Postawy wobec starości u

młodych dorosłych, średnich

dorosłych i seniorów.
 AGEIZM

Negatywne postawy i stereotypowe postrzeganie ludzi starszych

oraz postrzeganie starzenia się jako procesu narastających strat i
osłabienia.

Działania dyskryminujące ludzi starszych m.in. w zatrudnieniu,

dostępie do edukacji oraz opieki medycznej.

(Butler,
 Młodzi dorośli
Jaki jest współczesny obraz ludzi starszych wśród młodych
dorosłych?
• Obraz ludzi starszych
• Obraz ludzi starszych osobiście znanych osobom biorącym

udział w badaniu
• Obraz życia osób starszych

(Zając-Lamparska, 2008)
 Młodzi dorośli
➔ Obraz ludzi starszych u młodych dorosłych jest pozytywny; jest bardziej

pozytywny u kobiet niż u mężczyzn. U kobiet jest on bardziej pozytywny od

obrazu ludzi generalnie.

➔ Obraz ludzi starszych jest pozytywny gdy dotyczy osób znanych osobiście,

natomiast jeżeli chodzi o grupę wiekową jest pozytywny tylko u kobiet.

➔ Najbardziej negatywny z analizowanych aspektów jest obraz życia

starszego pokolenia. Jest taki zarówno u kobiet jak i u mężczyzn.

(Zając-Lamparska, 2008)
 Młodzi dorośli
Trempała i Zając-Lamparska wyróżnili trzy czynniki, które
tworzą postawy wobec ludzi starszych:

• Obraz człowieka starszego

• Obecność osób starszych

• Człowiek starszy w społeczeństwie

(Trempała, Zając-Lamparska, 2007)

 Młodzi dorośli
• Neutralna postawa badanych.
• Bardziej pozytywne postrzeganie wśród kobiet.
• Młodzi dorośli ujawniają bardziej przychylną postawę wobec
ludzi starszych niż oni sami.
• Najbardziej negatywne jest ustosunkowanie do społecznego
funkcjonowania.
• Pozytywna occena ludzi starzejących się, ale niepewność co do
chęci utrzymywania z nimi kontaktów.

(Trempała, Zając-Lamparska, 2007)

 Sredni dorosli
• Postawy wobec osób starszych: różnice międzypokoleniowe J. Trempała, L. Zając-Lamparska
(2007)
⚬ badani w okresie średniej dorosłości formułują najbardziej pozytywne oceny dotyczące
funkcjonowania społecznego ludzi starszych (czynnik 3)
• Postawy Polaków wobec osób starszych i starości M. D. Adamczyk (2007)
⚬ osoby w wieku 46-66 lat najmniej przychylnie oceniają rolę osób starszych w Polsce
• Postrzeganie starości i starzenia się przez osoby dorosłe i w wieku podeszłym, M. Strugała, D.
Talarska, M. Mińska (2016)
⚬ stopień natężenia negatywnego nastawienia otoczenia do ludzi w wieku podeszłym zależy
głównie od wieku
⚬ osoby w wieku 30-40 lat najczęściej podawały jako źródło niechęci do ludzi starszych:
￭ mieszanie się w nie swoje sprawy
￭ złośliwość i powracanie wciąż do tych samych tematów
 Seniorzy

Na postrzeganie swojej starości wpływa wiele czynników, do

których zalicza się m.in.:
zdrowie, poczucie sensu życia, przebieg biografii życiowej,
doświadczenia życiowe,
styl życia, postawy wobec starości, relacje społeczne i rodzinne
(Kijak i Szarota, 2013)
 Seniorzy
Clellan S.Ford opracował koncepcję postaw ludzi starszych na temat
starzenia się. Wyodrębnił następujące typy postaw psychicznych:

• regresja
• ucieczka
• dobrowolna izolacja od otoczenia
• zachowanie zdradzieckie
• integracja i adaptacja (por. Muchnicka-Djakow, 1984;
Zych, Bartel, 1990; Szatur-Jaworska, Błędowski, Dzięgielewska,
2006; Kijak, Szarota, 2013)
 Seniorzy
Bernice L. Neugarten, Robert J. Havighurst i Sheldon S. Tobin
(1968) wyodrębnili cztery typy osobowości osób starszych

• zintegrowany
• defensywny
• biernie zależny
• niezintegrowany (dezintegrowany)
 Seniorzy
Suzanne Reichard, Florine Livson i Paul Peterson (1962) wyróżnili pięć
najczęstszych postaw z uwzględnieniem psychospołecznego
funkcjonowania osób starszych
• Typy dojrzałe
• Typy foteli bujanych
• Typy pancerne
• Typy gniewne
• Typy nienawidzące siebie
 Bibliografia

Butler, R. N. (1980). Ageism: A forward. Journal of Social Issues, 36, 8-11.

Jagielska, K. (2020). Attitudes of the Elderly Towards Old Age. Annales Universitatis
Jelenec, P., Steffens, M. C. (2005). Implicit attudes toward elderly woman and man. Current Research
in Social Psychology, 16, 275-292
Liberska H. (2008). Starość – okres beznadziei czy niewykorzystanych możliwości? Polskie Forum
Psychologiczne, 13(2), 5-10.
Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J, Paedagogia-Psychologia, 33(1), 165–175. DOI:
http://dx.doi.org/10.17951/j.2020.33.1.165-175.
Strugała M. , Talarska D., Mińska M. (2016) Postrzeganie starości i starzenia się przez osoby dorosłe
i w wieku podeszłym. Pielęgniarstwo Polskie, 2016;3(61):376–382. DOI:
http://dx.doi.org/10.20883/pielpol.2016.34
Woolf, L. M. (1998). Ageism. Webster University
Zając-Lamparska, L., (2008). Współczesny obraz człowieka starszego wśród młodych dorosłych.
Polskie Forum Psychologiczne, 13(2), 124-140.