OPERA

BEYZA AKTAŞ
FATMA S.ÖZYÜREK
12/B
Opera Nedir ?
• Konusunu genellikle tarihten, efsanelerden, mitolojiden alan müzik
eserine opera denir. Sözlerinin tümü veya bir kısmı müzikle
bestelenmiş olup, içinde dans, dekor gibi birçok görsel sanatı
barındıran bir sahne eseridir. Çok eski çağlardan bu yana varlığını
sürdüren opera, günümüzde ne yazık ki gereken ilgiyi
görememektedir. Özellikle gençler arasında hayatında hiç operaya
gitmemiş ve tanışmamış kişilerin olması bu sanat dalı açısından
oldukça üzücüdür.
 • En ünlü operacılar arasında;Luciano Pavarotti, Hakan Aysev, Kirsten
Flagstad, Elisabeth Schwarzkopf ve Leyla Gencer gibi isimler yer
almaktadır.

• https://youtu.be/h8fVyE1ECK8
Operanın Bölümleri Nelerdir?

• Operalar yazılı eserlere dayanırlar. Ayrıca besteleyip okuyacak ve

oynayacak isimler ve besteyi çalacak bir orkestraya ihtiyaç duyarlar.
Opera temel olarak iki parçadan yapılmalıdır. Bu bölümlerden birincisi
konuyu anlatan ve genellikle şiir biçiminde yazılan sözlerin olduğu
kısımdır. Bu kısma libretto adı verilmektedir. İkinci bölüm ise müzikle
geçen kısımdır.
• Librettolar genel olarak bilindik trajedi konularından alınmaktadır.
Bilinen ünlü operaların birçoğu bu şekildedir. Genellikle umutsuz bir
aşk hikâyesini, sonu ölümle biten aldatmaları anlatır. Müzik ise
orkestra tarafından çalınır. Şarkılarını artistler teker teker ya da hepsi
bir koro halinde söyleyebilir.
Müzik Esaslı Operaların Kısımları

• Müzik esaslı operalar çok daha kapsamlı ve detaylıdır. İçerisinde dans,

koro, başlangıç ve bitiş gibi bölümler yer almaktadır. Bu bölümleri
genel özelliklerine göre şu şekilde açıklayabiliriz.

• Uvertür: İlk operalar oynanırken oyun henüz başlamamışken; sinfonia

adı verilen kısa bir müzik dinletisi çalınıyordu. Sonraları bu müziğe
uvertür adı verildi. Bu bölüm operanın konusunun özetini
yansıtmaktadır. 3 kısımdan oluşur ve genelde ortadaki kısım hızlı
çalınmaktadır.
• Resitatif: Orkestra ile sıkı bir beraberlik içinde ama konuşurmuş gibi de serbest
şekillerde çalınır ya da söylenir. Bu kısım aryaların doğuşunda önemli rol
oynamaktadır.
• Arya: Operada belirli kişilerin uzun uzun solo olarak söyledikleri bölümdür.
Aryaların birinci bölümü konuşma şeklinde geçer. İkinci kısmı ritmik hale gelir.
Genelde andante temposunda ilerler. Son bölüm ise allergo temposu ile söylenir.
• Koro: Oyuncuların tamamının ya da çoğunluk kısmının beraber söyledikleri
aryadır. Koroyu oluşturan sesler erkeklerdense erkek korosu, kadınlardansa kadın
korosu adını alır. Koro kişi sayısı birkaç kişiden başlayarak 150 hatta 200 kişiye
kadar çıkabilir.
• Final: Operaya ait son kısımdır. Bu bölümde orkestra koro ve solo sesler ile
beraber çalıp söyler. Genellikle final her zaman şatafatlı bir gösteriye çevrilir.
• Bale: Operanın uygun zamanlarında balerinler tarafından ifşa edilen dans
gösterileridir. Bale öncelikli ise bu operalara direkt olarak baleli opera adı verilir.
Opera Çeşitleri Nelerdir?

