Hoofdstuk 1: Algemeen Deel –

Algemene Inleiding
Recht MBO12d
Academiejaar 2023-2024
1. Wat is recht?
1. Wat is “RECHT”?
Voorbeelden van “rechtsregels” – kennen jullie er
enkele?
• 4 basiskenmerken:

1. Een geheel van gedragsregels en normen:

 wat is toegelaten?
 wat is verboden?
 wat is verplicht?
2. Doel? Het maatschappelijk leven te ordenen (zoniet?)
3. Opgelegd door de overheid (wie is dit?)
4. Afdwingbaar: wat betekent dit?
 Korte oefening en discussie tijdens de les: bekijk de volgende
uittreksels uit wetboeken of kranten, pas alle, of minstens enkele
van de 4 kenmerken van rechtsregels toe.
Voorbeelden van “rechtsregels” – Uit de krant…
Strengere gokwet goedgekeurd: Vlaams Parlement keurt uitfasering
gokbedrijven mogen spelers niet langer stookolieketels goed: vanaf januari boete
verleiden met cadeaus en bonussen voor nieuwe ketel

© MARC HERREMANS - MEDIAHUIS

De plannen om in Vlaanderen stookolieketels uit te faseren,

© MARC HERREMANS - MEDIAHUIS
Gokbedrijven mogen spelers niet langer verleiden met cadeaus. Gratis
spelletjes, extra speeltegoed, bonussen,... allemaal verboden. De Kamer
keurde donderdag een verstrengde gokwet goed. Maar er klonk ook felle
kritiek.
zijn woensdagavond goedgekeurd in het Vlaams Parlement.
Het decreet wil mensen vooral aansporen om te kiezen voor
meer milieuvriendelijke verwarmingstechnieken. Het Vlaams
Parlement keurde ook een interfederale klimaatresolutie
goed.
 Voorbeelden van “rechtsregels” – Uit de krant…
Geen betogingsverbod, maar wel zwaardere
straffen voor geweld tegen politie
Europa verbiedt greenwashing: geen
‘klimaatvriendelijke’ vluchten of ‘eco’-kaas
meer (tenzij bewezen)

Demonstratie van activisten van KoalaKollektiv in Frankfurt am Main, in 2022. — © Ronald
Wittek/epa-efe
Met een overweldigende meerderheid keurde het Europees Parlement een
verbod op misleidende reclame over duurzaamheid goed. Groen moet
voortaan écht groen zijn.
© Kristof Vadino
Open VLD laat het betogingsverbod vallen en komt daarmee de
Franstalige socialisten tegemoet. Er komen wel een snellere invoering van
zwaardere straffen tegen gezagsdragers én een versneld snelrecht.
 Voorbeelden van rechtsregels - uit ons burgerlijk
wetboek:

• Art. 373 BW: Wanneer de ouders samenleven, oefenen zij het gezag over de persoon van het kind
gezamenlijk uit.
• Art. 374 BW: Wanneer de ouders niet samenleven, blijven zij het ouderlijk gezag gezamenlijk
uitoefenen (….). Bij gebreke van overeenstemming over de organisatie van de huisvesting van het
kind, over de belangrijke beslissingen betreffende zijn gezondheid, zijn opvoeding, zijn opleiding en
zijn ontspanning en over de godsdienstige of levensbeschouwelijke keuzes of wanneer deze
overeenstemming strijdig lijkt met het belang van het kind, kan de bevoegde familierechtbank de
uitoefening van het ouderlijk gezag uitsluitend opdragen aan één van beide ouders.
• Art. 161 BW: Het huwelijk is verboden tussen alle bloedverwanten in de rechte opgaande en
nederdalende lijn en de aanverwanten in dezelfde lijn.
• Art. 1608 BW: De kosten van de levering komen ten laste van de verkoper, en die van de afhaling
komen ten laste van de koper, indien het tegendeel niet bedongen is.
• Art. 216 BW: Iedere echtgenoot heeft het recht een beroep uit te oefenen zonder de instemming
van de andere echtgenoot. Indien deze evenwel oordeelt dat hieraan een ernstig nadeel verbonden
is voor zijn zedelijke of stoffelijke belangen of voor die van de minderjarige kinderen, heeft hij het
recht zich tot de familierechtbank te wenden.
Voorbeelden van “rechtsregels” – Uit de krant…
 Let op: rechtsregels zijn maatschappij-, plaats- en tijdgebonden, en
dus evolutief
Onverkochte kledij mag niet meer
vernietigd worden in Europa

