SİNYAL

GÜRÜLTÜ
ORANI
 • SİNYAL NEDİR

• GÜRÜLTÜ NEDİR

• GÜRÜLTÜDE DİNLEME

• GÜRÜLTÜDE KONUŞMA ODYOMETRİSİ

• SİNYAL GÜRÜLTÜ ORANI NEDİR

• SİNYAL GÜRÜLTÜ ORANI ÖZELLİKLERİ

İÇERİK • KOKLEAR İMPLANT KULLANANLARDA SGO ÖNEMİ

• ARKA PLAN GÜRÜLTÜSÜ NEDİR

• MESAFE NEDİR

• YANKI NEDİR

• MESAFE VE YANKININ SGO İLE BAĞLANTISI

• SNR İYİLEŞTİRMEK İÇİN ÖNERİLER

• ÖZET

• KAYNAKÇA
 SİNYAL
• Sinyal, bir sistem tarafından kodlanan, özel bir kanal aracılığıyla
iletilen ve başka bir sistem tarafından deşifre edilebilen bilgileri
ifade eder.

• Sinyal odyoloji alanında ;

• Kulağın işleyişini değerlendirmek amacıyla hastaya gönderilen

uyaran şeklinde kullanılabilir.

• Kulağımızın herhangi bir bölümünün potansiyelini, aktivitesini

ölçmek amacıyla da kullanılabilir.

• Gönderilen uyaran sonucunda elde edilen yanıt potansiyeli

olarak da elde edilebilir.
 GÜRÜLTÜ
• Gürültü, işitme sağlığını olumsuz yönde etkileyen işitme
duyusunun işleyişini bozan gelişigüzel spektruma sahip çevre
kirleticisidir.(ASHA 1988)

• Gürültü Odyoloji alanında;

• Gürültüden faydalandığımız kısım maskelemedir.

• Hasta kulağı iyi kulaktan dolayı test edemediğimiz durumda iyi

kulağa gürültü verip oyalayarak hasta kulağın gerçek eşiklerini
belirlememize yardımcı olur.
 GÜRÜLTÜ
Bir kişinin müzik olarak algıladığı ses diğer bir kişi tarafından gürültü olarak tanımlanabilir. Teknik
olarak bakıldığında her enerji biçimi için asıl sinyalin algılanmasını engelleyen her enerji biçimi
gürültüdür.
Genelde ses dalgalarından gürültü olarak kabul edilenler dalga boyları arasında harmonik bir uyum
olmayan ses sinyalleridir.(gözde Bayramoğlu çabuk 2017)
Gürültü ne kadar az ise sinyalin test sonucunun gücü o kadar fazla olur.
Her ortam akustik gürültü içerir ancak 30 db hL’e kadar normal işiten kişiler için konuşmayı ayırt etme
bozulmayacaktır.
Gürültünün ciddi etkilerinin olacağı frekans konuşma frekansı aralığıdır. Böylece enerji orta ve daha
yüksek frekans aralıklarına kadar yayıldıkça gürültü toleransı azalır çünkü burada konuşma enerjisi
zayıf ve daha fazla bilgi taşır.
ÖZETLE;

Sinyal ile gürültü arasında negatif yönlü ilişki mevcuttur.

Alınması veya verilmesi istenen mesajın (uyaranın)

ulaşımını engelleyen her çeşit aktiviteye gürültü derken
iletilmesi istenen ,iletilen mesaja ise sinyal denir.
 GÜRÜLTÜDE DİNLEME
Gürültünün var olduğu dinleme durumu,
algısal düzeyde daha yüksek derecede dikkat
ve daha fazla top down işlemlemeyi
beraberinde getirir. Bundan dolayı belirli bir
işitsel bilgiyi gürültü varlığında dinlemek
sessiz bir ortamda dinlemekten daha fazla
bilişsel sürecin aktif olmasına yol açar.
İşitme kaybının varlığı, konuşma sinyallerinin
anlaşılmasında azalmayla bağlantılı olduğu
için, arka plandaki gürültü varlığı da bu
yeteneği azaltmış olur. işitme kaybına sahip
bireylerde daha kötü konuşmayı anlama
skorları mevcutken, gürültülü dinleme
koşullarında bu fark daha da artmış olur.
(İşitme Kaybı Olan Bireylerin Farklı Dinleme
Koşullarındaki Eeg ve Erp Bulguları, Uzm. Ody.
Ebru ZEREN, 2019)
 GÜRÜLTÜDE KONUŞMAYI ANLAMA TESTLERİ

