Święta Teresa z Ávili

Magdalena Piekutowska IIa

Spis treści
Dzieciństwo
Życie zakonne
Widzenia
Przeżycie mistyczne
Początek reform
Powstawanie wielu klasztorów
A jednak szatan nie spał…
Walka do końca
Tytuł „doktora mistycznego”
Śmierć i patronat

2
Dzieciństwo

•Św. Teresa przyszła na świat 28 marca 1515 roku, jako trzecie

dziecko Alfonsa Sanchez de Capeda i jego drugiej żony, Beatryczy
z Ahumada. Miała 2 siostry i 9 braci. O swoich rodzicach pisała:
„Z łaski Pana miałam rodziców cnotliwych i bogobojnych. Ojciec
mój kochał się w czytaniu dobrych książek (…) Pobożne to
czytanie, jak również i troskliwość, z jaką matka przyuczała nas
do modlitwy i do czci Najśw. Panny, i niektórych świętych,
pomogły mi do miłości Bożej, gdy miałam – zdaje mi się – sześć
czy siedem lat. Utwierdził mnie przykład rodziców, w którym
widziałam jedynie upodobanie i szacunek dla cnoty”.

3
Dzieciństwo

•Na skutek czytania żywotów świętych postanowiła uciec

do Afryki, aby tam z rąk Maurów ponieść śmierć
męczeńską. Miała wtedy zaledwie 7 lat. Zdołała namówić
do tej wyprawy także młodszego od siebie brata, Rodriga.
Na szczęście wuj odkrył ich plany i w porę zawrócił oboje
do domu rodzicielskiego. Kiedy przygoda się nie powiodła,
energiczne dziewczę obrało sobie na pustelnię kącik w
ogrodzie, by naśladować dawnych pokutników i
pustelników.

4

Klasztor św. Józefa w Avila
Życie zakonne
•Kiedy miała 14 lat, umarła jej matka i z bólu po jej utracie rozwinęła
oddanie dla Matki Bożej jako matki duchowej. Interesowała się
również świecką literaturą, np. romansami rycerskimi i ogrodnictwem.
Po kilku latach ojciec oddał ją do szkoły pod opiekę augustianek w
Ávili, ponieważ w domu wśród rodzeństwa nie zostało kobiet po
zamążpójściu jej starszej siostry. Przebywając tam Teresa jeszcze nie
podjęła decyzji, by wstąpić do zakonu. Dopiero po siedmiu latach i po
pobycie u rodziny wuja gdzie zapoznała się z lekturą książek
religijnych, m.in. z „Tercer abecedario espiritual” podjęła decyzję by
wstąpić do klasztoru mało rygorystycznego karmelitanek w Ávili,
wbrew woli swego ojca
5
Życie zakonne

•Miała wtedy osiemnaście lat i w tymże klasztorze Teresa bardzo

ciężko chorowała na skutek umartwień sobie zadanych. Czas kłopotów
ze zdrowiem, kiedy nie schodziła z łóżka, trwał prawie rok ku
wielkiemu zmartwieniu rodziny i sióstr które kilkakrotnie przygotowały
się na jej rychłą śmierć. Pewnego dnia kiedy przebudziła się,
zorientowała się, że jej powieki były już zawoskowane (w
przygotowaniu do trumny). Po powrocie do zdrowia, które
zawdzięczała św. Józefowi, podjęła dalsze lektury dzieł
średniowiecznych mistyków, i wskazań dotyczących wewnętrznego
duchowego skupienia i kontemplacji. Złożyła śluby zakonne w roku
1537

6
Przeżycia mistyczne

•Pewnego dnia w 1557 roku., wpatrzona w obraz Chrystusa

ubiczowanego, Teresa zrozumiała, że wolą Bożą jest nie
tylko jej własne uświęcenie, ale także uświęcenie jej
rówieśnic zakonnych; oraz że klasztor powinien być
miejscem modlitwy i pokuty, a nie azylem dla wygodnych
pań. W owym czasie Teresa przeżywała szczyt swoich
przeżyć mistycznych, które tak pięknie opisała w swoich
pismach.