Brussel wil sociale woningen verplichten in

grote bouwprojecten

Afgedankte kledij in de Atacama-woestijn in Chili. — © AFP

Via een verbod op vernietiging en een digitaal productpaspoort met info
over houdbaarheid en herstelbaarheid roept Europa de wegwerpcultuur een
halt toe. Gedaan met de massale vernietiging van kledij en andere
onverkochte koopwaar.
Het lukt de Brusselse regering maar niet om de wachtlijst voor sociale
woningen te doen slinken. Een nieuw wapen in de strijd moet soelaas
bieden. Vlaanderen beet er de tanden al op stuk.
2. Indelingen van het recht
(niet kennen)
3. De bronnen van het recht
 3. De bronnen van het recht
Waar vinden we de rechtsregels terug?

Op verschillende plaatsen en in
verschillende vormen!
4 bronnen:
1. Wetgeving (in de brede zin)
2. Rechtspraak
3. Rechtsleer
4. Gewoonte en gebruiken
11
1. Wetgeving

Méér dan enkel “de wet”  ook:

 Internationale verdragen
 Europese verdragen en Europese “wetten”
 Wetten van ons parlement
 KB’s, MB’s,
 Besluiten van provincies en gemeenten

12
 1. Wetgeving

De “piramide van de wetgeving”: van Internationaal Verdrag

hoog naar laag:
Verordening, richtlijn, besluit van de EU
Start met internationale verdragen =>
De Belgische Grondwet
Provinciale of gemeentelijke besluiten
Wet of regionaal: decreet,
Let op: Wetgeving in België kan je bekijken ordonnantie
vanuit 2 oogpunten:
• Federaal: voor het volledige grondgebied KB of regionaal: een besluit van
• Regionaal: voor een gemeenschap, een gemeenschaps- of
gewest, provincie of gemeente gewestregering
Ministerieel besluit, of regionaal:
besluit van een lid van de
gemeenschaps- en
gewestregering
Provinciaal besluit
13
Gemeentelijk besluit
 1. Wetgeving
• Internationale verdragen:
 “Contracten” tussen 2 (= bilaterale verdragen)
 of meerdere staten

“Overheden schenden Europees Verdrag

voor de Rechten van de Mens”

© belga
Boerkaverbod niet in strijd met Europees
Verdrag voor de Rechten van de Mens
Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) heeft vandaag geoordeeld
dat het boerkaverbod in ons land niet in strijd is met de mensenrechten. Meer zelfs:
het dragen van een boerka of nikab "is nefast voor een gelijkheid tussen man en
vrouw". Het verbod blijft dus gehandhaafd. Het Europees Hof voor de Rechten van
de Mens heeft België vandaag gelijk gegeven en oordeelt dat er in beide zaken geen
schending is van de artikelen 8 (recht op privacy), 9 (godsdienstvrijheid) en 14
(discriminatieverbod).
14
© Belga
21/09/2023
Door hun gebrekkige klimaatpolitiek hebben de verschillende Belgische overheden het
Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens geschonden. Dat hebben de advocaten
van de vzw Klimaatzaak donderdag gepleit voor het Brusselse hof van beroep. "De
overheden hebben hun burgers niet beschermd tegen een dreigend gevaar zoals een
normaal verantwoordelijke en voorzichtige wetgever zou doen", klonk het.
Lees ook: Eisers Klimaatzaak schetsen verontrustend beeld: 'Ook hier zullen we
gevolgen ondervinden'
Het gaat om de artikelen 2 en 8 van het EVRM, maar ook om de artikelen 1382 en 1383 van
het Belgisch Burgerlijk Wetboek, laten de advocaten weten.
 1. Wetgeving
• Internationale verdragen:

Nieuw belastingverdrag Nederland

België: Wat betekent dit voor jou?

