GİRİŞİMCİLİK ve

KÜÇÜK İŞLETME
YÖNETİMİ
GİRİŞİMCİLİK TÜRLERİ
Giriş:
Girişimcilik, piyasadaki fırsatları iyi analiz eden ve bulduğu fırsatları değerlendirmek için risk alan,
toplumda değişim ve yenilik yaratmaya çalışan bireyleri ilgilendiren bir süreçtir. Bu süreç içerisinde yer
alan birçok girişimci tipi bulunmakta, girişimcinin yoğunlaşacağı alan açısından girişimcilik türü önem
kazanmaktadır. Bu doğrultuda bu bölümde girişimcilerin içinde bulundukları girişimcilik türleri
anlatılmaktadır.
Girişimcilik Türleri :
Girişimcilik; ortaya çıkma, şekillenme, orjinallik, organize olma ve icra edilme biçimlerine göre
sınıflandırılmaktadır. Literatürde daha çok düşünsel, durumsal, eylemsel ve organize olma biçimlerine
göre sınıflandırılmaktadır.
Başlıca girişimcilik türleri aşağıda gösterilmektedir:
• Bağımsız Girişimcilik • Kadın Girişimciliği • Akademik Girişimcilik
• İç Girişimcilik • Sosyal Girişimcilik • Kurumsal Girişimcilik
• Profesyonel/Yönetici Girişimcilik • Teknik Girişimcilik • Girişimci Girişimciliği
• Çevreci Girişimcilik • Sanat Girişimciliği • Stratejik Girişimcilik
• Yenilik Girişimciliği
Bağımsız Girişimcilik:
Bağımsız girişimcilik, kapsamında karşılaşılan en yaygın girişimci tipi yeni bir iş girişimi yapmayı
planlamaktadır ya da tek başına bir işletmeyi sürdüren bir profil sergilemektedir. Bunlar genellikle tekil
kişilerdir. Meslek erbabı olarak nitelendirilebilecek yeteneklere sahip olmakla birlikte hayallerini
gerçeğe dönüştürmek üzere eyleme geçen bireysel girişimci türüdür.
Kadın Girişimciliği :
Kadın girişimciler ile erkek girişimciler karşılaştırıldığında, genelde aralarında benzerlikler bulunmasına
rağmen kadın girişimciler farklı güdülere, iş hüneri düzeyine ve mesleki geçmişe sahiptir. Erkek girişimciler
ilk işlerini genellikle imalat ve inşaat sektörlerinde kurarken, kadın girişimcilerin hizmet sektörü, eğitim,
danışmanlık, halkla ilişkiler alanlarında ilk işlerini kurdukları görülmektedir.
Kadın Girişimciliği :
Kadın girişimciler ile ilgili tanımlara göre girişimci kadın;
• Evi veya ev dışı bir mekânda, kendi adına kurduğu bir veya birkaç işyeri olan,
• Bu iş yerinde tek başına veya istihdam ettiği diğer kişilerle çalışan veya işin sahibi olması sıfatıyla ortaklık
kuran,
• Herhangi bir mal veya servisin üretilmesiyle ilgili faaliyetleri yürüten, bu mal veya servisin dağıtım, pazarlama
ve satışını yaptıran veya yapan,
• İşi ile ilgili olarak ilişkiye girmesi gereken kişi, örgüt, kurum ve kuruluşlarla kendi adına ilişki kuran,
• İş sürecinin örgütlenmesi, mal ve hizmet üretiminin planlanması, işyerinin işletilmesi, kapatılması veya işin
geliştirilmesi konusunda kendisi karar veren,
• İşinden elde ettiği kazancın yatırım ve kullanım alanları üzerinde söz sahibi olan kadındır.
Kadın Girişimciliği :
Kadın girişimcilik tipleri değişik araştırmacılar tarafından incelenmiş ve şu şekilde
sınıflandırılmışlardır:
• Geleneksel kadın girişimciler
• Modern ya da yenilikçi kadın girişimciler
• Evcimen (domestik) kadın girişimciler
• Köktenci kadın girişimciler
Akademik Girişimcilik:
Günümüzde üniversiteler, önceki yıllara göre daha fazla girişimci aktivitelere yönelmekte ve
yöneltmektedirler. Çeşitli ülkelerde çoğu üniversitede devletten gelen yardımların yeterli olmadığı
düşünülerek, girişimci olma, ekstra gelir üretme ve öğrencilerini de bu girişimcilik faaliyetlerine katma
yoluna gidilmiştir.
