Panitikang

Filipino
I`toy mga akdang pasulat o
pasalita na may kagandahan ng
pamamahayag, kadakilaan ng
damdamin, katayuan, ng pag-
iisip at may katangiang
pandaigdigan
Anyo ng Panitikan

Tuluyan (prosa)- maluwag na pagsasama-sama ng mga salita sa

katutubong takbo ng pangungusap.
Halimbawa,anekdota,alamat,maikling katha,
kathambuhay,sanaysay,talambuhay,dula, at iba pa.
Patula- pagbubuo ng pahayag sa pamamagitan ng salitang binilang
sa pantig (6,8,12,16, o 18 sa taludtod) at pinatugma-tugma sa mga
dulo ng mga taludtod sa loob ng isang estropa (stanza). Halimbawa,
liriko, oda, pastoral, kurido, tulang pasalaysay, tulang padula,
soneto, t iba pa.
MGA AKDANG PAMPANITIKAN
Parabula- mga akdang nakabatay sa bibliya
Pabula- mga akdang kumakatawan ay hayop na nagsasalita
at gumagalaw na parang tao.
Maikling kuwento- mga akdang may balangkas.
Nobela - isang akdang nahahati sa mga kabanata.
Alamat- mga akdang pinagmulan ng mga bagay, hayop at
maging ng mga pangyayari.
Matandang Panitikan

Ang matandang panitikan ay inuuri sa dalawa:

Pasalita- kabilang sa panitikang hindi nakasulat ang mga pahayag

na binubuo ng maiikling taludturan tulad ng salawikain, kasabahan,
bugtong, mga talinghaga at mga awiting-bayan.
Pasulat- sa paglipas ng panahon, ang panitikang ito’y nagpasalin-
salin sa bibig ng mamamayan; ito ay napagyaman, hanggang sa
naging maunlad ang panulatan at palimbagan at napatala na sa mga
aklat- mga akdang kababakasan ng nakalipas na panahon.
Bago Dumating
ang mga Kastila
Alibata sa Luzon at Visayas
Sanskrito- Mindanao
matandang baybayin ng ating mga ninuno

17- titik
14- katinig
3- patinig
ALIBATA-ABAKADA-ALFABETO
Ang AWITING BAYAN ay bahagi na
ng katutubong pamumuhay sa kulturang
Pilipino.Lumitaw ang mga awitin sa
anyong patula na may sukat at tugma at
naaayon sa damdamin at kaugalian ng
mga Pilipino.
Awiting Bayan
Hal.
Oyayi o paghehele – pagpapatulog ng bata
suliranin o tambilang – pamamangka
diyana o tulinda – pagtatanim
tikam o kumintang – digmaan
dulayin o indulayin – lansangan
tagumpay – pagkaraan ng digmaan
dalit – paglalamay sa patay
tagayan – pag-iinuman ng alak
diona-kasalan ng katutubo
 Alamat/Kuwentong Bayan
Hal. “Ang Matalinong Pagong at ang Hangal na

Unggoy”
 Alamat ng Sansinukob
Pinagmulan ng Araw at Gabi
Alamat ng Ating Kulay
Si Malakas at si Maganda
Alamat ng Bigas
Alamat ng Bulkang Mayon
Ang Bobong Prinsipe
Karunungang
Bayan
Bugtong /Palaisipan– Parirala o kaya’y mga pangungusap na
1. Malapit na sa mata d mo pa nakita.
2. Isang prinsesa nakaupo sa tasa.
3. isang bangang malalim punong-puno ng
patalim
4. Isang butil ng palay, sakop ang isang
buong bahay.
Salawikain – butil ng karunungang

kinapapalamanan ng mabuting
payo at paalaalang pawang hango
sa tunay na karanasan.
Ang taong matiyaga

Ubos-ubos biyaya, bukas ay

Aanhin pa ang damo kung

Epiko- mahabang tulang pasalaysay tungkol
sa kabayanihan ng pangunahing tauhan na
karaniwang may katangiang mala-Diyos.
Madalas, ang paksa ng Epiko ay hango sa
karaniwang pangyayari.
Mga Epiko
Ibalon- Bicol
Biag ni Lam-ang -Ilokano
Kumintang-Tagalog
Bidasari- Moro
Tuwaang- Bagobo
Darangan-Muslim
Alim-Ifugao
Maragtas, Haraya, Lagda- Bisaya
Panahon ng
Kastila
(1565-1872)
 Uri ng Panitikan- MAKARELIHIYON

Doctrina Christiana- Nuestra Senora del Rosario-

Ni Fr. Domingo Nieva Fr. Blancas de San Jose
Kauna-unahang aklat na Naglalaman ng talambuhay
nalimbag sa Pilipinas ng mga santo, nobena,
tanong, sagot panrelihiyon

P. Modesto de Castro Urbana-urbanidad o kabutihang

Pagsusulatan ng asal
magkapatid na pawang Feliza-galing sa kastilang “feliz”
Urbana at Feliza patungkol sa
sinasagisag sa kaligayahan
kagandahang-asal
 Uri ng Panitikan- MAKARELIHIYON

P. Modesto de Castro Urbana-urbanidad o kabutihang

Pagsusulatan ng
asal
Urbana at Feliza magkapatid na pawang
patungkol sa
Feliza-galing sa kastilang “feliz”
kagandahang-asal sinasagisag sa kaligayahan
Pasyon- ay nagsasaad sa buhay
at pagpapakasakit ng
Panginoong Jesucristo mula sa
kanyang kapanganakan hanggang
sa pagkamatay Niya sa krus.
Pinababasa tuwing Mahal na
araw.
Mga Pagtatanghal
na Panrelihiyon
Panuluyan dinaraos ito sa gabi
bago sumapit ang araw ng Pasko.
Ang mga tauhan dito ay sina Jose
at Maria.
Salubong- ginaganap naman ang
pagtatanghal na ito sa madaling
araw ng Pasko ng Pagkabuhay
Alay o Flores de Mayo – ginagawa
ito kung buwan ng Mayo. Sa isang
altar ng Birheng Maria ginagawa
ang pag-aalay ng mga bulaklak ng
mga piling kadalagahan na may
tiyak na sinusunod na hakbangin.
May kantahin para rito.
Pangangaluluwa – ginagawa ito sa
gabi ng Todos Los Santos.
Nagpapanggap ng mga kaluluwang
nanggaling sa purgatoryo ang mga
kalahok na naglilibot sa bahay-bahay
at naghihingi ng limos.
Tibag – paghahanap ni Sta. Elena sa
kinamatayang Krus ni Jesus
Senakulo-pagtatanghal tungkol sa buhay at
pagpapakasakit ni Cristo
Karilyo– aninong pinagagalaw sa likod ng
tabing
Moro-moro o komedya– pagtatanghal ng
paglalabanan ng mga Kristiyano at Moro
Karagatan – pagtatanghal batay sa alamat ng
singsing ni Neneng na nahulog sa dagat
Saynete – dulang hinggil sa paglalahad ng
kaugalian ng isang lahi o katutubo sa kanyang
pamumuhay, pangingibig at pakikipagkapwa
Sarswela – dulang musikal na tatluhing
yugto
Kaibahan ng awit at
Kurido
Awit Kurido
12 pantig 8 pantig
marahang kumpas “andante” mabilis na kumpas “allegro”
Kagandahan – aral kagandahan – kuwento
Hal. Florante at Laura Hal. Ibong Adarna