De ontwikkelingen in het internationale belastingrecht volgen elkaar in

een rap tempo op, zo ook op de lijn Nederland en België. Op 21 juni
2023 ondertekenden Nederland en België een nieuw belastingverdrag
ter voorkoming van dubbele belasting.
 1. Wetgeving
• EU-wetgeving (= supranationale instellingen)
 Verordening: art. 288 VWEU
 Algemene strekking
 Rechtstreeks toepasselijk
“Algemene verordening gegevensbescherming
De algemene verordening gegevensbescherming (AVG)
van de EU bepaalt hoe persoons­gegevens van
natuurlijke personen in de EU mogen worden verwerkt
en doorgegeven.”
“Nieuwe Europese
Batterijenverordening
binnenkort van kracht
7 augustus 2023
Het Europees Parlement heeft de
nieuwe Batterijenverordening
goedgekeurd. Deze nieuwe
verordening komt voort uit de
Europese Green Deal en het
circulaire-economieplan van de EU
en treedt vanaf 17 augustus 2023
definitief in werking. Daarmee
vervalt de huidige Europese
batterijrichtlijn. Voor producenten
en importeurs brengt de nieuwe
verordening ook nieuwe
verplichtingen met zich mee.”
 1. Wetgeving

• EU-wetgeving:
 Richtlijn: art. 288 VWEU
 Bindend resultaat, maar om te zetten door parlement van de Lidstaten.

“Gelijke beloning van mannen en vrouwen komt steeds

dichterbij: Europese richtlijn met betrekking tot
loontransparantie aangenomen
15 mei 2023
Op 24 april 2023 is de Europese richtlijn met betrekking tot loontransparantie in het
kader van het beginsel van gelijke beloning van mannen en vrouwen aangenomen.”
 1. Wetgeving
• EU-wetgeving:
 Richtlijn: art. 288 VWEU
De Bleeker zet richtlijn om die consument
beschermt tegen misleidende kortingen en
valse reviews
0 6 - 0 5 - 20 22 Nie u w s

In d e p le n a ire ve rg a d e rin g va n d e Ka m e r we rd va n d a a g d e o m ze t tin g va n d e

Eu ro p e s e Om n ib u s ric h t lijn g e s t e m d . Die o m ze tt in g n a a r Be lg is c h e w e t g e vin g
vo o rzie t in d e m o d e rn is e rin g va n b e la n g rijke Eu ro p e s e re g e ls ro n d
c o n s u m e n t e n b e s c h e rm in g . C o n c re e t b e h o e d t d e o m ze tt in g d e c o n s u m e n t b e t e r
t e g e n m is le id e n d e ko rt in g e n , b re id t ze o n lin e c o n s u m e n t e n re c h t e n u it e n vo o rzie t
ze in b e t e re o n lin e in fo rm a tie d o o r h e t w e re n va n va ls e re vie w s e n h e t in vo e re n
va n in fo rm a tie p lic h t o p ve rko o p p la t fo rm e n .
 1. Wetgeving
• EU-wetgeving:
 Besluit: art. 288 VWEU
 Bindend voor bestemmeling – onmiddellijk uitvoerbaar

© AFP - REUTERS - DPA

“Europese Commissie beboet Duitse automakers met 875 miljoen
euro wegens kartelvorming.
De Europese Commissie beboet autoproducenten BMW, Volkswagen, Audi en Porsche
met totaal bijna 875,2 miljoen euro vanwege kartelvorming. Alle producenten hebben
toegegeven dat zij deel uitmaakten van de groep waarin afspraken werden gemaakt over
de uitstoot van het schadelijke stikstofoxide (NOx) in dieselauto’s. “
 1. Wetgeving
• Nationale wetgeving:
• De Grondwet:

 Meest fundamentele Belgische wet

 Regelt de inrichting van de machten: aan wie komt de wetgevende, de
uitvoerende en de rechterlijke macht toe?
 Regelt ook een aantal grondrechten: fundamentele rechten en vrijheden:
vrijheid van meningsuiting, gelijkheidsbeginsel, niet-discriminatie-
beginsel.
 Wijziging van de Grondwet is heel ingewikkeld en vraagt bijzondere
procedure in de Kamer.
 1. Wetgeving

Wetten, decreten en ordonnanties: zijn de wetten die tot stand komen in de

“parlementen” van ons land:
• de Kamer,
• Het Vlaams Parlement
• De parlementen van de Franse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap, het Waals Gewest en het
Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Deze wetten hebben een andere naam: wet, decreet, ordonnantie.