Girişimciliği bir disiplin olarak üniversitelerde kabul görmesi ve yaygınlık kazanması üniversitelerin
akademik yeniliklere önem vermesi ve bu yeniliklere destek vermesine bağlıdır. Girişimcilik aktivitelerinin
üniversitelerde gelişiminin sağlanmasında, üniversitelerdeki araştırmacılara verilen akademik girişimcilik
özgürlüğü, kendi kendine karar alabilme özgüveninin kazandırılabilmesi ve finansal kaynak imkânlarının
sunulabilmesi önemlidir.
Akademik Girişimcilik:
İç Girişimcilik (Intrapreneurship) :
İç girişimci, büyük bir firma içinde bir fikri, risk almaya yenilik yapma yoluyla kârlı nihai bir ürüne
dönüştürme sorumluluğunu üstlenen kişi olarak tanımlanmaktadır. Bu kavram örgüt içinde yer alan
girişimcilik faaliyetlerini anlatmak için kullanılmaktadır. Kısaca “mevcut ya da var olan bir organizasyon
(işletme) içerisindeki girişimcilik” olarak ta tanımlanabilir.
İç Girişimcilik (Intrapreneurship) :
İç girişimcilik kavramı çeşitli şekillerde tanımlanmaktadır:
• Mevcut bir organizasyon içindeki bireylerin kontrol ettikleri mevcut kaynaklardan bağımsız olarak fırsatları
kovaladıkları bir süreç,
• Fırsatları elde etmek için yeni işler geliştirmek ve eski alışkanlıklardan vazgeçmek,
• Mevcut bir organizasyon içerisindeki girişimcilik düşüncesi ve ruhu,
• Faaliyet hâlindeki bir organizasyon tarafından yeni organizasyonlar yaratma veya bu organizasyon içinde
yenilenmenin ve yeniliğin teşvik edilmesi şeklindedir.
İç Girişimcilik (Intrapreneurship) :
İç girişimciler ise;
• Yeni yatırımları, buluşları, fikirleri ve davranış biçimlerini geliştirip, bu yenilikleri ürünlerde,
hizmetlerde, yönetim programlarında, yeni plan ve programlarda kullanabilen kişilerdir.
• Küçük, orta ya da büyük ölçekli organizasyonlarda girişimci uygulamalar ortaya
koyabilmektedirler.
• Kurulmuş işletmelerde yönetimde, satışta ya da üretimde yeni ve değişik yöntemleri
geliştirmektedirler.
• Kurulu düzende var olan organizasyonların vizyonunu değiştirebilmekte ya da yeni ve değişik
kollara yayılabilmelerini sağlamaktadırlar.
• Şirketlere, rakiplerine oranla bulundukları alanlarda üstünlük sağlama şansları tanımaktadırlar.
İç Girişimcilik (Intrapreneurship) :
İç Girişimcilik (Intrapreneurship) :
Sosyal Girişimcilik :
Sosyal girişimcilik yaygın olarak, inovatif sosyal girişim ve piyasa tabanlı faaliyetleri kullanarak sosyal
eksikleri çözmek ve inovasyonla gelir kazancı üretmek olarak sınıflandırılmaktadır.
Sosyal girişimci, toplumun karmaşık sorunlarına çözüm üretirken olaylara olumlu yaklaşır. Sosyal
girişimci, geliştirmeye çabaladığı toplumsal sorunların düzelmesi yönünde risk alarak toplumsal alanda
yenilik yapan kişidir.
Sosyal girişimci değişimi hedeflediği alanda başarılı olamazsa toplumun zarar görebilme olasılığına özen
göstermek durumundadır.
Sosyal Girişimcilik :
Sosyal girişimcilik;
• Sosyal girişimcilik, kâr amacı olmaksızın sosyal değer yaratmak için alternatif fonlama stratejileri veya
yönetim planları arama teşebbüsüdür.
