MERHABA SEVGİLİ AKADAŞLAR , SEVGİLİ GENÇLER

BU DERSİMİZDE 10.SINIF FELSEFE DERSİNİN ÜÇÜNCÜ ÜNİTESİNDE YER

ALAN BİLİM FELSEFESİNİ İŞLEYECEĞİZ.

PEKİ BU ÜNİTEDE HANGİ KONULARI TARTIŞACAĞIZ. HEP BİRLİKTE

BAKALAIM
 Bilim, gözlem ve deneyle fiziksel dünyanın
Bilim nedir? yapısını ve işleyişini sistemli olarak
araştıran ve inceleyen bilgi etkinliği olarak
tanımlanabilir.

Bilim felsefesi Bilim felsefesi; genel olarak bilimin doğasını,

yapısını ve işleyişini özel olarak da onun

nedir? kavramlarını, ilkelerini ve yöntemini sorgulayan

felsefedir.

DÜŞÜNEN SORGULAYAN

BİLİM BİLİM
FELSEFESİ

ARAŞTIRAN ELEŞTİREN
  ilk sistemli bilim felsefesi f. Bacon ile başlar.
FELSEF  Felsefeninde bilim kesin net olmasını ve metafizk
konularla ilgilenmemesi gerektiğini savunan
E görüşler vardır.
 Bu akım Yeni pozitivizmdir. Yeni pozitivizim
metafizik önermeleri anlamsız bularak
BİLİNMEYE reddederler. Onlara göre felsefenin konusu
BİLİM N yalnızca bilim olmalıdır. Yani sadece somut
gözlenebilir anlamlı önermeler olmalıdır der.
 Kısacası felsefe bilimsel olmalıdır. Yani bilim
felsefesini değil bilimsel felsefeyi savunurlar.
 Felsefenin bilimleşmesi demek felsefenin sadece
BİLİNE bilimi konu etmesi, Tanrı, ahlak, din vb. metafizik
N konuları incelemeyi bırakması demektir. Oysa
insan sadece “bilen” bir varlık değildir. Din, ahlak
ve sanat değerleri gibi temel insani etkinliklerin de
felsefenin alanı içinde olması gerekir. Dolayısıyla
felsefe, geniş araştırma alanı içine bilimi de almalı
ama konusu sadece bilim olmamalıdır.
BİLİM VE FELSEFE İLİŞKİSİ
BİLİMSEL BİLGİNİN ÖZELLİKLERİ
Temelinde Öngörü
merak şüphe
Nesneldir. ve bilme
sağlar(tahmin)

vardır
Evrenseld Akıl ve mantık Seçicidir
ir. ilkelerini
kullanır.

Eleştireld Tutarlıdır
ir. .
Genel-geçerdir.

Geneldir Sistemli ve
düzenlidir.
Olgusaldı
. r.
Göreli Olarak
Birikimli Sorulardan çok Kesindir.
cevaplar
olarak önemlidir.
Tekrarlanma
özelliğine sahiptir.
 BİLİMİN DEĞERİ

TEKNOLOJİK ENTELEKTÜEL AHLAKİ

DEĞERİ DEĞERİ DEĞERİ

*İnsan yaşamını *İnsanın bilme *Karakterik özelikler

*Nesnel , sorgulayıcı, dürüst,
kolaylaştırır. isteğini ve merakını sabırlı olma gibi
*teknoloji *bilim insan yarına kullanıldığı
*telefon, uçak gibi
tatmin eder. gibi zarına da kullananlar var.
 BİLİMİN DEĞERİ-HAYATLA İÇ İÇELİĞİ
 Örneğin atomun kullanıldığı tomografi cihazı, bir hastalığın
tedavisinde fayda sağladığı gibi yanlış ya da gereksiz kullanımı
yüzünden alınan radyasyon da ciddi bir hastalığı başlatabilir.
 Bilim insan yaşamında olumlu yada olumsuz önemli yer tutar.
Kimilerine göre bilim, insanın güvenli yaşamasını sağlamakta,
kimilerine göreyse insanlığı yok olma tehlikesiyle karşı karşıya
getirmektedir.
 Bilimle ilgili yaklaşımlar
Bilim bir bilgiler topluluğu mudur?
Bilim statik bir yapıya mı sahiptir?
Bilimde her şey olup bitmiş midir?
Soruları bilime farklı yaklaşımların ortaya çıkmasına yol açmıştır .

