Eğitimde Ölçme & Değerlendirme

EĞİTİMDE
ÖLÇME &
DEĞERLENDİRME
-12-
Psik.Dan.&
Psik.Dan.&Reh.Yusuf
Reh.YusufŞARLAK
ŞARLAK
İstanbul İstanbul
/ 2010 / 2010 Bu slayt www.egitimfakultesi.net
‘ten indirilmiştir.
SUNU İÇERİĞİ
ÖLÇMEDE İSTATİSTİKSEL İŞLEMLER
A) TEST İSTATİSTİKLERİ
4- MERKEZİ DAĞILIM (Değişim) ÖLÇÜLERİ
1- Standart Sapma
2- Ranj
3- Çeyrek Sapma
Psik.Dan.&
Psik.Dan.&Reh.Yusuf
Reh.YusufŞARLAK
ŞARLAK
İstanbul İstanbul
MERKEZİ DAĞILIM ÖLÇÜLERİ
Literatürde geçen diğer isimleri;

* Yayılma Ölçüleri * Değişim Ölçüleri
* Bir grubu belli bir özelliği yönünden yeterince

tanıyabilmek ve gruplar arasında çok yönlü
karşılaştırmalar yapabilmek için merkezî eğilim
ölçüleri yanında yayılma ölçülerine de ihtiyaç
duyulur.
Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK

İstanbul / 2010 Bu slayt www.egitimfakultesi.net
* Bir merkezî yığılma (eğilim) ölçüsünün, bir grup
ölçümü ne derece temsil ettiğini bir karara bağlamak
ve her hangi bir ölçümün, grup ortalamasının ne kadar
altında ve üstünde olduğunu (yani ölçümlerin grup
içindeki yerini) göstermek için merkezî yayılma
ölçüleri kullanılır.
* Merkezi dağılım ölçüleri, öğrencilerin başarıları

hakkında bilgi vermez. Grupların homojen veya
heterojen olup olmadığı hakkında bilgi verir.

STANDART SAPMA (Standart Kayma)
* Bir puan dağılımındaki ölçme sonuçlarının aritmetik
ortalamaya göre nasıl yayıldığını yani aritmetik
ortalamadan ne kadar uzaklaştığını gösterir.
Bir puan dağılımının standart sapması büyükse;
-Testin uygulandığı grup heterojendir
- Öğrenciler arasındaki farklılaşma fazladır
- Bilen öğrenci ile bilmeyen öğrenci birbirinden ayrılmıştır
- Bu testin ayırt ediciliği yüksektir
- Bu testin iç tutarlılık anlamında güvenirliği yüksektir
** Standart sapmanın karesine ise VARYANS denir ve
daha çok bilimsel çalışmalarda kullanılır.
S (SS) = Standart Sapma
FORMÜLÜ;
= Bütün puanların
aritmetik ortalamadan
farklarının kareleri
toplamı
ÖRNEK;
10 10 - 15 = - 5 25
14 14 - 15 = - 1 1
21 21 - 15 = 6 36
 = 45 62

Bu tür tabloların verildiği sorularda;
* Öğrenciler arasındaki farklılaşmanın en fazla / en az
* Öğrencilerin öğrenme düzeylerinin benzer / farklı
* Grubun homojen / heterojen olduğu ders hangisidir?
Şeklinde ifadeler varsa standart sapmaya bakılır ve standart
sapmaya göre yorum yapılır.
Standart Sapma Standart Sapma
BÜYÜK ise KÜÇÜK ise
Grup Heterojendir Homojendir

Öğrenciler, yoklanan
davranış bakımından Farklıdır Benzerdir
Alınan puanlar birbirine Uzaktır Yakındır

Öğrenciler arası
farklılaşma Fazladır Azdır
Öğrencilerin öğrenme
düzeyleri Farklıdır Benzerdir

RANJ (Dizi Genişliği)
* Bir puan dağılımındaki en büyük ölçme sonucu ile en

küçük ölçme sonucu arasındaki farktır.
* Puanların kaç puanlık bir aralıkta dağıldığını gösteren bir
istatistiktir.
* Uç değerler tarafından belirlendiği için kaba ve
kullanışsız bir ölçüdür. Yapılabilecek yorumlar
yüzeyseldir.
ÖRNEK;
12, 23, 43, 55, 65, 78 Ranj = 78 – 12 = 66
Puan Aralığı Grup Orta Frekans
Noktası
25 – 39 32 2
40 – 54 47 7
55 – 69 62 15
Ranj = 92 – 32 = 60
70 – 84 77 4
85 – 99 92 2
Ranjın Yorumlanması;
Yorumlanması
* Ranj değeri büyük olan grupların test sonuçları ranj değeri
küçük olan grupları test sonuçlarından daha güvenilirdir.
* Ranj değeri büyük olan grup heterojendir yani bilenle
bilmeyeni birbirinden ayırır.
* Ranj değeri küçük olan homojen yapıdadır yani bilenle
bilmeyenleri birbirinden ayıramaz.
ÇEYREK SAPMA (Kayma)
Çeyrekler: dağılımı 4 eşit parçaya bölen değerlerdir.
1.Çeyrek
1.  Q1 2. Çeyrek  Q2 3. Çeyrek  Q3
1. Çeyrek seriyi baştan % 25,