1. Wetgeving

• Koninklijke Besluiten (= federaal) of besluiten van

Gemeenschaps- of Gewestregeringen (= regionaal):

 Uitvoering van bepaalde wetten of decreten

 Moeten dus een “wettelijke basis” hebben
 Ondertekend door de “Koning” of “Gemeenschaps-of
Gewestregering”, maar in de praktijk opgesteld door de bevoegde
minister.
1. Wetgeving
• Voorbeeld KB van de minister van Volksgezondheid, Frank
Vandenbroecke: Vandenbroucke werkt aan tijdelijk verbod
op Ozempic als vermageringsmiddel

© getty
Voor diabetespatiënten is Ozempic vaak levensnoodzakelijk, maar door de
populariteit van het medicijn als vermageringsmiddel zijn er tekorten.
Minister van Volksgezondheid Vandenbroucke wil het daarom wettelijk
reguleren.
Maandag 23 oktober 2023 om 19:44

Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) wil dat het geneesmiddel
Ozempic alleen nog wordt voorgeschreven aan diabetespatiënten. Hij werkt aan een
koninklijk besluit dat verbiedt om het medicijn nog in te zetten tegen obesitas. Daarvoor
zit hij woensdag samen met de taskforce Onbeschikbaarheden.

Vorige week riep het geneesmiddelenagentschap FAGG dokters al op om Ozempic niet

langer voor te schrijven voor de behandeling van obesitas, omdat er tekorten zijn in België.
Het medicijn reguleert de bloedspiegel en kan daarom van levensbelang zijn voor wie lijdt
aan diabetes type 2. Maar omdat je er ook gewicht mee kan verliezen, explodeerde
wereldwijd de vraag naar het ‘wondermiddel’ semaglutide, de werkzame stof in Ozempic.
Daardoor kan de productie niet meer volgen en dreigen diabetespatiënten zonder te vallen.
Het tekort zou al zeker tot begin volgend jaar aanhouden.

Het koninklijk besluit zou tijdelijk zijn en gelden tot de tekorten verholpen zijn, benadrukt
het kabinet van minister Vandenbroucke. (fem, blg)
1. Wetgeving

• Ministeriële besluiten en besluiten van een lid van de

gemeenschaps- en gewestregering
• Provinciaal besluit
• Gemeentelijk besluit
 1. Wetgeving
Nogmaals herhaling: de “piramide van
de wetgeving”: van hoog naar laag:

Internationaal Verdrag
Verordening, richtlijn, besluit van de EU
De Belgische Grondwet
Wet of regionaal: decreet,
ordonnantie
KB of regionaal: een besluit van
een gemeenschaps- of
gewestregering
Ministerieel besluit, of regionaal:
besluit van een lid van de
gemeenschaps- en
gewestregering
Provinciaal besluit
25 Gemeentelijk besluit
2. Rechtspraak
• Bevoegd om conflicten tussen burgers, bedrijven,
overheden te beslechten:
• Beslissing van een rechtbank gelden enkel voor de partijen
in het dossier.
• Rechter moet beslissing motiveren en de procedureregels
volgen.

26
3. Rechtsleer
• = geheel van wetenschappelijke publicaties over juridische
aangelegenheden
• Niet bindend! Enkel gezaghebbend
• Online zoekmachines: bijvoorbeeld Jura (beschikbaar op de
campus)
4. Gewoonte en billijkheid

• Gewoonte = gevestigd gebruik dat in een samenleving

algemeen als bindend wordt beschouwd, zonder dat het
schriftelijk neergeschreven is in een wet
• Let op: artikel 1.1 NBW: “De gebruiken zijn slechts bron
van recht indien de wet of het contract daarnaar verwijst.”
Þ Minder belangrijk!
• Billijkheid: wat als rechtvaardig en eerlijk wordt
beschouwd

28
Hoofdstuk 2: Algemeen Deel –
Structuren en Instellingen
Recht MBO12d
Academiejaar 2023-2024
1. Algemene beginselen: kenmerken van onze
staat
MONARCHIE

DEMOCRATIE

SCHEIDING DER MACHTEN

FEDERALE STAAT

TAALGEBIEDEN

RECHTSSTAAT

30
1. Algemene beginselen: kenmerken van onze
staat
MONARCHIE

• Staatshoofd = Koning of
Koningin
 Politieke rol
• suggesties, advies, waarschuwingen en
aanmoedigingen politieke
hoofdrolspelers

 Symbolische rol
• vertegenwoordiger van de natie
31
 1. Algemene beginselen: kenmerken van onze
staat
DEMOCRATIE

= ‘regering door het volk’

 Burgers kiezen volksvertegenwoordigers
 Verkiezingen
 iedere kiezer kan één stem uitbrengen
 de stemming is geheim
 de stemming is verplicht

Vraag: Weten jullie voor welke parlementen jullie zullen

stemmen? 32
 1. Algemene beginselen: kenmerken van onze staat

SCHEIDING DER MACHTEN

• Elke macht controleert en beperkt de andere machten!

