SAĞLIK BİLİMLERİ

FAKÜLTESİ

DİL VE KONUŞMA TERAPİSİ

BÖLÜMÜ

DKT105-İşitme Bilimine Giriş

Öğretim Görevlisi
Ömer KÜÇÜKÖNER
 Sunum planı

Objektif testler

 İşitsel beyinsapı cevaplar (ABR)

 Otoakustik emisyon (OAE)
 Ses enerjisinin kulağın çeşitli bölümlerinde değişikliklere uğradıktan sonra
aksiyon potansiyelleri halinde beyne iletilmesi ve burada sentez edilerek
algılanmasına İŞİTME denir.
Dış Kulak İç Kulak
Sensöri-nöral tip İK
İletim Tipi İK
İşitme Normal

Orta Kulak
Otoakustik Emisyonlar

Dış Tüy Hücrelerinden kaynaklanan ve DKY’na yerleştirilen

duyarlı bir mikrofonla kaydedilebilen çok küçük şiddetteki ses
dalgalarına OAE denir.
Otoakustik Emisyonların Sınıflandırılması

•Spontan
–Normal işitenlerin% 50’sinde görülür.
–Kadınlarda daha sık görülür.
•Evoked (uyarılmış)
–Normal işitenlerin neredeyset ümündeg özlenir
Evoked OtoakustikEmisyon
•Transient
–Klik veya ton burst uyaran kullanılır
•Distortion Product
–2 süreklipure ton kullanılı
OAE Emisyon cevabının alınmasını engelleyen faktörler:

 Ortam gürültüsü
 Hastadan kaynaklanan fizyolojik gürültüler (hırıltılı solunum, çiğneme
sesleri vs)
 Hastanın hareketli olması
 Teknik faktörler (probun kanala yerleşimi, kalibrasyon vs)
 Kulak kanalında serumen, vernix veya debris olması
 Orta kulak patolojileri
OAE Test Yönteminin Avantajları:

Objektiftir.
Güvenilirliği yüksektir.
Test süresi çok kısadır.
Noninvaziv bir tekniktir.
Genellikle dış tüy hücrelerinin aktivitesini yansıtır.
Pahalı değildir. Sarf malzemesi gerektirmez.
Çocuklarda, kooperasyon sağlanması güç olgularda, simülasyon
yaptığı düşünülen kişilerde kolaylıkla uygulanabilir.
 Normal emisyon ne ifade ETMEZ.

 İç saç hücrelerinin normal olarak fonksiyon göstermediğini

 8. Sinir fonksiyonunun normal olup olmadığını

 Asending İşitme yollarının normal yada anormal olup olmadığını

 İşitsel işlemlemenin normal yada anormal olup olmadığını

 Normal emisyon ne ifade eder.

 İletim mekanizmasının normal fonksiyon gösterdiğini

 Sesin ileriye ve/ veya geriye doğru geçişinin normal olduğunu
 Dış kulak yolunda engel olmadığını

 İmpedans eşleme mekanizmasının normal çalıştığını

 Dış saç hücrelerinin normal fonksiyon gösterdiğini

• Saf Ses Ortalaması-SSO (Pure Tone Average-PTA)
• 500, 1000 ve 2000 Hz de elde edilen HYİE’nin ortalaması ile
elde edilir. İşitme kaybının derecesi ile ilgil ibilgi verir. Buna
göre;
-10-15 dB HL normal
16-25 dB HL Çok hafif
derecede İK
26-40 dB HL Hafif derecede İK
41-55 dB HL Orta derecede İK
56-70 dB HL Orta-İleri derecede
İK
71-90 dB HL İleri derecede İK
91 dB HL ve üstü Çok ileri derecede
İK

