Havza Meslek Yüksekokulu

Toptan ve Perakende Satış

Bölümü/Emlak ve Emlak
Yönetimi Programı
EML 101 Taşınmaz Hukuku
Öğretim Görevlisi Cemile AÇIKALIN
TOPLUMSAL DÜZENİ SAĞLAYAN
KURALLAR

EML 101 Taşınmaz Hukuku

Hafta-1
 TOPLUM DÜZENİ
VE
TOPLUMSAL DAVRANIŞ

• İnsanlar yaradılış gereği topluluk

halinde yaşarlar.

• İnsanların toplum yaşantısına sağlıklı

bir şekilde devam edebilmesi için
birtakım kurallara uymaları gereklidir.
Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar

İnsanların toplumda uyması gereken

kurallar 5 grupta toplanır. Bunlar:
1. Görgü Kuralları
2. Ahlak Kuralları
3. Din Kuralları
4. Örf ve Adet Kuralları
5. Hukuk Kuralları
 1. Görgü Kuralları

Görgü kuralları, aynı toplumda

yaşayan insanların günlük hayatta
uyması gereken kurallardır.
 Görgü Kuralları

• Görgü kuralları;
giyim kuşam, yeme içme, karşılaşma, birlikte
vakit geçirme gibi belirli durumlarda
sergilenmesi beklenen hareketlerden oluşur.
• Örneğin; yemek yerken ağız
şapırdatmamak, karşımızdaki kişinin
konuşmasını bölmemek, birisiyle
karşılaştığımızda selam vermek gibi.
 Görgü Kuralları
• Görgü kurallarına uymayan bir kişi,
toplum tarafından «görgüsüz,
saygısız, kaba, nezaketsiz» şeklinde
nitelendirilmesi ve kınanması dışında
bir yaptırımla karşılaşmaz.
• Görgü kuralları toplumdan topluma
değişiklik gösterdiği gibi aynı toplum
içinde zamanla da değişiklik
gösterebilir.
 Görgü Kuralları
• Görgülü insanlardan oluşan bir
toplumda sosyal ilişkiler daha sağlıklı
ve rahattır.
• Toplumu oluşturan insanların
birbirlerine nezaketli davranmaları,
birbirlerini selamlaması, sevinç ve
üzüntüleri paylaşması sosyal bağları
güçlendirir.
 2. Ahlak Kuralları
• Ahlak kuralları, aynı toplumda
yaşayan insanların birtakım değer
yargılarını ölçüt alarak bazı
davranışları iyi, bazı davranışları ise
kötü olarak nitelendirmeleri sonucu
ortaya çıkan kurallar bütünüdür.
 Ahlak Kuralları
• Ahlak kurallarının kaynağı ya toplumsal
değerler ya da kişinin kendi vicdanıdır.

• Ahlak kurallarının yaptırımı manevidir. Ancak

görgü kurallarına göre bu manevi yaptırım
daha kuvvetlidir.

• Ahlak kuralları ikili ayrıma tabi tutulur:

Subjektif ahlak kuralları
Objektif ahlak kuralları
 Ahlak Kuralları
İnsanın kendisine karşı
yükümlülüklerini içeren ahlak
kurallarına subjektif (kişisel) ahlak
kuralları denir.
Dürüst olmak, başkaları hakkında iyi
şeyler düşünmek, yalan söylememek
subjektif ahlak kurallarına örnektir.
 Ahlak Kuralları
İnsanın topluma karşı
yükümlülüklerini içeren ahlak
kurallarına objektif (toplumsal)
ahlak kuralları denir.
Verdiği sözü tutmak, muhtaç olanlara
yardım etmek, hırsızlık yapmamak ve
başkalarına saygı göstermek objektif
ahlak kurallarına örnektir.
 Ahlak Kuralları
• Ahlak kuralları devlet tarafından
desteklenen bir yaptırıma sahip
olursa hukuk kuralı haline gelirler.
• Örneğin yalan söylemek ahlak
kurallarına aykırıdır. Yalancı şahitlik
yapmak ise devlet tarafından
desteklenen yaptırıma bağlanarak
hukuk kuralı haline gelmiştir.
 3. Din Kuralları
• Din kuralları; insanı ve evreni yaratan
kutsal ve insanüstü bir güç tarafından
belirlenen, insanların uyması gereken
kurallar bütünüdür.
• Örneğin, İslam dini açısından oruç
tutmak, namaz kılmak dini
kurallardandır.
 Din Kuralları
• Din kurallarına uyulduğu zaman
sevap uyulmadığı zaman ise günah
işlenmiş sayılır.

• Din kuralları, hem yaratıcı ile insanlar

arasındaki ilişkileri hem de insanların
birbirleriyle ve toplumla olan ilişkileri
düzenlemektedir.
 Din Kuralları
• Din kurallarının yaptırımı manevidir.

• Hiç kimse bir başka kişiyi din kurallarının

emrine uymaya zorlayamaz; çünkü din
kurallarının yaptırımı maddi değildir, yani
din kurallarına uymayanları devlet
gücüyle onlara uydurmak imkanı yoktur.
 4. Örf ve Adet Kuralları
• İnsanların uzun zamandan beri
yaptıkları, kendiliğinden ortaya çıkan
ve toplumun uygulanmasını zorunlu
saydığı ortak davranış kurallarının
tümüdür.
• Örneğin kına gecesinin
düzenlenmesi, çeyiz, başlık parası.
 Örf ve Adet Kuralları
• Örf ve adet kurallarının 2 unsuru
bulunmaktadır:
Maddi Unsur ve Manevi Unsur

Maddi unsura göre; bir davranışın örf ve

adet kuralı haline gelmesi için, toplum
içinde uzun zamandan beri sürekli
biçimde tekrarlanıyor olması gerekir.
 Örf ve Adet Kuralları
Örf ve adet kurallarının manevi unsur
olarak adlandırılan ikinci unsuru ise,
toplumda uzun zamandan beri
tekrarlanan o davranış biçimine
uymanın zorunlu olduğuna dair
toplumda genel bir inancın varlığıdır.
Bu iki unsurun birlikte bulunması
halinde örf ve adet kuralının varlığından
söz edilebilir.
 5. Hukuk Kuralları
• Toplum halinde yaşayan insanların
birbirleriyle ve devletle olan ilişkilerini,
haklar ve yükümlülükler çevresinde
düzenleyen kurallarını tümüdür.
 Hukuk Kuralları

• Yaptırımı maddidir.

• Hukuk kuralları maddi yaptırımlı

oldukları içindir ki, kişiler bu kuralların
emir ve yasaklarına uyup uymamakta
kendilerini diğer sosyal kurallardaki
gibi serbest hissetmezler.
 Hukuk Kuralları
• Hukuk kuralları, devletin yetkili
organları tarafından konulması,
herkesin uymak zorunda olması ve
uymayanlara devlet eliyle maddi
yaptırım uygulanması yönlerinden
toplumu düzenleyen diğer kurallardan
ayrılır.