De wetgevende macht De uitvoerende macht De rechterlijke macht

• Het Parlement • De regering • De hoven en rechtbanken
• De Kamer van bestuurt het land doet uitspraak over
Volksvertegenwoordigers geschillen
• De Senaat
• De Koning
maakt wetten

33
 1. Algemene beginselen: kenmerken van onze staat

SCHEIDING DER MACHTEN

De wetgevende macht

De Senaat

De Kamer van
Volksvertegenwoordigers
De Koning
34
1. Algemene beginselen: kenmerken van onze staat

SCHEIDING DER MACHTEN

De uitvoerende macht

De Koning

35
De ministers en staatssecretarissen
1. Algemene beginselen: kenmerken van onze staat

SCHEIDING DER MACHTEN

De rechterlijke macht

36
 1. Algemene beginselen: kenmerken van onze staat

FEDERALE STAAT

Art. 1 Grondwet:
“België is een federale Staat,
samengesteld uit de
gemeenschappen en de
gewesten”
Vraag: weten jullie hoeveel gewesten en
gemeenschappen ons land telt? Noem ze op…
Vraag: Hoeveel parlementen telt ons land?
Belangrijk voor verkiezingen in juni 2024!

37
1. Algemene beginselen: kenmerken van onze staat

FEDERALE STAAT

38
1. Algemene beginselen: kenmerken van onze staat

FEDERALE STAAT

39
 1. Algemene beginselen: kenmerken van onze staat

TAALGEBIEDEN

België is ingedeeld in 4 taalgebieden:

 het Nederlandse taalgebied;
 het Franse taalgebied;
 het Duitse taalgebied;
 het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad.

 officiële taal, ook voor onderwijs en voor hoven

en rechtbanken
40
 1. Algemene beginselen: kenmerken van onze staat

RECHTSSTAAT
1. De macht van de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht wordt
geregeld én beperkt door de wetten die de wetgever maakt (wie kiest de
wetgever?)
2. Ook rechterlijke procedures voor de rechtbanken moeten volgens de regels
verlopen; belangrijk principe is dat je onschuldig bent tot je schuld bewezen is
3. De rechten en plichten opgelegd aan de burgers door de overheid zijn
wederzijds:
•Niet alleen burgers hebben rechten en plichten, ook de overheid!
•Niemand staat boven de wet (ook niet de overheid!)
•De macht van de overheid wordt beperkt door wetten en regels
•Burgers hebben fundamentele rechten (grondrechten), die de overheid niet zomaar mag
beperken.
41
Ter herhaling: kennen jullie de kenmerken van onze staat?
2. Politieke instellingen
• Welke instellingen kennen jullie al?

• Op federaal niveau:
• Wetgevende macht: Kamer en Senaat
2. Politieke instellingen
• Op federaal niveau:
• Wetgevende macht:
1. Kamer van Volksvertegenwoordigers:
• Rechtstreeks verkozen om de 5 jaar
• Wie kan zich verkiesbaar stellen? Belg, 18j, in België wonen,
politieke rechten hebben
• Bevoegdheid Kamer: wetten stemmen
2. Senaat:
• slechts 60 leden
• Beperkte bevoegdheid: Grondwet wijzigen, ethische kwesties.
2. Politieke instellingen
• Op federaal niveau:
• Uitvoerende macht: de Koning en de regering:
Regering-De Croo is meest vrouwelijke ooit:
tien vrouwen en tien mannen

© Photo News
De nieuwe regering onder leiding van premier Alexander De Croo telt tien vrouwelijke en tien
mannelijke regeringsleden. Ze is daarmee de eerste federale regering die volledig paritair is
samengesteld.
 2. Politieke instellingen
• Op regionaal niveau:
• Vlaams Parlement (wetg) en Vlaamse regering (uitv)
• Andere regionale parlementen en regeringen: Franse Gemeenschap,
Duitstalige gemeenschap, Waals Gewest en Brussels Hoofdstedelijk
Gewest.
• Ons land is erg ingewikkeld!

• Provincies en gemeenten:
• Provincieraad (wetg), Deputatie en Provinciegouverneur (uitv)
• Gemeenteraad (wetg), Burgemeester en College van Schepenen (uitv)
• Verkiezingen om de 6 jaar.
 2. Politieke instellingen
• Belangrijk in 2024!
1. Op 9 juni 2024 vinden de Europese, federale en regionale verkiezingen
plaats: iedereen die stemplichtig is (vanaf 18j) moet stemmen voor het
Europees Parlement, de Kamer van Volksvertegenwoordigers, Vlaams
Parlement.
• Dan starten formatiegesprekken voor het vormen van een nieuwe regering door de partijen die
samen een meerderheid vormen en een gezamenlijk regeerprogramma willen maken en uitvoeren.
• Zeer belangrijk voor de studenten!
• Nieuw vanaf dit jaar: voor de EU verkiezingen mogen ook 16-17-jarigen stemmen!