Clark, J. G. (1981). Uses and abuses of hearing loss classification. Asha, 23, 493–500
Normal emisyon ne ifade ETMEZ.
İç saç hücrelerinin normal olarak fonksiyon göstermediğini
8. Sinir fonksiyonunun normal olup olmadığını
Asending İşitme yollarının normal yada anormal olup olmadığını
İşitsel işlemlemenin normal yada anormal olup olmadığını
 En iyi kayıt L2, L1 den yaklaşık 10 db daha düşük olduğunda elde edilmektedir.
Önerilen: L1=65 db, L2= 55 db

 DPOAE Analizi
 19 DPOAE analizi L1=L2+10 db şiddet oranında, cevap F2 ye bağlı olarak elde
edilmektedir.
 20 DPOAE analizi Normal DP nin mutlak değeri frekansa bağlı olarak
değişmektedir.
 DP nin geçerli olması için gürültü seviyesinin en az 6 db üzerinde olmalıdır.
 TEOAE vs DPOAE TEOAE İşitme kaybı 30- 35dB’den fazla olan işitme kayıplarında
gözlenmez.
 DPOAE İşitme kaybı 50- 55dB’den fazla olan işitme kayıplarında gözlenmez.

 İki farklı frekansta saf ses Yüksek frekanslarda elde edilebilir.

 TEOAE gözlenmezken DPOAE gözlenebilir. Frekansa Spesifik
 Sinir sisteminin aktivitesi baş bölgesine yerleştirilen elektrotlarla kaydedilebilen
elektrik sinyaller üretir.

 Sinir sistemi bir uyaran tarafından uyarıldığında aktivitesindeki değişiklik

meydana gelir.

 Nöralaktivitedeki bu değişiklik elektrotlar tarafından kaydedilebilen bir enerji

yaratır.
 Sonuç olarak sinir sisteminin uyarıya verdiği reaksiyon kaydedilebilir.

 İşitsel uyarılmış potansiyellerin en büyük avantajlarından biri deri üzerinden

noninvaziv ölçüm olanağı sağlamasıdır.
 İşitsel Beyinsapı Cevapları (ABR)

 Erken latans cevabı olup, işitsel uyaranın verilmesinden sonraki ilk 10 –15 msn
içinde ortaya çıkan potansiyellerdir.

 ABR; 8. kranial sinirden beyin sapına kadar işitsel sistemin bütünlüğünü

araştırmak amacıyla kullanılan en etkili tanısal testtir.

 Retrokoklear patolojilerin varlığını test etmek için kullanılan en hassas odyolojik

tetkiktir.
 ABR
ABR, klik veya tone-burst uyaranlar kullanılarak, baş bölgesine yerleştirilen
elektrodlarlaoluşan cevabın kaydedilmesi temeline dayanır.

En iyi işitsel cevap klik uyaran ile elde edilir. Kokleanın2000 –4000 Hz arası
bölümünü uyarır.
DALGALARIN ÖZELLİKLERİ
I DALGA :
Koklear sinirin distal bölümünden elde edilir. 1.3 ms sonra belirir.
I. Dalganın gözükebilmesi için 50 dB üstünde uyaran olması gereklidir.
Tiz frekansların duyarlı koklear sinir fibrillerinin normal olması gereklidir.

III. DALGA :
Ventral koklear nükleus (bulbus) bölümünden uyaran alınır.
Normal işitenlerde I. ve V. Dalgaların ortalarında 3.5 ms sonra görülür.
III. Dalganın gözükebilmesi için 20-30 dB üzerinde uyaran verilmesi gereklidir.

V. DALGA :
Lateral lemiskus (pozitif dalga) ve inferior kollikulustan (negatif dalga)
5 ms sonrası cevap alınır.
-En yüksek amplitütlü dalgadır.
- En düşük uyaran şiddetine kadar kaybolmayan dalgadır.
- Çift trase kaydı yapılarak güvenilirliği sağlamlanmış olur.
- Dalganın gözükebilmesi için en az 5-15 dB uyaran gereklidir.
AVERAJLAMA :

Genellikle yüksek şiddetlerde 1000 sweep(uyaran) yeterlidir.