7
 Widzenia

•W 1559, w dzień świętego Piotra, Teresa doświadczyła wewnętrznego widzenia

Jezusa Chrystusa, który w jej przekonaniu ukazał jej się w postaci cielesnej, choć dla
oczu niewidzialny. Nie miała wątpliwości co do prawdziwości tej wizji. Takie
widzenia Jezusa Chrystusa trwały w sposób nieprzerwany przez okres ponad dwóch
lat. W innej wizji, Serafin* wielokrotnie wbił w jej serce rozżarzony do czerwoności
czubek złotej lancy, powodując niepojęty duchowo-fizyczny ból. Teresa tak opisuje tę
scenę:

•„Zobaczyłam, w jego ręce długą złotą dzidę, zaś jej koniec pokryty żelazem
rozżarzony był do czerwoności. Wydawało mi się, że wkuwał ją co pewien czas w
moje serce i że przebijał moje wnętrzności. Gdy poruszał swą dzidą wydawało mi się,
że porusza i moimi wnętrznościami. Pozostawił mnie całą płonąca wielką miłością do
Boga. Ból był tak wielki, że aż zaczęłam jęczeć, a słodkość płynąca z jego nadmiaru
była tak zaskakującą, że nie chciałam być go pozbawiona...”

*istota biblijna wymieniona w Starym Testamencie przez proroka Izajasza

8
Początek reform

•Teresa zabrała się najpierw do reformy domu karmelitanek w Avila. Kiedy

jednak zobaczyła, że to jest niemożliwe, za radą prowincjała karmelitów i swojego
spowiednika postanowiła założyć nowy dom, gdzie można by było przywrócić
pierwotną obserwancję zakonną. Na wiadomość o tym zawrzało w jej klasztorze.
Wymuszono na prowincjale, by odwołał zezwolenie. Teresę przeniesiono karnie do
Toledo. Reformatorka nie zamierzała jednak ustąpić. Dzięki pomocy św. Piotra z
Alkantary otrzymała od papieża Piusa IV breve, zezwalające na założenie domu
pierwotnej obserwy. W roku 1562 zakupiła skromną posiadłość w Avila, dokąd
przeniosła się z czterema ochotniczkami. W roku 1567 odwiedził Avila
przełożony generalny karmelitów, Jan Chrzciciel de Rossi. Ze wzruszeniem
wysłuchał wyznań Teresy i dał jej ustne zatwierdzenie oraz zachętę, by zabrała się
także do reformy zakonu męskiego. Ponieważ przybywało coraz więcej
kandydatek, Teresa założyła nowy klasztor w Medina del Campo (1567).

9

Okno kościoła w klasztorze świętej
Teresy z Ávili.
Powstawanie wielu
klasztorów
•Tam spotkała neoprezbitera-karmelitę o. Jana od św. Macieja (to przyszły
św. Jan od Krzyża). On również bolał nad upadkiem obserwancji w swoim
zakonie. Postanowili pomagać sobie w przeprowadzeniu reformy. Bóg
błogosławił reformie, gdyż mimo bardzo surowej reguły zgłaszało się coraz
więcej kandydatek. W roku 1568 powstały klasztory karmelitanek
reformowanych w Malagon i w Valladolid, w roku 1569 w Toledo i w
Pastrans, w roku 1570 w Salamance, a w roku 1571 w Alba de Tormes. Z
polecenia wizytatora apostolskiego Teresa została mianowana przełożoną
sióstr karmelitanek w Avila, w klasztorze, w którym odbyła nowicjat i
złożyła śluby. Zakonnic było tam ok. 130. Przyjęły ją niechętnie i z lękiem.
Swoją dobrocią i delikatnością Teresa doprowadziła jednak do tego, że i ten
klasztor przyjął reformę. Pomógł jej w tym św. Jan od Krzyża, który został
mianowany spowiednikiem w tym klasztorze.
10
A jednak szatan nie
spał…