2. Op 13 oktober 2024 vinden de gemeenteraadsverkiezingen plaats: dan

verkiezen we de gemeenteraden, én worden nieuwe burgemeesters, en
hun schepencolleges samengesteld.
3. Rechtbanken en hoven
3. Rechtbanken en hoven:
Wat te onthouden?

1. Vredegerecht: bevoegd voor “kleine” zaken – 5000 EUR, en ook

specifiek voor huurgeschillen, burenruzies, ongeacht het bedrag
2. Politierechtbank: overtredingen en alle zaken mbt verkeer
3. Rechtbank van Eerste Aanleg: afdelingen:
 Burgerlijke Rb: de meeste conflicten waarin particulieren
betrokken zijn
 Familie- en JeugdRb: alles wat met “familie” te maken heeft:
ouderlijk gezag, huwelijk, echtscheiding, onderhoudsgeld etc.
 Correctionele Rb: alle strafzaken
 3. Rechtbanken en hoven

4. Hoven van Beroep: 5 rechtsgebieden (Antwerpen, Gent, Brussel, Luik, Bergen)

 Vellen arresten = beslissingen waarbij een vonnis van een lagere Rb in vraag
wordt gesteld, en de zaak opnieuw beoordeeld wordt
 Niet alle beroepen voor het Hof van Beroep: vonnis van vredegerecht, en
politierechter komen voor de Rb van Eerste Aanleg, en de Correctionele Rb.
5. Hoven van Assisen: zwaarste misdrijven – occasioneel opgericht per provincie -
jury
6. Hof van Cassatie: procedurefouten – géén oordeel over de feiten ten gronde!
7. Grondwettelijk Hof: wetten toetsen aan de Grondwet
 Enkele voorbeeldjes….

Derde keer levenslang voor Johan

Devriendt: "Gruwelijke en koelbloedige
moord"

Beeld Photo News

Het hof van assisen van Vlaams - Brabant in Leuven heeft

vanavond Johan Devriendt (46) veroordeeld tot levenslange
opsluiting voor de moord op Christel Van Bourgogne. Het is al
de derde keer in ruim tien jaar tijd dat hij de zwaarste straf
opgelegd kreeg.
[Hoofdstuk 3: Algemeen Deel –
Enkele algemene begrippen van
burgerlijk recht]
Recht MBO12d
Academiejaar 2023-2024
 1. Gebiedende en aanvullende rechtsregels
• Of nog: “regels van dwingend recht of openbare orde”
 “regels van aanvullend recht”
• Regels van dwingend recht: regels ter bescherming van een partij die
de wetgever als zwakker beschouwt
 Vb: regels inzake opzeggingstermijnen in het arbeidsrecht, of beëindiging van een
handelshuur in het huurrecht
• Regels van openbare orde: regels die de samenleving beschermen, of
betrekking hebben op de morele of sociale of economische orde waarop
onze maatschappij steunt.
 Vb: strafrecht; fiscaal recht.
• Regels van aanvullend recht: gelden maar voor zover partijen niets
anders bepaald hebben bij overeenkomst
 Vb: de wet bepaalt dat de leveringskosten bij een koopovereenkomsten ten laste zijn
van de verkoper, tenzij de partijen anders overeenkomen. Deze wettelijke regel geldt
dus NIET indien partijen….. (vul zelf aan)
2. Rechtshandeling en rechtsfeit
• Rechtshandeling = een bewust gestelde handeling of een
wilsuiting waaraan 1 of meerdere personen de juridische
gevolgen(rechten en plichten) wensen die hieruit ontstaan.
 Vb: een contract, zoals koop, huur, schenking, …

• Rechtsfeit = een gebeurtenis waaraan de wet juridische

gevolgen verbindt
 Vb: geboorte, overlijden, meerderjarigheid, een klein
verkeersongeval door onvoorzichtigheid etc.

• Verschil is belangrijk voor BEWIJS: rechtsfeiten mag je

bewijzen met alle mogelijke middelen; rechtshandelingen
vereisen soms bijzondere bewijsmiddelen.