Ancak eşik seviyesine düştükçe sweep sayısı artırılabilir.
RATE (ORAN):

Rate (oran) «tekrarlama» arttıkça latans uzar. Amplitüt

azalır.
Tüm dalgalar genelde eşit oranda uzamaz.
Süreye bağlı latans değişiklikleri ayırt edici tanıda
kullanılabilir.

 Bu oranın değişimi ile yapılan kayıtlar retrokoklear

patolojilerin normal cevaplardan ve koklear
patolojilerden ayırıcı tanısında kullanılır.
 Retrokoklear patolojilerde ileri boyutta artar.
Amplitüd tekrarlama oranı arttıkça azalır
ABR Ölçüm Değişkenleri

•Yaş

•Vücut Isısı:

•Cinsiyet:
• I.dalga ; koklear sinirin distal bölümünden

• II.dalga; koklear sinirin proksimal bölümünden

• III.dalga ; ventral koklear nükleus(bulbus) dan

• IV.dalga ; superior olivery kompleks (alt ponstan)

• V.dalga ; pozitif dalga lateral lemniskus ve negatif

dalga inferior kollikulustan kaynaklanır.
KLİK UYARAN :
2000-4000 hz frekansları ölçer. dezavantajı 250 hz kayıp varsa anlaşılmaz.

TON BURS UYARAN:

her frekansı teker teker ölçer dezavantajı çok zaman alır ve güvenirliği
düşüktür.

CHİRP UYARAN:
tüm frekanslar aynı anda kokleayı uyarır 5.dalga en sağlam ve güvenilirdir.
daha alçak frekansları uyarma şansımız vardır.
 LATANS
 Uyarı başlangıcından cevabı oluşturan dalga veya dalga kompleksinin pozitif veya
negatif tepe noktasının bulunduğu yere kadar geçen zaman dilimidir.

 Bu süre ABR’da msn olarak ölçülür.

 AMPLİTÜD
 Cevabı oluşturan dalga formunun pozitif ve negatif
tepe noktaları arasında kalan ve çeşitli şekillerde
ölçülebilen dikey mesafedir. ABR’ da mV olarak ölçülür
 MORFOLOJİ
 Dalga veya dalga kompleksinin genel yapısını ifade etmek için kullanılır
 UYARI ŞİDDETİ
 ABR’de dalga davranış eşikleri;
 I.Dalga……40-50dBveaşağısı
 III.Dalga……20-30dBveaşağısı
 V.Dalga…….5-15dB ve aşağısında elde edilmektedir.
İLETİM TİP İŞİTME KAYIPLARINDA ABR

 Ses iletilirken enerji kaybı olur.

 İletim tipi işitme kayıplarında ABR’ nın ortaya çıkardığı değişim temel olarak
dalga latanslarında meydana gelen gecikmeden ibarettir.
 Ayrıca bu gecikmenin bir özelliği de BERA’ nın tüm komponentlerinde
 eşit derecede olması ve bunun sonucunda dalgalar arası intervallerin
normale oranla bir değişiklik göstermemesidir.
 Latans-şiddet fonksiyon eğrisinde normal eğriye paralel eğri olur.
 KOKLEAR İŞİTME KAYIPLARINDA ABR
 Elektriksel sinyalin kalitesi değişir.

 İşitme eşiğine yakın uyaranlarda dalga latansında artma, amplitütde azalma ve

bozuk morfoloji.
 Orta derecede işitme kayıplarında ise belirgin ABR değişiklikleri ortaya

çıkar ve V.dalgada oluşan latans gecikmeleri yer alır.

 İşitme kaybı arttıkca V. latansında da uzama olur.

 Latans-şiddet eğrisinde bozulma görülür.

 Teşekkür ederim
omer.kucukoner@omu.edu.tr.