GÜRÜLTÜDE KONUŞMA
Quick Speech in Noise Test (Quick SIN)
ODYOMETRİSİ
Speech Perception In Noise Test (SPIN)

• Günlük yaşantımızda, iletişim çoğunlukla gürültülü ortamlarda

Connected Sentence Test (CST)
gerçekleşir. İşitme kayıplı bireyler gürültülü ortamlarda özellikle
konuşmayı anlamada zorluk yaşadıklarından şikâyet ederler bu nedenle Speech in Noise (SIN)
odyolojik tetkikler işitme kaybının teşhisi ve rehabilitasyonu için gürültülü
ortamda konuşma odyometrisini de içermelidir. 
Hearing in Noise Test (HINT)

• Gürültünün dinlemeyi zorlaştırmasının sebebi gürültüdeki

Words-in-Noise Test (WIN)
enerjinin konuşma sinyalini maskelemesidir

Bamford-Kowal-Bench Speech-in-Noise Test (BKB-

SIN)
 Connected Speech Test (CST) ve Speech Perception in Noise Test (SPIN), belirli konuşma ve gürültü seviyelerinde
anlaşılabilirliğin yüzdelik değerlerinin hesaplandığı testlerdir.

 Matris testleri genellikle adaptif bir prosedürle gürültüde %50 konuşmayı anlama eşiğini tespit etmek için uygulanır.

 BKB-SIN testi hem yetişkinlere hem de çocuklara hitap etmektedir. Koklear implant kullanıcıları ve adayları için
geliştirilmiştir. 

 Gürültüde konuşmayı anlama testlerinden sadece Matris, Quick SIN, BKB-SIN ve HINT testleri SGO oranları
göstermektedir.

   Matris Testi ile işitme kayıplı yetişkinlerin gürültüde konuşmayı tanıma için ihtiyaç duyduğu SNR oranı arttıkça
Amsterdam İşitsel Engellilik ve Yetersizlik Anketi sonucuna göre işitmedeki yetersizliğin arttığı saptandı. (Tek Taraflı
ve Çok Hafif İle Hafif Derecede Bilateral Sensörinöral İşitme Kayıplı Yetişkinlerde Gürültüde Konuşmayı Tanımanın
Değerlendirilmesi, Serpil TOPRİL, 2019) 
Signal To Noise Ratio ( SNR – S/N)/
Sinyal Gürültü Oranı (SGO)

Hedef veya belirli sese sinyal, istenmeyen ve hedef sinyali maskeliyici özelliği olan sesleri ise gürültü
olarak adlandırdığımızda sinyal gücünün gürültü gücüne oranı olarak tanımlanır.

Genellikle desibel (dB) cinsinden ifade edilir.

SİNYAL GÜRÜLTÜ ORANI
 Arka plan gürültüsü varken konuşmayı anlamada güçlük bilinen bir sorundur. Bu algısal zorluk, arka plandaki
gürültü düzeyleri arttıkça (yani SGO azaldıkça) giderek daha da şiddetlenir.