• Türkiye’de opera son yıllarda gelişme göstermiştir. Ankara Devlet

Operası kurulmuş ve Türk besteciler çeşitli birçok opera yazmışlardır.
Ahmet Adnan Saygun ilk Türk operasının bestecisidir. Operanın iki
türü bulunmaktadır.

• Opera: Acıklı konulardan oluşan, şarkılı, müzikli oyunlardır.

• Operakomik: Operaya komik unsurlar ilave edilmesi ile oluşmuşlardır.
Ayrıca opera buffa ismi de verilir.
• Opera çeşitlerinde en popüler olanlar “Opera Seria”, “Opera Buffa”, “Grand Opera”,
“Operetta”, “Singspiel”, “Zarzuela” ve “Rock Opera”dır. Bunlar sadece popüler
operaların bazı türleridir ve daha birçok tür ve alt türü mevcuttur.

• Opera Seria
• Bu tür, 18. yüzyılda İtalya’da gelişti ve daha çok antik Roma ve Yunan mitolojisi
konulu, ciddi ve ağırbaşlı operaları kapsar.

• Opera Buffa
• Bu tür, daha hafif ve komik operaları kapsar. İtalya’da 18. yüzyılda gelişti ve sık sık
günlük hayatın olayları ve insanlarının komik yanlarını ele alır.

• Grand Opera
• Bu tür, 19. yüzyılda Fransa’da gelişti ve daha çok büyük orkestra ve koro kullanarak
dramatik hikâyeleri anlatır.
• Operetta
• Bu tür, daha hafif, komik ve popüler operaları kapsar. Genellikle dans ve müzikal
numaraları içerir ve burlesk ya da romantik hikâyeleri anlatır.

• Singspiel
• Bu tür, Almanya’da gelişti ve müzikal diyaloglar ve konuşmalar içeren operalardır.
Genellikle komik hikâyeleri ele alır.

• Zarzuela
• Bu tür, İspanya’da gelişti ve operayı yerel kültür ve müzikle birleştirir. Dans, şarkı ve
müzikal numaraları içerir ve genellikle günlük hayatta insanların hayatlarına
odaklanır.

• Rock Opera
• Bu tür, rock müzikal tarzında operaları kapsar. Genellikle popüler kültür ve rock
müziği kültürünü ele alır.
Operanın Tarihçesi
• Rönesans döneminden sonra İtalya toprakları üzerinde görülen bir
tiyatro türüdür. İlk opera örneklerinin Politian’ın Orfeo adlı eserinden
ya da pastoral adı verilen tiyatro türünden meydana çıktığı
düşünülüyor. Pastoral tiyatrolarda koro eşliğinde söylenen şarkılar ve
müzik de bulunuyordu. Bu sebeple bu savın doğru olma ihtimali
yüksektir. Ancak bazı tiyatro tarihçileri, genellikle operanın tek başına
bir tiyatro türü olduğuna inanmışlardır.
• İlk opera eseri olarak kabul edilen “Dafne” adlı eser, 1597’de
Floransa’da sahnelendi ve bu tür eserler kısa sürede İtalya’nın diğer
şehirlerinde de popüler hale geldi.

• 17. yüzyılın başlarında opera, Avrupa’nın diğer bölgelerine de

yayılmaya başladı. Fransa, İngiltere, İspanya ve Almanya gibi
ülkelerde de opera eserleri yazılmaya başlandı. Bu dönemde, opera
eserleri, Barok dönemi müzik tarzını yansıtacak şekilde geliştirildi.
• 18. yüzyılda opera eserleri daha da geliştirildi ve klasik müzik dönemi tarzına
dönüştü. Wolfgang Amadeus Mozart, bu dönemin en önemli opera bestecilerinden
biriydi ve “Don Giovanni”, “Cosi fan tutte”, “Figaro’nun Düğünü” gibi ünlü
eserleri yazdı.