25 sondan % 75 oranında
iki kısma ayıran değerdir.
2. Çeyrek seriyi baştan % 50,

50 sondan % 50 oranında
iki kısma ayıran değerdir. (Dolayısıyla medyandır)
3. Çeyrek seriyi baştan % 75, 75 sondan % 25 oranında

iki kısma ayıran değerdir.
Yüzdelikler sıraya dizilmiş verilerde yığılımlı sıklıkları
gösterirler. Örneğin; verilerin ilk %30’u 30. Yüzdeliğe
(Y30) eşit ya da ondan küçüktür.
* Bu değer yüzdeliklerle ortanca arasındaki uzaklığın
ortalama bir ölçüsüdür.
Q3  Q1
ÇS 
2
* Çeyrek sapma, ortalama ölçüsü olarak ortancanın
kullanıldığı durumlarda kullanılan yaygınlık ölçülerinden
biridir.
* Özellikle aşırı değerlerin dağılımın sadece bir tarafında
olduğu durumlarda kullanılması gerekir.
Q3  Q1 Q3: Üçüncü çeyrek (75. yüzdeliğe ait puan)
Q
2 Q1: Birinci çeyrek (25. yüzdeliğe ait puan
15,17,20,21,25,30,33,40,43,47,50,55,57,60,
25 65,70,73,77,80,84
65
25. yüzdelik için (Q1): 20(25/100) = 5. puan (25)
75. yüzdelik için (Q3): 20(75/100) = 15. puan (65)
Bu durumda çeyrek sapma  (65-25)/2=20 olur.

KPSS’DE
ÇIKMIŞ SORULAR
Psik.Dan.&
Psik.Dan.&Reh.Yusuf
Reh.YusufŞARLAK
ŞARLAK
İstanbul İstanbul
2001
Bir sınıftaki öğrencilerin beş farklı testteki yanıtları 80 üzerinden
puanlanmış ve bu puanlardan aşağıdaki tabloda gösterilen
istatistikler hesaplanmıştır.
TEST Aritmetik Mod Medyan Standart
Ortalama Sapma
I 70 80 75 8
II 40 50 45 6
III 50 50 50 10
IV 50 30 35 10
V 60 40 50 15
Hangi testle yoklanan öğrenmeler açısından, sınıftaki öğrenciler

arasındaki farklılaşma (değişkenlik, varyans) en büyüktür?
A) I B) II C) III D) IV E) V
2001
Bir sınıftaki öğrencilerin beş farklı testteki yanıtları 80 üzerinden
puanlanmış ve bu puanlardan aşağıdaki tabloda gösterilen
istatistikler hesaplanmıştır.
TEST Aritmetik Mod Medyan Standart
Ortalama Sapma
I 70 80 75 8
II 40 50 45 6
III 50 50 50 10
IV 50 30 35 10
V 60 40 50 15
Hangi testle yoklanan öğrenmeler açısından, sınıftaki öğrenciler

arasındaki farklılaşma (değişkenlik, varyans) en büyüktür?
2002
Bir testten alınan puanlarla ilgili olarak yalnızca standart

sapmanın küçük olduğunu, diğer bir değişle bağıl
değişkenliğin az olduğunu bilen bir kişi aşağıdakilerden
hangisini söyleyebilir?
A) Test puanları ranjının büyük olduğunu
B) Test için verilen cevaplama süresinin yeterli olduğunu
C) Test puanlarının "normal dağılıma" benzer bir dağılım
gösterdiğini
D) Öğrencilerin testte başarılı olduklarını
E) Öğrencilerin testte ölçülen özellik bakımından birbirine
benzer olduğunu
2002
Bir testten alınan puanlarla ilgili olarak yalnızca standart