• Sosyal girişimcilik, sektörler arası iletişim ile ticari şirketlerin sosyal sorumluluk faaliyetleridir.
• Sosyal girişimcilik, sosyal sorunları azaltan ve sosyal dönüşümleri kolaylaştıran bir araçtır.
• Sosyal girişimcilik iki genel sınıflamaya ayrılabilecek çeşitli girişimlerdir. Bunlardan ilki, özel sektörde
sosyal yönelimliliğin önemini vurgulayan faaliyetleri içermektedir. İkincisi ise, örgütsel etkinliği arttırmak
ve uzun dönemde sürekliliği sağlayabilmek için gönüllü olarak daha girişimci faaliyetleri teşvik etmektir.
Kurumsal Girişimcilik :
Kurumsal girişimcilik kavramı, girişimcilerin tek başlarına entegre tesisler kurmak yerine, bağımsız diğer
küçük girişimcileri teşvik ederek, koruyarak, yönlendirerek, teknolojik destekler vererek, iş birliği yaparak riski
azaltıp faydayı maksimize eden girişimciliktir.
Diğer yönden kurumsal girişimcilik genel kabul görmüş şekliyle, performans ve büyüme amacıyla
çevredeki fırsatları değerlendirerek risk alma, inovasyon, proaktivite ve agresif rekabetçiliğe yönelik işletme
düzeyindeki eğilim ve davranışların bütünüdür.
Kurumsal Girişimcilik :
Kurumsal girişimcilik sekiz boyutta incelenebilir:
1. Yeni İş Girişimi
2. Yeni İş Alanları
3. Ürün/Hizmet Yenilikçiliği
4. Süreç Yenilikçiliği
5. Kendi Kendine Yenilenme
6. Risk Alma
7. Proaktiflik
8. Rekabetçi Agresiflik
Profesyonel / Yönetici Girişimcilik:
Halen faaliyet göstermekte olan bir firmada, girişimci bir şekilde görev yapan yönetici girişimciliğidir.
Genellikle üst düzey yönetici rolü üstlenen yönetici girişimcilerdir. Bu yönetici girişimcilerden yenilikçi
olmaları ve özellikle de firma bir değişim sürecine girdiğinde kuruma dinamizm getirmeleri ve önderlik
etmeleri istenir.
Büyük işletmeler ve özellikle iyi yönetilemeyen KOBİ’lerin, önceden kendilerinin yürüttüğü
faaliyetlerinden birinin veya birkaçının etkin yöneticilere kiralanmaları veya satılmaları şeklinde de
tanımlanabilir.
Profesyonel / Yönetici Girişimcilik:
Bu girişimcilik türünün bilinen iki şekli bulunmaktadır:
1. Kriz, kötü yönetim, girişimcinin ölümü, miras paylaşımı gibi nedenlerle girişimin işletme içinden gelen
yönetici veya teknotratlara devredilmesi veya satılmasıdır.
2. İşletmenin, kendi dışındaki yönetici veya teknotratlara devredilmesi veya satılmasıdır.
Teknik Girişimcilik :
Teknolojiye dayalı girişimciler, yeni bilimsel gelişmelerden, özellikle de bilişim teknolojisi, biyoteknoloji ve
mühendislik alanlarında avantaj sağlayan ve sağladıkları yararları geniş bir alana sunan kişilerdir. Bunları dört
gruba ayırabiliriz:
1. Araştırmacı Teknik Girişimci
2. Üretici Teknik Girişimci
3. Kullanıcı Teknik Girişimci
4. Fırsatçı Teknik Girişimci
Teknik girişimciler teknik dünya ile ticari dünya arasındadır. Onların yönetsel becerileri keşif ve yenilikleri
açığa çıkarmada, makro pazarın ele geçirilmesinde ve yeni ürün/hizmetlerin yaratılmasında önemli bir role
sahiptir. Teknolojik yeniliğe dayalı girişimcilerin başarı parametreleri ticarileşme potansiyeli yüksek yeni fikir
veya ürünün pazara sunulabilmesini sağlamaktır.
