Doğruyu söylemekten korkmayınız.

M.Kemal ATATÜRK

1
İşletme Yönetimi

Dr. Fuat Güney

fguney1964@gmail.com

2
İşletme Yönetimine Giriş

3
 Genel İşletmecilik Kavramları

- Ekonomik uğraşılar, - Fayda,

- Mal ve hizmetler, - İşletme,

- Girişim, - Girişimci,

- Yönetici.

4
 Kaynaklar

- Budak, Gülay ve Gönül (2018); İşletme Yönetimi, Nobel

Yayıncılık, 9.Basım, Ankara.

- Fidan, Ömer ve Yahya (2009); İşletme Yönetimine Giriş,

Alfa Yayınları, 7.Basım, İstanbul.

- Tuncer, Doğan; Ayhan, D.Yaşar ve Varoğlu, Demet (2020);

Genel İşletmecilik Bilgileri, Siyasal Kitabevi, Ankara.
5
 İnsan İhtiyaçları

Maslow’un İhtiyaçlar hiyerarşisi

6
 Ekonomik Uğraşılar
 Bireylerin gereksinmelerini sürekli olarak karşılama faaliyetlerine
ekonomik uğraşılar denir.

 Bütün ekonomik uğraşıların temelinde, insan ihtiyaçlarının

karşılanması veya tatmin edilmesi amacı yatmaktadır.

 Bütün işletmeler, insanların gereksinmelerini karşılamak

maksadıyla, mal ve/veya hizmet üretmek için ekonomik uğraşılar
içindedir. 7
 Talep
İhtiyaç sahiplerinin, satın alma gücü ile
desteklenmiş isteklerinin, kendilerine en fazla
fayda sağlayacağı umulan mal/hizmete yönelik
açıklanmış şeklidir.

8
 Arz

Talebi karşılamak için faydalı mal ve

hizmetin ortaya konulması ve sunulması
faaliyetidir.

9
 Fayda

Ekonomik uğraşılar sonucu meydana getirilen

mal veya hizmetlerin insan gereksinmelerini
karşılamaları ile sağlanan doyuma denir.

10
 Fayda

 Yer ve zaman faydası: Mal ve hizmetlerin Tüketicilerin

arzu ettikleri yer ve zamanda sunulmasıdır.
 Mülkiyet faydası: Üretim sürecinden geçirilerek
faydalı hale getirilen mal ve hizmetlerin, pazarlanması
suretiyle, insanların mülkiyetine geçmesidir.
11
 Ekonomik Mal ve Hizmet

Ekonomik uğraşılar sonucu meydana getirilen

ve fayda sağlayan, mal veya hizmetlere
ekonomik mal ve hizmet denir.

12
 Ekonomik Mal ve Hizmet
İktisadi açıdan bir mal veya hizmetin iki özelliğinin
bulunması gerekir.
- İnsanların ihtiyaçlarını karşılaması,

- Kıt olması.

(Yiyecek, içecek, kitap vb. hekim, avukat, eğitim, banka vb.)

14
 İşletme
 Günümüzde, işletmeler insan hayatını çepeçevre kuşatmışlardır.

 Dünyanın her yerinde milyonlarca insan, mal ve hizmet üretmek

için geçe/gündüz çalışmakta, binlerce kişi de çalışmaları
yönetmektedir.

 Bütün bu faaliyetler dünyanın her yerinde örgüt adı verilen

ekonomik, sosyal, kültürel, askeri, dinsel ve siyasi amaçlı «işbirliği
sistemleri» içinde yerine getirilmektedir. 15
 İşletme

 Üretim faktörlerini (Emek, sermaye, girişim ve doğa)

planlı, bilinçli ve sistemli bir biçimde bir araya getirip mal
veya hizmet üretimine yönelen ve amaçlarına ulaşmak için
üretim kaynaklarının kullanımında ekonomik ve rasyonel
kararlar alan toplumsal, ekonomik ve teknik bir birimdir.
16
 İşletme

 Ekonomik,  Bağımsız,

 Dinamik,  Sosyoteknik,

 Sosyal,  Açık, bir kuruluştur.

19
 İşletme

 Mal ve hizmet üreten ekonomik birimlerin işletme

olabilmesi için; bağımsızlık, süreklilik, hukuki varlık,
borçlanabilmek ve alacaklanabilmek, risk altına
girmek gibi hususları da birarada bulundurması
gerekir.
20
 Girişim
 Doğa, sermaye ve emeğin biraraya getirilmesinden oluşan bir
bütündür.
 Başkalarının gereksinmelerini sürekli karşılamak üzere, pazarı
olan ve pazarda fiyatı oluşan ekonomik mal ve hizmetleri
üreten ve girişimciye kar sağlamak amacını güden bir
işletmedir.
22
 Girişimciliğin Sınıflandırılması
 Kar amaçlı girişimcilik: Ana amacı iktisadi kar olan girişimcilik
faaliyetidir.