sapmanın küçük olduğunu, diğer bir değişle bağıl
değişkenliğin az olduğunu bilen bir kişi aşağıdakilerden
hangisini söyleyebilir?
A) Test puanları ranjının büyük olduğunu
B) Test için verilen cevaplama süresinin yeterli olduğunu
C) Test puanlarının "normal dağılıma" benzer bir dağılım
gösterdiğini
D) Öğrencilerin testte başarılı olduklarını
E) Öğrencilerin testte ölçülen özellik bakımından birbirine
benzer olduğunu
2009
Bir coğrafya öğretmeni 100 soruluk bir başarı testi uygulamış ve
test puanlarının ortalamasını 75, ortancasını 80, tepe değerini
(mod) 90, standart sapmasını 8 ve ranjını 90 bulmuştur.
Öğrencilerin dersten geçebilmeleri için en az 65 puan almaları
gerekmektedir.
Test puanlarına ilişkin istatistiklere ve değerlendirme ölçütüne
dayanarak bu dağılım için aşağıdaki yorumlardan hangisi
yapılamaz?
A) Ölçümlerin yüzde elliden fazlası ortalamadan büyüktür.
B) Merkezî eğilim ölçüsü olarak ortancadan yararlanılmalıdır.
C) Sınıfın büyük çoğunluğu geçer not alır.
D) Tepe değeri, gözlenen en büyük değerdir.
E) Ortalamayı çarpıtan uç değer (ler) bulunmaktadır.
2009
Bir coğrafya öğretmeni 100 soruluk bir başarı testi uygulamış ve
test puanlarının ortalamasını 75, ortancasını 80, tepe değerini
(mod) 90, standart sapmasını 8 ve ranjını 90 bulmuştur.
Öğrencilerin dersten geçebilmeleri için en az 65 puan almaları
gerekmektedir.
Test puanlarına ilişkin istatistiklere ve değerlendirme ölçütüne
dayanarak bu dağılım için aşağıdaki yorumlardan hangisi
yapılamaz?
A) Ölçümlerin yüzde elliden fazlası ortalamadan büyüktür.
B) Merkezî eğilim ölçüsü olarak ortancadan yararlanılmalıdır.
C) Sınıfın büyük çoğunluğu geçer not alır.
D) Tepe değeri, gözlenen en büyük değerdir.
E) Ortalamayı çarpıtan uç değer (ler) bulunmaktadır.
2009
Öğrencilerin bu sınavdan aldıkları puanların ranjı kaçtır?
A) 3 B) 5 C) 6 D) 9 E) 10
2009
Öğrencilerin bu sınavdan aldıkları puanların ranjı kaçtır?
A) 3 B) 5 C) 6 D) 9 E) 10
2009
Bu sınavdaki test puanlarının frekans dağılımı yaklaşık
olarak aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

2009
Bu sınavdaki test puanlarının frekans dağılımı yaklaşık
olarak aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

2001
Her biri 0 veya 1 şeklinde puanlanan 100 soruluk genel başarı sınavında,
eşit sayıda öğrencisi olan beş sınıfın puan dağılımlarının genel şekilleri ile
aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri aşağıdaki gibidir .
I II III IV V
X 50 70 50 60 70
S 7 7 10 5 5
Buna göre, testte grup olarak en başarılı olan sınıf

hangisidir?
2001
Her biri 0 veya 1 şeklinde puanlanan 100 soruluk genel başarı sınavında,
eşit sayıda öğrencisi olan beş sınıfın puan dağılımlarının genel şekilleri ile
aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri aşağıdaki gibidir .
I II III IV V
X 50 70 50 60 70
S 7 7 10 5 5
Buna göre, testte grup olarak en başarılı olan sınıf

hangisidir?

Eğitimde Ölçme & Değerlendirme

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Eğitimde Ölçme & Değerlendirme

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

EĞİTİMDE

Literatürde geçen diğer isimleri;

* Bir grubu belli bir özelliği yönünden yeterince

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK

* Merkezi dağılım ölçüleri, öğrencilerin başarıları

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK

Grup Heterojendir Homojendir

Alınan puanlar birbirine Uzaktır Yakındır

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK

* Bir puan dağılımındaki en büyük ölçme sonucu ile en

1. Çeyrek seriyi baştan % 25,

2. Çeyrek seriyi baştan % 50,

3. Çeyrek seriyi baştan % 75, 75 sondan % 25 oranında

25. yüzdelik için (Q1): 20(25/100) = 5. puan (25)

75. yüzdelik için (Q3): 20(75/100) = 15. puan (65)

Bu durumda çeyrek sapma  (65-25)/2=20 olur.

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK

Hangi testle yoklanan öğrenmeler açısından, sınıftaki öğrenciler

Hangi testle yoklanan öğrenmeler açısından, sınıftaki öğrenciler

Bir testten alınan puanlarla ilgili olarak yalnızca standart

Bir testten alınan puanlarla ilgili olarak yalnızca standart

Öğrencilerin bu sınavdan aldıkları puanların ranjı kaçtır?

Öğrencilerin bu sınavdan aldıkları puanların ranjı kaçtır?

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK

Buna göre, testte grup olarak en başarılı olan sınıf

Buna göre, testte grup olarak en başarılı olan sınıf

You might also like