τη χρήση του κατά τη μαθησιακή διαδικασία.
Κρίνεται αναγκαίο να επισημαίνονται στους μαθητές οι
δυνατότητες, οι κίνδυνοι και οι περιορισμοί που υπάρχουν στη
χρήση του διαδικτύου.

«Το διαδίκτυο αποτελεί επίσης ένα αχούρι όπου μπορεί κανείς να βρει τα
πάντα και μερικές φορές τίποτα. Αυτό, προσοχή, οδηγεί στην τύφλωση.»
[M. Ferro]
22
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

6. ΜΕΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Η προβολή οπτικοακουστικού υλικού στη σχολική τάξη

 δεν πρέπει να ξεπερνάει τη μισή ώρα για πρακτικούς

και ουσιαστικούς λόγους
 δεν υπάρχει σημαντική ωφέλεια εάν ο μαθητής δει το
ιστορικό ντοκιμαντέρ και μετά δεν επακολουθήσει
ανάλυση ή συζήτηση επ’ αυτού
 εάν το ντοκιμαντέρ/υλικό/ταινία είναι διάρκειας μιας
ώρας ή περισσότερο μπορεί η προβολή του να γίνει σε
δύο μέρη, τμηματικά ή αποσπασματικά

23
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

7. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Το μάθημα της Ιστορίας παρέχει ευκαιρίες για την

ανάπτυξη ποικίλων δραστηριοτήτων.
Οι δραστηριότητες μπορεί να:
 είναι ατομικές ή ομαδικές
 γίνονται μέσα ή έξω από το χώρο του σχολείου
 αφορούν μία ή περισσότερες διδακτικές
ενότητες
 προωθούν τη διαθεματική προσέγγιση του
μαθήματος
24
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

7. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Οι δραστηριότητες χωρίζονται συμβατικά σε δύο

κατηγορίες:

 Όσες σχετίζονται άμεσα με τη διδασκαλία

μιας ενότητας και δεν απαιτούν ειδική
προετοιμασία.
 Όσες μπορούν να οργανωθούν είτε για ειδικές
διδακτικές ενότητες (π.χ. μαθήματα τέχνης)
είτε για ευρύτερη διδακτική ύλη και
προϋποθέτουν ειδική προετοιμασία.
25
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

7.1 Δραστηριότητες χωρίς ειδική προετοιμασία 

 Παρατήρηση και μελέτη οπτικών και ακουστικών πηγών

(χάρτες, έργα τέχνης, χρονολογικοί πίνακες, διαγράμματα,
στατιστικοί πίνακες)
 Τοποθέτηση ιστορικών γεγονότων και προσώπων στην κλίμακα
του χρόνου
 Καταγραφή όρων (ορολογίας) που είναι απαραίτητη για την
προσέγγιση ιστορικών προβλημάτων
 Διατύπωση απόψεων και αξιολογικών κρίσεων για τις πράξεις
των δρώντων προσώπων
 Περιληπτική παρουσίαση γεγονότων και καταστάσεων
 Ανάγνωση και σχολιασμός κειμένων: ιστορικών πηγών ή
λογοτεχνικών κειμένων
 Ανάγνωση και σχολιασμός άρθρων από εφημερίδες και
περιοδικά, με θέματα που σχετίζονται προς το διδασκόμενο
μάθημα
 Αναγωγές στη σύγχρονη ιστορική πραγματικότητα
26
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

7.2 Δραστηριότητες με ειδική προετοιμασία

 Καταγραφή πληροφοριών από πρόσωπα που έζησαν ένα σύγχρονο

ιστορικό γεγονός
 Καταγραφή και παρουσίαση λαογραφικών στοιχείων μιας περιοχής
 Καταγραφή των ονομασιών διαφόρων περιοχών, οδών, πλατειών κ.λπ.
σε συνάρτηση με ιστορικά γεγονότα ή εποχές
 Δραματοποίηση ιστορικών γεγονότων μέσα από θεατρικό παιχνίδι
 Εκπόνηση εργασιών τοπικής ιστορίας
 Οργάνωση σχεδίου επίσκεψης σε αρχαιολογικούς χώρους ή μουσεία
 Ανάπλαση ιστορικών γεγονότων με πρωτότυπο-λογοτεχνικό τρόπο
 Κατασκευή χαρτών, σχεδίων, διαγραμμάτων και μοντέλων
 Σύνταξη παράλληλων ιστορικών πινάκων (Ελλάδα-Ευρώπη-Κόσμος)
 Σύνταξη εφημερίδας ή φανταστικών ιστορικών εγγράφων
 Ιστορική έρευνα σε χώρους ή αρχεία της περιοχής
 Οργάνωση εκθέσεων με ιστορικά θέματα
 Οργάνωση ρητορικών αγώνων με ιστορικά θέματα
27
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

