PAGBASA AT PAGUSURI

NG IBA’T IBANG TEKSTO

TUNGO SA
PANANALIKSIK
LETRAmdam
PANUTO:

MATUTO KANG
MAKIRAMDAM!
Ang WIKA po ba ay
mahalaga?
KOMUNIKASYON AT
PANANALIKSIK SA
WIKA AT KULTURANG
PILIPINO
PAGBASA AT
PAGSUSURI NG IBA’T
IBANG TEKSTO TUNGO
SA PANANALIKSIK
PAGBASA
PAGSUSURI
•Ang pagsusuri o paglilitis[1] (Kastila:
evaluación, Ingles: evaluation) ay ang
proseso ng paghihimay ng isang paksa
upang maging mas maliliit na mga
bahagi; upang makatanggap ng isang
mas mainam na pagkaunawa rito
TEKSTO?
• Ang teksto ay ang mga salita na makikita sa mga
babasahin tulad ng aklat at iba't-iba pang babasahin.
Makikita din sa teksto ang mga ideya ng awtor at
iba pang mahahallagang impormasyon sa mga
babasahin. Ang teksto ay nagbibigay ng mensahe o
damdamin ng sinuman sa paraang pasulat o
nakalimbag. Ang teksto ay mayroong iba't-ibang uri
at pagkaka-iba-iba. Ang teksto at isa sa mga
mabisang paraan upang matuto ng mga bagong
kaalaman ay sa pamamagitan ng pagbabasa.
PANANALIKSIK
•Ang pananaliksik o imbestigasyon ay ang
"sistematikong pagsusuri o pagsisiyasat
ng isang paksa, pangyayari, at iba pa."
Malikhain at sistematikong gawain ang
pananaliksik, na ginagawa upang
lumawak ang kaalaman." Saklaw nito
ang pangongolekta, pag-oorganisa, at
pagsusuri sa mga impormasyon para
mapalawak pa nang husto ...
PAKSA?
PAKSA
•Ang kaisipang paulit-ulit at
binibigyang-pokus at iniikutan
ng mga pangungusap o bahagi
na bumubuo sa teksto.
PAMAKSANG PANGUNGUSAP
•Tinatawag itong Topic Sentence
sa ingles. Ito ang pinaka-pokus o
pangunahing tema sa
pagpapalawak ng ideya
SUPORTANG DETALYE
•Sa ingles tinatawag naman itong
Supporting Details na
gumagabay na bigyang daan ang
pagpapalawak sa ideya ng
paksang pangungusap
 MGA URI NG TEKSTO
Tekstong Impormatibo
• 1.

(informative). Ito ay naglalayong

maglahad o magbigay ng impormasyon,
kabatiran at kapaliwanagan sa mga
bagay-bagay at pangyayari ayon sa
hinihingi ng pagkakataon at panahon.
 3 uri ng Impormatibo
•1. Paglalahad ng totoong
pangyayari/kasaysayan
•2. Pag- uulat pang –
impormasyon
•3. Pagpapaliwanag
Ang manunggul jar ay isang halimbawa ng burial jar ng mga ninuno.
Ang dalawang tao na nasa bangka ay naglalahad ng paniniwala ng mga
sinaunang tao tungkol sa kabilang buhay.
Ito ay natagpuan sa yungib ng Tabon sa Quezon, Palawan. Si Dr. Robert
Fox ang antropologong nanguna sa eksplorasyon noong 1962.
Paglalahad ng Totoong
Pangyayare/Kasaysayan
 Teknolohiya ang nagging paraan sa
pagpapatuloy ng edukasyon sa panahon
ng pandemya maliban sa paggamit ng
modules. Ang Kagawaran ng Edukasyon
ay gumagamit ng iba’t ibang
pamamaraan gaya ng telebisyon, radyo at
online learning upang maabot ang lahat
ng mga mag – aaral na matuto.
Pag-uulat Pang
impormasyon
Dahil sa Covid-19 maraming sector ang
naapektuhan kabilang na rito ang turismo. Sa
palawan na kilala bilang isa sa pinakamagandang
isla sa buong mundo, ang dating puno ng mga
turista ay nahinto dahil sa pagpapasara ng mga
Paliparan at pantalan bilang pag-iingat ng
pamahalaan sa pagkalat ng virus.
Pagpapaliwanag
Elemento ng Tekstong Impotmatibo