ÜRÜN OLARAK BİLİM ETKİNLİK OLARAK BİLİM

YAKLAŞIMI YAKLAŞIMI

*bilim, bilim adamlarının ortaya bilim, çağdaş değerlerden, inançlardan soyutlanan ve o

koyduğu, olup bitmiş bir ürün olarak
görür.
*bilim nesnel bir etkinliktir.
dönemin değerlerinden bağımsız bir ürün değildir. Bilim,
toplumsal değerlere paralel değişen bir etkinliktir. bilimde
bilim insanların özellikleri, alışkanlıkları ve kişilikleri
etkilidir.
*Bilim Öznel Bir Etkinliktir.

*Klasik bilim Anlayışı *Klasik Bilimin Eleştirisi

*Temsilcileri Khun ve Toulmin

*Temsilcileri Reichenbach,Carnap ve
K.Popper
Bu akımın içinde iki farklı görüş var
doğrunabilirlik ilkesini savunanlar,
diğeri yanlışlanabilirlik ilkesini
savunanlar.
Thomas Kuhn, bilimi rasyonel bir eylem olarak görmez. Bilimsel
araştırma sürecine bilim dışı (ideoloji,ahlâk, inanç, gelenek vb.)
öğeleri de katar.Paradigma-bilim adamının dünyayı algılayış
biçimidir.dünyaya bakış veya yorumlayış biçimidir.
Kuhn'a göre bir paradigmadan diğerine geçiş, toplumsal devrime
benzer.Toplumsal devrimler toplumlara nasıl damgalarını
vururlarsa , bilimsel devrimlerde bütün bilimleri kendi rengine
boyar.
Kuhn göre bilim paradigmalar mezarlığıdır. Yeniçağda
yermerkezli evren sistemin yerine güneş merkezli sistem gelmiştir.
Yani eski paradigma gitmiş yerine yenisi gelmiştir.
 DOĞRULANABİLİRLİK VE YANLIŞLANABİLİRLİK YÖNTEMLERİ

 Carnap doğrulanabilirlik ilkesini savunuyor. Carnap'a göre doğrulanmayan önermeler

metafizik önermelerdir.Bu yaklaşıma göre tek tek olguların tümevarım yoluyla
genellemesi yapılarak bilimsel kuram ortaya çıkartılır.

 Karl Popper doğrulamanın yerine yanlışlama yönteminin kullanılmasını tümevarım

yerine tümdengelim yöntemini önerir. Karl popper: bir teoriyi test etmek onu
yanlışlamakla olanak kazanır. Bir teori ne kadar yanlışlanabilirse o kadar iyidir. Bir
milyon beyaz kuğu görmek tüm kuğuların beyaz olduğunu göstermez. Bir tane siyah
görsek bu bilgi yanlış olur çünkü evrendeki tüm kuğular gözlenemez

 Bilimin ilerlemesi için bilim insanı bilim kuramını korumak amacıyla doğrulamak
yerine yanlışlamaya çalışmalıydı. “ örneğin varolan tüm kuğuların beyaz olduğunu
doğrulamak için binlerce beyaz kuğu bulunabilirdi. Bu durumda bilgimiz artmış
olmayacaktı ve bilim yerinde saymış olacaktı. Ama yanlışlamaya çalışarak beyaz
olmayan tek bir kuğu bile bulursak yani bir şey öğrenirdik ve bilim ilerlerdi.
 Bilim, bilim insanlarının duygu, düşünce ve inançlarından
arındırılmış, tümüyle akla dayanan ve objektif etkinliktir.

bilim, bilim adamlarının ortaya koyduğu, olup bitmiş bir ürün olarak
görür

Klasik bilim anlayışı

Ürün olarak bilim Reichenbach,Carnap
Bilim birikerek ilerleyen düz doğrusal süreç izler. Gerilemez,
yanlışlar terk edilir.
Bilim yaklaşımları

ve K.Popper

Bilimin gelecekte açıklamayacağı hiçbir soru kalmayacaktır.

Bilimde kesinlik vardır.

Bilim öznel bir etkinliktir.(çünkü her bilim adamı içinde yetiştiği

kültür, çağ, kullandığı dilin özellikleri, kendi duygu-düşünce ve
inançları ile bir bütündür.

Bilim, bilim adamlarının bir etkinliğidir. Bilime bilim dışı öğelerin

etkisi vardır

Etkinlik olarak Klasik bilim

anlayışının eleştirisi Bilim birikerek ilerlemez devrimsel kopuşlarla ve sıçramalarla
bilim
Khun ve Toulmin ilerler. Zık zaklar çizer

Bilimin her şeyi açıklaması söz konusu değildir. Bilinmeyen konu

sınırsızdır.

Kesinlik yok o zaman için geçerli olan vardır.