7.2 Δραστηριότητες με ειδική προετοιμασία

Οι εργασίες, ατομικές και ομαδικές, μπορούν να:

 βασίζονται στις εμπειρίες των μαθητών (επισκέψεις
σε μουσεία)
 στοχεύουν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων (κατασκευή
χαρτών, διαγραμμάτων)
 λαμβάνουν υπόψη την τοπική ιστορία και την
καταγωγή των μαθητών
Οφείλουν να συνδυάζονται
με τη χρήση της βιβλιοθήκης.

28
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

7.2 Δραστηριότητες με ειδική προετοιμασία

Οι επισκέψεις σε αρχαιολογικούς - ιστορικούς

χώρους, μουσεία αποτελούν εναλλακτικούς
τρόπους προσέγγισης του ιστορικού
παρελθόντος.
Η οργάνωση τέτοιων επισκέψεων απαιτεί
προετοιμασία και ενεργητική συμμετοχή των
μαθητών κατά τη διαδικασία μελέτης των
μουσειακών αντικειμένων ή έργων τέχνης.

29
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

7.2 Δραστηριότητες με ειδική προετοιμασία

Βασικά ερωτήματα για τη μελέτη μουσειακών αντικειμένων:

Τι; - αναγνωρίζεται εύκολα, σχήμα, χρώμα, υλικό, διακόσμηση κ.λπ.
Πώς; - χειροποίητο, με τη χρήση εργαλείων, πώς έγινε η
διακόσμηση κ.λπ.
Πού; - κατασκευάστηκε/χρησιμοποιούνταν/ βρέθηκε, με ποιον
πολιτισμό συνδέεται;
Πότε; - κατασκευάστηκε, με τι συνδέεται χρονικά, γιατί δεν
χρονολογείται;
Ποιος; - το κατασκεύασε, εργαστήρι, ανώνυμος ή επώνυμος
τεχνίτης;
Γιατί; - ποια η χρήση του, ατομική ή δημόσια, καθημερινή ή
θρησκευτική, εμπορική ή διακοσμητική, για άνδρες, γυναίκες
ή παιδιά;
30
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

7.2 Δραστηριότητες με ειδική προετοιμασία

Τα παιχνίδια ρόλων-δραματοποίηση διευκολύνουν την

ενεργητική συμμετοχή των μαθητών.
Αποτελούν ιδανικό πεδίο άσκησης στην ιστορική ενσυναίσθηση.
Γόνιμοι εκπαιδευτικά αποδεικνύονται οι δραματοποιημένοι
διάλογοι πραγματικών ή φανταστικών χαρακτήρων, η
απόδοση αποσπασμάτων θεατρικών έργων από μαθητές.
Οι ωφέλειες για τους μαθητές:
 ενεργητική, συμμετοχική μάθηση, στην οποία όλοι καλούνται
να λάβουν μέρος
 ψυχαγωγική, εναλλακτική μάθηση
 βαθύτερη κατανόηση των ανθρώπινων κινήτρων και των
πολλαπλών επιλογών
 άσκηση της φαντασίας
31
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

7.2 Δραστηριότητες με ειδική προετοιμασία

Οι διαθεματικές δραστηριότητες
 προτείνουν την προσέγγιση ενός θέματος μέσω
πολλών επιμέρους γνωστικών πεδίων, στοχεύοντας
στην πληρότητα της γνώσης
 προάγουν τη σύνδεση του περιεχομένου του
μαθήματος με τα ενδιαφέροντα των μαθητών από τη
σύγχρονή τους πραγματικότητα
 προάγουν την αυτενέργεια και τη συνεργασία/
επικοινωνία μαθητών και εκπαιδευτικών
 αναπτύσσουν το ερευνητικό πνεύμα, εξοικειώνουν
τους μαθητές με την επιστημονική έρευνα
32
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

8. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Η αξιολόγηση, ως βασικό στοιχείο της διδακτικής διαδικασίας:

