1

Learning Topics:

• Ang Talambuhay ni Rizal 

(Paglalahad ng Sariling Pananaw) 
• talambuhay ng pambansang bayani
• paggamit ng mga angkop na salita o ekspresyon sa
paglalahad ng sariling pananaw at damdamin
• pagbibigay-patunay sa pagkakatulad at pagkakaiba ng
napanood na telenobela. 

2
May hinahangaan ka ba na tao?
Anu-ano ang mga katangian nito?

3
Kailan natin maituturing na bayani ang isang tao?

4
5
Kailan natin maituturing na bayani ang isang tao?

6
7
8
Ang nobela ay isang uri ng akdang pampanitikan ng
modernong panahon.

Sa literal na pagpapakahulugan, ang ibig sabihin ng nobela ay

“bago” (novel or new sa Ingles).

Ito ay isang mahabang kuwento na hinati-hati sa mga

kabanata.
Ito ay kathang-salaysay ng mga pangyayaring pinagsusunod-
sunod upang makalikha ng isahang epekto.
Ito ay madalas na sumusunod sa pag-unlad ng katauhan ng
isang karakter.  9
Telenobela
• Ito ay nagmula sa dalawang salita; ang
telebisyon at nobela.
• Ito ay isang uri ng panoorin na ineere sa
telebisyon na nakaaanyaya sa mga
manonood.
• Ang nobela at telenobela ay parehong
sumasalamin sa mga pangyayari sa
lipunan. 
10
3
Ang sanaysay ay isang sulating gawain na kung saan ito’y
kadalasang naglalaman ng mga pananaw ng may-akda.
Ipinahahayag ng may-akda ang kaniyang damdamin sa mga
mambabasa. Ito ay essay sa Ingles. 

Dalawang Uri ng Sanaysay 

1. Pormal – tinatalakay ang mga seryosong paksa
na nagtataglay ng masusi at mapanuring
pananaliksik. 
2. Di-pormal – tinatalakay naman nito ang mga
paksang karaniwang personal at pang-araw-araw
na mapang-aliw sa mambabasa. 
28
 Mga angkop na salita o ekspresyon sa… 

•• Paglalarawan 
• Paglalahad ng sariling pananaw 
Halimbawa: Halimbawa:
dambuhala  Sa aking palagay… 
maganda  Sa tingin ko ay… 
mahusay  Para sa akin… 
Ang paniniwala ko ay… 
Hindi ako sumasang-ayon dahil… 
29
 Mga angkop na salita o ekspresyon sa… 

• Pag-iisa-isa  • Pagpapatunay
Halimbawa: Halimbawa:
Pagkatapos  Ayon sa nabasa kong datos… 
Saka  Batay sa… 
Sa dakong huli  Pinatutunayan ni… 
Sumunod na araw  Tinutukoy sa/ni/ng … 
Sang-ayon sa… 

30
 Halimabawa ng Pormal na Sanaysay

Isang Mabuting Desisyon ang Paghinto sa Pag-inom ng Alak

Kung tutuusin, isang napakadaling gawain ang pagpasok sa kahit

anong uri ng addiction. Ang mas mahirap ay ang paglabas sa ganitong
kondisyon kapag ikaw ay nalulong na. Ang alcohol ay isang nakaka-addict na
substance. Kung patuloy mo itong aabusuhin sa matagal na panahon, maaari
kang mahulog sa kanyang patibong. Maaari kang maging addict dito at
mamamalayan mo na lamang na hindi mo na pala kayang kumilos kung wala
ito. Magigising ka na lamang isang umaga na hindi mo na pala kayang
mabuhay nang hindi umiinom. Sapagkat ang alak nga ay nakapasok na sa
iyong sistema at ito’y nakagawa na ng isang malakas na impluwensiya sa
iyong katawan at isipan. Na parang kasama na ito ngayon sa iyong regular
na pangangailangan upang makagawa ng pang-araw-araw na gawain. 
31
Istorya ng Pinto  Halimabawa ng di-Pormal na Sanaysay
Kagaya ng mga nagdaang umaga, nagising ako kasabay ng tilaok ng mga
manok sa kapitbahay. Sinalubong ako ng lamig na dulot ng hanging amihan
paglabas ko ng bahay. Madilim-dilim pa at siguro ay ako pa lamang ang gising sa
hanay ng mga bahay sa lugar na ito.

“Wala pa kaming isang taon na nakalipat dito sa lugar na ito. Iba ito sa lugar
na kung saan ko hinasa ang aking tari at kalyo. Sa lugar na kinamulatan ko,
hindi natutulog ang oras. Laging maingay. Laging magulo. Libangan ng tao ang
makipag-away sa kapitbahay.

Ngunit sa kabila ng maingay at makulit na kapaligiran nito, natutunan kong

mahalin ang lugar na iyon kasama ng pagyakap ko sa mga taong
nakakasalamuha ko sa araw-araw. Naroon nga ang ingay at gulo ngunit naroon
din ang saya’t ligaya na dulot ng pagsasamahan. Laging masigla ang buhay.
Gigising kang masaya at matutulog na may ngiti sa mga labi habang sinasanay
ang sarili sa pagtanggap sa mga aberya. 32