-Homo sapiens sapiens ili “moderni čovjek”  pleistocen

(2 milijuna – 10 000 godina)  zadnjih 180 000 godina

-Homo sapiens neandertalis  pleistocen  Hušnjakovo kod
Krapine (predak modernog čovjeka)
-Vrsta Homo  porijeklo Afrika  “kolijevka čovječanstva”

-Mnogo leda u ledenim dobima  smanjena razina mora 

kopneni prijelazi između Sjeverne Amerike i Azije te Azije i
Australije

-Oslikavanje špilja i izrada oruđa  mlađe kameno doba

(prije 10 000 godina) agrarna revolucija (kultivacija biljaka i
uzgoj domaćih životinja)  stalna naseljenost  sela i gradovi
porast broja stanovnika
-PORAST BROJA SVJETSKOG STANOVNIŠTVA

-Procjene:

-prije milijun godina  10 000 predaka modernih ljudi

-prije dvije tisuće godina  200 000 000 ljudi
-1650.  500 000 000 ljudi
-1800.  1 000 000 000 ljudi
-1900.  1 500 000 000 ljudi (industrijska revolucija)
-1950.  2 500 000 000 ljudi
-1990.  5 000 000 000 ljudi (u 40 godina se broj udvostručio!)

-Eksponencijalni rast ili demografska eksplozija u tih 40 godina

20. st. zbog smanjene stope smrtnosti male djece, cjepljenja,
životnog standarda itd.
-NEUJEDNAČEN PORAST BROJA STANOVNIKA ZEMLJE

-najveći rast po kontinentima  Afrika, Azija i Južna Amerika

-smanjeni rast po kontinentima  Europa, Sjeverna Amerika, Australija

-2011. 7 milijardi, 2021. 7.9 milijardi

-broj stanovnika se povećava ali po sve nižim stopama

-NEJEDNAK RAZMJEŠTAJ STANOVNIŠTVA NA ZEMLJI

-prostori povoljne prirodne osnove  velika koncentracija

svjetskog stanovništva  pritisak na prirodu (tlo, vode...)

-Siromašni dio  društveni, higijenski i zdravstveni problemi

-Bogati dio  visoke cijene prostora, onečišćenost okoliša

Prosječna gustoća naseljenosti po zemljama Svijeta 2005.
-Ekumena – naseljeni dio kopna (131 milijun km²)

-Anekumena – nenaseljeni dio kopna (18 milijuna km²)  pustinje,

prašume, planine...

-Subekumena – prijelazni prostor  vrlo rijetko naseljen prostor 

sibirska i kanadska tajga (četinarske šume)

-sjeverna hemisfera (polutka)  90 % stanovništva

-kontinenti Starog svijeta (Europa, Afrika i Azija)  86 % stan.
-kontinenti Novog svijeta (Sjeverna i Južna Amerika, Australija)  14 %
-Obale kontinenata 2,5 puta naseljenije od unutrašnjosti (?)

-do 200 metara nadmorske visine  više od ½ stanovništva

-od 200 – 500 metara nadmorske vidine  ¼ stanovništva
Razmještaj stanovništva prema geografskoj širini
KOJI SU PROSTORI NAJNASELJENIJI?

1.monsunska Azija (južna, jugoistočna i istočna Azija)  Kina i

Indija predvodnice s 1/3 svjetskog stanovništva

2.srednja i zapadna Europa  visoka cijena prostora, devastacija

okoliša i starenje stanovništva

3.sjeveroistok Sjeverne Amerike

Prosječna gustoća naseljenosti Svijeta
-Naseljenost prostora (gustoća naseljnosti?):

rijetko naseljen  < 10 stan./km² 60% kopna

srednje naseljen  11 – 50 stan./km² 25% kopna
gusto naseljen  51 – 100 stan./km² 5% kopna
prenaseljen  > 100 stan./km² 10% kopna
RAZVOJ NASELJENOSTI I RAZMJEŠTAJ STANOVNIŠTVA NA ZEMLJI
svijet danas. – 7.9 milijardi ljudi
- pojava ljudi na Zemlji - prije oko 2 milijuna godina
- homo sapiens sapiens- prije 180 000 godina - Afrika
- nekad izoliranost - danas povezanost (globalizacija)
- agrarna revolucija (kultivacija biljaka i domaćih životinja)- početak
povijesti civilizacija i sjedilačkog načina života
- kretanje broja stanovnika - paleolitik - oko 1 milijun
- Prije 2000 godina - oko 200 000 000
- 1650. 500 000 000; 1800. 1 milijarda
- 1900. 1.5 milijardi; 1950 2.5 milijardi; 1990. 5 milijardi; kraj 20. st. - 6
milijardi; 2011. 7 milijardi; 2021. 7.9 milijardi
- od 1950. godine (2,5 milijardi) do 1990. godine (5 milijardi) -
demografska ekspanzija ili eksplozija (smanjena stopa smrtnosti male
djece, cjepljenja, bolji životni standard)
- neujednačen rast po kontinentima - Afrika, Azija i Latinska Amerika
(Meksiko i države Južne Amerike) - brži tempo rasta
- Europa, Angloamerika (SAD i Kanada), Australija - sporiji rast
neravnomjeran razmještaj naseljenosti - problem suvremenog
čovječanstva
- ekumena -naseljeni dio Zemlje (90% kopna)
-anekumena - nenaseljeni dio Zemlje - Antarktika, veći dio Grenlanda,
Arktički arhipelag, dijelovi pustinja, prašuma
- subekumena - prijelazni dio - sjever Kanade, Aljaske, sjever Sibira
-tri područja najveće naseljenosti:
a) Monsunska Azija (više od 50% svj. st.)
b) srednja i zapadna Europa
c) sjeveroistok Sjeverne Amerike
- gustoća naseljenosti - broj stanovnika na četvorni kilometar površine
-kategorije gustoće naseljenosti:
a) rijetka naseljenost - do 10 stan./km² 60% kopna
b) srednja naseljenost - od 10 do 50 stan./km² 25% kopna
c) gusta naseljenost - od 50 do 100 stan./km² 5% kopna
d) prenaseljenost - iznad 100 stan./km² 10% kopna