 Uyaran şiddeti arka plan gürültüsünü aşana kadar hiçbir potansiyel uyarılamazken, yanıtın boyutu uyarının
tekrarı ve arka plan gürültüsüne bağlı olarak değişir. SGO bu anlamda önemlidir

 Çalışmada SGO azaldığında uyarana verilen kortikal yanıtın sessiz ortamdaki yanıta göre latansında uzama,
amplitüdünde ise azalmaya sebep olduğu gözlenmiştir.
Negatif bir SGO, gürültünün konuşmadan daha yüksek olduğu ve
dinlemenin daha zor olabileceği anlamına gelir (Torkildsen et al.,
2019). Pozitif SGO, sinyal seviyesinin gürültü seviyesini geçtiğini
gösterir
Sinyal gürültü oranını +10 dB’den düşük sınıflarda yapılan
araştırmalar, konuşmanın anlaşılabilirliğinin normal işiten çocuklarda
bile anlamlı düzeyde azaldığını göstermektedir.
KOKLEAR İMPLANT KULLANICILARI
İÇİN SİNYAL GÜRÜLTÜ ORANI ÖNEMİ
Koklear implant kullanıcıları konuşmayı ayırt etmede sessiz ortamda yüksek başarı
gösterirken, gürültülü ortamlarda, sessiz ortama göre ayırt etme başarılarının yarı
yarıya düştüğü bilinmektedir.
Normal işitenlerde, söylenen cümleyi %50 doğru tekrarlayabilmesi için sinyal
gürültü oranı +5dB civarı iken, koklear implant kullanıcılarında +15 dB olması
gerekmektedir.
Koklear implant teknolojisi ilerlemesini hızlı şekilde sürdürmektedir. Buna
rağmen, bazı durumlarda dezavantajlar bulunmaktadır. Bunların en önemlileri;
ortamda bulunan arka plan gürültüsü, mesafe ve ortamdaki yankıdır. (Kerber &
Seeber, 2012).
Zorlu dinleme koşullarının oluşmasına neden olan
faktörler

1.Konuşma uyaranındaki tipik olmayan telaffuz şekli

2.Arka plan gürültüsü

3.Yankı

4.Mesafe
 Arka plan gürültüsü veya ortam
gürültüsü, izlenen ses dışındaki sestir.
Arka plan gürültüsü, bir gürültü kirliliği
veya artefakt türüdür .

Arka Plan
Gürültüsü

Kokteyl parti gürültüsü , su sesleri, trafik

gürültüsü, buzdolapları, klima, güç
kaynakları ve motorlar gibi cihazlardan
kaynaklanan elektrik gürültüsü arka
plan gürültü seslerine örnektir .
 Kapalı ve yankılanmaya uygun bir ortamda, sesin oluştuktan sonra birçok kez
ortamdaki yüzeylere çarparak, bir süre daha devam etmesidir. Bu durum Sesin
şiddeti sıfırlanıncaya kadar devam eder.

Sert yüzeylerde reverberasyon (yankılanma) daha fazla iken, yumuşak yüzeylerde

daha azdır.

REVERBERASYON Reverberasyonun artması, hem normal işiten hem de işitme kayıplı bireyin

(YANKILANMA) konuşma ayırt etme becerilerini olumsuz etkiler.

Reverberasyon süresi, dinleme ortamlarının etkisini belirleyen önemli bir

parametredir. Konser salonlarında 2 sn civarında olması beklenirken, sınıflarda bu
sürenin 0,6 sn’nin altında olması beklenmektedir. İşitme kayıplı bireylerin eğitim
ortamlarında bu sürenin 0,6 sn’nin altında olması hedeflenmektedir.
(ANSI, 2002) (Crandell Ed & Smaldino Ed, 2001).

Gürültü ve reverberasyonun birlikte arttığı, okul gibi ortamlarda, koklear implant

kullanıcılarının, konuşmayı anlama ve yön tayini becerileri bozulmaktadır. Bundan
dolayı dil/ akademik gelişiminde, günlük yaşam içinde farklı noktalardan gelen
uyarıcılara organize olma ve yön tayini yeteneğinde anlamlı şekilde kötüleşme
beklenmektedir. (Kokkinakis, 2018)
• Reverberasyon ölçmek için, oda içine konumlanmış hoparlör ve ses seviye ölçer (SLM) düzeneği
(www.hitechaudiosystems.com)
Araştırmalarda azalan reverberasyon süresi ve artan sinyal-
gürültü oranının konuşmayı ayırt etme oranını iyileştirdiği
ortaya konmuştur.

