KAKAYAHANG

KOMUNIKATIBO

INIHANDA NI:
BB. MARIA CZARRINE DC. JUNIO
 KAKAYAHANG LINGGWISTIKO
Ang KAKAYAHANG LINGGUWSITIKO ay tumutukoy sa
anyong gramatikal ng wika sa lebel ng pangungusap.
Kinakailangan malaman kung ano ang mga WASTONG
GAMIT NG MGA SALITA at kakayahang umunawa ng
MORPOLOHIKAL, PONOLOHIKAL, SINTAKTIK na
katangian ng wika na may kakayahang magamit ang mga
ito sa pagbuo ng mga salita, parirala, sugnay at mga
pangungusap, at gayon din sa pagbibigay ng interpretasyon
o kahulugan sa mga ito.
 KAKAYAHANG LINGGWISTIKO

 tumutukoy sa pamilyaridad sa
PONOLOHIKAL
tunog ng wika.c

 ay napabibilang sa kakayahan
MORPOLOHIKAL sa pagbuo ng mga salita.
 tumutukoy sa kakayahan ng isang
indibidwal na makabuo ng mga
SINTAKS makabuluhang salita na nakabubuo
ng mga parirala , mga sugnay at
mga pangungusap.
 2 MAHALAGANG URI NG PONEMA SA FILIPINO

PONEMANG  ay tumutukoy sa mga indibiduwal na

SEGMENTAL tunog ng wikang Filipino. Ang mga
tunog na ito ay nairerepresenta ng
mga simbolikong ponemiko na halos
katulad din ng mga TITIK. Kabilang sa
mga ponemang segmental ang mga
PATINIG, KATINIG, DIPTONGGO,
KLASTER, DIGRAPO at PARES-
MINIMAL.
 PONEMANG SEGMENTAL

PATINIG A, E, I, O, U C
5 PATINIG

B, D, F, G, H,
KATINIG K, L, M, M, Ň, C
17 KATINIG
P, R, S, T, V,
W , Y, Z
 PONEMANG SEGMENTAL

DIPTONGGO MGA TUNOG NA NABUBUO SA

PAMAMAGITAN NG PAG-UUGNAY
NG MGA PATINIG AT MALAPATINIG
HALIMBAWA:
NA /W/ AT / Y/
BA/HAY
BA/LIW ANG SIKWENS NG MGA TUNOG NA
MA/TA/KAW ITO AY TINATAWAG NA
BA/BOY DIPTONGGO. /AW/, /IW/, /EY/, /IY/,
BA/YAN
/OY/, /UY/
 PONEMANG SEGMENTAL

DIGRAPO SIKWENS NG DALAWANG KATINIG

NGUNIT MAY IISANG TUNOG
LAMANG. SA FILIPINO KADALASANG
MARIRINIG ANG MGA DIGRAPO SA
MGA SALITANG HIRAM, NGUNIT
HALIMBAWA: MAGING SA MGA TAAL NA SALITA AY
/TS/: TSEKE /SH/ : MARIRINIG NA RIN ITO DAHIL SA
SHABU PROSESO NG SIMPLIKASYON.
 PONEMANG SEGMENTAL

MAGKASUNOD NA KATINIG SA ISANG

KLASTER
PANTIG AT NARIRINIG PA RIN ANG
ISANG INDIBIDWAL NA PONEMANG
KATINIG.

/PW,PY, PR, PL, TE, TY, TR, TE, KW,KY, KR,

HALIMBAWA: KL,BW, BY, BR, BL, DW, DY, GW, GY, GR, GL,
PRITO, MW, MY, NW, NY, LW, LY, RW, RY, SW, HW, HY,
TROSO, TWALYA WT, WN, WL, YP, YT, YK, YB, YD, YM, YN, YS,
RT, RK, RD, RN,RS, LB,LS, SK, KS/
 PONEMANG SEGMENTAL

PARES ANG PAGHIHIWALAY NG MGA SALITA NA

MINIMAL MAGKAIBA NG KAHULUGAN NGUNIT
MAGKAPAREHO ANG KALIGIRAN
MALIBAN SA ISANG PONEMA.

HALIMBAWA:
BALA-PALA KAHOY-KASOY
AMBON-AMPON TELA-TILA
HARI-PARI
KATANUNGAN

1. GAANO KAHALAGA
NA MAPAG-ARALAN
ANG PONEMANG
SEGMENTAL?
GAWAIN:
PANUTO: MAGTALA NG 5 HALIMBAWA SA
BAWAT PONEMANG SEGMENTAL.
SALUNGGUHITAN ANG NAGPAPATUNAY NA
ITO AY HALIMBAWA NG BAWAT
PONEMANG SEGMENTAL. ANG MGA
HALIMBAWANG IBINIGAY AY GAMITIN SA
PAGSAGAWA NG PANGUNGUSAP.
GAWAIN:
KLASTER PARES DIPTONGGO DIGRAPO
MINIMAL
1. 1.
1. 1.
2. 2.
2. 2.
3. 3.
3. 3.
4. 4.
4. 4.
5. 5.
5. 5.