<<ԱՖՐԻԿԱՅԻ

ԲՆԱՊԱՀՊԱՆԱԿԱՆ
ՀԻՄՆԱԽՆԴԻՐՆԵՐՆ ՈՒ
ԴՐԱՆՑ ԼՈՒԾՄԱՆ ՈՒՂԻՆԵՐ>>

Արթուր Աղայանց 856

ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹՅՈՒՆ
 Ներածություն
 Նպատակ
 ​Ընդհանուր բնութագիր
 Անտառահատումներ
 ​Վիճակագրություն
 Լուծումներ
 Օդի աղտոտում
 Ջրի աղտոտում
 Հողերի դեգրադացիա
 Լուծումներ
 Եզրակացություն
 Օգտագործված աղբյուրների ցանկ
Ներածութուն 3

ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ
Աֆրիկան ընդունում է մի շարք մարտահրավերների, որոնք սպառնում են
նրա էկոհամակարգին, կենսաբազմազանությանը և մարդու բարեկեցությանը:
Այս աշխատանքի շրջանակներում ես կուսումնասիրեմ Աֆրիկայի առջև
ծառացած հիմնական բնապահպանական խնդիրները և կփորձեմ տալ որոշ
լուծումներ դրանց:
 ՆՊԱՏԱԿ
Ճիշտ վերլուծել Աֆրիկայի
բնապահպանական հիմնախդիրներն
ու տալ դրանց հնարավոր լուծումներ:
Խնդիրների ընդհանուր բնութագիր 5

ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԲՆՈՒԹԱԳԻՐ
Աֆրիկան բախվում է մի շարք
բնապահպանական խնդիրների,
պայմանավորված թե՛ աշխարհագրական
դիրքով, թե՛ գաղութային անցյալով,
ներառյալ անտառահատումները, հողի
դեգրադացումը, ջրի սակավությունը և
կլիմայի հիմանախնդիրները: Այս ամենն
ունի իր հետևանքները, օրինակ՝
պարենային անապահովությունը,
բնակչության առողջության ցածր
մակարդակը և այդպես շարունակ:
Անտառահատում 6

ԱՆՏԱՌԱՀԱՏՈՒՄՆԵՐ

Անտառահատումները հիմնական բնապահպանական հիմնախնդիրներից են Աֆրիկայում,

մասնավորապես՝ արևադարձային անտառներում: Դա պայմանավորված է մարդկային
պահանջմունքներով, էժան աշխատուժով և միջազգային կազմակերպությունների անտարբեր
պահվածքով տարածաշրջանի խնդիրների նկատմամբ : Անտառահատումները զգալի ազդեցություն
ունեն կենսաբազմազանության և ածխածնի պահեստավորման վրա:
Անտառահատում 7

ԿԻՑ ԿԱՐՈՂ ԵՔ ՏԵՍՆԵԼ ԱՖՐԿԱՅԻ ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ ԾԱԾԿՈՒՅԹԻ ՔԱՐՏԵԶԸ (ՆԿ .1): ՆԱՅԵԼՈՎ ՔԱՐՏԵԶԻՆ ՊԱՐԶ
ՀԱՍԿԱՑՎՈՒՄ Է, ՈՐ ՓԱՅՏԱՅԻՆ ՌԵՍՈՒՐՍՆԵՐԻ ՍԱԿԱՎՈՒԹՅՈՒՆԸ ԱՖՐԻԿԱՅՈՒՄ ԱԿՆՀԱՅՏԵ , ԵՒ ԵԹԵ
ԱՆՏԱՌԱՀԱՏՄԱՆ ՏԵՄՊԵՐԸ (ՆԿ.2) ՇԱՐՈՒՆԱԿՎԵՆ ՆՈՒՅՆ ԿԵՐՊ, ԱՊԱ ՄՈՏ ԱՊԱԳԱՅՈՒՄ ԱՖՐԻԿԱՅԻ
ԲՆԱԿՉՈՒԹՅՈՒՆԸ ԿԿԱՆԳՆԻ ԼՈՒՐՋ ԽՆԴՐԻ ԱՌԱՋ

Նկ. 2 Անտառահատման տոկոսային հարաբերությունը Աֆրիկայում

2000-2012 թթ.
Անտառահատում. լուծումներ 8

ԼՈՒԾՈՒՄՆԵՐ
Բարելավել անտառային ռեսուրսների կառավարումը. անտառների կառավարման և
իրավապահ մարմինների ուժեղացումը կարող է օգնել նվազեցնել ապօրինի ծառահատումները և
խթանել անտառների կայուն կառավարումը:

Բարձրացնել իրազեկությունը և կրթությունը. հանրությանը կրթելը և անտառների

կարևորության և դրանց էկոլոգիական և տնտեսական օգուտների մասին տեղեկացվածության
բարձրացումը կարող է նպաստել դրանց պահպանմանն ու պաշտպանությանը:

Խթանել միջազգային համագործակցությունը. Միջազգային համագործակցության և

գործընկերության խրախուսումը կարող է օգնել լուծելու անտառահատումների համաշխարհային
գործոնները, ինչպիսիք են անօրինական փայտանյութի և գյուղատնտեսական ապրանքների
առևտուրը:
Օդի աղտոտվածություն 9