İşitme engelli çocukların ise normal işiten çocuklara göre

azalan sinyal-gürültü oranıyla beraber kelime ayırt etme
oranlarının önemli derecede düştüğü gözlemlenmiştir.

İşitme kayıplı bireyler ,sokak, park, okul, işyeri, avm gibi

gürültülü ortamlarda çokça zaman geçirirler. gürültünün
kaçınılmaz olduğu bu ortamlarda hem konuşma seviyesine
hem de hızına yetişmek zorunda kalırlar bu yüzden
geleneksel yavaş konuşma hızlı testlerin doğru sonuç
vermediği, onları olduğundan daha iyi gösterdiği bu yüzden
gerçek hayatta daha da zorlandıklarını belirtiyor.
 MESAFE 
 

Kaynak türüne göre sesin yayılma

Gürültü ile mesafe arasında bir ilişki geometrisi ve dolayısıyla azalma
vardır, mesafe arttıkça gürültü miktarları farklılık gösterse de tüm
azalmaktadır. Kaynaktan uzaklaştıkça kaynak tipleri için alıcı ile ses kaynağı
gürültü miktarı azalmaktadır.( Düzce arasındaki mesafe arttıkça ses basıncında
Kenti Yerleşim Bölgelerindeki Gürültü azalma gözlenir. (Karayolu Trafik
Farklarının İncelenmesi, Özgür YERLİ, Gürültü Değerlerinin Uygulama İmar
Zeki DEMİR )  Planlarına Entegrasyonu, Erdem Emin
MARAŞ,Faik Ahmet SESLİ,2017) 
 MESAFE

• Dinleyicinin mesafesi yankılanma etkilerini etkiler.

• 60 db hl de konuşma 9 fit mesafede %65 anlaşılırlık

• 60 db hl de konuşma 1,5 fit mesafede %80 anlaşılırlık

• 1.5 fitin üzerindeki mesafeler için konuşma seviyesi 70 db hl’nin üzerine çıkınca ayırt etmede çarpıcı bir
düşüş görülür
• Kaynaktan uzaklık sinyal yoğunluğunu azaltarak bilgiyi de azaltır bu yüzden mesafe önemlidir.
Sınıf Ortamında Sinyal-Gürültü İlişkisi (K. L. Anderson, 2008)
 Alçak frekanslı seslerde kulaklar arası zaman
farkı (Interaural Time Difference/ ITD) Yüksek
frekanslı seslerde kulaklar arası şiddet farkı
(Interaural Level Difference/ ILD) olur.

 Başın gölge etkisi nedeniyle gürültülü ortamlarda

gürültüye yakın kulaktaki gürültünün şiddeti,
gürültüye uzak kulağa göre daha fazla
olmaktadır. Bu durum uzak olan kulakta SNR’de
artışa sebep olur.

 Gürültüde konuşmayı anlama ses ve gürültünün

arasındaki açı açıldıkça artar. Bu etki yüksek
frekanslarla sınırlıdır.
 Kortikal işitsel uyarılmış potansiyellerde cevap yok
demek için sgo nın 2,5 v dan düşük kalitede olması
SNR
veya cevap olmaması anlamına gelir. (265)

 DPOAE ölçümünde hem DPOAE hem de

nerelerde
gürültünün birlikte ölçümü sağlanır. Gürültü
seviyesi ilgili DPOAEnin her iki tarafındaki farklı
frekans bölme seviyelerinin averajlanmasıyla
kullanılır?
belirlenir. DPOAE varlığı emisyon değerleri gürültü
tavan seviyesinin en az 3-6 dB ve üzerinde ise
kabul edilir. (324)
Peki SGO iyileştirmek
için ne yapabiliriz?
 Arka plan gürültüsünü azaltmak