•Pokus ng Manunulat
•Pangunahing Kaisipan
•Pantulong na detalye
•Mga Pamamaraan sa Pagsulat
Pokus ng Manunulat
•Mapalawak
•Maunawaan
•Matututo
•Masaliksik
•Mailahad
Pangunahing Kaisipan

•Dagliang inilalahad ang mga pangunahing

ideya sa mambabasa
•Nalalagyan ito ng Pamagat sa bawat bahagi
upang makita at malaman ng mababasa
ang pangunahing kaisipan, tinatawag din
itong “organizational markers”
Pantulong na Detalye

•Paglalagay ng mga angkop na

pantulong na kaisipan o mga
detalye
Mga Pamamaraan sa pagsusulat

•Magbibigay diin sa impormasyon

•Ang paggamit ng mga estilo o
kagamitan/sanggunian
•Paggamit ng mga larawang
sitwasyon
•2. Tekstong Deskriptibo
(descriptive). Naglalayon itong
magpakita o maglarawan ng mga
bagay-bagay at mga pangyayari
batay sa nakita, naranasan o
nasaksihan
• Paraan ng Paglalarawan
• Maituturing natin na deskriptibo ang isang talata o taludtod
kung ito ay nagtataglay ng mga impormasyong may kinalaman
sa pisikal na katangian ng isang bagay. Ang katangiang ito ay
maaaring lugar at maging ng mga katangiang taglay ng isang
tao at kalimitang tumutugon ito sa tanong na Ano.
• Batay sa pandama – kung ito nakikita, naaamoy, nalalasahan,
nahahawakan, at naririnig
• Batay sa nararamdaman – Ito ay naglalaman ng damdamin o
personal na saloobin ng naglalarawan.
• Batay sa obserbasyon – masasabing ito ay batay sa
obserbasyon ng mga nagyayari.
•3. Tekstong
Persweysib
(persuasive). Tekstong ang
layunin ay manghikayat at
papaniwalain ang mga
mambabasa.
Layunin ng Persweysib
?
 PAMANTAYAN
Malinaw ang pagpapahayag ng ginawang patalaslas ---------- 10%
May angking galing na pinakita ang bawat miyembro ------ 10%
Malikhain sa paggawa ng sariling produkto ----------------- 10%
Maayos ang pagpapakita ng persyewsib ------------------- 10%
Resulta ng Botohan(Galing sa mag-aaral) ------------- 10%

KABUOAN ---------------- 50%

ELEMENTO NG TEKSTONG
NANGHIHIKAYAT

ETHOS
PATHOS
LOGOS
 ETHOS
•Salitang Griyego na
nauugnay sa salitang etika
ngunit higit na itong
angkop ngayon sa salitang
“imahe”
 PATHOS
•Elemento ng
panghihikayat na
tumatalakay sa emosyon o
damdamin ng mambabasa
o tagapakinig
 LOGOS
•Tumutukoy sa
pangangatwiran;
panghihikayat gamit ang
lohikal na kaalaman
•4. Tekstong Naratibo
(narrative). Ito ay nagsasalaysay
o nag-uugnay sa mga pangyayari sa
kapaligiran ayon sa pagkakasunod-
sunod
Layunin ng
Naratibo?
Hal.
•5. Tekstong Argyumentatibo
(argumentative). Naglalayon
itong maglahad ng mga simulain o
proposisyon upang
mapangatwiranan ang nais
iparating na kaalaman sa mga
mambabasa
Di Ba Teh?
Paksa: Depresyon ng Kabataan
Paksang Pag-uusapan : Kahirapan sa
Pililipinas

PAARALAN
6. Tekstong Prosidyural (procedural).
Layunin naman ng tekstong ito na
magbigay ng impormasyon kung papaano
gagawin ang isang bagay.
PAGTUKOY SA PAKSA
Ang paksa ay ang kaisipang paulit-ulit at binibigyang-
pokus at iniikutan ng mga
pangungusap o bahagi na bumubuo sa teksto.

