Öğrenme İlkeleri

ve
Öğrenme Kuramları
Ankara Üniversitesi
2020-2021 Bahar Dönemi
  hangi düzeyde ve ne tür özelliklere sahip
öğrencilere
 hangi çeşit davranışları kazandırmak için,
Eğiticilerin;  hangi araç -gereç ve hangi yöntemleri,
 hangi şartlarda,
 hangi ilkelere dayalı olarak
 nasıl kullanılacağını bilmeleri
gerekmektedir.
  Öğretimi düzenlemede kullanılabilecek öğrenme ilkeleri,
üç başlık altında toplanabilir;

Öğrenme  Öğrenci niteliklerine ilişkin,

İlkeleri  İçerik özelliklerine ilişkin,
 Öğretim etkinliklerine ilişkin
 Öğrenme ilkeleri öğrenenlerin yaşına, başarı
düzeyine ve diğer bireysel özelliklerine göre
seçilir ve uygulanır.
 Ancak hemen hemen her ilke her yetenek düzeyine ve
her öğretime uygulanabilir. Çünkü;
 İlkeler, öğrenme ve öğretim konusunda yapılan
araştırma ve bulgularına ve uygulamadaki
deneyimlere dayanır.
 İlkeler, öğrenme ve öğretim kuramlarına dayanır.
 İlkeler, öğretenlere esneklik tanır, seçenekler
sunar.
 İlkeler, farklı yöntem ve tekniklere uygulanabilir.
  Öğrenciye Görelik ilkesi
 Bilinenden Bilinmeyene ilkesi
 Somuttan soyut ilkesi
 Yakından uzağa ilkesi
Öğrenme  Ekonomi ilkesi
İlkeleri  Açıklık ilkesi
 Aktivite ilkesi
 Hayata yakınlık ilkesi
 Bütünlük ilkesi
 Öğrenenler, birbirlerinden bazı açılardan
farklılaşırlar ve bu farklılıklar eğitimi etkiler.

Öğrenciye Bireysel farklılıkların

Görelik nedenleri;  Bireysel farklılıkların
kategorileri
 Ebeveyn tutumları
ilkesi  Ekolojik yaklaşım
 Zeka
 Öğrenme stilleri
 Çevresel etkiler
  Bütün öğrencileri eşit şekilde geliştirmeye çalışırsak,
normalin altındaki ve üstündeki öğrenciler önemli zarar
görecektir.
 Oysa öğretim organizasyonunu tek tek öğrencilerle daha
Öğrenci iyi ilgilenebilecek, onların bireysel çalışmalarını
(Bireyselleştirme) değerlendirebilecek şekilde yapabilirsek, her öğrenen
kendi zeka, yetenek, ilgi ve çalışma temposuna göre
Merkezlilik diğer öğrencileri rahatsız etmeden ilerlemiş olur.

 Seviyeye uygunluk
 Öğretimin Bireyselleştirilmesi
  Öğrenenin o zamana kadarki bilgi ve
tecrübelerinden hareket ederek, yeni bilgi ve
tecrübelerin bunlar üzerine kazandırılması
Bilinenden
Bilinmeyene
 Yeni bilgileri eski bilgilerle karşılaştırarak,
İlkesi gerektiğinde eskileri doğrulayarak geliştirmek,
öğrenenin bilgi sisteminin çok daha sağlam
olmasını sağlayacaktır.
  İnsan her zaman somut olarak gördüğü,
algıladığı şeyleri, onların soyut kavramlarla
anlatılmasından daha kolay öğrenir.
Somuttan
Soyuta  Öğrenen mümkünse ders konusu olan eşya ve
İlkesi nesnelerle doğrudan karşı karşıya getirilmeli;
bu mümkün olmadığı zaman o nesne veya
olayın modeli, fotoğrafı veya başka bir simgesi
gösterilmelidir.
  Öğrenene öğretilecek bilgilerin düzenlenmesinde,
örneklerin verilmesinde, hem doğal hem de sosyal
olarak onun en yakın çevresinden hareket edilmelidir.
Yakından
Uzağa
 yakın zamandan uzağa,
İlkesi  yakın aile ve okul çevresinden uzağa,
 yakın köy-kasaba-bölge-ülke çevresinden uzağa
ilkesi birçok eğitim etkinliğinde rahatlıkla kullanılabilir ve
bu ilkeye uyma, öğrenmenin düzeyini yükseltir.
  Her türlü eğitim-öğretim faaliyeti en az zaman,
en az emek ve enerji sarfedilerek, en yüksek
verim elde edilecek şekilde düzenlenmelidir.
 Öğretim baştan sona her yönden
Ekonomi plânlanmalıdır.
İlkesi
 Plânsız ve metodsuz olarak yapılan eğitimler çok
sınırlı olan öğretim zaman ve imkânlarını israf
edeceği gibi, istenilen düzenli öğrenme de
sağlanamaz.
  Öğrenen işlenen tüm konuları somut olarak
görebilmeli; bu mümkün olmuyorsa resmini,
sesini, grafiği, modelini vs. görsel-işitsel olarak
Açıklık algılayabilmelidir.
İlkesi
 Öğretim konuları ve öğretmenin kullanacağı
yöntem ve teknikler, ne kadar çok duyu organını
etkilerse öğretimde açıklık da o derece artar.
  Günümüzdeki öğretim faaliyetlerinde sadece dinleyerek
anlamaya çalışan öğrenci yerine,