 Okul gibi kurumlarda reverberasyonun az olması için ses

yutucu malzemelerin kullanılması

 Reverberasyon süresi 0.6 sn altında olması

 Sinyal gürültü oranı 10 dB den fazla olması (işitme

engellilerde +15 dB ve üstü olmalı.
 Yapılan bir çalışmada ünlü fonemlerin periyodisite farklılıkları ve yüksek amplitüde
sahip olmaları nedeniyle gürültüde daha kolay fark edildiği, buna karşın ünsüz
fonemlerin sürtünmeli ve daha düşük enerjiye sahip olduğu için gürültüde daha zor
fark edildiği belirtilmiştir.(4)

 Çocuklarda, bozulmuş dinleme koşullarında konuşmayı algılama yeteneği, işitsel sinir

sistemindeki gelişimsel değişikliklere paralel olarak yaşla birlikte önemli ölçüde
iyileşir.

 Gürültülü ortamlarda konuşmayı dinlemede zorluk, işitsel işleme bozuklukları (APD)

ile ilişkili yaygın bir semptomdur. Gürültüde konuşma algısının klinik
değerlendirmesi, bir çocuğun günlük dinleme durumlarında karşılaşabileceği
potansiyel sorunları ölçer. 

 6-24 aylık bebeklerin erişkinlere göre geniş bant gürültü ile maskelenmiş sinyal
eşikleri 16-25 db fazladır. Sonuç olarak bebekler gürültülü ortamlarda erişkinlerin fark
edebildiği sinyalleri fark edemeyebilir(8)
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN
TEŞEKKÜR EDERİZ.
MERYEM YALÇINKAYA
200701015
DAMLA HATİCE ÖZDEMİR
200701030
BEYZA ÖZYILMAZ
200701025
 KAYNAKÇA
• https://jag.journalagent.com/megaron/pdfs/MEGARON-94809-ARTICLE-SAHER.pdf

• Yetişkin koklear implant (Biyonik kulak) kullanıcılarında sinyal gürültü oranının işitsel kortikal yanıtlara etkisinin araştırılması yüksek lisans tezi İstanbul
Üniversitesi / Sağlık Bilimleri Enstitüsü2016

• ( https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=OykDDeWBWTL9-Wm52sZBrBdyogoBgI5CLS8KXL1gEgWTsH2sSSAtqDRQGHle9jbU )

• Bostan, Yasemin. "Farklı Maske Gürültülerinin ve Gürültüde Konuşmayı Ayırt Etmenin İşitsel Kortikal N1 Cevabı Üzerindeki Etkisi." (2020).

• 4 (http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11655/23195/10229853%2c%20Y.Bostan.pdf?sequence=1&isAllowed=y)

• Zeren, Ebru. "İşitme Kaybı Olan Bireylerin Farklı Dinleme Koşullarındaki Eeg ve Erp Bulguları." (2019).

• Tüm yönleriyle odyoloji kitabı

• Kokkinakis, K. (2018a). Binaural speech understanding with bilateral cochlear implants in reverberation. American Journal of Audiology, 27(1), 85–94.

• https://doi.org/10.1044/2017_AJA-17-0065

• Kerber, S., & Seeber, B. U. (2012). Sound localization in noise by normal-hearing listeners and cochlear implant users. Ear and Hearing.

• https://doi.org/10.1097/AUD.0b013e318257607b

1-( https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=OykDDeWBWTL9-Wm52sZBrBdyogoBgI5CLS8KXL1gEgWTsH2sSSAtqDRQGHle9jbU )

• https://www.slideshare.net/RUSHITPATEL12/architectural-acoustics-69601239 6

• 8- işitsel sistem gelişim kitabı