 Kar amaçlı olmayan girişimcilik: Sahip olunan örgütlerin gelir, kar

ya da finansal kaynak hedefi olmayan kamu sektörü ve STK’lardır.

 Sosyal girişimcilik: Amacı, sosyal fayda olan örgütsel

yapılanmalardır.
23
 Girişimci (Müteşebbis)
Mal veya hizmet üretimi için üretim faktörlerini biraraya getiren kişidir.

Üretimin gerçekleşmesi için dört temel elemana (girdiye) ihtiyaç vardır.

- Üretimin yapılacağı yer (Doğa),

- Üretim araç ve gereçleri (Sermaye),

- İşgücü (Emek),

- Bu üç girdiyi/elemanı biraraya getirecek olan «Girişimci».

24
 Girişimci (Müteşebbis)

Üretim işlemini gerçekleştirebilmek amacıyla, kendi

emeğinin yanı sıra başkalarının emeğini de satın
alabilir.
Çalışmaların sonucunu denetler ya da denetletir.

Yönetim görevini başkalarına devredebilir.

26
 Girişimci (Müteşebbis)
 Girişimciyi iş adamlarından ayıran özellik;
girişimciler «ihtiyaç yaratırken», iş adamları
«ihtiyaçları tatmin eder».

 Girişimciler, daha yeni ve iyi uygulamalar ile

ekonomiye katkıda bulunan kişilerdir.
27
 Girişimci (Müteşebbis)
 Girişimci «değer», işadamı «katma değer»
yaratır.

 Girişimci, ekonomide bir «değişim ajanı» görevini

yapar.

29
 Yönetici
Başkalarına iş gördüren, başkaları aracılığıyla hedeflerine
ulaşan kişidir.
Bir zaman dilimi içinde bir takım amaçlara ulaşmak için insan,
para, hammadde, malzeme, makine vb. üretim araçlarını bir
araya getiren, onlar arasında uygun bir bileşim ve uyum
sağlayan kişidir.
30
 Yönetici
Kar ve zarar başkalarına ait olmak üzere, mal ve hizmet
üretmek için üretim faktörlerini tedarik eden ve bunları
belli bir ihtiyacı karşılama amacına yönelten kişidir.
Planlayan, talimatlar veren veya onları denetleme
yetkisine sahip olan kişidir.
31
 Yönetici

Belli bir süre içinde, emrine verilmiş olan maddi ve

beşeri üretim faktörlerini, belirlenmiş amaçları
gerçekleştirmek için çevredeki gelişmeleri dikkate
alarak, yönlendiren ve sahip olduğu kaynakların
etkinlik ve verimliliğinden sorumlu kişidir.
32
Yöneticide Olması Gereken Özellikleri

 Entelektüel özellikleri

 Karakter özellikleri

 Sosyal özellikleri
35
 Yöneticinin Entelektüel Özellikleri
 Genel kültür (İşletme fonksiyonları hakkında bilgi sahibi olmak),

 Mantıklılık,

 Analiz edebilme yetisi (Bir olayın nedenlerini analitik olarak inceleme),

 Sentez yetisi (Bir olayın değişkenlerini çözüm için bir araya getirme),

 Sezgi gücü (İmkan, fırsat ve tehlikeleri önceden görebilme),

 Hayal gücü (Geleceğe ilişkin muhtemel gelişmeleri görebilme),

 Muhakeme gücü (İyi-kötü, doğru-yanlış, haklı-haksız ayrımı yapma),

 Konu ve sorunlara odaklanabilme,

 Düşüncelerini açık-seçik ifade edebilme yeteneklerine sahip olmalıdır.

36
 Yöneticinin Karakter Özellikleri
Akıl ve duygu arasındaki denge,

Değişen koşullara uyum gösterebilme,

Dikkatlilik,

İhtiyatlılık,

Girişkenlik,

Hafıza gücü,

Dinamik olma,
37
 Yöneticinin Karakter Özellikleri
Azim ve sebatkarlık,

Tertip ve düzenlilik,

Yönetimlilik (İşleri aciliyet durumuna göre sıraya koymak),

Süratlilik, «Level 5
Yönetici Tipi
Ciddilik.
38
 Yöneticinin Sosyal Özellikleri
Dış görünüş (Giyim kuşamı ile çevresinde kabul görmelidir.)

Hitabet (Gruba hitap edebilmelidir.)

İş disiplini (Kötü alışkanlığı olmamalıdır.)

İşbirliği (İnsanlardan yararlanmayı bilmelidir.)

Ölçülü ve dengeli hareket,

Bilgi, tecrübe, adalet ve güven konularında çevresinde etkili olmalıdır.

39
 İyi,
Huzurlu,
Mutlu,
Yönetilebilir,
Başarılı bir geleceğe yürüyün.
41