ԱՂՏՈՏՎԱԾՈՒԹՅՈՒՆ. ՕԴԻ
Աղտոտվածությունը՝ թե՛ ջրի, թե՛ օդի,
թե՛ հողի, Աֆրիկայում շատ լուրջ
խնդիր է հանդիսանում ինչպես տեղի
բնակչության, անպես էլ ողջ
կենսաբանական կազմի համար:
• Օդի աղտոտվածություն. Աֆրիկայի
գրեթե բոլոր քաղաքները ունեն
միջինից բարձր օդի
աղտոտվածության բարձր
մակարդակ՝ պայմանավորված
այնպիսի գործոններով, ինչպիսիք
են մեքենաների արտանետումները
և, հիմնականում,
արդյունաբերական
գործունեությունը: Սա հանգեցնում
է շնչառական և սրտանոթային
հիվանդությունների, հատկապես
խոցելի բնակչության շրջանում:

Նկ. 3 <<Օդի աղտոտման ցուցանիշը ըստ

Ջրի աղտոտվածություն 10

ՋՐԻ ԱՂՏՈՏՈՒՄ
• Ջրի աղտոտում. Աֆրիկայի ողջ ջրագրական
ցանցը, ներառյալ գետերը, լճերը և ափամերձ
տարածքները ունեն աշխարհի միջինից բարձր
աղտոտման ցուցանիշ: Արդյունաբերական
արտանետումները, չմշակված կոյուղաջրերը,
թունաքիմիկատներ և պարարտանյութեր
պարունակող գյուղատնտեսական արտահոսքերը
և թափոնների ոչ պատշաճ հեռացումը նպաստում
են ջրի աղտոտմանը: Աղտոտված ջուրը վտանգ է
ներկայացնում մարդու առողջության,
էկոհամակարգերի և ջրային կյանքի համար:
Հողերի դեգրադացիա 11

ՀՈՂԵՐԻ
ԴԵԳՐԱԴԱՑԻԱ
• Աֆրիկայում հողերի դեգրադացիան՝
առաջացած էրոզիայի,
անտառահատումների,
գերարածեցման և աղակալման
հետևանքով, օրակարգային խնդիր է:
Անտառահատումները նվազեցնում են
հողի կայունությունը, մինչդեռ
գերարածեցումը և հողերի ոչ
պատշաճ օգտագործման
պրակտիկան արագացնում են
էրոզիան և սննդանյութերի
սպառումը: Սխալ ոռոգումը
հանգեցնում է հողի աղակալման՝
խոչընդոտելով բերքի աճին:
Արդյունաբերական գործունեությունից
և հանքարդյունաբերությունից հողի
աղտոտումը ավելի է խորացնում
դեգրադացիան:
Նկ. 4 <<Հողերի էրոզիա Աֆրիկայում: 2022թ. տվյալներ>>
Լուծումներ 12

ԼՈՒԾՈՒՄՆԵՐ
• Հողերի դեգրադացիա: Անհրաժեշտ գործողությունները՝ հողի
կայուն կառավարումը, անտառապատումը և արոտավայրերի
բարելաված գործելակերպը: Արդյունաբերական
գործունեությունից հողի աղտոտվածության դեմ պայքարը շատ
կարևոր է: Միջազգային համագործակցությունն ու
աջակցությունը կենսական նշանակություն ունեն Աֆրիկայի
հողերը պաշտպանելու համար:
• Ջրի աղտոտում: Ջրի մաքրման և սանիտարական
ենթակառուցվածքի ուժեղացում. ներդրումները ջրի մաքրման
կայաններում և բարելաված սանիտարական
ենթակառուցվածքներում կարող են օգնել նվազեցնել չմշակված
կեղտաջրերի արտահոսքը ջրային մարմիններ:
• Օդի աղտոտում: Բնապահպանական կանոնների ուժեղացում.
կառավարությունները պետք է կիրառեն և ուժեղացնեն օդի
որակի, թափոնների կառավարման և արդյունաբերական
արտանետումների հետ կապված կանոնակարգերը՝
աղտոտման մակարդակը նվազեցնելու համար:
Եզրակացություն 13

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ
Եզրափակելով, Աֆրիկան բախվում է մի շարք բնապահպանական
մարտահրավերների, որոնք սպառնում են նրա էկոհամակարգերին,
կենսաբազմազանությանը և մարդու բարեկեցությանը: Այնուամենայնիվ,
կան լուծումներ: Այս լուծումներն իրականացնելու համար միասին
աշխատելով՝ հնարավոր է ապահովել կայուն ապագա Աֆրիկայի և նրա
ժողովրդի համար:
 ՕԳՏԱԳՈՐԾՎԱԾ
ԱՂԲՅՈՒՐՆԵՐ
 https://www.arlis.am/documentview.aspx?docID=70548
 մուտքը 11/05/2023
 http://aiorazabala.net/projects/deforestation-in-africa/ (նկ.1,նկ.2)
 մուտքը 11/05/2023
 https://earth.org/deforestation-in-africa/
 մուտքը 11/05/2023
 https://earth.org/water-scarcity-in-africa/
 մուտքը 11/05/2023
 https://healthpolicy-watch.news/africa-faces-1-million-deaths-annually-from
-air-pollution-second-only-to-malnutrition/
(նկ. 3)
 մուտքը 11/05/2023
 https://www.researchgate.net/figure/The-Global-Assessment-of-Soil-Degrad
ation-GLASOD-Oldeman-et-al-1990-map-of-water_fig2_261135236
(նկ. 4)
 մուտքը 11/05/2023
 15

ՇՆՈՐՀԱԿԱԼՈՒԹՅՈՒՆ