Cumhuriyet Döneminde

Edebi Dergiler

www.edebiyatogretmeni.org

Türk Edebiyatı – Dil ve Anlatım

Dersleri Kaynak Sitesi
 Kültür Haftası
 Peyami Safa tarafından 1936 yılında yirmi
bir sayı olarak yayımlanmıştır.

 Sanat, bilim ve edebiyatı “kültür”

odağında birleştirmeyi, sağlamlaştırmayı
esas alan, kültür meseleleri üzerinde yazılara
yer veren bir dergidir.
 Dergi özellikle de roman ve köy edebiyatı
üzerine tartışmalarla döneminde etkili
olmuştur.

 Dergide; Peyami Safa, Faruk Nafiz

Çamlıbel, Halit Fahri Ozansoy, Ahmet
Hamdi Tanpınar gibi imzalar görülür.
 Ağaç
 Necip Fazıl Kısakürek’in 1936′da on yedi sayı
olarak yayımladığı dergidir.

 Ağaç’ta sezgici ve milli bir sanat anlayışı

savunulmuştur.

 Dergide; Necip Fazıl Kısakürek, Ahmet Kutsi

Tecer, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ziya Osman
Saba, Cahit Sıtkı Tarancı gibi imzalar görülür.
 Çınaraltı
 Orhan Seyfi Orhon ve Yusuf Ziya Ortaç tarafından
1941-1948 tarihleri arasında yüz altmış bir sayı olarak
yayımlanmıştır.
 Türkçü ve milliyetçi bir dergidir.

 Dergide, Türk kültürü ve Türk tarihi üzerine

yoğunlaşılmıştır.

 Çınaraltı’ da Orhan Seyfi Orhan, Yusuf Ziya Ortaç,

Halide Nusret Zorlutuna, Nihal Atsız, Peyami Safa,
Behçet Kemal Çağlar, Faruk Nafiz Çamlıbel, Halit Fahri
Ozansoy, Zeki Ömer Defne, Tarık Buğra gibi imzalar,
eserlerini yayımlamışlardır.
 Varlık
 Yaşar Nabi Nayır tarafından 1933′te
Ankara’da yayımlanmaya başlayan dergi,
1946′dan itibaren İstanbul’da
yayımlanmaktadır.
 Türk edebiyatının en uzun soluklu dergisi
olan Varlık, kendi çizgisinden ödün vermeden
farklı dönemlerde farklı akımlara ve
anlayışlara ev sahipliği yapmıştır.
 Garip anlayışına uygun ilk örneklere ve köy
edebiyatı ürünlerine sayfalarında yer
vermiştir.
 Dergi, halen yayımlanmaya devam
etmektedir.

 Dergide; Abdülhak Şinasi Hisar, Attila ilhan,

Behçet Necatigil, Cahit Sıtkı Tarancı, Cevdet
Kudret, Ceyhun Atuf Kansu, Necati Cumalı,
Nurullah Ataç, Orhan Veli, Sabahattin Kudret
Aksal, Sait Faik, Yakup Kadri Karaosmanoğlu
gibi birçok yazar ve şairin ürünlerine yer
verilmiştir.
 Büyük Doğu
 Necip Fazıl Kısakürek tarafından ilk sayısı
1943′te yayımlanan dergidir.
 Büyük Doğu, kimi zaman bir dergi kimi zaman
da bir gazete özelliği gösterir.
 Büyük Doğu, 1943 – 1978 arasında, çeşitli
kesintilerle de olsa, yayın hayatını
sürdürmüştür.
 Büyük Doğu; siyasi, edebi, fikri, aktüel vb.
içeriklidir. Dönem dönem derginin siyasi ya da
edebi yönü ağırlık kazanmıştır.
 Markopaşa
 1946 yılında Sabahattin Ali, Aziz Nesin ve
Rıfat Ilgaz tarafından halkçı, toplumcu
gerçekçi bir anlayışla çıkarılan siyaset, mizah,
hiciv dergisidir.
 Sürekli yasaklanan dergi; Markopaşa,
Merhumpaşa, Malümpaşa, Alibaba, Yedi
Sekiz Paşa, Hür Markopaşa gibi birçok adla
yayın hayatını sürdür­müştür.
 Derginin yayın hayatı 1950′de sona ermiştir.
 Hisar
 İlk sayısı 1950′de yayımlanan dergi iki ayrı
dönemde yayın hayatını sürdürmüştür:
 1950 – 1957 arasında yetmiş beş sayı,
1964 – 1980 arası iki yüz iki sayı
yayımlanmıştır.

 Türk edebiyatında uzun soluklu ve önemli bir

dergi olan Hisar’da şiir başta olmak üzere
pek çok edebi türle ilgili yazılar yer almıştır.
 Resim, müzik, sinema yazılarının da yer
aldığı dergi, kendi çevresinde oluşturduğu
Hisar topluluğuyla önem kazanmıştır.
 Hisarcıların en önemli sanat ilkesi “milli’”
olanla “yeni”yi bir araya getirmek olmuştur.
 Gelenekten ayrılmayan bağımsız bir sanat
anlayışını savunan Hisarcılar, Batı’nın taklit
edilmesine karşıdırlar.
 Dergide; Mehmet Çınarlı, Munis Faik
Ozansoy, İlhan Geçer, Turgut Özakman,
Mustafa Necati Karaer, Gültekin Samanoğlu,
Nevzat Yalçın, Mehmet Kaplan gibi yazar ve
şairler eserler yayımlamışlardır.
 Yaprak
 Orhan Veli tarafından 1 Ocak 1949 tarihinden
itibaren on beş günde bir yayımlanan dergidir.