•A jednak szatan nie spał. Nie wszystkie klasztory chciały

przyjąć reformę. Siostry zmobilizowały do „obrony” wiele
wpływowych osób. Doszło do tego, że Teresie zakazano w 1575
roku tworzenia nowych klasztorów. Nawet na nią nałożona
„areszt domowy” oraz zakaz opuszczania klasztoru w Avila.
Nasłano na Świętą inkwizycję, która przebadała pilnie jej pisma,
czy nie ma tam jakiejś herezji. Nie znaleziono niczego
podejrzanego, ale utrzymano zakaz nieopuszczania klasztoru. W
tym samym czasie prześladowanie i niezrozumienie dotknęło św.
Jana od Krzyża, którego więziono i torturowano.

11
Walka do końca

•Klasztor w Avila otrzymał polecenie wybrania nowej ksieni. Kiedy siostry

stawiły opór, 50 z nich zostało obłożonych za „bunt” klątwą kościelną. Św.
Teresa jednak nie załamała się. Nieustannie pisała listy do władz duchownych
i świeckich wszystkich instancji, przekonując, prostując oskarżenia i błagając.
Ostatecznie dzieło reformy zostało uratowane. Znaleźli się bowiem możni
obrońcy, dzięki którym zdołano przekonać króla oraz jego radę. Król wezwał
nuncjusza papieskiego i polecił mu, aby anulował wszystkie drastyczne
zarządzenia wydane względem reformatorów. Teresa i Jan od Krzyża
uzyskali wolność. Mogli bez żadnych obaw powadzić dalej wielkie dzieło.
Karmelici i karmelitanki zreformowani otrzymali osobnego przełożonego
prowincji. Liczba wszystkich, osobiście założonych przez Teresę domów,
doszła do 15. Papież Grzegorz XIII w 1580 roku zatwierdził nowe
prowincje: karmelitów i karmelitanek bosych.

12
Tytuł „doktora
mistycznego”

•Teresa Wielka ma nie tylko wspaniałą kartę jako reformatorka Karmelu,

ale też jako pisarz Kościoła. Kiedy 27 września 1970 r. Paweł VI
ogłosił ją doktorem Kościoła, nadał jej tytuł „doktora mistycznego”.
Zasłużyła sobie na ten tytuł w całej pełni. Zostawiła bowiem dzieła,
które można nazwać w dziedzinie mistyki klasycznymi. W odróżnieniu
od pism św. Jana od Krzyża, jej styl jest prosty i przystępny. Jej dzieła
doczekały się przekładów na niemal wszystkie języki świata. Do
najważniejszych jej dzieł należą: Życie, Sprawozdania duchowe, Droga
doskonałości, Twierdza wewnętrzna, Wołania duszy do Boga, Księga
fundacji. Św. Teresa z Avila zostawiła po sobie także poezje i listy. Tych
ostatnich było wiele. Zostało do naszych czasów ich 440.

13
Śmierć i patronat

•Zmarła 4 października 1582 roku, w wieku 67 lat. Została beatyfikowana

w roku 1614 przez Pawła V, a kanonizował ją w roku 1622 papież Grzegorz
XV. Podczas ostatecznej podróży z Burgos do Alba de Tormes, Teresa
zachorowała i wkrótce zmarła. Działo to się w roku 1582, w trakcie reformy
kalendarza (wymagającej przesunięcia daty z 5 na 14 października). Jej święto
wyznaczono na dzień 15 października. Ostatnimi słowami, które wypowiedziała
były: „Mój Panie, nadszedł czas by ruszyć dalej. Niechaj więc spełni się Twoja
wola. O mój Panie i Małżonku, godzina, której pragnęłam nadeszła. Nadszedł
czas by spotkać się twarzą w twarz”.

•Św. Teresa z Avila jest patronką Hiszpanii, miast Avila i Alba de Tormes;
karmelitów bosych, karmelitów trzewiczkowych, chorych – zwłaszcza
uskarżających się na bóle głowy i serce, dusz w czyśćcu cierpiących

14
Źródła

• https://zyciorysy.info/sw-teresa-z-avila/

• https://pl.wikipedia.org

15
 Koniec

Dziękuję za uwagę! 😄