EĞİTİMDE ÖLÇME VE

DEĞERLENDİRME
Dr. Öğr. Üyesi Dönüş ŞENGÜR
NORMAL DAĞILIM

2
NORMAL DAĞILIM
 Genellikle çan eğrisi olarak da bilinen
standart normal dağılım istatistik
çalışmalarında yaygın olarak kullanılır.
 Literatüre kazandıran Gauss’tur.

3
NORMAL DAĞILIM
 Eğri, dikey eksene göre simetriktir. Puanların yarısı
eksenin sağ, diğer yarısı da sol tarafındadır.
 Puanlar merkez etrafında kümelenme eğilimi
gösterir.
 Mod, ortanca ve ortalama birbirine eşittir.
 Dağılımın her iki ucu giderek yatay eksene yaklaşır,
ancak hiçbir zaman bu eksene değmez
(asimptomatik). Normal dağılım eğrisi atındaki
alan sınırsızdır.
 Standart normal dağılımda, ortalama(µ) 0,
standart sapma (𝜎) 1’dir.
 Ortalamanın sol tarafındaki (altındaki) birimler
negatif, sağındakiler pozitiftir.
4
NORMAL DAĞILIM
 Normal dağılımda alınan verilerden:
 %68.26 sı(+1𝜎) ile (-1𝜎)
 %95.44’ü (+2𝜎) ile (-2𝜎)
 %99.74’ü (+3𝜎)ile (-3𝜎 değerleri arasında yer alır.

5
ÖRNEK SORU
 Bir sınıfta uygulanan başarı testi sonucunda
notların ortalaması 70 standart sapması 5
olarak hesaplanmıştır. Buna göre;
A) %68.3, %95.4 ve %99.7 olasılıkla puanlar hangi
aralıkta değişmektedir?
B) Bu sınıfta bir öğrencinin 60’ın altında not alma
olasılığı kaçtır?

6
CEVAP
A) %68.3, %95.4 ve %99.7 olasılıkla puanlar
hangi aralıkta değişmektedir?

 %68.2 olasılıkla, puanlar (70-5) ile (70+5)

arasında yer alır.
 Puanlar, %95.4 olasılıkla 60 ile 80 arasında,
%99.7 olasılıkla ise 55 ile 85 arasında yer alır.
7
CEVAP
B) Bu sınıfta bir öğrencinin 60’ın altında not alma olasılığı
kaçtır?

Ortalamanın sol tarafı %50’lik kısmı ifade etmektedir. Bu

durumda %50’lik kısımdan 60-70 arası puan alanların
yüzdelik kısmını çıkarabiliriz.
0.5- (0.1359+0.3413)= 0.023
Buna göre sınıfta bir öğrencinin 60’nin altında not alma
olasılığı 0.023 yani yüzde 2.3’tür.
8
BASIKLIK VE ÇARPIKLIK
İdeal bir normal dağılım eğrisinde mod, medyan ve
ortalama aynıdır. Bu yüzden dağılım simetrik çıkar.
Fakat bu eşitlik bozulduğunda bu simetri iki şekilde
bozulabilir: Basıklık (Kurtosis) ve
Çarpıklık(Skewness)
Basıklık ve Çarpıklık değerleri, verilerin normal
dağılım gösterip göstermediğini ifade eder.

9
BASIKLIK(KURTOSİS)
 Normal dağılım eğrisinin
sivrilik veya yayvanlık
derecesi basıklık olarak
adlandırılır.
 Basıklık katsayısı;
 0’dan küçükse dağılım
basık,
 0’dan büyükse dağılım
sivri,
 0’a eşitse normal dağılımı
gösterir.

10
ÇARPIKLIK(SKEWNESS)
 Çarpıklık, normal dağılışta simetrikliğin bozulma
derecesidir.
 Çarpıklık katsayısının 0’dan küçük olması çarpıklığın
sola (negatif), büyük olması ise sağa (pozitif) doğru
olduğunu sıfıra eşitse dağılımın ortalamaya göre
simetrik olduğunu gösterir.

11
NEGATİF ÇARPIKLIK
• Puanların çoğu dağılımın sağ tarafına yığılmıştır.
• Sola çarpık da denilir.
• Sola çarpık dağılımda sınıf başarısı yüksektir.
• Ortalama<Medyan<Mod.
• Sorular ve test kolaydır.

12
POZİTİF ÇARPIKLIK
 Puanların birçoğu dağılımın sol  Sorular ve test zordur.
tarafına yığılmıştır.  Öğretme yetersizdir.
 Sağa çarpık olarak da  Öğrenme düzeyi düşüktür.
adlandırılır.
 Öğrenciler hedef-
 Sınıf başarısı düşüktür.
davranışları
 Mod<Medyan<Ortalama kazamamışlardır.

13
SORU

Hangi derste dağılım normaldir?

14
SORU

Hangi derste dağılım normaldir?

Normal Dağılım, aritmetik ortalama, mod ve
medyanın eşit olduğu dağılımdır. Bu durumda Tarih
dersinde dağılım normaldir.

15
Aşağıda, aynı değişkenle ilgili bir ölçümler dizisi ile ilgili dört
tanım verilmiştir.
 En yüksek frekansa sahip olan değer

 Büyüklük sırasına konmuş ölçümler dizisinin tam ortasındaki değer

 Ölçümlerin toplamının ölçüm sayısına bölünmesiyle elde edilen

değer
 En büyük ölçüm ile küçük ölçüm arasındaki fark

Aşağıdakilerden hangisi bu tanımarla karşılık gelen kavramlar

sırasıyla doğru olarak verilmiştir?
A. Medyan, mod, standart sapma, ranj
B. Medyan, ranj, aritmetik ortalama, medyan
C. Ranj, Standart Sapma, aritmetik Ortalama,
Medyan
D. Mod, Medyan, Aritmetik Ortalama, Ranj
E. Mod, Medyan, Standart Sapma, Aritmetik
Ortalama 16
KAYNAKLAR
 Araz, G. (2020). Ölçme ve Değerlendirme.
Ankara: Yargı Yayınevi.
 Başol, G. (2018). Eğitimde ölçme ve
değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi
 Can, A. (2017). SPSS ile bilimsel araştırma
sürecinde nicel veri analizi. Pegem Atıf
İndeksi, 1-430.
 Tan, Ş. (2020). Öğretimde Ölçme ve
Değerlendirme (14. Baskı). Ankara: Pegem
Akademi

17