PROJEKT

LENDA: MATEMATIKE
TEMA:TRIGONOMETRIA
Ç’është Trigonometria?
Trigonometria është degë e matematikës që merret me shqyrtimin e trekëndëshave duke
përdorur funksionet të caktuara matematikore që zakonisht quhen funksione trigonometrike.
 Funksionet trigonometrike
Funksionet trigonometrike janë funksione të një këndi. Ato janë të rëndësishme për
studimin ose zgjidhjen e trekëndëshit dhe modelimin e dukurive periodike. Funksionet
trigonometrike përkufizohen si herës i dy brinjëve të trekëndëshit kënddrejtë. Ato
gjithashtu përkufizohen edhe si gjatësia e segmenteve të caktuara në rrethin
trigonometrik (rrethi njësi).
Sinusi
Sinusi është herësi në mes katetit përballë dhe hipotenuzës.

Kosinusi
Kosiniusi është herësi midis katetit përbri dhe hipotenuzës.

Tagenti
Tangenti i një këndi është herësi në mes katetit përballë dhe katetit.

Kotangenti
Kotangenti është herësi në mes katetit ku shtrihet këndi dhe katetës përball këndit.
Identitetet trigonometrike
 sin2A + cos2A = 1
 sin(A+B) = sinAcosB + cosAsinB
 cos(A+B) = cosAcosB – sinAsinB
 tg(A+B) = (tgA+tgB)/(1 – tgAtgB)
 sin(A-B) = sinAcosB – cosAsinB
 cos(A-B)=cosAcosB+sinAsinB
 tg(A-B)=(tgA-tgB)(1+tgAtgB)
 sin2A =2sinAcosA

5
 Teorema e Sinusit
Ligji i sinusit – Ne nje trekendesh me kende A, B, C dhe gjatesi
brinje a, b, c ,raportet e sinuseve te kendeve ndaj gjatesise se
brinjeve perballe jane te barabarte me njeri-tjetrin dhe dy fishin
e “R” , ku “R” eshte rrezja e rrethit jashtëshkruar trekendeshit.

OSE mund ta shkruajme

 Zbatimi I T.sinusit
 Teorema e sinusit përdoret kur janë dhënë: një brinjë dhe këndet e
trekëndëshit për gjetjen e dy brinjëve tjera dhe nëse dihen dy brinjë
dhe këndi ndërmjet tyre për të gjetur brinjën tjetër dhe dy këndet tjera.
 Gjithashtu mund të tregojmë se

ku S është sipërfaqja e trekëndëshit dhe s është gjysma e perimeter it të tij

 Teorema e Kosinusit
Teorema e kosinusit përdoret për zgjidhjen e trekëndëshit të ç'farëdoshëm. Ajo është
përgjithësim i teoremës së famshme të Pitagorës e cila vlen për trekëndëshin këndrejte.
Teorema e kosinusit njihet edhe me emrin "Teorema e Al-Kashit" dhe me fjalë ajo mund të
formulohet si vijon:
“Te çdo trekëndësh katrori i çdo brinje është i barabartë me shumën e katrorëve të dy
brinjëve tjera i zvogëluar për dyfishin e prodhimit të tyre me kosinusin e këndit përballë
asaj brinje.”
 Zbatimi I T.kosinusit
 Në rast se janë dhënë dy brinjë dhe këndi në mes tyre për gjetjen e
brinjës së tretë dhe këndeve tjera

 Në rast se janë dhënë dy brinjë dhe këndi përballë njërës prej tyre për
gjetjen e brinjës së tretë dhe këndeve tjera

 Në rast se janë dhënë tre brinjët e tij për gjetjen e këndeve

 Vlerat e funksioneve trigonometrike.
0 30 45 60 90

Sinus 0 0.5 1/2 3/2 1

Cosinus 1 3/2 1/2 0.5 0

Tangent 0 1/ 3 1 3 -

Cotangent - 3 1 1/ 3 0

10
 Zbatimet e trigonometrise ne jeten e
perditshme.
 Ka zbatim jashtëzakonisht të madh në inxhinieri, arkitekturë, orientim në
hapësirë dhe astronomi. Ndahet në trigonometrinë plane (që merret me
trekëndëshat në plan) dhe atë sferike (që merret me trekëndëshat sferikë).
Funksionet trigonometrike gjithashtu luajnë rol në analizë dhe përdoren
për të paraqitur valët dhe fenomenet e tjera periodike.
 ZBATIME (USHTRIME)
Na jepet distanca e avionit nga nje pike e
caktuar.Pra perkatesisht 300 m
Gjatesi dhe 400 m gjeresi dhe na
kerkohet kendi qe formon kjo largesi.
Kendin te shenuar me x e gjejme
nepermjet tangentit.

tgx= 300/400 = 0.75

me perafersi kendi 36.9°

Dime distancen nga tabani qe eshte

18.88m,distancen nga spiranca qe
eshte 30m dhe kerkojme kendin a
sin a° =18.88/30
sin a° = 0.6293.
Kendi a eshte 39°
 Jepet distanca nga Toka drejt Saturnit 18
km dhe distanca nga dielli drejt Saturnit
20 km si dhe kendi 60 grade.Na kerkohet
te dime distancen ndermjet Tokes dhe
Diellit.Zbatojme teoremen e kosinusit

C2=a2+b2-2ab.cos60 gradeve
C2=324+400-360=364
Distanca ndermjet Tokes dhe diellit del
me afersi 19km.

Na jepet distanca nga nje pike e

horizontit drejt vrojtuesit qe eshte 5km,
distanca nga pika e horizontit drejt
Diellit 10km dhe kendi 60°.Na kerkohet
te dime largesine nga dielli drejt
vezhguesit.
Zbatojme teoremen e kosinusit
C2=a2+b2-2ab.cos60°
C2=25+100-50=75
Distanca-9km.
Faleminderit!

Maj,2016