 Dergi, 15 Haziran 1950′ye kadar yayımlanmıştır.

Orhan Veli’nin ölümünün ardından arkadaşları
tarafından Son Yaprak adlı özel bir sayı
yayımlanmıştır.
 Dergide ağırlıklı olarak Garip anlayışına uygun
ürünler yayımlanmıştır. Yaprak’ta; Orhan Veli, Oktay
Rıfat ve Melih Cevdet Anday, Fazıl Hüsnü Dağlarca,
Cahit Külebi, Bedri Rahmi Eyüboğlu gibi isimlerin
ürünleri yer almıştır.
 Pazar Postası
 1951′de yayımlanmaya başlayan derginin yazı
işleri müdürü, bu dergide yazdığı bir yazıyla
İkinci Yeni’nin isim babası olan Muzaffer İlhan
Erdost’tur.

 Pazar Postası haftalık, siyasi bir gazetedir;

fakat gazetenin Sanat-Edebiyat eki edebi dergi
niteliği taşır.
 Dergi, özellikle İkinci Yeni hareketine bağlı
şairlerin bu dergide yazmasıyla ünlenmiştir.
 Dergi, aynı zamanda Garip şiirine karşı bir
tutum içindedir ve özellikle şiir eleştirileriyle
dikkat çeker.

 Dergide A.Turgut (Turgut Uyar), Behçet

Necatigil, Can Yücel, Fethi Naci, Oktay Akbal,
Salah Birsel, Sezai Karakoç gibi imzalar
görülür.
 Türk Dili
Ankara’da 1951 yılında, Türk Dil Kurumu’nun
aylık yayını olarak çıkmaya başlayan dergi
Türk dilinin ve edebiyatının çok uzun soluklu
dergilerinden biridir.
 Türk Dili dergisi, sadece dil konusunda
yazılan makalelerin, yazıların, incelemelerin
yayımlandığı bir dergi değil, bütün edebi
türlere ait yazıların ve incelemelerin yer aldığı
bir dergi olmuştur.
 Derginin dile ve edebiyata katkısı, derginin
çıkardığı özel sayılar ve verdiği ödüllerle daha
da artmıştır.

 Türk Dili dergisinde Fazıl Hüsnü Dağlarca,

Nurullah Ataç, Oktay Akbal, Orhan
Hançerlioğlu, Peyami Safa, Sabahattin Kudret
Aksal, Salah Birsel, Suut Kemal Yetkin gibi
birçok imza yer almıştır.
 Mavi
 1952′de Ankara’da yayımlanmaya
başlamıştır.
 Mavi dergisi çıkış amacını derginin ilk
sayısında açıklamış ve sayfalarının ulusal
sanatı eserlerinde yansıtan sanatçılara açık
olduğunu belirtmiştir.
 Mavi dergisinde, yirmi birinci sayısından
itibaren yazmaya başlasa da, Mavi topluluğu
denilince akla gelen ilk isim Attila İlhan
olmuştur.
 Attila İlhan, toplumcu gerçekçi sanatın ne
olduğunu anlattığı yazılarıyla derginin
yönünü toplumcu bir edebiyata çevirmiştir.

 Dergide; Attila İlhan, Ahmet Oktay, Özdemir

Nutku, Ülkü Arman, Ferit Edgü, Orhan Duru,
Demir Özlü gibi imzaların eserleri
yayımlanmıştır.
 Papirüs
 Cemal Süreya’ nın çıkardığı dergidir.
 Dergi ilk olarak 1960′ta yayımlanmıştır. Dergi,
yayın hayatına aralıklarla devam etmiştir.
 Cemal Süreya’ nın imzasız başyazılarıyla dikkat
çeken dergide, özellikle şiirler ve şiir üzerine
yazılan yazılar yayımlanmıştır.
 Papirüs’te Can Yücel Cemal Süreya, Mehmet
H. Doğan, Turgut Uyar, Ülkü Tamer gibi
imzalar öne çıkmıştır.
 Halkın Dostları
 İlk sayısı 1970′te Aylık Devrimci Sanat ve
Kültür Dergisi alt başlığıyla İstanbul’da
yayımlanmıştır.
 Üçüncü sayıdan sonra dergi merkezi
Ankara’ya taşınmıştır.
 Dergiyi Ataol Behramoğlu ve İsmet Özel
çıkarmışlardır. Dergiye Süreyya Berfe, Özkan
Mert, Asım Bezirci, Nihat Behram gibi imzalar
da katkıda bulunmuşlardır.
 Broy
• Kasım 1985`te yayımlanmaya başlayan aylık
şiir dergisi Broy`un sahibi Meliha Akça`dır.
• Yayın danışmanlığını ise Seyyit Nezir
üstlendi.
• Dergide dünya şairlerinin kişilikleri ve
sanatlarının değerlendirildiği özel bölümler
hazırlandı.
• Nesrin Arman, Ahmet Necdet gibi isimlerin
eserlerine yer verildi. Daha sonra kapanan
Broy dergisi`nin yerine Broy Yayınevi bu
günlerde yeni bir dergi çıkarmaya başladı.
Yeni olan bu derginin ismi “ESKİ” dir.
www.edebiyatogretmeni.org

Türk Edebiyatı – Dil ve Anlatım

Dersleri Kaynak Sitesi