• 19. yüzyılda romantik dönem müziği, operayı etkisi altına aldı. Giuseppe Verdi ve
Richard Wagner, bu dönemin önde gelen opera bestecileriydi. Verdi, “Nabucco”,
“Rigoletto” ve “Traviata” gibi eserleri yazarken, Wagner “Lohengrin”,
“Nibelungen’in Yüzüğü” ve “Tristan ve Isolde” gibi eserleri besteledi.

• 20. yüzyılda opera, farklı müzik tarzlarını içeren eserler şeklinde yazılmaya devam
etti. Operanın günümüzde de dünya genelinde popülerliğini koruyor ve birçok
ülkede opera binalarında, festivallerde ve yarışmalarda görülmeye devam ediyor.
 Dünyaca Ünlü Opera Sanatçıları
• Luciano Pavarotti (1935-2007)
İtalyan tenor, tarihin en ünlü tenorlarından biri
ve Three Tenors grubunun üyesi. Modern opera
dönemindeki en önemli ses sanatçılarından olan
Pavarotti, iki tane de Guinness Rekoru sahibi
olmasıyla da biliniyor. 165 kez opera sahnesine
çıkarak en çok sahneye çıkan Pavarotti, “The
Three Tenors in Concert” (Placido Domingo ve
Jose Carreras) ile en çok satan klasik müzik
albümü rekorlarını kırdı.
 Maria Callas (1923-1977)
Yunan-Amerikan soprano, 20.
yüzyılın en büyük opera
sanatçılarından biri ve “La Divina”
olarak bilinir. Tüm zamanların en
çok tanınan ve başından geçen
sansasyonel olaylarla ses getiren
sopranolarından biri olarak
tanınıyor.
Plácido Domingo (1941-)

İspanyol tenor, Three Tenors

grubunun üyesi ve tarihin en başarılı
opera sanatçılarından biridir.
Tenorluğun yanı sıra orkestra şefi
yapan ve konserlerde de yer alan
Domingo, Washington Ulusal
Operaevi’nin de genel direktörüdür.
 Enrico Caruso (1873-1921)
İtalyan tenor, 20. yüzyılın başında
operanın altın çağında ün kazandı.
Büyük ününü “olağanüstü” olarak
nitelendirilen sesine, çok farklı rolleri
başarıyla yorumlayabilmesine ve doğal
oyun tarzına borçlu olan sanatçının
yaşam öyküsü filme de alınmıştır.
Bunun yanı sıra sanatçının bir de
Grammy Yaşam Boyu Başarı Ödülü
bulunur.
 Joan Sutherland (1926-2010)
Avustralyalı soprano, bel canto
repertuvarındaki başarılarıyla
tanınır. 1950’lerin sonlarından
1980’lere kadar bel canto
repertuarının rönesansına yaptığı
katkılarla tanınan Avustralyalı bir
dramatik koloratur soprano
olmasıyla dikkat çekti.
 Renee Fleming (1959-)
Amerikalı soprano, geniş
repertuvarı ve çeşitli tarzları icra
etme becerisiyle tanınır. Ulusal
Sanat Madalyası sahibi olan
Fleming, 18 Grammy Ödülü’ne
aday gösterildi ve beş kez kazandı.
Cecilia Bartoli (1966-)
İtalyan mezzo-soprano, Rossini ve
Mozart gibi bestecilerin
operalarında başarılı performanslar
sergilemesinin yanında az bilinen
bazı barok ve klasik batı müziği
eserleri üzerine yorumlarıyla tanınır.
Hem soprano hem de mezzo
rollerini oynayabilmesi sanatçının
tanınırlığını artırdı.
 Türk Opera Sanatçıları

• Leyla Gencer (1928-2008)

Türk soprano, 20. yüzyılın en ünlü
sopranolarından biri ve La Scala
Operası’nda başarılı performanslarıyla
tanınır. Batı ülkelerinde “La Diva Turca”,
“La Gencer” ve “La Regina” olarak ün
yapan sanatçı hem seçkin opera
sahnelerinde hem resitallerinde hayranlık
uyandırmasının yanı sıra opera
repertuvarı 23 bestecinin 72 yapıtını
kapsamasıyla da biliniyor.
Semiha Berksoy (1910-2004)