Girişimci Girişimciliği :
Genellikle tecrübeli girişimcilerin henüz sektörde yeni olan ve uygun iş fikirleri olan firmaları satın
alarak o işletmelere ayakta kalmayı ve yönetimi öğreterek belli bir büyüklüğe geldiğinde onu satması
durumunda gerçekleşen girişimcilik türüdür.

Girişimci girişimciliği, birlikte iş yapmanın, işbirliği yapmanın ve özellikle ortak iş yapma kültürünün
gelişmesine katkı sağlar. İyi projesi olan, iyi fikri olan ve sağlam bir yenilik geliştirip de bunları eyleme
sokmakta güçlük çeken girişimciler için rasyonel bir ortak, iyi bir finansör, yeni bir motivasyon, iyi bir
organizatör, cesur ve sağlam bir arkadaş olarak da tanımlanabilir.
Çevre Girişimciliği :
Doğanın ekolojik dengesinin korunması için ortaya çıkan fırsatların değerlendirildiği bir girişimcilik
türüdür. Çevreci girişimcilik kavramı içinde doğaya yeniden kazandırılabilen ürünlerin işlenmesi ve yeni
ürünler hâline getirilmeleri örnek olarak verilebilir.

Özellikle kullanılmış kâğıt, gazete, dergilerin toplanarak işlenmesi ve yeniden kâğıttan ürün hâline
getirilmesi sonucunda doğada yer alan ağaçların korunmasına destek verilmesi çevreci girişimciliğe örnek
teşkil edebilir.
Sanat Girişimciliği :
Girişimciliğin, bireyin çalıştığı iş ortamı ve aile ortamından etkilenmesi sonucu ortaya çıktığını
düşünenler kadar, doğuştan gelen gizemli tecrübeler sürecinde de oluşabileceğini düşünenler vardır. Bu
açıdan, yaratıcılık, yenilik yaratma ve risk alma sürecinde kültürel ve sanatsal ortamın gelişiminde sanatçı
ve girişimci kavramları arasında önemli bir bağ bulunduğu düşünülmektedir.

Girişimci, belirli durum ve şartlar altında hissedip algıladıklarını uygulamaya geçirmeye çalışan kişiler
olarak, sanatçı ruhuna sahip insanlardır .
Stratejik Girişimcilik :
Stratejik girişimcilik, günümüz rekabet koşullarında hayati bir öneme sahiptir. Firmalar, işletmenin
refahını sağlamak üzere fırsat arayıcı faaliyetleri ile avantaj yaratıcı faaliyetleri birleştirici stratejik
girişimcilik faaliyetleri uygulamaktadır. Çünkü günümüz rekabet piyasasındaki belirsizlik, hızlı değişimlere
yol açmaktadır.
Stratejik Girişimcilik :
Stratejik girişimcilik;
• Girişimi ve içinde yer aldığı sektörü en çok etkileyebilecek makroekonomik değişkenlerdeki gelişmeleri
ve eğilimleri belirlemek,
• Girişimin faaliyet gösterdiği sektör içindeki yeni şirketler, müşteriler, satıcılar, ikame ürünler, rakip
şirketler, hükümet, kredi veren kuruluşlar gibi rekabeti etkileyen güçleri anlamak,
• Bu güçlerin şirket için yaratacağı fırsat veya tehditleri öngörmek,
• Firmanın güçlü veya zayıf yönlerini belirlemek,
• Gerekli misyon, stratejik kurgu-tasarım ve politikaların belirlenmesini sağlamak gibi açılardan girişimin
daha sağlıklı işlerlik kazanmasına yardımcı olmaktadır.
Yenilik Girişimciliği :
Yenilikçilik, yeni işlerin doğması-büyümesi, yeni iş alanlarının yaratılması hızlı büyüyen şirketlerin
önemli bir özelliğidir. Bunu aktif hâle getirmek tabandan başlar ve organizasyonun yapısına hızla nüfuz
eder. Böylece yenilikçilik, girişimcinin bazen beklenmeyen durumlarda ortaya çıkan sorunları çözmesi
anlamına gelebildiği gibi bazen de bir kriz ortamında patlak verebilir. Dolayısıyla hızlı büyüyen bir
işletmenin temel dinamiği yenilik girişimcileri tarafından tasarlanır ve günü gelince açığa çıkar.