Mayoz Bölünme

Mayoz
• Mitoz, vücudunuzun neredeyse tüm hücre bölünmesi ihtiyaçları için kullanılır. Gelişim
sırasında yeni hücreler ekler ve yaşamınız boyunca eski ve yıpranmış hücreleri değiştirir.
Mitozun amacı, tek bir kromozomu genetik olarak anneleriyle aynı olan yavru hücreler
üretmektir.
• Öte yandan mayoz, insan vücudunda yalnızca tek bir amaç için kullanılır: gamet üretimi
(üreme hücresi) veya sperm ve yumurta.
• Amacı, başlangıç hücresinin tam olarak yarısı kadar kromozom içeren yavru hücreler
yapmaktır. Başka bir deyişle, bizi iki kromozom setine sahip diploid hücreden tek bir
kromozom setine sahip haploid hücrelere götürür.
• İnsanlarda mayoz bölünmede yapılan haploid hücreler sperm ve yumurtadır. Bir sperm ve
bir yumurta döllenmeye katıldığında, iki haploid kromozom seti tam bir diploid küme
oluşturur: yeni bir genom.
Mayozun Evreleri

• Birçok yönden mayoz, mitoza çok benzer. Hücre benzer aşamalardan geçer ve
kromozomları düzenlemek ve ayırmak için benzer stratejiler kullanır.
• Mayoz bölünmede ise hücrenin daha karmaşık bir görevi vardır. Bu görevler, iki
aşamalı bir bölme işlemi kullanılarak mayozda gerçekleştirilir. Homolog çiftler,
mayoz I adı verilen ilk hücre bölünmesi turu sırasında ayrılırlar. Kardeş kromatitler,
mayoz II adı verilen ikinci bir tur sırasında ayrılır.
Mayoz 1
Mayoz 1'e girmeden önce, hücre
interfaz geçirmelidir. Mitozda
olduğu gibi hücre G1 fazında büyür,
S fazında tüm kromozomlarını
kopyalar ve G2 fazında bölünmeye
hazırlanır.
Kardeş
kromatitler

homologlar
 Profaz 1
Mayozun en uzun evresidir.
Kromozomların çiftler halinde yan yana dizilmesine tetrat adı verilir
Tetratı oluşturan kromotitlerden kardeş olmayan kromotitlerin birbirine yaklaşıp sarmal bir yapı oluşturmalarına sinapsis denir.
Sinapsiz sırasında kromotitlerin temas ettkileri bölgelere kiyazma denir.
Sinapsiz esnasında kardeş olmayan kromotitler arasında gen alışverişi olabilir buna krossing over denir. *Krossing over gamet çeşitliliğine
sebep olur.*

Tetrat Sinapsis Krossing Over

 • Anafaz1 de, homologlar birbirinden
• Metafaz1 de, tetratlar farklı kutuplara
ayrılır ve hücrenin zıt uçlarına doğru
gidecek şekilde sentromerlerinden iğ ayrılır. Bununla birlikte, her bir
ipliklerine bağlanır. kromozomun kardeş kromatidleri
birbirine bağlı kalır ve parçalanmaz.
Anafaz1 sonunda her bir kutupta ana
hücrenin kromozom sayısının yarısı
kadar kromozom bulunur.
Telofaz 1
• Son olarak, telofaz1'de kromozomlar
hücrenin zıt kutuplarına ulaşır.
• Bazı organizmalarda, çekirdek zar
yeniden oluşur ve kromozomlar
yoğunlaşır, ancak bazılarında bu
adım atlanır.
• Telofaz1 ile sitokinez aynı zamanda
gerçekleşir. Ve iki kardeş hücre
oluşur.
• Oluşan hücrenin kromozom sayısı
ana hücrenin yarısı kadardır ve
haploittir.
• Sitokinez de hayvan hücrelerinde
boğumlanma, bitki hücrelerinde orta
lamel gözlenir.
Mayoz 2
Mayoz II, mayoz I'den daha kısa ve
daha basit bir süreçtir ve mayoz II'yi
“haploid hücreler için mitoz” olarak

n
düşünebiliriz.
Mayoz II'ye giren hücreler, mayoz
I'de yapılan hücrelerdir. Bu hücreler
haploiddir - her homolog çiftinden
sadece bir kromozoma sahiptir,
ancak kromozomları hala iki kardeş
kromatidden oluşur. Mayoz II'de,
kardeş kromatitler ayrılarak haploid
hücreler oluşturur.

Haploid Hücre
• Profaz2, çok kısa sürede tamamlanır. • Metafaz2'de, kromozomlar ekvator
Çekirdek kaybolur, çekirdek zarı düzlemi boyunca ayrı ayrı sıralanır.
parçalanır ve iğ iplikleri oluşur. • İğ iplikleri tarafından tutulurlar
Anafaz2
Anafaz2'de kardeş kromatitler
ayrılır ve hücrenin zıt
kutuplarına doğru çekilir. Bu
evreden itibaren kromozom
olarak adlandırılırlar.
Telofaz2
Telofaz2'de, her bir kromozom
setinin etrafında çekirdek zarı
ve endoplazmik retikulm
oluşur. Sitokinez, kromozom
setlerini yeni hücrelere böler
ve mayozun son ürünlerini
oluşturur: her bir
kromozomun yalnızca bir
kromatide sahip olduğu dört
haploid hücre. İnsanlarda
mayozun ürünleri sperm veya
yumurta hücreleridir.
Ensar Aydemir
10-D 304