• 1. Paksang pangungusap (Topic sentence) na

siyang pinaka-pokus o pangunahing tema sa
pagpapalawak ng ideya

• 2. Mga suportang detalye (Supporting details)

na gumagabay na bigyang daan ang
pagpapalawak sa ideya ng paksang pangungusap
 Basahin ang tekstong ito
• Gusto kong maniwala na ang tao ay nabubuhay para sa kaniyang kapuwa.
Tulungan ninyo akong makilala ang tunay na pagsisilbi dahil gusto kong may
kausap, may nag-aaruga, may nakikinig sa aking problema at higit sa lahat
may nagmamahal!. Ang isang taong walang pag-ibig sa kaniyang puso ay
tulad ng halamang walang tubig. Para sa akin, kailangang magmahal ka
upang makapagsilbi sa kapuwa na walang hinihinhing kapalit. Pagmamahal
sa kapuwa ang susi ng tunay na pagsisilbi. Pagdamay… pagtulong… dahil
kung wala sila, ikaw ay mag-isa! At hindi mo gugustuhing mabuhay nang
nag-iisa. Ayokong mabuhay nang mag-iisa! Kailangan ko ng maraming tao na
nabubuhay para sa kapuwa. Tulad ng halamang may tubig, patuloy itong
lalago at magbibigay ng pagkain para sa mga nilalang na katulad natin. Tulad
ng papel na ginampanan ni Will Smith, kinakailangan niyang magsakripisyo
para sa iba. Natuklasan niya na ang “lunas” sa sakit na naganap sa lugar niya
ay ang kaniyang “dugo”.
Dugo na nagtataglay ng antibodies para malunasan ang isang
pambihirang karamdaman. Isinakripisyo niya ang kaniyang sarili
kahit na ang katumbas nito ay ang kaniyang sariling buhay.
Napakaraming sakit ng lipunan na ang kalutasan ay
pagmamalasakit at pagmamahal sa kapuwa. Kung ang lahat ay
matutong pahalagahan ang iba, marahil magiging totoo na ang tao
ay nabubuhay para sa kaniyang kapwa.

Mula sa “Ang Tao ay Nabubuhay

para sa Kaniyang Kapuwa” ni EvelynB. Autor
KATANUNGAN

•Ano ang paksa ng

teksto?
•Ang paksa ng teksto
ay buhay ng tao.
KATANUNGAN

•Saang bahagi ng
teksto natagpuan ang
pamaksang
pangungusap?
•Ang pamaksang pangungusap
na “Gusto kong maniwala na
ang tao ay nabubuhay para sa
kaniyang kapuwa” ay nasa
unahang bahagi ng teksto.
KATANUNGAN

•Ano ang uri ng teksto?

Ano ang patunay sa
uring ito ng teksto?
• Ang uri ng teksto ay argyumentatibo.
Naglahad ang may akda ng kaniyang
proposisyon upang pangangatwiran na ang tao
ay nabubuhay para sa kaniyang kapuwa.
Naglahad ang may-akda ng halimbawa na ang
halamang mayroong tubig ay makapagbibigay
ng buhay sa iba pang nilalang. Naglahad din ng
patunay mula sa isang pelikula ng pag-aalay ng
buhay para sa kapakanan ng kapuwa upang
mapagtibay ang kaniyang pangangatwiran.
KARAGDAGANG GAWAIN/TAKDANG
ARALIN
Pumili ng limang akda o teksto. Maaaring
kumuha sa aklat o internet. Pumili ng
bahagi ng akda at suriin kung sa
anong uri ng teksto ito nabibilang.
Tukuyin ang tekstong kinabibilangan
nito. Itala ang sangguniang pinagkuhaan
ng impormasyon. (long bondpaper )