obliczeniowych mających na celu wskazanie w terenie lub w realizowanym obiekcie punktów o założonym z góry położeniu względem określonego układu odniesienia oraz zaznaczenie tych punktów w sposób trwały lub tymczasowy. • Obiekty związane z dużymi inwestycjami (np. budynki zakładu przemysłowego) wyznacza się w terenie na ogół z dokładnością kilku centymetrów. Następnie dla każdego obiektu zakłada się ramę geodezyjną, od której tyczy się z odpowiednio dużą dokładnością układ głównych osi obiektu oraz poszczególne punkty budowli. • Główne osie obiektu stanowią na dalszym etapie budowy osnowę budowlano montażową. • ZASADY TYCZENIA: Przez wytyczenie rozumie się umiejscowienie elementów projektu w przestrzeni. Na wytyczenie składa się tyczenie (znalezienie miejsca) i utrwalenie. Przez utrwalenie rozumie się zaznaczenie miejsca położenia za pomocą znaku materialnego trwałego (znak osi, znak wysokości), a także ustabilizowanie podczas montażu położenia elementu konstrukcyjnego. Wytyczeniu podlegają podstawowe osie konstrukcyjne i podstawowe wysokości (położenie projektowanych poziomów). Tyczenie wykonuje się odpowiednimi do zadania metodami i sprzętem, których dobór należy do zakresu wiedzy geodezyjnej, a jest funkcją założonej dokładności tyczenia. Na obszarach znajdujących się w zasięgu stacji permanentnych DGPS zaleca się rozważenie użycia do tyczenia metod satelitarnych w tym metody RTK. Przedmiot wytyczenia punktów: W odniesieniu do zakładu przemysłowego: - punkty granic zewnętrznych zakładu, - punkty granic strefy ochronnej, - punkty granic obszarów przeznaczonych dla poszczególnych wykonawców Przedmiot wytyczenia punktów: W odniesieniu do kolei: - punkty granic obszarów działek kolejowych, - punkty osi torów, - punkty rozjazdów i skrzyżowań torów oraz innych urządzeń i towarzyszących im obiektów inżynierskich. Przedmiot wytyczenia punktów: W odniesieniu do dróg: - charakterystyczne punkty osi i korony drogi, - punkty skrzyżowań dróg, - punkty drogowych obiektów inżynierskich i urządzeń technicznych. Przedmiot wytyczenia punktów: W odniesieniu do cieków wodnych: - punkty granic pasa cieku, - punkty osi i linii brzegowej kanału, - punkty linii zalewowych zbiorników wodnych, - punkty linii brzegowych w przypadku regulacji rzek, - punkty wodnych budowli inżynierskich. Przedmiot wytyczenia punktów: W odniesieniu do robót ziemnych: - punkty granic robót i poszczególnych działek, - punkty granic tarasów, - punkty charakterystyczne skarp, - punkty wysokościowe. Przedmiot wytyczenia punktów: W odniesieniu do przewodów podziemnych, naziemnych i napowietrznych: - punkty załamania osi w płaszczyznach poziomej i pionowej, - punkty rozgałęzień i połączeń, - punkty osiowe podpór. Przedmiot wytyczenia punktów: W odniesieniu do budynków oraz budowli i urządzeń przemysłowych: - punkty główne obiektów, - punkty głównych osi obiektu i osie elementów łączących je z innymi obiektami, - punkty wysokościowe wyznaczające jednoznacznie poziom zerowy budowli.