 bazı konuları kendine özgü plân ve tekniklerle araştıran,

Aktivite  bulduklarını sistemli hale getirip düzenleyen,
(öğrenen  derse aktif olarak katılan,
eylemi) İlkesi  soru soran,
 karşılaştırmalar yapan,
 gözleyen,
 düşünüp sonuç çıkaran ve
 bu şekilde derse katılan öğrenci istenmektedir.
 Öğrenenin eğitimde aktif olmasının hem
daha iyi öğrenme sağlayacağı hem de
sorumluluk, girişimcilik, bağımsızlık vs.
gibi bazı ahlâkî erdemleri daha iyi
geliştireceği savunulmaktadır.
  Eğitim sırasında verilen örnekler hayatın içinden
seçilmelidir.

Hayata  Teorik olarak öğrenilen bilgilerin pratikte de

kullanılması önemlidir.
Yakınlık
İlkesi  Öğrenen öğrendiği bilgileri gerçekte hayatta
kullanacağına ikna olursa öğrenme daha kolay
gerçekleşir.

 Yaşam için, yaşam ile, yaşam gibi öğretim!!!

  Öğrenci bedensel ve ruhsal kuvvetler (düşünce,
duygu, irade gibi) bakımından bir bütün olarak
ele alınmalı ve her yönü dengeli olarak
Bütünlük eğitilmelidir.
İlkesi
 Bu ilke aynı zamanda bilgilerin birbirine bağlı ve
birbirini tamamlar mahiyette sunulması
demektir.
 1. Öğrenme öğrenenin bir gereksinimine yanıt
oluyorsa etkindir.
Temel 2. Öğrenme için öğrenenin aktif katılımı şarttır.
Öğretim 3. Öğrenilecek konu öğrenenin mevcut
bildikleriyle ilişkili ise öğrenme kolay olur.
ilkeleri 4. Öğrenilecek konu öğrenenin açısından anlam
taşıyorsa öğrenme kolay olur.
 5. Öğrenilen bilgiler hemen kullanılacak ise öğrenme etkin olur.
 6. Öğrenen kendi gelişiminin farkında olursa öğrenme etkin olur,
kolaylaşır.
 7. Öğrenme basitten karmaşığa doğru gelişir.
 8. Güven verici ilişkiler değişim için ortam sağlar, olumlu sonuç
sağlar.
 9. Öğrenme sorunların algılanması ile motive olur.
 10. Kişinin inanç ve değerleri sorunların algılanmasını ve
öncelikleri etkiler.
 11. Öğrenme sonucu gelişecek davranış değişikliği ailesince
desteklenirse öğrenme belirginleşir.
 12. Stres; az ise öğrenmeyi motive eder, fazla ise öğrenmeyi
engeller.
  Kaygı ve gerginliği her zaman anlar ve bunları en aza indir.
 Öğrenenlerin birey olduğunu ve bireysel ilgiye ihtiyaç
duyduğunu fark ederek onların kendilerini iyi
hissetmelerini sağlar.
Öğrenme ve  Olumsuz baskı yaratmaz.
öğretim  Öğrenenleri değerlendirmede olumlu bir yaklaşım izler ve
ilkelerini çalışma ortaklığı olması gerektiğini bilir.
 Eleştiriden çok övgüyü tercihe eder.
uygulayan
 Öğrenenlerini bireyselliğini fark ederek kullanır.
öğreticinin  Esnek programları hazırlar ve kullanır.
özellikleri  Yaratıcılığı ve merakı öğrenme deneyimlerinin anahtarı
olarak görür.
 Konuya ve öğrenenlere uygun olması için öğretim stillerini
değiştirir.