VERDEEL EN HEERS:

HIGHBROW VS. MIDDLEBROW IN

NEDERLAND EN HET VERENIGD
KONINKRIJK ‘30

Door Helena Van Hoolst

GELIJKAARDIG DISCOURS NL EN UK
HIGHBROW-VERSUS-MIDDLEBROW VAN
NEDERLAND EN HET VERENIGD KONINKRIJK.
CASE STUDIES

Menno Ter Braak (NL) Virginia Woolf (UK)

Forum / De Gemeenschap Bloomsbury Group
Du perron, Marsman.. "the Battle of the Brows"
OPKOMST VAN
MIDDLEBROW IN UK > NL
Middlebrow reflects the modern expansion of business culture and the
accompanying fantasy of social mobility for the middle classes’ (Keyser 2011: 122).

Bemoeienis van middlebrow met hoge kunst // droom van sociale promotie

Relationele verhoudingen? Gevaar van stereotiepen

NEDERLANDSE MIDDLEBROW EN
HIGHBROW WEERSPIEGELT
INTERNATIONALE ENGELSE MODEL

Middlebrow tijdschriften Den Gulden Winckel en Britse Times Literary Supplement (TSL)
=> gelijkaardig discours
‘De lezers moeten ons vooral niet beschouwen als menschen, die het weten, wij
doen alleen ons best om ze [...] voor- en in te lichten’

Modernisme/Engelse highbrow?
POLEMIEK IN NEDERLAND:
HIGHBROW TER BRAAK VS.
MIDDLEBROW DOE HANS
Hans’s kritiek op Vestdijks intellectualistische roman Meneer Visser's
Hellevaart (1936)
Highbrow-critci vormen elitair vriendengroepje waar iemand zonder
lidmaatschap niet toegelaten was
Nationale poëtica: promotie Hollandse boek, educatie
Ter Braaks kritiek op de ‘volksromannen’ van Anne De Vries
Middlebrow produceert massale platte literatuur, enkel doel om sociale
ladder te beklimmen:
"Schoenmaker, blijf bij je leest"

Internationale genadeloze poëtica: ‘het dierlike’

Van Boven, Erica, ‘Cultuurdebat in Nederland. De gemiddelde lezer contra ‘intellectualisme in de Late Jaren Dertig.’ Spiegel der Letteren 54.3 (2012): 353-368.
VIRGINIA WOOLFS ANGST VOOR
MASSA’S, PROMOTIE VAN
HIGHBROW/MODERNISME + LOWBROW
essay Middlebrow uiteenzetting van de verschillende brows : Middlebrows zijn “vis noch
vlees”
‘A mixture of geniality and sentiment stuck together with a sticky slime of calves-foot
jelly’
Middlebrows mogen lowbrows niet cultureel opvoeden
‘How dare the middlebrows teach you, lowbrows, how to read—Shakespeare for instance?
All you have to do is to read him?’
Respect voor lowbrow en pulp

Angst voor overheersing middlebrow als sociale klasse (minder voor de productie van
middelmatige literatuur cf. Ter Braak)
HIGHBROWS NL EN UK
Gelijkenissen
Ironische toon
“Schoenmaker blijf bij je leest”
Angst voor massa’s

Verschillen
Highbrow in UK = modernisten
<>Highbrow in NL =/= modernisten
Komaf met ‘de middelmaat’ want
 UK: sociale promotie en politieke overmacht
 NL: platte literatuur
POSTMODERNISME: VREDE BATTLE OF BROWS?
GEEN ONDERSCHEID SOCIALE KLASSEN?