CONGO:

VAN KOLONIE
NAAR
ONAFHANKELIJKE
STAAT
Congo:
van kolonie naar onafhankelijke staat
1. De Congo–Vrijstaat
2. Congo wordt een Belgische kolonie
3. Dipenda!
4. Opkomst en val van Mobutu
1. DE CONGO–
VRIJSTAAT
1. De Congo–vrijstaat

■ 1885: Conferentie van Berlijn

– Opdeling Afrika
– Leopold II krijgt Congo als
persoonlijk bezit
1. De Congo–vrijstaat

■ Congo-Vrijstaat
– Kritiek op beleid
– Gruwelijke mishandeling bevolking in rubberplantages
 1908: België neemt Congo over als kolonie
2. CONGO WORDT
EEN BELGISCHE
KOLONIE
2. Congo wordt een Belgische kolonie

■ Belgische koloniaal bestuur

– Overheid  veiligheid & infrastructuur
– Missies  gezondheidszorg & onderwijs
– Ondernemingen  economie & ontginningen
– Frans voertaal kolonie
 Weinig zin voor realiteit
■ Beslissingen in Brussel
■ Lokale administratie enkel uitvoeren
2. Congo wordt een Belgische kolonie

■ Zwarten geen enkele vorm van inspraak

– Enkel basisonderwijs, amper hoger onderwijs
– Geen toegang tot verantwoordelijke functies
– Evolués: verwesterde zwarte
■ Lage posities, lager loon
3. DIPENDA!
3. Dipenda!

■ Vanaf 1955 eis om onafhankelijkheid

– Inspiratie Conferentie van Bandoeng
– Aankomende dekolonisatie buurlanden
– Politieke bewustwording
■ Evolués bezoeken Expo ’58
■ Kennismaking met westerse samenleving
■ Ook sociale ongelijkheid onder blanken
3. Dipenda!

■ 1958: Bloedige rellen in Congo

– Onderhandelingen met zwarte leiders
(evolués)
– België onder druk door VS en VN
 Toestaan onafhankelijkheid
3. Dipenda!

■ 30 juni 1960!
– Joseph Kasavubu: President (conservatief)
– Patrice Lumumba: Eerste minister (progressief)
– Plechtigheid verloopt met moeite
3. Dipenda!

■ Zeer vlug anarchie

– Opstand in Congolees leger
 België stuurt troepen om Belgen te beveiligen
– Katanga roept onafhankelijkheid uit
 Gesteund door België
– Niet in handen van vallen
– VN stuurt troepen naar Congo
3. Dipenda!
3. Dipenda!

■ Groei oppositie Lumumba

– ‘communist’
 Lumumba wordt afgezet
 Verdere instabiliteit in Congo
– Mobutu grijpt tijdelijk de macht
– Jan. ’61: Moord op Lumumba
4. OPKOMST EN VAL
VAN MOBUTU
4. Opkomst en val van Mobutu

■ 1965: Mobutu grijpt definitief de macht

– Dictatoriaal presidentieel regime
– Met steun westerse landen (bondgenoot KO)
– Kleptocratie
■ Machthebber(s) plunderen het land
■ Corruptie & vriendjespolitiek
 Daling levensstandaard gewone bevolking
– 1971 – 1997: Omvorming tot Zaïre (authenticiteit)
4. Opkomst en val van Mobutu

■ Einde Mobutu in jaren ‘90

– Einde KO = einde steun westerse landen
– Binnenlands protest
 Mobutu verzwakt, maar kan
hervormingen afremmen
4. Opkomst en val van Mobutu

– 1994: Genocide Rwanda

■ Rwandezen vluchten naar Oost-Zaïre
■ Bewapening van Tutsi door Rwanda
■ 1996: Tutsi-rebellen o.l.v.
Laurent Kabila vallen Zaïrees leger aan
 1997: Mobutu vlucht weg en sterft
 Kabila neemt macht over
4. Opkomst en val van Mobutu

■ 1997 – 2001: Laurent Kabila

– Democratische Republiek Congo (DRC)
– Burgeroorlog in Congo
■ Oude bondgenoten het land uitgezet
■ Steunen nu rebellenbewegingen in Oosten
– 2001: Vermoord
4. Opkomst en val van Mobutu

■ 2001 – 2019: Joseph Kabila

– Krijgt land niet onder volledige controle
■ Geweld Oost-Congo: ✟ 5,5 miljoen burgers
– 2006: Eerste maal verkiezingen
– 2011: Tweede maal
– 2016? Logistieke & financiële problemen
– 30/12/2018: Verkiezingen
4. Opkomst en val van Mobutu

■ 2019 - …: Félix Tshisekedi

– ???