 βοηθά τον εκπαιδευτικό να ανιχνεύσει το βαθμό απόκτησης

ιστορικής γνώσης και το γνωστικό επίπεδο των μαθητών
 πληροφορεί για την επιτυχία ή αποτυχία των ακολουθούμενων
μεθόδων και την αποτελεσματικότητα των υιοθετούμενων
στρατηγικών
 βοηθά τον εκπαιδευτικό να βελτιώνει την εκπαιδευτική πρακτική
που ακολουθεί
 πρέπει να λαμβάνει υπόψη τη μέθοδο διδασκαλίας και τις
δραστηριότητες που αναπτύχθηκαν στην τάξη
 μπορεί να περιλαμβάνει ασκήσεις, δραστηριότητες ή συνθετικές
εργασίες
 μπορεί να εναλλάσσει διάφορες μορφές προφορικής και
γραπτής εξέτασης
33
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

Τράπεζα Θεμάτων:

34
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

8.1 Μορφές ερωτήσεων

 Διατύπωση απόψεων και αξιολογικών κρίσεων για τις

πράξεις των δρώντων προσώπων
 Περιληπτική παρουσίαση γεγονότων και καταστάσεων
 Ανάγνωση και σχολιασμός λογοτεχνικών κειμένων, άρθρων
από εφημερίδες και περιοδικά, με θέματα που σχετίζονται
προς το διδασκόμενο μάθημα
 Προσδιορισμός των κριτηρίων ή των προϋποθέσεων που
απαιτούνται για την επίλυση συγκεκριμένων προβλημάτων
 Διατύπωση συμπερασμάτων μετά από την προσπάθεια
επίλυσης ιστορικών προβλημάτων
 Αναγωγές στη σύγχρονη ιστορική πραγματικότητα

35
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

8.2 Μορφές ασκήσεων

Ασκήσεις χρόνου: διαδοχής, απλής ή αιτιακής

ακολουθίας, σύγκρισης σύγχρονων γεγονότων με
γεγονότα άλλων κρατών και πολιτισμών, απόδοσης
σημασίας σε γεγονότα μακράς, μέσης και σύντομης
διάρκειας, κατανόησης των κριτηρίων μιας
περιοδολόγησης.

36
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

8.2 Μορφές ασκήσεων

Ασκήσεις διαμόρφωσης ιστορικής σκέψης: ταξινόμησης-

καταγραφής σε στήλες προσώπων κατά ιδιότητα,
θέση στο πολιτικό σύστημα ή στην παραγωγή,
εξήγηση των επιδράσεων ενός μέρους επί ενός άλλου
(καλός καιρός-καλή συγκομιδή) κ.λπ.

37
Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

8.2 Μορφές ασκήσεων

Ασκήσεις άστρου: έχουν ως βάση μια κεντρική έννοια

(ΚΕ), με την οποία συνδέουμε άλλες περιφερειακές
έννοιες. Τοποθετούμε τις ΠΕ στα άκρα ακτίνων που
ξεκινούν από την ΚΕ.

38
 προεστοί
ναυτικοί
κλέφτες - αρματολοί

Ομάδες που συμμετείχαν

στην ελληνική
επανάσταση
του 1821
φιλέλληνες

Φαναριώτες
κληρικοί
 Διάνοιξη στενών

Βοήθεια
στη Ρωσία
Οι ΚΔ κυριαρχούν
στα Βαλκάνια Αντάντ
Επιχείρηση κατάληψης
Δαρδανελλίων
Επιτυχής
απόκρουση
από τον
τουρκικό στρατό
Η Βουλγαρία στο
πλευρό των ΚΔ
1915

Αποβίβαση στρατού
στη Θεσσαλονίκη
Η Ιταλία
Υποσχέσεις
στο πλευρό της Αντάντ

Παραχώρηση
εδαφών στη
Εγκατάλειψη ΚΔ
Μ.Ασία
 16ος αι.: ο αιώνας με τα δύο πρόσωπα:

απόλυτη μοναρχία

εθνικά κράτη αστική τάξη

+
εμπόριο, βιοτεχνία

16ος
αι.

αύξηση πληθυσμού
-
κοινωνικά προβλήματα άνοδος τιμών

Γαλλία, Παρίσι: ζητιάνοι

Γερμανία: “πόλεμος των χωρικών” επί Λούθηρου

Διδακτική της Νεοελληνικής Ιστορίας

8.2 Μορφές ασκήσεων

Ασκήσεις κριτικής προσέγγισης ιστορικών πηγών:

κατανόησης της ιστορικής σημασίας της πηγής, της
άποψης από την οποία θωρεί τα πράγματα ο
συντάκτης, της ιδεολογικής φόρτισης ή των
συναισθημάτων του.

Ασκήσεις προσέγγισης των εικόνων: ερμηνείας των

συμβόλων που εικονίζονται, των συναισθημάτων και
των ιδεών του δημιουργού.

42