Türkiye’nin ilk kadın opera sanatçısı

ve müzikal tiyatro sanatçısı olan
Semiha Berksoy, Türkiye’nin
uluslararası alanda tanınmış ilk
sanatçılarından birisi ve Cumhuriyet
döneminin sanat simgelerindendir.
Hakan Aysev (1968-)
Operayı popülerleştirmek adına
rock grupları ve pop sanatçıları
ile sahneye çıkmak, pop
şarkılarından oluşan albüm
çıkarmak gibi çeşitli projeler
gerçekleştiren sanatçı halen
İstanbul Devlet Opera ve Balesi
sanatçısı olarak yaşamını
sürdürüyor.
Murat Karahan (1977-)
Türk tenor, dünya çapında
başarılı bir kariyere sahip ve La
Scala, Metropolitan Opera ve
Viyana Devlet Operası gibi
ünlü opera evlerinde
performans sergilemiştir. Murat
Karahan tüm sanat kariyeri
boyunca olduğu gibi,
uluslararası çok sesli müzik
alanında ülkemizi temsil
ederek Türk operasının
uluslararası alanda tanıtımına
katkı sağlamaya devam
etmektedir.
 Aylin Ateş (1979-)
La Scala Operası, Carnegie Hall ve
Salzburg Festivali gibi prestijli
yerlerde sahne alan Türk soprano
birçok Türk ve yabancı orkestra,
koro ve şefle konserler verdi.
Bülent Bezdüz (1967-)

İstanbul Devlet Operası’nda uzun

yıllar boyunca başarılı
performanslar sergileyen Türk tenor,
solistlik kariyerini Avrupa
ülkelerinde sürdürüyor. 2001’de
Londra Senfoni Orkestrası eşliğinde
“Les Troyens” ve 2006’da Verdi’nin
“Falstaf” operası kaydı ile olmak
üzere iki kez “En İyi Opera Kaydı”
kategorisinde Grammy Ödülü’ne
layık görüldü.
En Ünlü Opera Eserleri
Wolfgang Amadeus Mozart, “Don Giovanni”

• https://youtu.be/jyjVCbTo5F0
• https://www.youtube.com/watch?v=7d6oiBZrLf8
• Wolfgang Amadeus Mozart, “Die Zauberflöte” (Sihirli Flüt)
• Wolfgang Amadeus Mozart tarafından bestelenen, geniş bir repertuvarı
ve mistik hikâyesiyle dikkat çeken bir opera.
• Giuseppe Verdi, “La Traviata”
• Giuseppe Verdi tarafından bestelenen ve dünya genelinde en çok
sahnelenen operalardan biri olan melodram.
• Georges Bizet, “Carmen”
• Georges Bizet tarafından bestelenen, Fransız operasının en ünlü
eserlerinden biri olan opera.
• Giuseppe Verdi, “Rigoletto”
• Giuseppe Verdi tarafından bestelenen ve İtalyan operasının en ünlü
eserlerinden biri olan opera.
• Giacomo Puccini, “Tosca”
• Giacomo Puccini tarafından bestelenen, dramatik ve tutkulu bir opera.
• Giuseppe Verdi, “Aida”
• Giuseppe Verdi tarafından bestelenen, Mısır’da geçen büyük bir opera eseri.
• Giacomo Puccini, “Turandot”
• Giacomo Puccini tarafından bestelenen, Çin hikâyelerine dayanan bir opera
eseri.
• Gioachino Rossini, “The Barber of Seville” (Sevilla’nın Berberi)
• Gioachino Rossini tarafından bestelenen, klasik İtalyan opera repertuvarının
en popüler eserlerinden biri.
•TEŞEKKÜRLER
 KAYNAKÇA
• www.oggusto.com
• www.google.com
• www.youtube.com
• bilgihanem.com
• https://tr.pinterest.com/